Τα πάθη ενός συγγραφέα στον εμφύλιο και τα γρανάζια ενός θεάτρου

Πως λειτουργεί ο καλλιτέχνης μέσα σε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς; Ο Ρώσος συγγραφέας του περίφημου μυθιστορήματος «Μέτρ και Μαργαρίτα» έγραψε μια ιστορία για να αφηγηθεί την περιπέτεια ενός συγγραφέα μπλεγμένου στα γρανάζια του Θεάτρου Τέχνης της Μόσχας επί Στάλιν. Στα γραπτά του ανακαλύπτουμε τα περίφημα χαρακτηριστικά του Θεάτρου Τέχνης εκείνης της περιόδου, από τη διαμάχη των Στανισλάβσκι και Νεμίροβιτς- Ντατσένκο και τον άρρητο εμφύλιο στο εσωτερικό του ως τον παραλογισμό της τυπολατρίας και της γραφειοκρατίας που επικρατούσε στο θέατρο κατ’ εικόνα του καθεστώτος. Κι από την εμμονή με τον πειραματισμό– που ο Μπουλγκάκωφ παρωδεί ξεκαρδιστικά– ως την υποχονδριακή ιδιοσυγκρασία του ίδιου του μυθικού δασκάλου και σκηνοθέτη Στανισλάβσκι που επηρέαζε καταλυτικά και τη διαμόρφωση του καλλιτεχνικού προϊόντος, όπως εν προκειμένω και του έργου που κρίνεται εδώ και το οποίο είναι καταδικασμένο ποτέ να μην ανέβει…

Ο σκηνοθέτης Κώστας Φιλίππογλου μεταφέρει αυτή την ιστορία στη σκηνή του θεάτρου Πόρτα με την ιδιαίτερη αισθητική του, χρησιμοποιεί τις δυνατότητες του σωματικού θεάτρου, για να δημιουργήσει μια ποιητική παράσταση με πηγαίο χιούμορ, έντονες κινηματογραφικές εναλλαγές εικόνων και καταιγιστικό ρυθμό, δίνοντας πνοή σε ένα έργο που αναδεικνύει την καταπίεση και την περιθωριοποίηση που υφίσταται ο καινοτόμος δημιουργός από το κατεστημένο, ο νέος καλλιτέχνης από τους γηραιότερους και από την εξουσία. Μας μίλησε για τα πάθη ενός καλλιτέχνη σε καιρούς που ο καλλιτέχνης είναι ανυπεράσπιστος.

Τι σας ενέπνευσε στο "Θεατρικό Μυθιστόρημα" του Μπουλγκάκωφ και αποφασίσατε να το ανεβάσετε;

Ο Μπουλγκάκωφ είναι ένας από τους αγαπημένους μου συγγραφείς. Η παράστασή μας έχει τον τίτλο «Μαύρο χιόνι – το ημερολόγιο ενός μακαρίτη». Αυτό που με γοήτευσε, όταν το πρωτοδιάβασα, είναι ότι αναφέρεται στον κόσμο του θεάτρου και ότι είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό. Τα δεινά που περνάει ο ήρωας της ιστορίας μας, από τους ανθρώπους του θεάτρου, τα έχει περάσει και ο Μπουλγκάκωφ από τον Στανισλάφσκι, έναν από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες και ερευνητές του θεάτρου του εικοστού αιώνα. Οι χαρακτήρες του θεατρικού μας είναι ακραίοι και αστείοι και οι καταστάσεις στις οποίες εμπλέκονται σχεδόν σουρεαλιστικές. Οπότε πραγματικά με μάγεψε το μυθιστόρημα και σκέφτηκα να το διασκευάσουμε με την Δήμητρα Κονδυλάκη και να το ανεβάσω στη σκηνή. Μελετώντας το, όμως, βρήκα τι πραγματικά με είχε τραβήξει. Ο Μπουλγκάκωφ παρ’ όλη του την απόγνωση, διατηρεί την καυστική του διάθεση, το μαύρο χιούμορ, τον σαρκασμό και τον αυτοσαρκασμό του. Ταυτόχρονα αντιμετωπίζει τον άνθρωπο με τρυφερότητα. Συμπάσχει με τις ματαιώσεις μας και βλέπει με συμπάθεια την προδιαγεγραμμένη αποτυχία των ονείρων μας. Την τρομερή ανάγκη μας να ξεφύγουμε από το τραγικό πεπρωμένο μας, που είναι η θνητότητα και η λήθη.

Ποια είναι η προσέγγισή σας; Με ποια μέσα θα δούμε το θεατρικό μυθιστόρημα να ζωντανεύει στη σκηνή;

Την παράστασή μας την δουλεύουμε με πολλή λεπτομέρεια. Κάθε κίνηση είναι συγκεκριμένη. Όμως αυτό δεν θέλω να φαίνεται. Θέλω να είναι σαν γνήσιο λαϊκό θέατρο. Τις εικόνες και τις καταστάσεις θα τις δημιουργούμε με τα σώματά μας. Οπότε ας εφεύρουμε έναν καινούριο όρο. Ας πούμε ότι θα την ανεβάσουμε σύμφωνα με τις επιταγές του «λαϊκού σωματικού θεάτρου». Θέλω να παίζουμε πολύ κοντά στο κοινό, σχεδόν στο προσκήνιο, να πάρει μια δισδιάστατη μορφή και να μοιάζει σε κάποιες σκηνές της με την αισθητική των παλιών ταινιών του βωβού κινηματογράφου.

Πού ακουμπάει στο σήμερα; Ποια τα κοινά, ποιες οι διαφορές;

Θεωρώ τον Μπουλγκάκωφ κλασικό συγγραφέα. Όλοι οι κλασικοί ακουμπούν στο σήμερα. Το έργο μας διαδραματίζεται στις αρχές της Σοβιετικής Ένωσης, σε μια εποχή που έσπειρε με ζέση την πίστη στην ουτοπία, κοινωνική, πολιτική, καλλιτεχνική και την συνέτριψε εκ των έσω, από τα ίδια τα υλικά της. Το πολιτικό – οικονομικό σύστημα τους είναι εντελώς διαφορετικό από το δικό μας. Όμως στην περίοδο κρίσης που περνάμε με τις αποφάσεις για την ζωή μας να παίρνονται ερήμην μας από ξένους τεχνοκράτες, το αποτέλεσμα στη ζωή των δημιουργών, των καλλιτεχνών, αλλά και όλων των ανθρώπων είναι το ίδιο.

Πληροφορίες

Θέατρο Πόρτα από 6 Δεκεμβρίου

Σκηνοθεσία: Κώστας Φιλίππογλου

Διασκευή: Δήμητρα Κονδυλάκη, Κώστας Φιλίππογλου

Σκηνικά: Όλγα Μπρούμα

Κοστούμια: Μαργαρίτα Δοσούλα

Με τους: Εύα Αγγελοπούλου, Γιάννη Γιαννούλη, Τάσο Δημητρόπουλο, Δημήτρη Δρόσο, Εύα Οικονόμου Βαμβακά, Γιάννη Στεφόπουλο και Κώστα Φιλίππογλου

Μέρες και ώρες παραστάσεων:

Δευτέρα και Τρίτη: 21:15
Τετάρτη (λαϊκή απογευματινή): 20:00
Κυριακή: 18:30

Τιμές εισιτηρίων:
Κανονικό 15€
Φοιτητικό, ΑΜΕΑ, άνω των 65, ομαδικό (άνω των 10 ατόμων) 10€
Λαϊκή απογευματινή 10€
Ανέργων 8€

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr