Τρία βιβλία ανατέμνουν τις μικρές και μεγάλες στιγμές της ιστορίας

«Η ζωή της στην ΕΣΣΔ ήταν αφάνταστα οδυνηρή. Η μητέρα της Ναντιέζντα Αλιλούγεβα αυτοκτόνησε όταν η Σβετλάνα ήταν μόλις εξίμισι ετών. Κατά τη διάρκεια των εκκαθαρίσεων του Μεγάλου Τρόμου, στα τέλη της δεκαετίας του1930 ο Στάλιν, δε φείσθηκε της ζωής των συγγενών του. Οι αγαπημένοι της θείοι Αλεξάντρ και Μαρία Σβανίτζε, ο αδελφός και η νύφη της πρώτης συζύγου του Στάλιν, συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν ως εχθροί του λαού· ο γιος τους Τζό-νικ, ο παιδικός σύντροφός της στο παιχνίδι, εξαφανίστηκε. Ο θείος Στανισλάβ Ρέντενς, ο σύζυγος της αδελφής της μητέρας της, της Άννα, εκτελέστηκε. Ο θείος Πάβελ, ο αδελφός της μητέρας της, πέθανε από καρδιακή προσβολή που προκλήθηκε από σοκ. Μόλις η Σβετλάνα έκλεισε τα δεκαεπτά της χρόνια, οπατέρας της καταδίκασε τον πρώτο της έρωτα, τον Αλεξέι Κάπλερ, σε δέκα χρόνια κάθειρξη στα γκουλάκ».

Η ιστορία της μοναχοκόρης του Στάλιν είναι παράξενη και τραγική. Μέσα σε ένα περιβάλλον πολιτικών μηχανορραφιών η Σβετλάνα Σταλίνοβα, η οποία επέλεξε στη συνέχεια το επώνυμο της μητέρας της Αλιλούγεβα και πέθανε στην Αμερική ως Λάνα Πίτερς, αναζητά την τρυφερότητα και την αγάπη. Η ιστορία της είναι αυτή μιας γυναίκας που αγωνίστηκε για να ξεφύγει από την ιστορική της μοίρα για να δημιουργήσει τη δική της ζωή. Η σπουδαία βιογράφος, Καναδέζα Rosemary Sullivan προσέγγισε την ιστορία της Αλιλούγεβα με το πάθος και τον σεβασμό που είχε η ηρωίδα της και μας παρέδωσε ένα μοναδικό ντοκουμέντο της εποχής της, αλλά και την ιστορία μιας παθιασμένης ρώσικης ψυχής, μιας παθιασμένης για ελευθερία γυναίκας.

Η Σβετλάνα Αλιλούγεβα γεννήθηκε το 1926 και πέρασε τα νεανικά της χρόνια στο Κρεμλίνο, καθώς η δύναμη του πατέρα της Ιωσήφ Στάλιν μεγάλωνε μαζί με αυτήv της Σοβιετικής Ένωσης. Ογδόντα πέντε χρόνια αργότερα πέθανε μόνη στο αγροτικό Ουισκόνσιν των Ηνωμένων Πολιτειών, ως

Λάνα Πίτερς.Η Σβετλάνα προστατεύτηκε από τις πολιτικές της μαζικής λιμοκτονίας και των δολοφονιών που ο πατέρας της επέβαλε στους Σοβιετικούς πολίτες, αλλά δεν μπορούσε να προστατευτεί από την προσωπική τραγωδία. Έχασε σχεδόν όλους όσους αγαπούσε, συμπεριλαμβανομένης της μητέρας της, η οποία αυτοκτόνησε, ενώ οι ανηλεείς εκκαθαρίσεις του πατέρα της είχαν θύματα θείους και θείες της, καθώς και τον αγαπημένο της, ο οποίος εξορίστηκε στη Σιβηρία. Η Σβετλάνα ανακάλυψε την έκταση αυτής της θηριωδίας μετά από τον θάνατο του πατέρα της. Σε ένα ξέσπασμα ενάντια στον έλεγχο που το Κρεμλίνο εξακολουθούσε να ασκεί στη ζωή της, συγκλόνισε την υφήλιο αποσκιρτώντας στις Ηνωμένες Πολιτείες ενώ ο Ψυχρός Πόλεμος βρισκόταν στο αποκορύφωμά του – αφήνοντας πίσω της δύο παιδιά.

Η Rosemary Sullivan, έχοντας εξασφαλίσει πρόσβαση στα αρχεία του FBI, της CIA και του ρωσικού κράτους και συνεργαζόμενη στενά με την κόρη της Σβετλάνα, Όλγα, συνέθεσε την εξαιρετική βιογραφία μιας απίστευτης ζωής. Η Κόρη του Στάλιν τοποθετεί δεξιοτεχνικά τη Σβετλάνα σε ένα ευρύτερο ιστορικό και γεωγραφικό πλαίσιο, χωρίς να απομακρύνεται από τη συνταρακτικά ανθρώπινη ιστορία της.

