... και ξαφνικά γυναικείος Χορός ντυμένος στα λευκά έδωσε μεσημέρι Κυριακής μια πρώτη γεύση στους περαστικούς της πλατείας Αγίας Ειρήνης από τη μεγάλη καλοκαιρινή παραγωγή του Εθνικού στην Επίδαυρο.
Ο λόγος για το 1ο στάσιμο της «Ηλέκτρας» της σπουδαίας αυτής τραγωδίας που ανεβαίνει σε σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών κι Επιδαύρου 2018 που παρουσιάστηκε σ' ένα street event εκεί.
Λίγα λόγια για το έργο
Η Ηλέκτρα, έργο της όψιμης περιόδου του Σοφοκλή −γράφτηκε πιθανότητα το 412 ή το 411 π.Χ.−, δραματοποιεί ένα από τα πιο ζοφερά επεισόδια του μύθου των Ατρειδών: την εκδίκηση για το φόνο του Αγαμέμνονα που διέπραξαν η Κλυταιμνήστρα και ο Αίγισθος. Κεντρική μορφή του δράματος, η Ηλέκτρα διατηρεί ζωντανή την ανάμνηση του φόνου του πατέρα της και παρακαλεί τους θεούς να βοηθήσουν στην τιμωρία των δολοφόνων του. Η επιστροφή του αδελφού της, του εξόριστου Ορέστη, αναπτερώνει τον πόθο της για εκδίκηση και δρομολογεί το έργο της τιμωρίας που θα κορυφωθεί με την πράξη της μητροκτονίας.
Το δράμα του Σοφοκλή εστιάζεται στο πρόσωπο της Ηλέκτρας και όχι στα ηθικά ζητήματα που επισύρει η πράξη της μητροκτονίας. Η εκδίκηση είναι συνειδητή επιλογή των ηρώων, και όχι πράξη επιβεβλημένη από τους θεούς. Το ανθρώπινο πάθος κυριαρχεί, αφήνοντας τους ήρωες εκτεθειμένους και απηχώντας το πνεύμα του ύστερου 5ου αιώνα, ο οποίος υπό την επίδραση της σοφιστικής σκέψης, απομακρύνεται από τις βεβαιότητες και τις απλουστευτικές ερμηνείες της αρχαϊκής περιόδου.
Συντελεστές
Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς
Σκηνοθεσία: Θάνος Παπακωνσταντίνου
Σκηνικά - Κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού
Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα
Μουσική: Δημήτρης Σκύλας
Χορογραφία: Χαρά Κότσαλη
Ερμηνεύουν: Αλεξία Καλτσίκη, (Ηλέκτρα), Μαρία Ναυπλιώτου (Κλυταιμνήστρα), Αλέξανδρος Μαυρόπουλος (Ορέστης), Χρήστος Λούλης (Αίγισθος), Ελένη Μολέσκη (Χρυσόθεμις), Μάριος Παναγιώτου (Πυλάδης), Νίκος Χατζόπουλος (Παιδαγωγός)
Χορός: Ασημίνα Αναστασοπούλου, Σοφία Αντωνίου, Ιωάννα Δεμερτζίδου, Νάντια Κατσούρα, Ελένη Κουτσιούμπα, Κλεοπάτρα Μάρκου, Μαρία Μηνά, Τζωρτζίνα Παλαιοθεοδώρου, Νάνσυ Σιδέρη, Καλλιόπη Σίμου, Δανάη Τίκου, Μαρία Χάνου.
(Με αγγλικούς υπέρτιτλους)
Τι δήλωσε για την Ηλέκτρα ο σκηνοθέτης της παράστασης του Εθνικού Θεάτρου, Θάνος Παπακωνσταντίνου
«Η συγκεκριμένη τραγωδία αφηγείται το μύθο της Ηλέκτρας που περιμένει τον αδερφό της τον Ορέστη για να εκδικηθεί το φόνο του πατέρα της,. Αγαμέμνονα, ο οποίος είχε γίνει από την μητέρα της , Κλυταιμνήστρα και τον μνηστήρα της, Αίγισθο.
Οπως όλες τις τραγωδίες πιστεύω ότι αυτό που ενδιαφέρει εδώ περισσότερο είναι η κίνηση από μια κατάσταση αγριότητας σε μια κατάσταση εξημέρωσης. Κι η τραγωδία η ίδια πιστεύω ότι έχει σαν είδος να κάνει με το πως να εκτεθούν όλα αυτά τα ανθρώπινα ένστικτα και με μια τελετή - όπως είναι το ίδιο το θέατρο - να εξορκιστούν. Στην Ηλέκτρα είναι η αντίθετη κίνηση. Ενώ ξεκινάμε από ένα κόσμο ανισοροπίας από τον οποίο έχει διασαλευθεί η τάξη, ο ίδιος ο Σοφοκλής με το πλέξιμο της σύνθεσης και τους χαρακτήρες όπως τους έχει δομήσει μας οδηγεί προς μια πορεία προς το σκοτάδι. Ερχεται ο Ορέστης, γίνεται η πράξη, αλλά όλα μένουν σε μια εκρεμμότητα.
Η βια, λοιπόν, φέρνει κι άλλη βία, κι αντί να οδηγήσει τον άνθρωπο στην εξημέρωση, κάθε πράξη βίας τον βυθίζει σε μια ακόμα πιο βαθιά πλάνη, σ' ένα ακόμα πιο βαθύ σκοτάδι».
Και ο συνθέτης, Δημήτρης Σκύλλας
«Είναι η πρώτη δουλειά που κάνω για θέατρο. Ζω στο Λονδίνο εδώ και 13 χρόνια κι αυτή η είναι η πρώτη φορά που αποφασίζω να κάνω θέατρο διότι στη συγκεκριμένη παράσταση η μουσική έχει μια υψηλή σημασία - δεν είναι διακοσμητική. Είναι μια συμπρωταγωνίστρια της Ηλέκτρας που συνομιλεί με τη δομή και το υλπικό. Εχει τεράστια σημασία αυτό που κάνουμε διότι με τον σκηνοθέτη έχουμε χτίσει έναν αφάνταστο κόσμο που ουσιαστικά είναι μια συνομιλία λόγου και ήχου, τολμώ να πω και με στοιχεία όπερας - που δεν βλέπουμε συχνά σε τραγωδίες. Εχουμε αποφασίσει να έχουμε ένα Χορό 12 ατόμων και ζωντανά όργανα. Τίποτα δεν είναι ηχογραφημένο και πηγαίνουμε για μια παράσταση που εκφράζει απόλυτα τα πιστεύω μας στο μουσικό και θεατρικό κόσμο.
Δεν ξέρω την πορεία μου μετά απ' αυτή την παράσταση. Το σίγουρο είναι ότι με ενδιαφέρει πάρα πολύ η εισαγωγή μου στο θέατρο διότι με τον Θάνο Παπακωνσταντίνου γίνεται η εκκίνηση για μια νέα αισθητική που βλέπω μέσα από τις πρόβες και σίγουρα μέσα από την παράσταση της Επιδαύρου».