Η ενημερωτική εκστρατεία #happyBREATHday, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ), πρόβαλε μέσω της σελίδας της στο Facebook την Τετάρτη, 18 Νοεμβρίου 2020 και ώρα 12.00 μια ενδιαφέρουσα ενημερωτική συζήτηση με διακεκριμένους πνευμονολόγους, που απάντησαν σε σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τη νόσο και τους τρόπους αντιμετώπισής της. Η συζήτηση παραμένει online και μπορείτε να την παρακολούθησε, ενώ εμείς εδώ σταχυολογήσαμε κάποιες από τις κρίσιμες πληροφορίες που έδωσαν οι ειδικοί που συμμετείχαν.
Τι είναι η ΧΑΠ και πόσοι άνθρωποι νοσούν στην Ελλάδα
"Η ΧΑΠ είναι μια χρόνια νόσος που αφορά τους Πνεύμονες. Προκαλείται συνήθως από το κάπνισμα αν και άλλοι παράγοντες μπορεί να συμμετέχουν είτε συνεργικά είτε ως ανεξάρτητοι. Ενδεικτικά η καύση βιομάζας, οι λοιμώξεις και η μόλυνση του περιβάλλοντος. Η ΧΑΠ προκαλεί συμπτώματα όπως βήχας, απόχρεμψη, δύσπνοια τα οποία ποικίλουν σε βαρύτητα ενώ στα αρχικά στάδια μπορεί να είναι πολύ ήπια. Χαρακτηρίζεται από κλείσιμο των αεραγωγών [σωλήνες που αναπνέουμε] που εκφράζεται μέσω μιας ειδικής εξέτασης που μετράει τη δύναμη των πνευμόνων που λέγεται σπιρομέτρηση. Αναφορικά με το πόσους ανθρώπους επηρεάζει στην Ελλάδα, αφορά περίπου το 10-11% ανθρώπων >45 ετών που έχουν προδιαθεσικό παράγοντα" απαντά ο κ. Στέλιος Λουκίδης, Καθηγητής Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και Πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (Ε.Π.Ε).
Είναι τελικά μια νόσος που αφορά μόνο τους καπνιστές;
"Για την εκδήλωση της ΧΑΠ, όπως και για κάθε χρόνιο νόσημα, παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες, όπως για παράδειγμα η γενετική προδιάθεση, οι συχνές και σοβαρές λοιμώξεις στην παιδική ηλικία και η επαγγελματική έκθεση σε αέρια και σωματίδια. Ωστόσο, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, το κάπνισμα αποτελεί τον σημαντικότερο παράγοντα για την εκδήλωσή της. Και φυσικά όταν αναφερόμαστε στο κάπνισμα, δεν εννοούμε μόνο το ενεργητικό, δηλαδή τα τσιγάρα που κάνει ένας καπνιστής, αλλά και το παθητικό, δηλαδή τον καπνό που εισπνέουν όσοι βρίσκονται στον ίδιο χώρο με έναν καπνιστή. Για το λόγο αυτό η διακοπή καπνίσματος είναι η πρώτη και σημαντικότερη παρέμβαση που συστήνεται σε όλους και για να προληφθεί η ανάπτυξη της νόσου, αλλά ακόμη και μετά την εκδήλωσή της, προκειμένου να είναι πιο αποτελεσματική η αντιμετώπισή της και καλύτερη η ποιότητα ζωής του ασθενή. Βλέπουμε δηλαδή πως το κάπνισμα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην εκδήλωση της νόσου αλλά και πως η διακοπή του καπνίσματος μπορεί να βελτιώσει καθοριστικά την ποιότητα ζωής των ασθενών" εξηγεί η κα. Αφροδίτη Μπούτου, Πνευμονολόγος -Επιμελήτρια Β’ στο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης "Γεώργιος Παπανικολάου".
Ποια συμπτώματα θα πρέπει να μας οδηγήσουν στο γιατρό;
"Ας τα δούμε επιγραμματικά", απαντά ο κ. Ελευθέριος Βρουβάκης, Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος και Διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής "Ανάσα" στο Metropolitan Hospital. "Αυτά περιλαμβάνουν την έκπτωση δραστηριοτήτων στην καθημερινότητα λόγω αισθήματος δυσφορίας, βήχα που συχνά θεωρείται φυσιολογικός από τον ασθενή λόγω καπνίσματος και μπορεί να είναι καθημερινός , παραγωγικός η μη παραγωγικός, απώλεια ευεξίας, απώλεια βάρους, άγχος και κατάθλιψη. Οπότε πρέπει όλοι όσοι παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα να επισκεφθούν έναν πνευμονολόγο".