Η κόρη του Στάλιν της Rosemary Sullivan σε μετάφραση Πέτρου Γεωργίου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη

Ο Βρετανός ιστορικός Ιαν Κέρσοου έγινε διάσημος με τη βιογραφία του «Χίτλερ», που μεταφράστηκε και στα ελληνικά. Ο Βρετανός κυκλοφορεί τώρα το νέο του βιβλίο για τη ναζιστική Γερμανία με τίτλο «Το τέλος–Μάχη μέχρις

εσχάτων», στο επίκεντρο του οποίου θέτει το ερώτημα για ποιο λόγο οι Γερμανοί ακολούθησαν τόσο πιστά μέχρι το τέλος τις διαταγές του Χίτλερ και του ναζιστικού καθεστώτος, και ασχολείται με την τελική φάση του «3ου Ράιχ». Το αργότερο την άνοιξη του 1945 κανείς δεν μπορούσε να αμφισβητήσει πια στη Γερμανία ότι ο πόλεμος είχε χαθεί. Παρόλα αυτά όμως οι υποδομές στη Γερμανία λειτουργούσαν σε μεγάλο βαθμό μέχρι τις τελευταίες μέρες του πολέμου, οι μισθοί καταβάλλονταν, η Φιλαρμονική του Βερολίνου έδινε συναυλίες, η Μπάγερν Μονάχου έπαιζε ποδόσφαιρο και ο γερμανικός στρατός ανεφοδιαζόταν με εξοπλισμό. Παρά τους όποιους περιορισμούς ακόμα και ο πληθυσμός τροφοδοτούνταν με τα απολύτως αναγκαία.

Πώς όλα αυτά ήταν δυνατά, διερωτάται ο Ιαν Κέρσοου. Γιατί ο γερμανικός λαός άντεξε μέχρι την τελική κατάρρευση την τρέλα του πολέμου, ενώ στο τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου το 1918 σημειώθηκαν εξεγέρσεις; Η τρομοκρατία σε βάρος του πληθυσμού ήταν τέτοια, που καθιστούσε αδύνατη μια επανάσταση. Σε αντίθεση με το 1918. Αν συγκρίνουμε το 1918 με το 1945 θα δούμε αμέσως ότι μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου υπήρχε ακόμα κοινοβούλιο, πολιτικά κόμματα, ένα είδος κινήματος υπέρ της ειρήνης, δεν υπήρχε Γκεστάπο, κανένας μηχανισμός τρομοκρατίας. Και βέβαια δεν υπήρχαν ξένα στρατεύματα σε γερμανικό έδαφος, πόσο μάλλον Σοβιετικοί. Επομένως η κατάσταση το 1945 ήταν εντελώς διαφορετική από το 1918. Η τρομοκρατία αρκούσε απόλυτα για να μην επιτρέψει μια επανάσταση.

Σε περίπου 700 σελίδες ο Ιαν Κέρσοου περιγράφει λεπτομερώς την κατάρρευση της ναζιστικής Γερμανίας. Εντυπωσιακή είναι η περιγραφή της εκτέλεσης διαταγών από όλες τις βαθμίδες της ιεραρχίας και τονίζει επίσης ότι στον μέχρι τέλους αγώνα των Γερμανών συνέβαλε καθοριστικά και η ύπαρξη του ενός και μόνο αρχηγού, του Αδόλφου Χίτλερ, ο οποίος δεν λογοδοτούσε σε κανένα και από τη στιγμή που επέλεξε να αφήσει τον πόλεμο να καταλήξει στην αυτοκαταστροφή, ο γερμανικός λαός έπρεπε να τον ακολουθήσει χωρίς αντιρρήσεις.

«Το τέλος–Μάχη μέχρις εσχάτων» του Ίαν Κέρσοου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος

“Ο θάνατος ενός ανθρώπου είναι τραγωδία” λέγεται πως είπε ο Στάλιν. “Η εξόντωση εκατομμυρίων είναι στατιστική”. Ο ανθρώπινος νους δεν μπορεί πραγματικά να συλλάβει τις θηριωδίες του Β’ παγκοσμίου Πολέμου. Ο συγγραφέας του βιβλίου Α. Τ. Williams «Οι μεγάλες δίκες του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου» αποκαλύπτει με μαεστρία έναν χαοτικό κόσμο, όπου οι ερευνητές εγκλημάτων πολέμου έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν, πολλές φορές χωρίς ούτε τα βασικά εφόδια.

Το 1945, με τη λήξη του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου, οργανώθηκε ένα μοναδικό στην Ιστορία εγχείρημα παραπομπής σε δίκη εγκληματιών πολέμου. Έτσι, ένα σύστημα εδραιωμένο στο δίκαιο θα νικούσε ένα σύστημα εδραιωμένο στο κακό, με την ελπίδα ότι θα επαναβεβαιωνόταν ο πολιτισμός της ανθρωπότητας. Το δίκαιο ήταν η πολιτισμένη απάντηση, και «Νυρεμβέργη» το όνομα που κατέληξε να συμβολίζει τη μορφή της. Έτσι γεννήθηκε ένας μύθος.

Όμως η δίκη της Νυρεμβέργης ήταν ένα τμήμα αυτού του ευρύτερου προγράμματος απόδοσης δικαιοσύνης. Ο βραβευμένος συγγραφέας A. T. Williams εξετάζει την ιστορία αυτού του εγχειρήματος και αποκαλύπτει τις λιγότερο γνωστές πτυχές του. Από τις μαρτυρίες για τις θηριωδίες στα στρατόπεδα συγκέντρωσης ως τα πρακτικά, τις δικογραφίες και τις ομάδες ερευνητών και κατηγόρων, η ενδελεχής έρευνα του Williams ξεδιπλώνει ένα μοναδικό χρονικό και θέτει το ερώτημα: Αποδόθηκε τελικά δικαιοσύνη;

«Οι μεγάλες δίκες του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου» του A.T. Williams, σε μετάφραση Ελένη Αστερίου κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr