«Ο φασισμός ξαναέρχεται. Βυθιζόμαστε σε μια κατασκότεινη νύχτα, δεν ξέρουμε πού πάμε», αναφέρει χαρακτηριστικά ο επίλογος του φιλμ «Βάρβαρη χώρα» (2013) των κορυφαίων Ιταλών κινηματογραφιστών Γιέρβαντ Τζανικιάν και Άντζελα Ρίτσι Λούκι.
Ο φασισμός, η βαρβαρότητα της αποικιοκρατίας, οι πόλεμοι που συγκλόνισαν τον κόσμο και η μετανάστευση, είναι βασικά θέματα στο σινεμά του κινηματογραφικού ζευγαριού που μετέχει με πέντε ταινίες τους στο 19ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (3-12 Μαρτίου).
Ένα μήνα πριν τη συμμετοχή των κορυφαίων Ιταλών κινηματογραφιστών και των ταινιών τους στην «Documenta 14» (8 Απριλίου - 17 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα) το Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης εξασφάλισε πέντε ταινίες του και τις προβάλλει σε ειδικό αφιέρωμα - μέρος της ενότητας Film Forward.
Πολιτικές κι ανατρεπτικές, εξωτικές αλλά και εφιαλτικές οι εικόνες των Ιταλών δημιουργών, που είναι γνωστοί διεθνώς για την «αναλυτική κάμερα» (κινηματογραφική μέθοδος η οποία επεξεργάζεται εκ νέου το αρχειακό υλικό, γεννώντας νέες αφηγήσεις και νοήματα) παρουσιάζουν στη Θεσσαλονίκη πέντε ταινίες τους:
Το «Νυχτερινό» -μικρού μήκους ταινία του 1997- την οποία οι ίδιοι χαρακτηρίζουν ως «αλληγορία πόνου και βίας». Στην ταινία αντιπαραβάλλονται εικόνες από την πρώην Γιουγκοσλαβία με υλικό από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
- Στη «Βαλκανική απογραφή» (ταινία του 2000 που είχε προβληθεί και στη διάρκεια του 41ου φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης), με αφετηρία αρχειακό υλικό αξιωματικών των ναζί που συμμετείχαν στον βομβαρδισμό των Βαλκανίων και περιηγητών της εποχής (των δεκαετιών 20 , 30 και 40) στοχάζεται πάνω στη φρικιαστική όψη της ανθρώπινης πραγματικότητας.
- Προάγγελος του σύγχρονου μαζικού τουρισμού «των βανδάλων» σύμφωνα με τους δημιουργούς, είναι το βασικό θέμα του Εικόνες της Ανατολής: Βάνδαλος τουρισμός (2001). Η αντίθεση του φιλμ είναι σκληρή και ηχηρή: από τη μια, οι Βρετανοί αστοί τουρίστες επισκέπτονται την Ινδία των μεγάλων αποικιοκρατικών συγκρούσεων και στον αντίποδα, οι γηγενείς πέφτουν θύματα της φτώχειας και της εκμετάλλευσης.
- Σε πρόσωπα και σώματα που εκφράζουν τη φρίκη και τον τρόμο των ένοπλων συγκρούσεων ζουμάρει ο φακός στην ταινία «Ω, Άνθρωπε!» (2004).
- Η «Βάρβαρη χώρα» (2013) είναι η τελευταία ταινία που γύρισε το σκηνοθετικό δίδυμο και εστιάζει στην αιματηρή απόβαση του Μουσολίνι στην Αιθιοπία στα μέσα του ?30.
Οι Τζανικιάν και Ρίτσι Λούκι θεωρούνται παγκοσμίως δεξιοτέχνες στην ανασύνθεση, αφηγηματική και αισθητική, σπάνιου αρχειακού υλικού από τον 20ο και 21ο αιώνα. Καταπιάνονται με τα μεγαλύτερα ζητήματα της σύγχρονης ιστορίας, μέσα όμως από τα μάτια των ηττημένων και των αφανών ηρώων της.