Η Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος στο Τζάνειο Νοσοκομείο Πειραιά Ελευθερία Ταμπουρατζή απαντά σε 10 σημαντικές ερωτήσεις για την ατοπική δερματίτιδα.
1. Τι είναι η ατοπική δερματίτιδα και γιατί τη συζητάμε;
Είναι μια χρόνια, υποτροπιάζουσα δερματοπάθεια, έντονα κνησμώδης που αποτελεί τη συχνότερη δερματική νόσο στα παιδιά.
2. Που οφείλεται η ατοπική δερματίτιδα;
Είναι μία διαταραχή που αποτελεί συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Υπάρχουν βλάβες στα γονίδια που επηρεάζουν τον επιδερμιδικό φραγμό και αυτό σημαίνει αυξημένη απώλεια νερού από το δέρμα, ξηρότητα και αυξημένη είσοδο αλλεργιογόνων, μικροβίων και ερεθιστικών ουσιών σε αυτό. Υπάρχουν αντίστοιχα και αλλαγές στην απάντηση του ανοσοποιητικού συστήματος που αντιδρά, μειώνοντας την κυτταρική ανοσία και οδηγεί σε υπερπαραγωγή ανοσοσφαιρινών που προκαλούν αλλεργίες.
3. Υπάρχουν κλινικοί υπότυποι/μορφές της νόσου;
Υπάρχει η εξωγενής μορφή που συσχετίζεται με αλλεργίες και η ενδογενής στην οποία δεν υπάρχει αλλεργική προδιάθεση.
4. Υπάρχουν διαφορές στα συμπτώματα ανάλογα με την ηλικία;
Στα βρέφη υπάρχει ερυθρό εξάνθημα με απολέπιση και "κρούστες" σε μάγουλα, μύτη, στην περιοχή της πάνας και στα σημεία τριβής (αγκώνες, γόνατα). Στα παιδιά οι βλάβες είναι λειχηνοποιημένες και εντοπίζονται στις καμπτικές επιφάνειες των άκρων και στους καρπούς. Σε εφήβους και ενήλικες οι βλάβες λόγω χρονιότητας είναι πεπαχυσμένες και αφορούν πρόσωπο, τράχηλο, αγκώνες, γόνατα. Κοινό σύμπτωμα σε όλες τις ηλικίες είναι ο επίμονος κνησμός.
5. Η ατοπική δερματίτιδα έχει επιπλοκές;
Οι ασθενείς είναι επιρρεπείς σε συχνές επιμολύνσεις από σταφυλόκκοκο. Η νόσος επιβαρύνει σημαντικά την ψυχική σφαίρα των ασθενών λόγω της χρονιότητας, των εξάρσεων του κνησμού, των δερματικών βλαβών που είναι ορατές, δημιουργώντας δυσκολίες ακόμα και στην καθημερινότητα: δυσκολία στον ύπνο, στην εργασία, απόσπαση προσοχής, κατάθλιψη.
6. Τι θεραπείες υπάρχουν για την ατοπική δερματίτιδα;
Οι θεραπείες είναι εξατομικευμένες και προσαρμοσμένες στις ανάγκες των ασθενών, είναι τοπικές (ενυδατικές κρέμες, κορτιζονούχα σκευάσματα, αναστολείς καλσινευρίνης), φωτοθεραπεία, συστηματικές (αντιβιοτικά, αντισταμινικά, κορτιζόνη, ανοσοτροποποιητικά φάρμακα) και νεότερες θεραπείες που ανήκουν στην κατηγορία των μικρών μορίων και λαμβάνονται από το στόμα, όπως επίσης και ενέσιμες βιολογικές θεραπείες.
7. Ποιος είναι ο στόχος των θεραπειών;
Παλαιότερα θα λέγαμε ότι στόχος είναι η αντιμετώπιση της έξαρσης και η διαρκής τοπική θεραπεία συντήρησης. Τα δεδομένα έχουν πλέον αλλάξει, στόχος είναι η αντιμετώπιση, όχι μόνο των εξάρσεων αλλά και των υφέσεων της νόσου στοχεύοντας στον έλεγχο της φλεγμονής μακροχρόνια, χωρίς να υπάρχει εξάρτηση από συνεχείς τοπικές θεραπείες.
8. Μπορεί να αντιμετωπιστεί η ατοπική δερματίτιδα μακροχρόνια, αποτελεσματικά και με ασφάλεια;
Οι νεότερες από του στόματος θεραπείες με τα λεγόμενα "μικρά μόρια" παρέχουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα για τον μακροχρόνιο έλεγχο της νόσου. Δεδομένης της πολύχρονης εμπειρίας χρήσης τους σε άλλες ειδικότητες, όπως στη ρευματολογία, φάρμακα όπως η ουπατασιτινίμπη κ.α., μας δίνουν το δικαίωμα να μιλάμε για ασφαλή μακροχρόνια θεραπευτική επιλογή στην ατοπική δερματίτιδα.
9. Πως μπορούν οι ασθενείς να ενημερωθούν και να αντιμετωπίσουν τη νόσο;
Οι δερματολόγοι είναι εξειδικευμένοι στη διαχείριση της νόσου είτε αυτή αφορά τα παιδιά είτε τους ενήλικες, παρέχοντας ενημέρωση και μακροχρόνια θεραπεία για την ατοπική δερματίτιδα.
10. Τι συμβουλεύουν οι δερματολόγοι;
Οι δερματολόγοι είναι "σύμμαχοι" των ασθενών. Χρειάζεται έγκαιρη προσέλευση στον γιατρό, συνεργασία ασθενούς με τον γιατρό, ώστε η θεραπεία να ξεκινήσει έγκαιρα "τροποποιώντας" την πορεία της ατοπικής δερματίτιδας, χαρίζοντας υγιές, καθαρό και χωρίς συμπτώματα δέρμα, για τον ασθενή.