X

TOC Books: Ένα βλέμμα σε ιστορίες, ποίηση και την εκδοχή της ευτυχίας

Η Ελένη Στελλάτου και πολύ ενδιάφερουσες ιστορίες της, ένα οδοιπορικό ανάγνωσης των Ηθικών Νικομαχείων και η ποιητική συλλογή του Αργύρη Παλούκα.

Γράφει: Αργυρω Μποζωνη

Το κόκκινο και το άσπρο / Ελένη Στελλάτου

Ένας παππούς προσφέρει λεμόνια αντί για λουλούδια. Μια γυναίκα σε αναπηρικό καροτσάκι βουτάει στη θάλασσα. Ένα μικρό κορίτσι προσπαθεί να επιβιώσει στον κόσμο των μεγάλων. Διαφορετικοί άνθρωποι που ζουν σ’ έναν τόπο που δεν κατονομάζεται αλλά που γρήγορα μοιάζει οικείος. Ο κύριος Νίκος, η Ελενίτσα, ο κύριος Π., ο γιατρός με το κόκκινο σακίδιο. Όλοι διαφορετικοί μεταξύ τους με κοινό σημείο αναφοράς το νερό που άλλοτε ξεπλένει τον πόνο και την απογοήτευσή τους κι άλλοτε ζωντανεύει όνειρα του παρελθόντος ή και του μέλλοντος, καθώς αυτοί αναμετριούνται με την απώλεια και την προσδοκία μέσα στον χρόνο που παύει να υπάρχει.

Όπως το νερό που διαρκώς κινείται και αλλάζει μορφή, σ’ έναν αιώνιο κύκλο που διατηρεί τη ζωή, έτσι και τα πρόσωπα των δεκαοχτώ αυτών ιστοριών μετακινούνται από τη μία στην άλλη, ίδια ή αλλαγμένα έτσι όπως η ζωή τα έχει μεταμορφώσει, διανύοντας μια κυκλική τροχιά, στο κέντρο τη οποίας προβάλλει η ελπίδα.

Η Ελένη Στελλάτου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1978. Κατάγεται από το Πυργί Κεφαλονιάς. Σπούδασε Φαρμακευτική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Αυτό είναι το πρώτο της βιβλίο

Τα δυο ευ της ευτυχίας / Παύλος Κοντός

Το βιβλίο «τα δύο ευ της ευτυχίας» έχει τη μορφή ενός οδοιπορικού ανάγνωσης των Ηθικών Νικομαχείων: καταγράφει, κάθε φορά, τις δυσκολίες που συναντά ο αναγνώστης, τις γνώσεις που αποκτά, τις προσμονές του, την απογοήτευση ή τον ενθουσιασμό του, και του δείχνει πώς να αποκωδικοποιεί το αριστοτελικό κείμενο.

Ταυτόχρονα, συνιστά μια συνολική, και ενίοτε πρωτότυπη, πρόταση κατανόησης της αριστοτελικής ηθικής. Δεν αρκείται σε μια ακαδημαϊκή έκθεση των βασικών της θέσεων αλλά επιχειρεί την υπεράσπισή τους τόσο με φιλοσοφικά επιχειρήματα (χωρίς τη χρήση δυσνόητων όρων) όσο και με την επίκληση πολλών παραδειγμάτων από την καθημερινή εμπειρία.

Δυο λόγια για τον τίτλο του βιβλίου: «τα δύο ευ της ευτυχίας».

