Μια διαφορετική πλευρά του μεγάλου σκηνοθέτη Σεργκέι Αϊζενστάιν αποκαλύπτει η έκθεση που ανοίγει στο Λονδίνο στις 17 Φεβρουαρίου και θα διαρκέσει μέχρι τις 30 Μαΐου.
Ο Αϊζενστάιν είχε κερδίσει παγκόσμια φήμη όταν το 1929 επισκέφθηκε την Βρετανία για έξι εβδομάδες. Ο άνθρωπος που άλλαξε για πάντα τον παγκόσμιο κινηματογράφο και με την πρωτοποριακή του ματιά επηρέασε όλους τους μεταγενέστερους κινηματογραφιστές, το 1925 σκηνοθέτησε το αριστούργημά του, το Θωρηκτό Ποτέμκιν, σε δικό του σενάριο βασισμένο στα γεγονότα της ανταρσίας στο θωρηκτό Ποτέμκιν του ρωσικού ναυτικού το 1905. Γυρίστηκε μέσα σε λίγες μόνο βδομάδες στην πόλη και το λιμάνι της Οδησσού. Με αυτή την ταινία, στα 27 του χρόνια καθιερώθηκε ως μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες που πέρασαν από τον κινηματογραφικό χώρο.
Στην έκθεση για τον Αϊζενστάιν, αποκαλύπτεται μια λιγότερο γνωστή πτυχή της ζωής του, ο ενθουσιασμός το για τη βρετανική κουλτούρα. Ως προνομιούχο παιδί στην προ-επαναστατική Ρίγα, έμαθε αγγλικά από την γκουβερνάντα του και διάβασε όλα τα κλασικά παιδικά βιβλία της Βικτωριανής εποχής. Ο ίδιος υποστήριζε αργότερα ότι οι Βρετανοί συγγραφείς ήταν οι πρώτοι που έπαιρναν τα παιδιά στα σοβαρά, αναφέροντας τον Ντίκενς και τη νουβέλα Dombey and Son, τον Ντέιβιντ Κόπερφιλντ, τη μικρή Ντόριτ και τον Νίκολας Νίκελμπάι, τον Λιούις Κάρολ και τον σουρεαλιστικό κόσμο του Έντουαρντ Λιρ, ενώ δήλωνε σαρκαστικά ότι ο «παιδισμός» δεν ήταν πολύ της μόδας στην ΕΣΣΔ.
Ο Αϊζενστάιν ήξερε τον Σέρλοκ Χολμς από την παιδική του ηλικία και η έκθεση στην Gallery for Russian Arts and Design στο Λονδίνο συμπεριελάμβανε ένα σχέδιο κοστουμιού του Χολμς από το Μουσείο Θεάτρου Bakhrushin, το οποίο σχεδίασε το 1922 για μια πειραματική παράσταση στην οποία ο Σέρλοκ Χολμς θα ήταν αντιμέτωπος με τον Νικ Κάρτερ.
Ήταν τα πρώτα χρόνια του σοβιετικού πειραματικού θεάτρου. Μοιάζει απίθανο να είχε αντισταθεί να επισκεφθεί το σπίτι του Χολμς στην Μπέικερ Στριτ, αλλά γνωρίζουμε με σιγουριά ότι έδωσε διαλέξεις προς τους νέους κινηματογραφιστές σε ένα δωμάτιο πάνω από το βιβλιοπωλείο Foyles κοντά στην πλατεία Ράσελ.
Όταν διατύπωσε την περίφημη θεωρία του για το μοντάζ, το 1937, ο Αϊνστάιν επικαλέστηκε την εκπληκτική ικανότητα του Σαίξπηρ να μοντάρει σκηνές μάχης όπως στις τελευταίες σκηνές του Μακμπέθ και του Ριχάρδου 3ου, αλλά και τις εικόνες του Μπεν Τζόνσον στο Bartholomew Fayre: A Comedy .
Το 1931 στο Μεξικό, προσπάθησε να ολοκληρώσει ένα εκτεταμένο έπος για την ιστορία της Βρετανίας. Σε μια μόνο μέρα παρήγαγε ένα τεράστιο, εκπληκτικό σε παραλλαγές κύκλο σχεδίων σχετικά με τον Μακμπέθ, τη Λαίδη Μακμπέθ σύζυγό του και τον Ντάνκαν. Τα σχέδια θεωρήθηκαν πολύ τολμηρά από τον Upton Sinclair, σοσιαλιστή εκατομμυριούχο υποψήφιο χρηματοδότη του και η παραγωγή ματαιώθηκε. Αλλά ο κύκλος αυτών των σχεδίων δείχνει ότι ο Αϊζενστάιν ήταν ένας πολύ ταλαντούχος σκιτσογράφος.
Υπάρχει σήμερα μια τεράστια παραγωγή γραπτών και σχεδίων που έκανε ο Αιζενστάιν στη σύντομη ζωή του γύρω από τα οποία έχει αναπτυχθεί μεγάλο ενδιαφέρον. Ως στοχαστής, αφήνει μια παρακαταθήκη για το συναρπαστικό μέλλον του κινηματογράφου στα τελευταία γραπτά του.
Οι Βρετανοί θυμούνται ότι η μετάδοση του Alexander Nevsky στις 8 του Δεκεμβρίου του 1941 αποδείχθηκε όχι μόνο ένα ορόσημο στον ραδιοφωνικό δράμα, αλλά μια πρώτη γιορτή της μεγάλης πολεμικής συμμαχίας ενάντια στο φασισμό.
Στην έκθεση υπάρχει και μια άλλη πρόκληση: Να φανταστεί κάποιος ότι ο νεαρός Σεργκέι, εξακολουθεί να αισθάνεται σαν «ένα μικρό αγόρι από τη Ρίγα», που έβαλε στόχο να ανακαλύψει τον κόσμο πέρα από τη Ρωσία το 1929, εξερευνώντας το Bloomsbury, το Hampton Court, το Eton, το Windsor και το Cambridge σε έξι συναρπαστικές εβδομάδες.
Η έκθεση Unexpected Eisenstein στο GRAD θα διαρκέσει από τις 17 Φεβρουαρίου μέχρι τις 30 Μαΐου 2016.