X

Συλβί Γκιλέμ: Από σήμερα στην Αθήνα -για τα μάτια μας μόνο ...

Πλάσμα απίστευτο, χαρμάνι μαγικό. Τεντώνει το ψηλό κορμί, μετεωρίζεται, πετάει, σύρεται, αλλάζει πρόσωπα, συναντά άλλα κορμιά, συνομιλεί μαζί τους, παίζει με τη βαρύτητα

Γράφει: Ειρηνη Ορφανιδου

Για την ακρίβεια, την απαξιώνει. Ο κόσμος την παρακολουθεί εδώ και εικοσιπέντε χρόνια εκστατικά. Είναι η μεγαλύτερη εν ζωή χορεύτρια, η χορεύτρια του αιώνα, είναι θρύλος, μύθος, σούπερσταρ – την ξέρουν ακόμη και άνθρωποι που δεν έχουν παρακολουθήσει ποτέ παράσταση κλασικού μπαλέτου ή σύγχρονου χορού, άνθρωποι που εξαιτίας της πήγαν για πρώτη φορά να δουν- ό,τι κάνει και λέει γίνεται είδηση, ακόμη και πράγματα όπως, η Σιλβί αγαπά την κηπουρική και φυτεύει παιώνιες, ή, ταξιδεύει συχνά στην αγαπημένη της Ιαπωνία, ή δύο φορές την εβδομάδα μένει πια μακριά από τη μπάρα, μία ελάχιστη οικονομία δυνάμεων που κρίνεται απαραίτητη στα 48 της χρόνια.

Στην πραγματικότητα, αυτός ο θηλυκός χαμαιλέοντας του χορού, υπήρξε πολύ σαφής όταν στη συνέντευξη Τύπου που δόθηκε προ ημερών στην Αθήνα, για τις παραστάσεις της στο Μέγαρο Μουσικής, που ξεκινούν σήμερα και θα ολοκληρωθούν στις 30 Δεκεμβρίου, και δη με τέσσερις διαφορετικές παραγωγές, έλεγε πως δεν επαναπαύεται στη φήμη της, αλλά παλεύει σκληρά με τον εαυτό της. Φυσικά χαρίσματα, ένα σώμα προορισμένο να ξεπεράσει ακόμη και τις καταγεγραμμένες δυνατότητες του, ταλέντο αλλά και επίμονη, επίπονη σημασία στην τεχνική, συνεπώς και στη λεπτομέρεια. Μπορεί να έβρισκε απίστευτα βαρετή την καθημερινή εξάσκηση του κλασικού μπαλέτου που οφείλει να κάνει κάθε χορεύτρια, αλλά την ίδια στιγμή τοποθετείται με ακρίβεια «δεν υπάρχει χορός χωρίς πόνο».

Από την ενόργανη στην Όπερα του Παρισιού

Γεννήθηκε σε μία εργατική συνοικία του Παρισιού. Η (γυμνάστρια) μητέρα της τη στέλνει στην ενόργανη. Στα έντεκα της ήταν ήδη στη λίστα της εθνικής ομάδας ενόργανης γυμναστικής της Γαλλίας για τους Ολυμπιακούς του Μόντρεαλ. Είναι 1976, χρονιά σημαδιακή: Γίνεται δεκτή στη Σχολή Χορού της Όπερας του Παρισιού, εκεί όπου, οκτώ χρόνια αργότερα, κάνει τα πρώτα της χορευτικά βήματα μπροστά στον Ρούντολφ Νουρέγιεφ, ο οποίος, μετά την ερμηνεία της στη «Λίμνη των Κύκνων» την ανακηρύσσει etoile (αστέρι).Η 19χρονη Σιλβί είναι η πιο νέα πρώτη χορεύτρια (danseuse etoile) που ανακηρύχτηκε ποτέ στην ιστορία του Μπαλέτου της Όπερας του Παρισιού.

Νουρέγιεφ

Ο Νουρέγιεφ την επηρεάζει βαθύτατα. Τόσο ως προς την άποψη που η Σιλβί διαμορφώνει για το κλασικό μπαλέτο, όσο και ως προς τις αντιλήψεις για τη δουλειά και τη ζωή. Χορεύουν μαζί, τής δίνει το δικαίωμα στην ανακάλυψη και στον πειραματισμό, γίνεται μέντορας – μετά τόσα χρόνια, ακόμη λέει σε συνεντεύξεις της, ο Νουρέγιεφ μου έλεγε αυτό, εκείνο... Η δημόσια δήλωση -του διάσημου gay- Νουρέγιεφ ότι η Σιλβί είναι η μόνη γυναίκα που θα μπορούσε να τον κάνει να αλλάξει σεξουαλικές προτιμήσεις, η μόνη γυναίκα που θα μπορούσε να παντρευτεί, κάνει τον γύρο του κόσμου. Το 1988, προς τιμήν των πεντηκοστών γενεθλίων του Νουρέγεφ, η Βασιλική Όπερα της Αγγλίας τον προσκαλεί για μια παράσταση της «Ζιζέλ» στο Λονδίνο, την παλιά του βάση. Εκείνος δέχεται και παίρνει μαζί του ως παρτενέρ την νεαρή Γκιλέμ για να την παρουσιάσει στο βρετανικό κοινό.

Καθ' οδόν για το Βασιλικό Μπαλέτο του Λονδίνου

Κι όμως. Τέσσερα χρόνια μετά κι ενώ η Σιλβί απολαμβάνει τον τίτλο και τους ρόλους της πρίμα μπαλαρίνα, εγκαταλείπει το Μπαλέτο της Όπερας του Παρισιού, αφήνοντας εμβρόντητο τον Νουρέγιεφ, αλλά και τον υπουργό Πολιτισμού της Γαλλίας, Ζακ Λανγκ, ο οποίος καλείται να λογοδοτήσει για το γεγονός στο γαλλικό κοινοβούλιο. Η Σιλβί φλερτάρει με το Βασιλικό Μπαλέτο του Λονδίνου -μεσάζων στη γνωριμία ήταν ο Νουρέγιεφ ...- και η γαλλική εφημερίδα «Le Monde» χαρακτηρίζει την είδηση της αποχώρησης της ως εθνική καταστροφή.

Το «άνοιγμα» στο σύγχρονο χορό

Κάνει τα πρώρα ανοίγματα. Ακολουθεί το ύφος του Βασιλικού Μπαλέτου του Λονδίνου, αλλά αρχίζει να προσεγγίζει τον σύγχρονο χορό. Ο Μορίς Μπεζάρ εκφράζεται δημόσια για τις ερμηνείες της. Η Σιλβί κάνει δικές της χορογραφίες, ανοίγματα σε χορογράφους, χορευτές, ομάδες, πρότζεκτ. Δεν εγκαταλείπει το κλασικό μπαλέτο, απολαμβάνει όμως, τη χαρά του καινούργιου, με την αθωότητα νεοφώτιστου. Όταν το 2001 της δίνεται το πρώτο βραβείο Nijinsky για «την καλύτερη μπαλαρίνα του κόσμου», άφησε άφωνους τους παρευρισκόμενους: Επιτέθηκε στη διοργάνωση αποκαλώντας τα βραβεία ως επιζήμια καλλιτεχνικά, καθώς ενθαρρύνουν τον «πολιτισμό του σούπερ μάρκετ».

Ο φακός τη λατρεύει

Οι εικόνες της ταξιδεύουν, φτάνουν σαν το φως -προτού φτάσει η ίδια. Στιγμές από τις παραστάσεις, τα διαλείμματα ανάμεσα στις πρόβες, λίγο προτού φορέσει τις πουέντ, στις συνεντεύξεις, σε στούντιο, ακόμη και γυμνή. Πριν από μερικά χρόνια, αυτο-φωτογραφίζεται γυμνή (άβαφη και με λυτά μαλλιά) για τη γαλλική Vogue, μπροστά σε έναν καθρέφτη. Ήταν ο όρος που έθεσε όταν το περιοδικό τής ζήτησε να φωτογραφηθεί.

Info: Οι παραστάσεις στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με τη Συλβί Γκιλέμ, τον Ακραμ Καν και το Μπαλέτο του Τόκιο διαρκούν από τις 19 ως τις 30 Δεκεμβρίου: «Sacred Monsters» από 19-23/12, «Μαργαρίτα και Αρμάνδος» - «Etudes» από 25-30/12, «Η ωραία Κοιμωμένη» από 25-30/12

*Μικρή λεπτομέρεια: Το έργο «Μαργαρίτα και Αρμάνδος» δημιουργήθηκε το 1963 από τον χορογράφο σερ Φρέντερι Αστον ειδικά για το κορυφαίο ζευγάρι χορού εκείνης της εποχής, Ρούντολφ Νουρέγεφ - Μαργκότ Φοντέιν.

... Για τη γαλλική Vogue
... Για τη γαλλική Vogue
Σιλβί Γκιλέμ - Ρούντολφ Νουρέγιεφ, 1984, "Λίμνη των κύκνων"
Σιλβί Γκιλέμ: Η ψηλή χορεύτρια που άλλαξε την ιστορία του σύγχρονου χορού
Οκτώβριος 2013, Μελβούρνη, από την παράσταση "6.000 miles away"
1994, Βασιλικό Μπαλέτο Λονδίνου, σε ένα διάλειμμα από τις πρόβες της παράστασης "Η ωραία Κοιμωμένη"
2011, Σκάλα του Μιλάνο, από την παράσταση "Μανόν"
Σιλβί Γκιλέμ: Θ θηλυκός χαμαιλέοντας του σύγχρονου χορού
Σιλβί Γκιλέμ: "Δεν υπάρχει χορός χωρίς πόνο"