Τι ισχύει σήμερα για την έγκαιρη διάγνωση και τις θεραπευτικές παρεμβάσεις;
"Η έγκαιρη διάγνωση αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην πρόληψη εξέλιξης της νόσου . Το 64% των ασθενών με ΧΑΠ περνάνε το χρόνο τους καθιστοί η ξαπλωμένοι συγκριτικά με τους υγιείς συνομηλίκους τους. Κι είναι λογικό να περνάνε τον χρόνο τους έτσι, εφόσον οι ασθενείς με ΧΑΠ παραπονούνται για το ότι δυσκολεύονται να εκτελέσουν απλές καθημερινές δραστηριότητες όπως να ανέβουν μια σκάλα ή να δέσουν τα κορδόνια των παπουτσιών τους", απαντά ο κ. Βρουβάκης.
"Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα όσον αφορά στην κατανόηση και αντιμετώπιση της νόσου. Γνωρίζουμε πλέον ότι κάθε ασθενής είναι διαφορετικός και χρειάζεται ειδική προσέγγιση. Και ευτυχώς για τους ασθενείς που πάσχουν από ΧΑΠ και τους πνευμονολόγους που ασχολούνται με τη νόσο, υπάρχουν πλέον πολλές διαφορετικές διαθέσιμες θεραπείες, έτσι ώστε να μπορεί να χορηγηθεί η κατάλληλη για κάθε ασθενή. Φυσικά, κατάλληλη θεραπεία σημαίνει λιγότερες παροξύνσεις της νόσου, λιγότερα χρόνια συμπτώματα, καλύτερη ποιότητα ζωής και μεγαλύτερη λειτουργικότητα για τους ασθενείς, κάτι που αλλάζει σημαντικά την καθημερινότητά τους. Και καθώς η έρευνα στον χώρο συνεχίζεται, αισιοδοξούμε ότι θα μπορούμε να βελτιώνουμε συνεχώς, όλο και περισσότερο και την ποιότητα ζωής και την πρόγνωση των ασθενών με ΧΑΠ" συμπληρώνει η κ. Μπούτου.
Οι συμβουλές των ειδικών για τους ασθενείς που πάσχουν από ΧΑΠ εν μέσω της πανδημίας COVID-19
Οι ασθενείς με ΧΑΠ θα πρέπει καταρχήν να ακολουθούν ευλαβικά όλα τα μέτρα ατομικής προστασίας, ειδικά αυτά που αφορούν στην χρήση μάσκας, στην υγιεινή των χεριών και στην αποφυγή συγχρωτισμού. Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να αισθάνονται μια υποκειμενική δυσφορία με την χρήση μάσκας, θα πρέπει όμως να γνωρίζουν ότι είναι ένα αναγκαίο μέτρο καθώς αποτελούν ευπαθή ομάδα, με ιδιαίτερη ευαισθησία στην εκδήλωση λοιμώξεων του αναπνευστικού. Επίσης θα πρέπει να ακολουθήσουν πιστά τις οδηγίες εμβολιασμού που τους έχουν δοθεί, όπως κάθε έτος.
Ο βασικός στόχος για τους ασθενείς με ΧΑΠ κάθε έτος, και ιδιαίτερα φέτος, εν μέσω πανδημίας είναι να βρίσκονται σε όσο το δυνατόν πιο σταθερή κατάσταση και να αποφύγουν τις παροξύνσεις. Για το λόγο αυτό δε θα πρέπει να προβαίνουν σε αλλαγή ή διακοπή της αγωγής τους, χωρίς να έχουν λάβει αντίστοιχη σύσταση από τον θεράποντα ιατρό. Και επειδή όλο αυτό το διάστημα διαπιστώσαμε ότι πολλοί ασθενείς απέφευγαν να επισκεφτούν ιατρό, ιδιαίτερα στο νοσοκομείο, με φόβο μήπως εκτεθούν στον κορωνοϊό, παρά το γεγονός ότι παρουσίαζαν συμπτώματα επιδείνωσης ή παρόξυνσης της νόσου, θα ήθελα να παροτρύνω τους ασθενείς, σε αντίστοιχες περιπτώσεις, να επικοινωνούν με τον ιατρό τους.