Τα καλά και τα κακά που μας άφησαν οι Βαυαροί

Η τέταρτη παρουσίαση της δράσης «Συνέβη στην Ελλάδα», με τίτλο «Βαυαροί και Βάρβαροι» θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 12 Μαϊου, στην αίθουσα εκδηλώσεων του κτιρίου Τσίλλερ, σε επιμέλεια και σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου.

Το 1832 οι Έλληνες, αφού αντιστάθηκαν σθεναρά στο Κράτος που ήθελε να οργανώσει ο Καποδίστριας, δέχτηκαν ως μονάρχη έναν Βαυαρό πρίγκιπα που έμελλε να βασιλεύσει 30 χρόνια. Πώς αντιμετώπισαν τον Όθωνα οι νέοι υπήκοοί του, και τι νέο προσπάθησε να εισαγάγει αυτός στην ελληνική διοίκηση;

Ετοιμάζουμε το τέταρτο επεισόδιο της σειράς «συνέβη στην Ελλάδα», που έχει τίτλο Βαυαροί και Βάρβαροι, λέει ο Νίκος Χατζόπουλος.

-Τι σημαίνει αυτό;

Ο τίτλος αναφέρεται σε μια εποχή που υπήρχε μια γενικευμένη απειθαρχία των Ελλήνων σε οποιοδήποτε νόμο τους ερχόταν εξαιτίας του ότι ήταν φτιαγμένος στη Βαυαρία και όχι λαμβάνοντας υπόψιν τις ελληνικές ανάγκες με αποτέλεσμα τη μη συμμόρφωση των Ελλήνων. Είναι ακριβώς η εποχή που παγιώθηκε η έννοια του ότι το κράτος είναι εχθρός μας και εμείς είμαστε εχθροί του κράτους. Στην ουσία κοιτάζουμε σε αυτό το επεισόδιο την εποχή της βαυαροκρατίας, την πρώτη φάση, έως την άφιξη του Όθωνα, μέχρι που έφυγαν οι Βαυαροί με το Σύνταγμα του 1843. Στη σειρά αυτή και πιάνουμε κομμάτια της Νεοελληνικής ιστορίας όπου ανιχνεύουμε κάποιες παθογένειες που μπορεί να μας ταλανίζουν και σήμερα σε μια προσπάθεια γενικότερη να μελετήσουμε το παρελθόν.

Στα πλαίσια αυτά της σειράς, σταχυολογούμε κάποιες στιγμές όχι απαραίτητα με χρονολογική σειρά γιατί δεν παραδίδουμε μαθήματα ιστορίας όπου προσπαθούμε να δώσουμε γεγονότα πολλές φορές άγνωστα και σε εμάς, η ιστορία δεν είναι κάτι στο οποίο έχουμε εντρυφήσει είμαστε κάτι στο οποίο είμαστε σχεδόν απαίδευτοι. Σχεδόν τα ανακαλύπτουμε κάθε φορά, διότι κανείς δεν έχει διδαχθεί στην ουσία τι έχει συμβεί τα τελευταία διακόσια χρόνια στην Ελλάδα. Βέβαια όλο αυτό συμβαίνει σε μια εποχή που σκαλίζουμε την ταυτότητά μας, θέλουμε να δούμε ποιοί είμαστε και γιατί βρισκόμαστε στη σημερινή κατάσταση. Είναι μια επιστροφή στο παρελθόν και προς την εξέταση της ιστορίας σχετικά με αυτά που μας διαμόρφωσαν.

Απόσπασμα από τους διαλόγους:

Θ. Όχι δα! Ακόμη δεν εχρόνιασε το δάνειον και ετελείωσε;

Ζ. Και τι ενόμιζες, ότι με τόσον τρέξιμον όπου εκάμαμε, δεν εξαρκούσε τόσος καιρός να φθάσομεν τον πάτο;

Θ. Ετελείωσε το δάνειον;

Ζ. Αν δεν ετελείωσε, κοντεύει όμως.

Θ. Κακό αυτό.

Ζ. Κακό και ολέθριο.

Θ. Ίσως η Ευρώπη μας τριτοδανείσει.

Ζ. Μ’ αυτόν τον νου κοιμήσου.

-Ποιο πιστεύετε ότι είναι το πιο ενδιαφέρον κομμάτι από την έλευση των Βαυαρών στην Ελλάδα;

Είναι η σύγκρουση μεταξύ του παγιωμένου δυτικοευρωπαϊκού πολιτισμού με μια άλλη κοινωνική αίσθηση και αντίληψη που υπήρχε και είχε διαμορφωθεί και από την οθωμανική κατοχή. Υπήρχε μια ιδιαιτερότητα η οποία δεν κόλλαγε με τις αντιλήψεις της Δυτικής Ευρώπης και αυτό δημιουργούσε συνεχείς εντάσεις.

-Τι έφεραν οι Βαυαροί στην Ελλάδα ως πρώτο στοιχείο;

Πρώτον την κρατική πειθαρχία, την πειθαρχία στους νόμους. Εμείς δεχθήκαμε τους Βαυαρούς σε μια εποχή πριν την έλευση του Όθωνα που υπήρχε πιο δημοκρατική διακυβέρνηση. Με ιδέες και από την Γαλλική Επανάσταση κλπ. Οι Βαυαροί μας κατηγορούν για άρνηση να μπούμε σε έ να καθεστώς πειθαρχημένο, εμείς τους κατηγορούμε ότι ήρθαν και δεν τίμησαν τους παλιούς αγωνιστές αλλά στη θέση τους έβαλαν γραμματιζούμενους που δεν έκαναν τίποτα. Ήδη δηλαδή είχε αρχίσει η έννοια των δημοσίων θέσεων ως ανταμοιβή και η έννοια του πελατειακού κράτους. Η Βαυαρία το εκμεταλλεύθηκε αυτό είναι αλήθεια και διασπάθισε και το μεγάλο δάνειο που είχε παρθεί τότε, στην πρώτη περίοδο της Αντιβασιλείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η δικαιολογία που προτάσσει ένα από τους Βαυαρούς της Αντιβασιλείας είναι σχετικά με τη φουστανέλα. Λέει λοιπόν ότι ένα κράτος που θέλει να θεωρείται δυτικό δε μπορεί να έχει φουστανέλα γιατί είναι πάντα βρώμικη και εμποδίζει τη χρήση του όπλου και δεύτερο και κυριότερο αν μάθουν να φορούν παντελόνια θα μάθουν να κάθονται σε καρέκλες και θα θέλουν να καθίσουν και στο σπίτι τους γιατί τώρα δε τους νοιάζει για το σπίτι τους, στρώνουν καταγής και διάγουν μια ζωή καλή για νομάδες αλλά όχι για αστούς που είναι η βάση των σύγχρονων πολιτισμών. Και βέβαια αυτό το παράδειγμα είναι χαρακτηριστικό της νοοτροπίας τους.

-Υπήρχαν τάξεις που ακολούθησαν τις βαυαρικές συνήθειες;

Βεβαίως. Εναντίον της αυθαιρεσίας των Βαυαρών είναι οι περισσότεροι εκείνη την εποχή. Αλλά δεχτήκαμε τη βασιλεία ως λύση για να μη τσακωθούμε μεταξύ μας. Μέσα στην επανάσταση έγιναν δυο εμφύλιοι πόλεμοι ήταν ένα γεγονός, ένας εμφύλιος σπαραγμός που συνεχίστηκε εσαεί. Αυτό σχεδόν παραλείπεται στο σχολικό βιβλίο.

-Τι μας άφησαν καλό, το πέρασμα των Βαυαρών;

Οι Βαυαροί άφησαν την δολοπλοκία στο επίπεδο της διακυβέρνησης, την αυθαιρεσία, την απόλυτη περιφρόνηση και απαξίωση των ανθρώπων που μπορούσαν να έχουν μια πιο ψύχραιμη ματιά στις ανάγκες που είχαμε τότε. Από την άλλη μεριά βέβαια έκαναν μια τακτοποίηση των πραγμάτων οργάνωσαν διοικητικά την κρατική μηχανή, κάτι το οποίο έμεινε και εισήγαγαν τη δικαστική εξουσία φτιάχνοντας νόμους και παγιώνοντας πράγματα και έβαλαν σε βάση την εκπαίδευση που έγινε υποχρεωτική η πρωτοβάθμια, έγινε το πανεπιστήμιο, η Εθνική Τράπεζα. Επίσης ήθελαν να κάνουν πολλές αλλαγές στο εκκλησιαστικό δίκαιο, αλλά δεν τους άφησαν οι Έλληνες, κυρίως το ρωσικό λεγόμενο κόμμα. Ήταν μια εποχή εκμετάλλευσης ενός αδύναμου κράτους.

-Η ιστορία μας διδάσκει;

Μας διδάσκει. Κάνουμε κύκλους αλλά είναι καλό να ξέρουμε ότι κάτι που ζούμε τώρα είναι κάτι που έχουμε ξαναζήσει. Όπως ότι πριν την επανάσταση του 1843 για σύνταγμα, κάτι που είναι αμφιλεγόμενο ως προς τα κίνητρά του, υπήρξε μια κατάσταση που μοιάζει πολύ με τη σημερινή. Η Ελλάδα από γεννησιμιού της ήταν χρεωμένη με δάνεια, τότε λίγο πριν το 1843 η Ελλάδα δήλωσε ότι δε μπορεί να πληρώσει τη δόση του δανείου και ζήτησε νέο δάνειο. Οι μεγάλες δυνάμεις όρισαν τους όρους του νέου δανείου και πολύ σκληρούς φόρους προκειμένου να αποπληρωθεί το νέο δάνειο. Κανονικό μνημόνιο. Και οι εκπρόσωποι των τριών μεγάλων δυνάμεων, μια τρόικα δηλαδή, θα επέβλεπε την αποπληρωμή του. Κατάσταση σχεδόν ταυτόσημη με τη σημερινή.

Πληροφορίες:

Έρευνα - δραματουργία: Αλεξάνδρα Κρητικού, Ελένη Σπετσιώτη

Διαμόρφωση κειμένου: Ολυμπία Γλυκιώτη, Ελένη Κουτσιλαίου, Νίκος Χατζόπουλος

Σκηνοθεσία: Νίκος Χατζόπουλος

Βοηθός σκηνοθέτη: Αλέξανδρος Βαμβούκος

Ηθοποιοί:

Αλεξία Καλτσίκη, Γιώργος Κέντρος, Περικλής Μουστάκης, Μάρω Παπαδοπούλου

Κωνσταντίνα Τάκαλου

«Βαυαροί και Βάρβαροι»

στις 12 Μαϊου στην αίθουσα εκδηλώσεων του κτιρίου Τσίλλερ

Γενική είσοδος 5€

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr