Ληστές που ξοδεύουν τα χρήματά τους στα μπουζούκια και ράβουν τα χείλη τους με βελόνα και κλωστή, κατά συρροήν δολοφόνοι που σκοτώνουν για ευχαρίστηση, ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων και η σχέση του με το κιβώτιο ταχυτήτων των σύγχρονων αυτοκινήτων ή τον δεύτερο νόμο του Κέπλερ που διατυπώθηκε 19 αιώνες μετά την κατασκευή του, αλλά και το «παρεξηγημένο» Βυζάντιο από ένα μετρ του είδους, είναι οι προτάσεις της βιβλιοθήκης του TheTOC γι' αυτή την εβδομάδα.
«Τα παρασυρμένα παιδιά του Σατανά που γύρισαν σελίδα στη ζωή τους» είναι ο υπότιτλος του δίνει ο Πάνος Σόμπολος στην υπόθεση Κατσούλα - Δημητροκάλη - Μαργέτη. Το θρίλερ με τους αποκαλούμενους «σατανιστές» που άφησε άφωνη την κοινή γνώμη όταν αποκαλύφθηκε το Δεκέμβριο του 1993 είναι μια από τις υποθέσεις που ο Πάνος Σόμπολος περιγράφει στο νέο του βιβλίο «Οι αστέρες του εγκληματικού Πάνθεου» (εκδόσεις Πατάκη). Κι αν κάτι αξίζει να σημειωθεί στη συγκεκριμένη ιστορία είναι ότι όσο ρεαλιστικά την περιγράφει ο μετρ του αστυνομικού ρεπορτάζ, τόσο ... διδακτικά φροντίζει να προσθέσει στο τέλος ένα επιμύθιο που δείχνει πως αυτή η εξιστόρηση μπορεί να φανεί χρήσιμη για όσους τη διαβάσουν: «Εχουμε υποχρέωση να προστατεύουμε τα παιδιά μας και να γνωρίζουμε με ποιους κάνουν παρέα... Είναι πάρα πολύ εύκολο να παρασυρθούν από τις παρέες και να τα χάσουμε οριστικά», αναφέρει δικαιολογώντας το γιατί «όλα αυτά τα χρόνια αυτή η ιστορία με τους "σατανιστές" ταρακουνάει συνειδήσεις που βρίσκονταν εν υπνώσει».
Στο βιβλίο του δημοσιογράφου που υπηρέτησε το αστυνομικό ρεπορτάζ για πάνω από 40 χρόνια - και φροντίζει να ξεκαθαρίσει ότι δεν του άρεσε ποτέ να καταδικάζει ή να αθωώνει τους εγκληματίες και τους κάθε λογής παρανόμους, κάτι το οποίο δεν είναι δουλειά του δημοσιογράφου - παρελαύνουν μερικές από τις πιο γνωστές υποθέσεις εγκληματικότητας στην Ελλάδα την τελευταία 40ετία. Γιατί μπήκε στον κόπο να τις γράψει; Το εξηγεί ο ίδιος στον πρόλογο του βιβλίου: «΄Ηθελα να αφήσω μια παρακαταθήκη στις επόμενες γενιές για την πορεία της εγκληματικότητας στην Ελλάδα αυτή την τεσσαρακονταετία. Να καταθέσω τα πραγματικά περιστατικά που απασχόλησαν την κοινή γνώμη και να σκιαγραφήσω πρόσωπα και καταστάσεις χωρίς ίχνος υπερβολής και ανακρίβειας, περνώντας ταυτόχρονα κάποια μηνύματα θετικά για τον συνάνθρωπό μας και, γενικότερα, για την ελληνική κοινωνία – χωρίς φυσικά να κάνω τον δάσκαλο, τον εισαγγελέα ή τον ιεροκήρυκα». Μια ματιά μόνο στην πολύκροτη υπόθεση των «σατανιστών» φτάνει για να αντιληφθεί κανείς πως αυτά που λέει τα εννοεί.
Το παρεξηγημένο Βυζάντιο
«∆εν είναι περίεργο που οι περισσότεροι σοβαροί ιστορικοί πλέον αποφασίζουν να επικεντρωθούν σε σχετικά σύντοµες περιόδους και ίσως και σε περιορισµένες γεωγραφικές περιοχές. Είναι όµως σωστό αυτό για την ιστορία; Κάθε ιστορική περίοδος εξαρτάται απ’ αυτά που συνέβησαν πριν απ’ αυτήν και η σηµασία της εξαρτάται από τα γεγονότα που έπονται. Η ιστορία δεν είναι µια σειρά από λιµνούλες µε στάσιµα νερά. Είναι ποταµός που κυλά....»
Γιατί, άραγε, μερικοί από τους σημαντικότερους μελετητές της Βυζαντινής ιστορίας δεν είναι ΄Ελληνες; Στην περίπτωση του σερ Στήβεν Ράνσιμαν, η σημασία του έγκειται στο ότι ήταν από τους πρώτους που αµφισβήτησαν την άποψη ότι ο βυζαντινός πολιτισµός είναι κατώτερος από τον αρχαίο ελληνικό και τον ρωµαϊκό, αλλά και από µεταγενέστερους πολιτισµούς της δυτικής Ευρώπης. Κατάφερε, έτσι, να αναδείξει όχι µόνον τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αλλά και τα επιτεύγµατά της σε ποικίλα πεδία.
Το κλασικό έργο «Βυζαντινός Πολιτισµός» (1933) του Steven Runciman, ενός από τους σηµαντικότερους βυζαντινολόγους του 20ού αιώνα, είναι ένα πλήρες αν και συνοπτικό πανόραµα της Βυζαντινής Ιστορίας, από την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης τον 4ο αιώνα έως την άλωσή της από τους Οθωµανούς το 1453.
Στο βιβλίο αυτό, µε διεισδυτικότητα και µε κριτικό πνεύµα, ο συγγραφέας προσεγγίζει θέµατα όπως η κρατική δοµή και η διοίκηση στο Βυζάντιο, ο ρόλος της θρησκείας και της Εκκλησίας, ο στρατός και η διπλωµατία, η οικονοµική και κοινωνική ζωή, η εκπαίδευση, η λογοτεχνία και οι καλές τέχνες, οι σχέσεις της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας µε άλλους λαούς αλλά και µε το Ισλάµ και τη ∆ύση.
΄Οπως σημειώνει ο ίδιος ο συγγραφέας: «Σκοπός αυτού του βιβλίου είναι να δώσει µια γενική εικόνα του πολιτισµού της Ρωµαϊκής Αυτοκρατορίας κατά την περίο¬δο που πρωτεύουσά της ήταν η Κωνσταντινούπολη. Με άλλα λόγια, του ανατολίζοντος εκείνου ελληνορωµαϊκού πολιτισµού που είναι πιο γνωστός ως βυζαντινός. Πρόκειται για µια εξαιρετικά παρατεταµένη περίοδο, περίπου έντεκα αιώνες, κατά τη διάρκεια της οποίας υπήρξαν πολλές αλλαγές και πολλοί µετασχηµατισµοί. Προσπάθησα, ωστόσο, να επικεντρωθώ στα στοιχεία εκείνα που χαρακτήρισαν τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία καθ’ όλη τη µακρά διάρκειά της» (εκδόσεις Μεταίχμιο)
Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων: Απορίες κι απαντήσεις
Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων, που συχνά έχει χαρακτηριστεί σαν «πρώτος υπολογιστής της Ανθρωπότητας» είναι, ίσως, το πιο αναπάντεχο αντικείμενο που βρέθηκε ποτέ. Η εξαιρετικά υψηλού επιπέδου γνώση που απαιτείται για την κατασκευή του και μάλιστα σε πολλούς τομείς (Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία, Μηχανική, Μεταλλουργία, Αστρονομία, Φιλοσοφία κ.λπ.), σε συνδυασμό με το μυστήριο που περιβάλλει την ιστορία της ανακάλυψής του, δυσκόλεψαν για πολλά χρόνια την έρευνα των επιστημόνων. Τα τελευταία χρόνια, με την εξέλιξη της Τεχνολογίας, νέες έρευνες έφεραν στο φως πολλά από τα μυστικά του Μηχανισμού.
Όμως πόση από αυτή τη γνώση έχει φτάσει στον τελικό αποδέκτη της, που δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από τον καθένα μας; Πόση από αυτή τη γνώση έγινε κατανοητή και εντάχθηκε στη ζωή μας, βοηθώντας μας να κατανοήσουμε ποιοι ήταν οι πρόγονοί μας και τι ήταν ικανοί να φτιάξουν; Τι θα είχε συμβεί αν όλη αυτή η γνώση δεν είχε «εξαφανιστεί» για χίλια περίπου χρόνια;
Έχει, τελικά, σχέση ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων με το κιβώτιο ταχυτήτων των σύγχρονων αυτοκινήτων, όπως γράφει και η Wikipedia, ή τον δεύτερο νόμο του Κέπλερ που διατυπώθηκε 19 αιώνες μετά την κατασκευή του; Τι εμπόδισε τη διάδοση της κεκτημένης για τους αρχαίους Έλληνες γνώσης, δημιουργώντας μια «καθυστέρηση» τουλάχιστον χιλίων χρόνων στην παγκόσμια Ιστορία; Πρόκειται όντως για την ίδια γνώση που φτάνει μέχρι το ρολόι που φοράμε σήμερα και τόσες άλλες σύγχρονες μηχανές και εφαρμογές;
Αυτές ήταν και οι απορίες του συγγραφέα του νέου βιβλίου «Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων», οργανωτή 11 Σαλονιών Υψηλής Ωρολογοποιίας Very Important Watches, Κωστή Στήκα (εκδόσειος Κ. Στήκα) στις οποίες φρόντισε να δώσει ο ίδιος απαντήσεις. Οι επιστήμονες, Δημήτρης Νανόπουλος (Τακτικό Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, διακεκριμένος Καθηγητής Φυσικής Υψηλών Ενεργειών Πανεπιστημίου Texas A&M), Διονύσης Σιμόπουλος (Αστροφυσικός, Επίτιμος Διευθυντής Ευγενιδείου Πλανηταρίου) και Θεοδόσης Τάσιος (Μέλος της Ακαδημίας Επιστημών του Τορίνο, Πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας), που συμμετείχαν στην πρόσφατη παρουσίαση του βιβλίου εγγυώνται πως αξίζει να το διαβάσουμε για να κρίνουμε αν οι απαντήσεις αυτές μας καλύπτουν.
Βρείτε όλα τα βιβλία στο Public.gr.