Το "Ζ" γυρίστηκε το 1969 και αναφέρεται στον Γρηγόρη Λαμπράκη, τον αριστερό βουλευτή της ΕΔΑ, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1963 από παρακρατικούς. Ο Κώστας Γαβράς, βασιζόμενος στο ομώνυμο μυθιστόρημα που έγραψε το 1966 ο Βασίλης Βασιλικός, δημιουργεί μια ταινία καταγγελία κατά του φασισμού και ειδικά κατά της δικτακτορίας στην Ελλάδα. Ο σκηνοθέτης επιλέγει στους τίτλους τέλους να δείξει μία λίστα από τα πολλά πράγματα που είχε απαγορεύσει η χούντα εκείνη την περίοδο, όπως τις πορείες, τις διαδηλώσεις, τη συγκρότηση των εργατικών σωματείων, τον Λέον Τολστόι, τους Beatles, τον Ιονέσκο, τον Ζαν Πολ Σαρτ, όπως και την ελευθεροτυπία.
Η συμμετοχή γνωστών και σπουδαίων ηθοποιών, όπως ο Υβ Μοντάν, η Ειρήνη Παπά, ο Ζαν Λουί Τρεντινιάν, Ρενάτο Σαλβατόρι και η εμβληματική μουσική του Μίκη Θεοδωράκη οδήγησαν την ταινία μέχρι τα Όσκαρ αλλά και στην διεθνοποίηση της ελληνικής υπόθεσης. Στην Ελλάδα προβλήθηκε μετά την πτώση της δικτακτορίας.