Δύο ταινίες διαμορφώνουν κινηματογραφικά το φετινό καλοκαίρι: Η ταινία της Γκρέτα Γκέργουικ που είναι αφιερωμένη στο ποπ φαινόμενο Barbie, ενώ το biopic του Κρίστοφερ Νόλαν, είναι αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του Οπενχάιμερ, πατέρα της ατομικής βόμβας. Από την άνοιξη ο όρος Barbenheimer αποκρυστάλλωσε λεκτικά την κόντρα που ετοιμαζόταν: Barbie vs Oppenheimer.
Μία κόντρα που άρχισε να μετριέται στο box office εδώ και μία εβδομάδα, από τις 21 Ιουλίου, όταν οι ταινίες έκαναν πρεμιέρα σχεδόν σε όλο τον κόσμο.
Πολύ γρήγορα φάνηκε ότι υπάρχει νικητής: Η ροζ πλαστική κούκλα με 155 εκατ. δολάρια εισπράξεις το πρώτο Σαββατοκύριακο προβλής άφησε πίσω της τον πατέρα της ατομικής βόμβας που για το ίδιο διάστημα περιορίστηκε σε εισπράξεις 80,5 εκατ. δολαρίων.
Και επειδή οι αριθμοί έχουν καθοριστική σημασία, πρέπει να σημειωθεί ότι τα 155 εκατ. δολάρια του εναρκτήριου διήμερου προβολών χάρισαν στη Γκρέτα Γκέργουικ το ρεκόρ των μεγαλύτερων εισπράξεων για ταινία σκηνοθετημένη από γυναίκα, κατά το πρώτο Σαββατοκύριακο.
Τι βλέπουμε στην ταινία Barbie
Ομολογουμένως η catchphrase για το λανσάρισμα της Barbie: "Αν αγαπάς τη Barbie, αυτή η ταινία είναι για σένα. Αν μισείς τη Barbie, αυτή η ταινία είναι για σένα" δεν αφήνει και πολλά περιθώρια.
Άλλωστε πόσοι να είναι εκείνοι που αδιαφορούν για την πλαστική κούκλα της Mattel που μεγάλωσε γενιές και γενιές κοριτσιών; Ε, κι αυτοί ακόμη θα βρουν κάτι ενδιαφέρον στην ταινία όπου η κούκλα Μάργκοτ Ρόμπι είναι μια νεοφεμινίστρια Barbie που φοράει Birkenstock και ακούει Indigo Girls, το φολκ ροκ γυναικείο ντουέτο της δεκαετίας του '80 και που λατρεύονται από την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ.
Μήπως η Barbie είναι λεσβία; Και γιατί όχι, σε μια εποχή που η ρευστότητα των φύλων επιτάσσει τον μη αυπροσδιορισμό από τον (εξ)αναγκαστικό ετεροκανονικό προσδιορισμό. Στο πλευρό της βέβαια, έχει τον Κεν.
Στην ταινία της Γκέργουικ μαθαίνουμε ότι η Barbie "γεννήθηκε" ως Μπάρμπαρα Μίλισεντ Ρόμπερτς, στις 9 Μαρτίου 1959. Ανέτρεψε τα πάντα καθώς λανσαρίστηκε ως η πρώτη ενήλικη κούκλα που δεν ήταν μαμά και έτσι απελευθέρωνε τα κορίτσια από στερεοτυπικούς ρόλους. Η πλαστική κούκλα έγινε σύμβολο της ποπ κουλτούρας αλλά δέχθηκε σφοδρή αντιφεμινιστική κριτική.
Στην ταινία προβάλλεται μια άλλη της πλευρά, μέσα από μια αυτοσαρκαστική σάτιρα: Η Barbie ζει την παραμυθένια ζωή της στην ροζ Barbieland. Εκεί όλα είναι τέλεια, αδιατάρακτα, γυναικοκρατούμενα και ροζ ενώ ο Κεν αποτελεί διακοσμητικό στοιχείο. Ένα πρωί ξυπνά πατώντας στη γη και αναγκάζεται να φορέσει φλατ παπούτσια (τα πόδια της κούκλας Barbie πατούν μονίμως στις μύτες σα να φορά τακούνια) και -το πιο αδιανόητο- έχει κυτταρίτιδα ενώ -άκουσον άκουσον- φοβάται ότι μια μέρα θα πεθάνει!
Η πλαστική κούκλα θα βγει από το ονειρεμένο κουκλοσπιτό της στην αληθινή ζωή και θα συναντήσει ένα κορίτσι που παίζει με κούκλες και σκέφτεται όπως αυτή. Πολλές κινηματογραφικές αναφορές, σαρκαστικό χιούμορ, εξαντλητικά πολλές ατάκες, ανατροπές και πολύ ροζ χρώμα. Η Barbie του 2023 κρίνει το σύστημα που την παρήγαγε και την διαιώνισε και λέει στα κορίτσια ό,τι τα πράγματα δεν είναι όπως φαίνονται, αλλά μπορούν να είναι πολύ όμορφα αν είναι ροζ.
Τι βλέπουμε στην ταινία Οπενχάιμερ
Η νέα ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν παρακολουθεί τον Οπενχάιμερ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, την εποχή που ξεδιπλώνεται το άκρως απόρρητο σχέδιο Μανχάταν που στον πυρήνα του είχε τον σχεδιασμό της ατομικής βόμβας.
Πρόκειται για την υπερφιλόδοξη κινηματογραφική μεταφορά του βραβευμένου με Πούλιτζερ βιβλίου του 2006 American Prometheus: The Triumph And Tragedy Of J Robert Oppenheimer, των Κάι Μπερντ και Μάρτιν Τζ Σέργουϊν που αναδεικνύει τον άνθρωπο Οπενχάιμερ μέσα από λεπτομέρειες για την προσωπική ζωή του και τους ανθρώπους του πολύ στενού περιβάλλοντός του.
Οι συγγραφείς της βιογραφίας του Οπενχάιμερ που έκαναν κοπιώδη έρευνα επί 25 χρόνια, καταφεύγουν στον μύθο του Προμηθέα για να μιλήσουν για τη σκληρή μοίρα των πρωτοπόρων που κουβαλούν βάρος που ξεπερνά τα ανθρώπινα μέτρα.
Ο θεωρητικός φυσικός Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, ο "πατέρας της ατομικής βόμβας" που συνέθλιψε τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, υπήρξε μια τέτοια περίπτωση larger than life επιστήμονα που, όπως και ο ίδιος, χρόνια μετά, είπε: "Εβαψα τα χέρια μου με αίμα", καθώς συνέβαλε καθοριστικά στη δημιουργία ενός φονικού όπλου μαζικής καταστροφής.
Το βιβλίο δίνει πρόσωπο στον άνθρωπο πίσω από τον επιστήμονα που σκόρπισε το σκοτάδι.
Ο κόσμος μας έπαψε να είναι ο ίδιος στις 6 Αυγούστου 1945, όταν από το αεροπλάνο Ενόλα Γκέι έπεσε στη Χιροσίμα η πυρηνική βόμβα "Little Boy". Η εκατόμβη των νεκρών, η ολική καταστροφή δύο ιαπωνικών πόλεων (στο Ναγκασάκι η βόμβα έπεσε στις 9/8/1945), το οικολογικό αποτύπωμα που άφησε το "μανιτάρι" δεκαετίες μετά, αλλά και το ηθικό ρήγμα που προκάλεσε εκείνη η απόφαση της κυβέρνησης Τρούμαν, όλα τούτα δεν θα είχαν συμβεί χωρίς την επιστημονική ανακάλυψη του Ρόμπερτ Οπενχάιμερ. Τίποτα δεν θα είχε συμβεί αν αυτός, ως άλλος Προμηθέας, δεν πρόσφερε στους ανθρώπους την επικίνδυνη ανακάλυψή του.
Δαίμονας, μάρτυρας, θύμα των περιστάσεων, μανιώδης της επιστήμης του; Μετά το επιτυχημένο βιβλίο, η ταινία του Νόλαν δίνει πρόσωπο και φωνή στον λιπόσαρκο άνδρα που λάτρευε τη φυσική αλλά και τη λογοτεχνία, μάγευε τις γυναίκες όσο και τους φοιτητές του και τρεφόταν με μαρτίνι και τσιγάρα. Για να πεθάνει από καρκίνο το 1967 ενώ είχε κυνηγηθεί για το αριστερό του παρελθόν και για το ότι είχε δώσει πληροφορίες στους Σοβιετικούς, κάτι που ο ίδιος αρνιόταν επίμονα.
Κοινά σημεία
Κι όμως σε αυτές τις φαινομενικά ασύνδετες ταινίες, υπάρχει ένα ισχυρό κοινό σημείο: Είναι ταινίες δύο σύγχρονων auteur, της Γκέργουικ και του Νόλαν, δημιουργών που έχουν συγκεκριμένο όραμα και σκηνοθετικό πρόγραμμα.
Όλα τα υπόλοιπα ανήκουν στο μάρκετινγ και τη φαντασία των χρηστών των κοινωνικών δικτύων που έχουν παίξει με χιούμορ και μανία με τα δύο πρόσωπα (ένα πλαστικό κι ένα υπαρκτό) παραλληλίζοντάς τα ως style icons που επηρέασαν τις ζωές χιλιάδων ανθρώπων.
Στην Ελλάδα, η ταινία Barbie προβάλλεται από τις 21 Ιουλίου ενώ η ταινία Oppenheimer θα αρχίσει να προβάλλεται στις 24 Αυγούστου.