Τα Ηθικά Νικομάχεια είναι μια πραγματεία με θέμα αυτό που ο Αριστοτέλης ονομάζειεὐδαιμονία, δηλαδή, έναν πλήρη ανθρώπινο βίο.
Ο Αριστοτέλης παρουσιάζει δύο τέτοιες εκδοχές πλήρους βίου, τον πολιτικό βίο και τον θεωρητικό βίο. Η νεοελληνική λέξη «ευτυχία» δεν αποδίδει πιστά την παραπάνω αριστοτελική έννοια ή, καλύτερα, ο αριστοτελικός όρος εξηγεί τι θα πρέπει να κατανοούμε όταν γίνεται λόγος, σήμερα, για ευτυχία. Εὐτυχία, βέβαια, στα αρχαία ελληνικά σημαίνει απλώς «καλή τύχη», αναφέρεται στο πόσο ευνοϊκές είναι κάθε φορά οι συνθήκες ή οι περιστάσεις, όχι στο πώς αποφασίζουμε να ζήσουμε ή να πράξουμε.
Ο παιγνιώδης τίτλος του βιβλίου παραπέμπει σε όλες αυτές τις αμφισημίες: τη διαφορά ανάμεσα στην εὐ-δαιμονία και την εὐ-τυχία, την αντίθεση στο νόημα της σύγχρονης και της αρχαίας λέξης «ευτυχία», τη σχέση ανάμεσα στον πολιτικό και τον θεωρητικό βίο. Μαζί με τον υπότιτλο, «Εισαγωγή στα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλη», αποτυπώνουν με απόλυτη ακρίβεια το τι θα πρέπει να αναμένει ο αναγνώστης από το παρόν βιβλίο.

Η πρωτοτυπία της παρούσας εισαγωγής, πέρα από την αμεσότητα του ύφους της, είναι διπλή: έγκειται στο ότι έχει οργανωθεί με βάση την ανάλυση εκτενών αποσπασμάτων από τα Ηθικά Νικομάχεια και τα Πολιτικά (που παρατίθενται στο πρωτότυπο και σε μετάφραση) και στο ότι, λαμβάνοντας υπόψη διαφορετικές ερμηνείες, επιτρέπει στο κείμενο να αναδείξει τις αμφισημίες και τον πλούτο του.

Το βιβλίο ξεκινά πλάθοντας μια ιστορία για τον Αριστοτέλη και τον γιο του Νικόμαχο, και τελειώνει βρίσκοντας την ίδια ιστορία μέσα σε δύο πίνακες του Ρέμπραντ.

Από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης

Άνθρωποι που γελάνε / Αργύρης Παλούκας

Ακόμα κι οι φίλοι μου,

όταν τους μιλάω για τον αληθινό καημό μου,

στρέφουν αλλού το πρόσωπό τους.

Μόνος του γυρίζει καθένας στη φωλιά του.

Στο τέταρτο προσωπικό του βιβλίο, τη συλλογή ποιημάτων Άνθρωποι που γελάνε, ο Αργύρης Παλούκας προσπαθεί να επιστρέψει σε εκείνη την ηλικία όπου δεσπόζει η αίσθηση της ελευθερίας, το «θέλω» έναντι του «πρέπει», χαρακτηριστικό που στην ενήλικη ζωή του κάθε άνθρωπος ξανασυναντάει μόνο στον έρωτα. Οι άνθρωποι του βιβλίου, εξεγερμένοι, δύσπιστοι και φοβισμένοι, αποφασίζουν να πιστέψουν ότι μπορούν να γυρίσουν την πλάτη στη φθορά. Το δικαίωμα στην ελευθερία είναι αναφαίρετο.

Ο Αργύρης Παλούκας γεννήθηκε στην Ερμιόνη της Αργολίδας το 1975. Σπούδασε θεατρολογία στην Αθήνα, όπου ζει και εργάζεται από το 1994. Έχει εκδώσει τρία ποιητικά βιβλία (Το ξέφτι, Μανδραγόρας, 2007• Το αλάτι πίσω από τ’ αυτί, Κέδρος, 2009• Θέλω το σώμα μου πίσω, Μεταίχμιο 2011) και έχει επιμεληθεί την ανθολογία Αγάπη σαν ακολασία (Κριτική, 2016), που περιλαμβάνει αποσπάσματα από το πεζογραφικό έργο του Γιώργου Χειμωνά. Κείμενά του για πρόσωπα και θέματα της λογοτεχνίας έχουν συμπεριληφθεί σε περιοδικά και συλλογικούς τόμους. Το 2012 τιμήθηκε για το τρίτο βιβλίο του με το Πρώτο Βραβείο Καλύτερου Νέου Ποιητή από το Συμπόσιο Ποίησης.

Tags