Τα τελευταία χρόνια υπάρχει καλύτερη ενημέρωση για την πρόληψη του καρκίνου και δίνεται μεγαλύτερη προσοχή σε παράγοντες κινδύνου που έχουν να κάνουν με τον τρόπο ζωής μας και το περιβάλλον.
Παρόλα αυτά, η ανησυχία για την άνοδο των περιστατικών καρκίνου αυξάνεται. Οι διαγνώσεις σε νεαρότερες ηλικίες γίνονται όλο και πιο συχνές. Οι επιστημονικές δημοσιεύσεις για καρκίνους πρώιμης εμφάνισης έχουν υπερτριπλασιαστεί και οι ηλικίες για προληπτικό έλεγχο έχουν κατέβει στα 45 για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και στα 40 για τον καρκίνο του μαστού.
Ωστόσο, οι ειδικοί τονίζουν ότι δεν είναι σαφές αν πράγματι έχουμε περισσότερα περιστατικά ή απλώς τα εντοπίζουμε πιο εύκολα. Μια νέα μελέτη στο έγκριτο περιοδικό JAMA Internal Medicine επιχειρεί να ρίξει φως στο ζήτημα. Οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα από τις τελευταίες τρεις δεκαετίες για να δουν αν οι αυξημένες διαγνώσεις κάτω των 50 ετών σημαίνουν και σοβαρότερη ασθένεια.
Επικεντρώθηκαν σε οκτώ καρκίνους που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη αύξηση κρουσμάτων από το 1992: θυρεοειδούς, πρωκτού, νεφρών, λεπτού εντέρου, παχέος εντέρου, ενδομητρίου, παγκρέατος και μυέλωμα. Η συχνότητά τους διπλασιάστηκε, αλλά οι θάνατοι παρέμειναν σταθεροί, περίπου 6 ανά 100.000 κατοίκους.
Οι επιστήμονες ανέλυσαν στοιχεία από δύο μεγάλες βάσεις δεδομένων, μελετώντας τόσο τις γενικές τάσεις όσο και κάθε είδος καρκίνου ξεχωριστά.
Έτσι εντόπισαν ότι:
-Στον καρκίνο του παχέος εντέρου, οι διαγνώσεις αυξήθηκαν πιο γρήγορα από τους θανάτους. Η αύξηση συνδέεται με καλύτερη καταγραφή, αλλά και με νέες κατηγοριοποιήσεις όγκων.
-Στον καρκίνο του ενδομητρίου, τόσο οι διαγνώσεις όσο και οι θάνατοι αυξήθηκαν, κάτι που αποδίδεται στην παχυσαρκία και στη μείωση των υστερεκτομών.
-Στους καρκίνους του θυρεοειδούς και των νεφρών, οι διαγνώσεις εκτοξεύτηκαν, χωρίς όμως να αυξηθούν οι θάνατοι· ένδειξη ότι εντοπίζονται περισσότερο μικροί όγκοι χάρη στις απεικονιστικές εξετάσεις.
-Στον καρκίνο του παγκρέατος, του λεπτού εντέρου και στο μυέλωμα, επίσης οι διαγνώσεις ανέβηκαν, αλλά οι θάνατοι δεν μεταβλήθηκαν, γεγονός που δείχνει ότι τα περιστατικά εντοπίζονται νωρίτερα ή τυχαία.
-Ο καρκίνος του πρωκτού αυξήθηκε και μετά μειώθηκε, πιθανότατα λόγω αλλαγών που σχετίζονται με HPV και HIV, με τη θνησιμότητα να μένει σταθερή.
Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στον καρκίνο του μαστού, που είχε από τις υψηλότερες αυξήσεις σε απόλυτο αριθμό: περισσότερες από 100.000 νέες διαγνώσεις από το 1992. Οι περισσότερες αφορούν πρώιμα στάδια, που εντοπίστηκαν μέσω πιο συχνού ελέγχου. Οι θάνατοι, αντίθετα, μειώθηκαν στο μισό, χάρη στις θεραπείες που έχουν εξελιχθεί.
Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η εικόνα "επιδημίας" καρκίνων σε νεαρές ηλικίες είναι πιο πολύ αποτέλεσμα της αυξημένης διάγνωσης παρά μιας πραγματικής έκρηξης επικίνδυνων περιστατικών. Τονίζουν επίσης ότι η υπερβολική ανησυχία μπορεί να οδηγήσει σε περιττές εξετάσεις, υπερδιάγνωση και θεραπείες που ίσως δεν χρειάζονται, αποσπώντας την προσοχή από άλλα σοβαρά προβλήματα υγείας στους νέους, όπως η άνοδος των θανάτων από αυτοκτονία και ατυχήματα.