Κωνσταντίνος Ξενάκης: Ένας σημαντικός εικαστικός της διασποράς και τα έργα του στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πόρου

Η συνομιλία του παρόντος με το παρελθόν, η εφεύρεση και η αναζήτηση της γλώσσας ήταν πάντα στο επίκεντρο της δημιουργικής καριέρας του Κωνσταντίνου Ξενάκη, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 89 ετών στις 5 Ιουνίου 2020.

Και αυτό το καλοκαίρι, η γκαλερί CITRONNE συνεχίζει την ετήσια συνεργασία της με την Εφορία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πόρου, με την οποία συνδιοργανώνει και συνεπιμελείται την "περιοδική έκθεση ενός σύγχρονου καλλιτέχνη".
Στο πλαίσιο αυτό, παρουσιάζονται έργα του Κωνσταντίνου Ξενάκη, κολάζ, χάρτες και βιβλία-αντικείμενα, υπό τον γενικό τίτλο "Κωνσταντίνος Ξενάκης: Ελλάδα, Κώδικες Γραφής". Καλλιτέχνης με διεθνή παρουσία, ο Κωνσταντίνος Ξενάκης αυτο-καθορίζεται από ένα αίσθημα ευθύνης απέναντι στο κοινωνικό σύνολο.

Η πολυσήμαντη εικαστική́ του γλώσσα εμπνέεται από σημεία και σύμβολα που ξεκινούν από τον αρχαίο κόσμο της Αιγύπτου και της Ελλάδας και φτάνουν έως την σύγχρονη πραγματικότητα: αστικές δομές, συστήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών, χαοτικό διαδίκτυο. Χαρτογραφεί και κωδικοποιεί, συνδυάζει στοιχεία παρόντος και παρελθόντος, καταγράφει και καταγγέλλει τα αδιέξοδα της επικοινωνίας, την έλλειψη κατανόησης, την ασυνεννοησία του σύγχρονου κόσμου.

Τα έργα του ενοποιούν χρόνο και χώρο, καθώς τέτοια ερωτήματα ανέκαθεν κινητοποιούσαν μια παγκόσμια ανησυχία. Αναπτύσσονται πάνω στον άξονα Επανάληψη / Αντιπαράθεση / Υπέρθεση, μια κωδικοποιημένη εικόνα του σύγχρονου πολιτισμού. Έτσι, το έργο τέχνης καθίσταται μέσον ιδεολογικής κριτικής στο υπάρχον κοινωνικό-πολιτικό σύστημα.
Η έκθεση του Κωνσταντίνου Ξενάκη "Ελλάδα και Κώδικες Γραφής" θα υπενθυμίσει την ισχυρή του φωνή και την επιδραστική του παρουσία ανάμεσά μας. Tο Αρχαιολογικό Μουσείο του Πόρου και η γκαλερί CITRONNE θα αποτίσουν έτσι ένα φόρο τιμής στο έργο και την προσφορά του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη στο εικαστικό γίγνεσθαι.
Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 4.10.2020.

Λίγα λόγια για τον Κωνσταντίνο Ξενάκη

Ο διεθνής, κοσμοπολίτης εικαστικός της ελληνικής διασποράς γεννήθηκε το 1931 στο Κάιρο, όπου έκανε και τα πρώτα του βήματα στη ζωγραφική. Κατά την περίοδο 1956-1961, σπούδασε στο Παρίσι αρχιτεκτονική, διακόσμηση εσωτερικών χώρων, και ζωγραφική, ενώ η πρώτη του ατομική έκθεση έγινε στη Σουηδία (1969, Sôdertalje Konsthal). Ακολούθως, δίδαξε στο Βερολίνο και στο Παρίσι, όπου εγκαταστάθηκε το 1973.

Παρουσίασε την πρώτη του ατομική έκθεση στην Ελλάδα το 1971, μέσα στην δικτατορία των συνταγματαρχών, στο Ινστιτούτο Γκαίτε, στην Αθήνα, η οποία είχε χαρακτηριστεί τότε σαν μία τολμηρή παρέμβαση τόσο σε καλλιτεχνικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο.

Το έργο του Κωνσταντίνου Ξενάκη βρίσκεται σε διάλογο με το πολιτιστικό παρελθόν, η προσωπική του ποιητική σημειολογία δανείζεται στοιχεία από τη σύγχρονη ζωή, αλλά και από συστήματα γραφής παλιών πολιτισμών. Ήδη πριν το τέλος της δεκαετίας του 1960 είχε ξεκινήσει την ενασχόλησή του με το κατεξοχήν χαρακτηριστικό θέμα της ώριμης δουλειάς του: τους κώδικες, τα σημεία και τα σύμβολα που μεταφέρουν μηνύματα και ορίζουν τρόπους επικοινωνίας. Ο κόσμος των ιερογλυφικών, το φοινικικό και το ελληνικό αλφάβητο αλλά και το ιαπωνικό και το λατινικό διαμορφώνουν την προσωπική εκφραστική του γλώσσα.

Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 οι επισκέψεις του στην Ελλάδα πυκνώνουν και, βαθμιαία, αρχίζει να μοιράζει το χρόνο του μεταξύ Παρισιού και Αθήνας. Το 1996, τιμώντας την αιγυπτιώτικη καταγωγή του, παρουσιάζει στην Αλεξάνδρεια και στο Κάιρο αναδρομική έκθεση με τίτλο Η Επιστροφή του Καλλιτέχνη, 1958-1996. Στην Ελλάδα εκθέτει σε τρία μέρη την αυτοβιογραφική σειρά με τίτλο Το βιβλίο της ζωής (1995, 1997, 2003), ενώ το 2003 γίνεται και αναδρομική παρουσίαση έργων του της τελευταίας εικοσαετίας (Κ.Μ.Σ.Τ., Θεσσαλονίκη).

Photo copyright Νίκος Μάρκου. Παραχώρηση Gallery Citronne

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr