Follow us

Κορoνοϊός: Ποια εμβόλια πέρασαν τις αρχικές δοκιμές ασφαλείας

Τα τελευταία δεδομένα προσφέρουν καλύτερη εικόνα για τη φύση των ανοσολογικών αντιδράσεων που προκαλούνται από τα εμβόλια.

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: THETOC TEAM
εμβόλια

Τις τελευταίες ημέρες, οι επιστήμονες που εργάζονται πυρετωδώς για να αναπτύξουν εμβόλια κατά του κορονοϊού έχουν δημοσιεύσει και ανακοινώσει πλήθος δεδομένων από τις πρώτες δοκιμές σε ανθρώπους. Τα δεδομένα αυτά συνοψίζουν οι καθηγητές της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Ευστάθιος Καστρίτης και Θάνος Δημόπουλος (πρύτανης ΕΚΠΑ).

Όπως εξηγούν, τα αποτελέσματα αφορούν κλινικές μελέτες φάσης Ι και ΙΙ για τέσσερα εμβόλια. Οι φάσεις αυτές των κλινικών μελετών επικεντρώνονται στην ασφάλεια και στην δοσολογία. Επομένως, τα δεδομένα από αυτές τις δοκιμές δεν μπορούν να εκτιμήσουν εάν τα εμβόλια θα είναι αποτελεσματικά για την αποτροπή της ασθένειας ή της λοίμωξης. Αυτό που δείχνουν είναι ότι τα υποψήφια εμβόλια:

Είναι γενικά ασφαλή

Μπορούν να προκαλέσουν ανοσολογικές αποκρίσεις παρόμοιες με εκείνες που παρατηρούνται σε άτομα που έχουν μολυνθεί με τον κορονοϊό SARS-CoV-2.

Τα δεδομένα αυτά φαίνονται αρκετά καλά, ώστε τα τέσσερα υποψήφια εμβόλια να αξίζουν περαιτέρω έλεγχο σε δοκιμές αποτελεσματικότητας μεγάλης κλίμακας. Στις μελέτες αυτές οι εθελοντές θα λαμβάνουν εμβόλιο ή εικονικό φάρμακο. Ύστερα θα συγκριθούν τα ποσοστά της νόσησης που θα προκαλέσει ο νέος κορωνοϊός.

Γενικά οι επιστήμονες είναι ευχαριστημένοι που υπάρχουν περισσότερα από ένα υποψήφια εμβόλια, τα οποία μπορούν να προχωρήσουν σε περαιτέρω φάσεις ανάπτυξης. Ωστόσο, προειδοποιούν ότι δεν πρέπει γίνεται υπερβολική ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Ούτε πρέπει να χρησιμοποιούνται τα έως τώρα δεδομένα για άμεση σύγκριση των εμβολίων.

Αυτού του είδους οι συγκρίσεις είναι καθοριστικές για την αξιολόγηση της δράσης των εμβολίων ή των αιτιών τυχόν αποτυχίας τους. Πρέπει όμως να γίνονται μόνο όταν υπάρχουν επαρκή δεδομένα.

Άγνωστες οι ανοσολογικές αντιδράσεις

Οι πληροφορίες που συλλέγονται σε αυτή την φάση θα χρησιμοποιηθούν:

Για την ιεράρχηση της εξέλιξης εμβολίων που βρίσκονται ακόμα στα αρχικά στάδια ανάπτυξης

Για τον σχεδιασμό νέων εμβολίων

Ωστόσο, τίποτα από αυτά δεν είναι ακόμη εφικτό. Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν την ακριβή φύση των ανοσολογικών αντιδράσεων που προστατεύουν από τον κορονοϊό. Είναι επίσης πιθανό να υπάρχουν πολλοί τρόποι για την αποτροπή της μόλυνσης από τον επικίνδυνο ιό.

Επιπλέον, "οι μετρήσεις των ανοσολογικών δεικτών που γίνονται σε ένα εργαστήριο είναι δύσκολο να συγκριθούν με εκείνες που πραγματοποιούνται από άλλη ομάδα, σε άλλο εργαστήριο", λένε οι επιστήμονες.

Οι τέσσερις κατασκευαστές εμβολίων που έχουν ανακοινώσει αποτελέσματα μέχρι σήμερα δήλωσαν ότι τα εμβόλιά τους προκάλεσαν κάποιο είδος ανοσολογικής απόκρισης. Η απόκριση αυτή ήταν, σε γενικές γραμμές, παρόμοια με εκείνη που παρατηρήθηκε σε ασθενείς οι οποίοι νίκησαν τη λοίμωξη που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός.

Οι συμμετέχοντες στις κλινικές δοκιμές παρουσίασαν ανεπιθύμητες ενέργειες που παρατηρούνται συχνά και με άλλα εμβόλια. Παρουσίασαν, λ.χ., μυαλγίες, πυρετό και πονοκεφάλους. Ωστόσο μερικοί (λίγοι) εθελοντές εμφάνισαν σοβαρές αντιδράσεις μετά τον εμβολιασμό.

Οξφόρδη και Κίνα

Δύο ερευνητικές ομάδες αναπτύσσουν εμβόλια με "ιϊκό φορέα". Οι ομάδες αυτές δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στο έγκυρο ιατρικό περιοδικό The Lancet στις 20 Ιουλίου. Η μία είναι από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, σε συνεργασία με τη φαρμακευτική εταιρεία AstraZeneca. Η άλλη αποτελείται από ερευνητές της εταιρείας CanSino Biologics, στην Tianjin της Κίνας.

Οι ερευνητές της ομάδας της Οξφόρδης ανακοίνωσαν τα αποτελέσματα και σε συνέντευξη Τύπου. Υποστήριξαν ότι το εμβόλιό τους προκαλεί το είδος των ανοσολογικών αντιδράσεων που πιστεύουν ότι παρέχει προστασία έναντι του κορονοϊού.

Το εμβόλιο της Οξφόρδης εκμεταλλεύεται έναν ιό που προκαλεί κρυολόγημα στους χιμπατζήδες. Ο ιός έχει τροποποιηθεί γενετικά, ώστε να μην μπορεί να αναπτυχθεί στους ανθρώπους. Ωστόσο εκφράζει την πρωτεΐνη-"ακίδα" που χρησιμοποιεί ο νέος κορωνοϊός για να μολύνει τα ανθρώπινα κύτταρα.

Το εμβόλιο της CanSino χρησιμοποιεί έναν παρόμοιο τροποποιημένο ανθρώπινο ιό.

Γερμανία και ΗΠΑ

Μια τρίτη ομάδα, η BioNTech στο Mainz της Γερμανίας, αναπτύσσει ένα εμβόλιο με βάση το RNA σε συνεργασία με τη φαρμακευτική εταιρεία Pfizer. Στις 20 Ιουλίου, η ομάδα κυκλοφόρησε λεπτομερή δεδομένα της ανοσολογικής απόκρισης σε άτομα που είχαν λάβει το εμβόλιό της. Αυτό το εμβόλιο περιέχει τμήμα του RNA που κωδικοποιεί το τμήμα της πρωτεΐνης-ακίδας που δεσμεύει τον υποδοχέα στα ανθρώπινα κύτταρα.

Αυτή η ανακοίνωση ακολούθησε τα πολυαναμενόμενα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών που δημοσιεύθηκαν στις 14 Ιουλίου από την εταιρεία Moderna, μια εταιρεία βιοτεχνολογίας στο Cambridge της Μασαχουσέτης. Η Moderna επίσης έχει αναπτύξει ένα εμβόλιο με βάση το RNA. Το δικό της εμβόλιο κωδικοποιεί ολόκληρη την πρωτεΐνη-ακίδα.

Η έρευνα της Moderna γίνεται σε συνεργασία με το αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργίας και Λοιμωδών Νόσων (NIAID).

Εκπαίδευση του ανοσοποιητικού

Τα τελευταία δεδομένα προσφέρουν καλύτερη εικόνα για τη φύση των ανοσολογικών αντιδράσεων που προκαλούνται από τα εμβόλια. Η εικόνα αυτή αποτελεί ουσιαστικά τη μοναδική ένδειξη κάποιας αποτελεσματικότητας. Υποδηλώνει επίσης πως είναι πιθανό τα εμβόλια να λειτουργήσουν.

Τα εμβόλια εκθέτουν το ανοσοποιητικό σύστημα στα συστατικά ενός ιού. Στην προκειμένη περίπτωση, σχεδόν όλα τα εμβόλια για τον κορωνοϊό το εκθέτουν στην πρωτεΐνη-ακίδα του. Στόχος είναι να εκπαιδεύσουν το ανοσοποιητικό πώς να αντιδράσει σε μια πραγματική μελλοντική λοίμωξη από τον ιό.

Οι κλινικές δοκιμές εξέτασαν δύο κύριους τύπους ανοσολογικής απόκρισης:

Την παραγωγή αντισωμάτων που μπορούν να αναγνωρίσουν και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να απενεργοποιήσουν τον εκάστοτε ιό (εξουδετερωτικά αντισώματα)

Την παραγωγή Τ λεμφοκυττάρων που μπορούν να σκοτώσουν τα μολυσμένα κύτταρα και να επάγουν και άλλες ανοσολογικές αποκρίσεις, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής αντισωμάτων.

Εξουδετερωτικά αντισώματα

Μέχρι στιγμής, οι ερευνητές έχουν εστιάσει στην παραγωγή εξουδετερωτικών αντισωμάτων, που κυκλοφορούν στο αίμα. Τα αντισώματα αυτά μπορούν να καταστήσουν τον ιό μη μολυσματικό.

Όλα τα εμβόλια που έχουν δοκιμαστεί προκαλούν την παραγωγή αντισωμάτων που εξουδετερώνουν το ιό, λένε οι επιστήμονες. Και αυτό είναι ένα αξιόλογο αποτέλεσμα.

Οι περισσότεροι συμμετέχοντες στις μελέτες παρήγαγαν εξουδετερωτικά αντισώματα σε επίπεδα παρόμοια με εκείνα που μετρήθηκαν σε ασθενείς οι οποίοι ανάρρωσαν από τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός Covid-19. Ενδέχεται, όμως, να χρειασθούν περισσότερες από μία δόσεις για να επιτευχθεί αυτήν η απόκριση. Το πιθανότερο είναι πως θα απαιτηθούν δύο δόσεις για πολλά από αυτά τα εμβόλια, προκειμένου να επιτευχθούν επαρκή επίπεδα εξουδετερωτικών αντισωμάτων.

Τα Τ-λεμφοκύτταρα

Οι αποκρίσεις Τ-λεμφοκυττάρων έχουν λάβει λιγότερη προσοχή από τους κατασκευαστές των εμβολίων. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι είναι πιο δύσκολο και περίπλοκο να μετρηθούν αυτού του είδους οι ανταποκρίσεις, ειδικά καθώς ο αριθμός των συμμετεχόντων στις μελέτες αυξάνεται σε χιλιάδες.

Ωστόσο, τα αναδυόμενα δεδομένα υποδηλώνουν ότι τα Τ-λεμφοκύτταρα μπορεί να έχουν σημαντικό ρόλο στον έλεγχο του κορωνοϊού. Οι περισσότερες δοκιμές έδειξαν ότι υπάρχουν σε διαφορετικό βαθμό αποκρίσεις των Τ-λεμφοκυττάρων στους συμμετέχοντες. Οι ερευνητές εντόπισαν στους συμμετέχοντες:

Τα επονομαζόμενα CD4 Τ-λεμφοκύτταρα. Λέγονται και βοηθητικά Τ-λεμφοκύτταρα. Αναγνωρίζουν την πρωτεΐνη-ακίδα και υποστηρίζουν την παραγωγή αντισωμάτων.

Τα CD8 Τ-λεμφοκύτταρα. Εντοπίστηκαν στους περισσότερους εθελοντές. Αυτά αναγνωρίζουν την πρωτεΐνη-ακίδα και σκοτώνουν τα μολυσμένα από τον κορωνοϊό ανθρώπινα κύτταρα.

Εάν ένα εμβόλιο μπορεί να προκαλέσει συνδυασμό παραγωγής εξουδετερωτικών αντισωμάτων και αμφότερων των τύπων των Τ-λεμφοκυττάρων (CD4 και CD8), θα μπορούσε να αποτελέσει ένα θετικό στοιχείο για την προστασία από την νόσο Covid-19. Όμως "αυτό δεν είναι απόλυτα τεκμηριωμένο, αλλά περισσότερο μια υπόθεση", τονίζουν οι επιστήμονες. "Και αυτό διότι δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι είναι πιο σημαντικό για την ανάπτυξη προστατευτικής ανοσίας".

Μελέτες αποτελεσματικότητας

Το πιθανότερο είναι ότι υπάρχουν περισσότεροι από ένας τρόποι προστασίας από τη λοίμωξη που προκαλεί ο κορωνοϊός. Η φύση της ανοσολογικής απόκρισης που προστατεύει - ή αποτυγχάνει να προστατεύσει - από την COVID-19 θα γίνει σαφέστερη όταν οι μεγάλες δοκιμές αποτελεσματικότητας αποφέρουν τα πρώτα τους αποτελέσματα.

Όταν κάποιο από τα εμβόλια αποδείξει ότι είναι και αποτελεσματικό, τότε θα έχουμε μια καλύτερη ιδέα για το τι πρέπει να κάνει ένα εμβόλιο ώστε να εξασφαλίζει προστασία. Το εμβόλιο της Οξφόρδης δοκιμάζεται για την αποτελεσματικότητα του στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Βραζιλία και τη Νότια Αφρική. Με το εμβόλιο της Moderna πρόκειται να αρχίσει εντός του μηνός κλινική μελέτη Φάσης III στις ΗΠΑ.

Δεδομένα που θα συσχετίζουν εργαστηριακά ευρήματα με το βαθμό προστασίας θα μπορούσαν να διευκολύνουν την ερμηνεία των αποτελεσμάτων των δοκιμών πρώιμου σταδίου.

Εν τούτοις, οι συγκρίσεις πρέπει να αποφευχθούν. Η αιτία είναι η ασταθής φύση των τεστ που χρησιμοποιούν οι ερευνητές για να μετρήσουν τις αποκρίσεις των εξουδετερωτικών αντισωμάτων και των Τ-λεμφοκυττάρων. Το ίδιο τεστ μπορεί να δώσει πολύ διαφορετικές τιμές όταν εκτελείται σε διαφορετικά εργαστήρια ή ακόμα και σε διαφορετικές ημέρες.

Σύγκριση των εμβολίων

Γενικά, είναι δύσκολο για τους ερευνητές να συγκρίνουν τα αποτελέσματα των εμβολίων. Ιδανικά θα έπρεπε διαφορετικά εμβόλια να δοκιμαστούν στο ίδιο εργαστήριο από τους ίδιους ανθρώπους. Αυτή είναι μια προσπάθεια που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση των ΗΠΑ σε συνεργασία με ιδιωτικούς και ακαδημαϊκούς φορείς. Υποστηρίζεται επίσης, ανεξάρτητα, από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, διότι είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναγνωριστούν συσχετισμοί εργαστηριακών δεδομένων με την παρεχόμενη προστασία και να μπορούν να συγκριθούν διαφορετικά εμβόλια.

Ένα άλλο ζήτημα που επίσης θέτουν οι ερευνητές είναι η ανάπτυξη εμβολίων από εταιρείες που θα είναι ικανές να παράγουν και να παρέχουν αρκετά εμβόλια για να καλύψουν τις τεράστιες ανάγκες. Υπάρχουν πολλά ζητήματα σε αυτό το κομμάτι της ανάπτυξης. Κυμαίνονται, π.χ., από την παραγωγή γυάλινων φιαλιδίων έως τη διατήρηση των αλυσίδων τροφοδοσίας ελεγχόμενης θερμοκρασίας.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Horror, arthouse δράματα και must επανεκδόσεις στις νέες ταινίας της εβδομάδας

Δείτε τις ταινίες που παίζουν τα σινεμά τις επόμενες μέρες.

ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ 27 Αυγ 2025 | 14:00

Ελληνικά αυγά: Βρέθηκαν χημικές ουσίες και φυτοφάρμακα - Τι δείχνει μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του ΕΚΠΑ

Η ανησυχία του κοινού και των επιστημόνων έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια για την παρουσία των χημικών ουσιών PFAS στα τρόφιμα

ΑΤΛΑΝΤΑ 09 Αυγ 2025 | 12:22

Ένοπλος σκότωσε αστυνομικό στα γραφεία του CDC - Πίστευε ότι η ασθένειά του είχε προκληθεί από το εμβόλιο του κορονοϊού

Ο δράστης, του οποίου η ταυτότητα δεν έγινε γνωστή, πίστευε ότι η ασθένειά του είχε προκληθεί από το εμβόλιο κατά του κορονοϊού

ΕΚΔΗΛΩΣΗ 08 Σεπ 2025 | 15:35

Θεσσαλονίκη: Η παχυσαρκία απειλεί την καρδιά και τη ζωή – Νέος δείκτης για την εκτίμησή της

Στην Ελλάδα, το 62% του ενήλικου πληθυσμού εμφανίζει αυξημένο Δείκτη Μάζας Σώματος και το 27% πάσχει από παχυσαρκία.

ΠΡΟΛΗΨΗ 06 Σεπ 2025 | 08:00

Πώς θα μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου: 5 αλλαγές που μπορούμε να κάνουμε σήμερα

Στην Ελλάδα καταγράφονται κάθε χρόνο περίπου 68.000 νέες διαγνώσεις και σχεδόν 33.000 θάνατοι από καρκίνο.

05 Σεπ 2025 | 15:45

Κοιμήθηκες λίγο; Τρεις τρόποι για να ανταπεξέλθεις μέσα στη μέρα σου και να έχεις ενέργεια

Σου έχει τύχει να ξυπνήσεις το πρωί και να νιώθεις σαν να μην κοιμήθηκες καθόλου;

ΓΙΑ ΔΕΙΤΕ! 05 Σεπ 2025 | 07:58

4+1 τρόποι αποτοξίνωσης μετά τις διακοπές - Πώς θα επανέλθετε πλήρως

Με αυτούς τους πέντε απλούς τρόπους, η μετάβαση από το ανέμελο καλοκαίρι στην απαιτητική καθημερινότητα γίνεται πιο ήπια και αναζωογονητική.

ΕΡΕΥΝΑ 05 Σεπ 2025 | 06:20

Ποια τρόφιμα μας προσθέτουν κιλά και μειώνουν την ποιότητα του σπέρματος

Τα αποτελέσματα ήταν σαφή: επιδείνωση ποιότητας σπέρματος, αύξηση βάρους, διαταραχές στις τιμές χοληστερίνης και πίεσης.

ΕΛΠΙΔΑ 04 Σεπ 2025 | 18:55

Economist: Οι επιστήμονες ανακαλύπτουν έναν νέο, ισχυρό τρόπο πρόληψης του καρκίνου

Τα κύτταρα με ελαττωματικό DNA μπορούν να εμποδιστούν να εξελιχθούν σε πλήρως ανεπτυγμένους καρκίνους μέσω της δραστηριότητας των υγιών κυττάρων γύρω τους

ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑ 04 Σεπ 2025 | 06:10

Γιατί αυξάνονται και πάλι τα περιστατικά καρκίνου του προστάτη - Εντοπίζονται σε προχωρημένο στάδιο

Στην Ελλάδα, ο καρκίνος του προστάτη είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος στους άνδρες.

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΡΟΣΟΧΗ 03 Σεπ 2025 | 06:22

Καρκίνος του δέρματος: Τι είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα που εμφάνισε ο γνωστός σεφ Γκόρντον Ράμσεϊ

Ο πασίγνωστος σεφ Γκόρντον Ράμσεϊ ανακοίνωσε ότι υποβλήθηκε σε επέμβαση για την αφαίρεση καρκίνου του δέρματος.

02 Σεπ 2025 | 15:47

Βλέπεις θολά μόλις ξυπνάς το πρωί; 10 αιτίες που σου συμβαίνει αυτό

Μάθε γιατί βλέπεις θαμπά το πρωί και τι μπορείς να κάνεις γι’ αυτό.

ΝΕΑ ΜΕΛΕΤΗ 02 Σεπ 2025 | 06:22

Δεν αρκεί να κόψουμε μόνο το αλάτι: Ποια τρόφιμα που έχουμε στο ψυγείο μειώνουν το κίνδυνο καρδιοπαθειών

Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι η αποφυγή αλατιού μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων.

ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΤΕ 30 Αυγ 2025 | 08:31

Η υψηλή "καλή" χοληστερίνη δεν είναι πάντα... καλή: Γιατί η αύξηση της HDL δεν συνδέεται πάντα με καλύτερη καρδιακή υγεία

Η "καλή" χοληστερόλη (HDL) έχει συνδεθεί με προστασία της καρδιάς, επειδή βοηθά στη μεταφορά της περίσσειας χοληστερόλης στο ήπαρ, όπου διασπάται

29 Αυγ 2025 | 22:56

Το θαυματουργό ρόφημα που πίνουν τα μοντέλα για καθαρή και λαμπερή επιδερμίδα

Δεν είναι ούτε detox ούτε superfood powder — είναι το πιο απλό ρόφημα που βοηθά πραγματικά την επιδερμίδα να παραμείνει καθαρή.

29 Αυγ 2025 | 14:15

Πώς δουλεύει το σώμα σου; Τα πιο σημαντικά μέταλλα και ιχνοστοιχεία για τον οργανισμό - Πλήρης οδηγός

Από το ασβέστιο μέχρι το σελήνιο, μάθε πώς τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία κρατούν το σώμα σου σε ισορροπία – και πού θα τα βρεις.

29 Αυγ 2025 | 10:30

Επιστημονικά αποδεδειγμένο: Η διατροφή που μειώνει τον κίνδυνο άνοιας - ακόμα και αν έχεις το "γονίδιο του Αλτσχάιμερ"

Νέα έρευνα δείχνει πώς η συγκεκριμένη διατροφή μπορεί να "νικήσει" ακόμη και την πιο ισχυρή γενετική προδιάθεση.

28 Αυγ 2025 | 11:10

5 "καλές" συμβουλές ύπνου που μπορούν να επιδεινώσουν την αϋπνία – Και τι να δοκιμάσεις αντ’ αυτών

Όταν το "σωστό" sleep hygiene γυρίζει μπούμερανγκ: γιατί κάποιες κλασικές συμβουλές χειροτερεύουν την αϋπνία σου και τι να κάνεις στη θέση τους.

ΑΝΗΣΥΧΙΑ 28 Αυγ 2025 | 06:10

PFAS: Τα "αιώνια χημικά" που δεν εξαφανίζονται ποτέ και εντοπίστηκαν σε ελληνικά αυγά - Πού βρίσκονται, τι προκαλούν

Η χρήση τους ξεκίνησε τη δεκαετία του 1940 και έκτοτε κατέκλυσαν τη βιομηχανία και την καθημερινότητά μας.

ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ 27 Αυγ 2025 | 20:35

Τοποθετούνται απινιδωτές σε μετρό και ταξί

Οι απινιδωτές θα συνδέονται με κεντρικό τεχνικό σύστημα άμεσης βοήθειας, το οποίο θα παρέχει οδηγίες εξ αποστάσεως για τη διαχείριση του περιστατικού και θα ειδοποιεί αν απαιτείται η συνδρομή άλλης μορφής βοήθειας

ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ 27 Αυγ 2025 | 14:00

Ελληνικά αυγά: Βρέθηκαν χημικές ουσίες και φυτοφάρμακα - Τι δείχνει μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του ΕΚΠΑ

Η ανησυχία του κοινού και των επιστημόνων έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια για την παρουσία των χημικών ουσιών PFAS στα τρόφιμα

27 Αυγ 2025 | 10:55

Πώς μπορείς να προστατευτείς από τον διαβήτη – Ο απλός συνδυασμός που προτείνουν οι επιστήμονες

Μικρές καθημερινές αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά για την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2.

26 Αυγ 2025 | 10:53

3 σημάδια που δείχνουν ότι η επιδερμίδα σου έχει ανάγκη από μια ισχυρή ρουτίνα αντιγήρανσης

Άκου τις ανάγκες της επιδερμίδας σου και χάρισέ της την κατάλληλη φροντίδα.

26 Αυγ 2025 | 10:00

7 τροφές που καίνε λίπος χωρίς να χάνεις μυς - Μια διατροφολόγος προτείνει

Ποιες τροφές σε βοηθούν να χάσεις λίπος και να διατηρήσεις τους μυς σου με ασφάλεια και αποτελεσματικά.

26 Αυγ 2025 | 09:25

Γιατί κάποιοι άνθρωποι "γερνούν" πιο γρήγορα - Οι 6 τύποι ανθυγιεινής γήρανσης σύμφωνα με έρευνα

Πάνω από 400 γονίδια ρίχνουν φως στο γιατί άλλοι διατηρούνται νεανικοί, ενώ κάποιοι εμφανίζουν νωρίτερα τα σημάδια της ηλικίας.

ΜΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ 26 Αυγ 2025 | 06:15

Οι 4+1 χρυσοί κανόνες για να τρώμε σωστά, σύμφωνα με τους ειδικούς του Harvard

Ποιος είναι ο πιο υγιεινός τρόπος διατροφής; Η σωστή διατροφή πρέπει πάντα να στηρίζεται σε 5 βασικές αρχές, σύμφωνα με τους ειδικούς της Ιατρικής του Harvard.

25 Αυγ 2025 | 11:00

Το μυστικό κινέζικης ιατρικής για επίπεδο στομάχι: Πώς να νικήσεις το φούσκωμα σε 5 λεπτά

Μάθε το τρικ της Dr. Felice Chan που ανακουφίζει άμεσα το φούσκωμα και ξελαφρώνει το στομάχι σου.

ΣΥΧΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΟΣ 25 Αυγ 2025 | 06:20

Ανησυχία από τη μαζική γαστρεντερίτιδα στην Τζια - Τι είναι ο νοροϊός και τι προκαλεί

Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως 24 έως 48 ώρες μετά τη μόλυνση - O ιός αυτός είναι σύμφωνα με τα δεδομένα και η αιτία για τη μαζική γαστρεντερίτιδα στην Τζια.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ 23 Αυγ 2025 | 08:40

Πού κρύβεται η ζάχαρη: Ακόμη και σε τρόφιμα που καταναλώνουμε καθημερινά και φαίνονται υγιεινά

Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για αρκετές παθήσεις, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτη τύπου 2 και ακόμη και κατάθλιψη.

Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΤΟΥ 20 Αυγ 2025 | 18:30

Γεωργιάδης: "Παρέα με Ουρά" - Σκύλοι θεραπείας δίπλα σε ογκολογικούς ασθενείς στο Μεταξά

Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης σε ανάρτηση του στο Χ κάνει λόγο για μια συγκινητική και σπουδαία δράση

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ 20 Αυγ 2025 | 06:36

Πότε έχει πραγματικά σημασία η ημερομηνία λήξης στα τρόφιμα

Αν και είναι σημαντικό να προσέχουμε τις τυπωμένες ημερομηνίες σε ορισμένα τρόφιμα, εκτιμάται ότι ενάμιση εκατομμύρια τόνοι τροφίμων πετιούνται κάθε χρόνο εξαιτίας της σύγχυσης γύρω από τις ημερομηνίες.

19 Αυγ 2025 | 12:41

Ποια τυριά έχουν λιγότερο αλάτι; Η λίστα με τα πιο "καθαρά" και τα πιο αλμυρά

Πώς να ξεχωρίζεις τα τυριά με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο και πώς να απολαμβάνεις με μέτρο τα πιο αλμυρά.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ 18 Αυγ 2025 | 14:43

Ο ΕΟΦ προειδοποιεί για 5 συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν ουσίες επικίνδυνες για την καρδιά

Τα προϊόντα αυτά προωθούνται ως συμπληρώματα διατροφής και είναι πιθανόν να έχουν διακινηθεί και στη χώρα μας μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου, λέει ο ΕΟΦ.

18 Αυγ 2025 | 11:27

Νέα μελέτη: 30λεπτη προπόνηση φρενάρει την πρόοδο του καρκίνου κατά 30%

Μια μόνο δυνατή προπόνηση μπορεί να ενεργοποιήσει "χημικά μηνύματα" των μυών που βάζουν φρένο στην ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων.

18 Αυγ 2025 | 11:25
14 Αυγ 2025 | 11:04

Πώς να αποφύγεις τις πτώσεις μετά τα 60 – Οι καλύτερες ασκήσεις ισορροπίας

Μάθε πώς η καθημερινή άσκηση μπορεί να ενισχύσει την ισορροπία σου, να προλάβει πτώσεις και να σου χαρίσει περισσότερη αυτοπεποίθηση στην κίνηση.

14 Αυγ 2025 | 10:57

Πού "κρύβονται" τα μικρόβια το καλοκαίρι: Τα πιο επικίνδυνα σημεία - εστίες μόλυνσης

Πώς το καλοκαίρι γίνεται περίοδος υψηλού κινδύνου για λοιμώξεις - Και τι να κάνεις.

13 Αυγ 2025 | 14:16

Ζήσε μέχρι τα 100: Τι τρώνε, πώς κινούνται και ποιοι είναι οι κανόνες των μακροβιότερων στον κόσμο

Ανακάλυψε τα μυστικά των Blue Zones και μάθε πώς μικρές αλλαγές στη διατροφή και την καθημερινότητά σου μπορούν να σου χαρίσουν περισσότερα χρόνια ζωής.

ΔΟΘΗΚΕ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ 12 Αυγ 2025 | 20:16

Τι προβλέπει η ΚΥΑ για τη δυνατότητα που δίνεται σε ιδιώτες γιατρούς να συνεργάζονται με το ΕΣΥ

Ιδιώτες ιατροί όλων των ειδικοτήτων δύνανται να συνεργάζονται με νοσοκομεία/φορείς του δημοσίου συστήματος υγείας για την πραγματοποίηση ιατρικών πράξεων

11 Αυγ 2025 | 14:21

Τοπικό πάχος ή κάτι άλλο; Η χρόνια πάθηση που μοιάζει αλλά κρύβει κάτι πολύ πιο σοβαρό

Όσα πρέπει να ξέρεις για την πάθηση που επηρεάζει κυρίως γυναίκες και δεν φεύγει με δίαιτα ή γυμναστική.

11 Αυγ 2025 | 13:08

Δεν φταίει μόνο η διατροφή – Το βραδινό λάθος που σαμποτάρει το αδυνάτισμα (και τον ύπνο)

Μπορεί να κάνεις κάτι χωρίς να το καταλαβαίνεις – και να εμποδίζεις το σώμα σου να αλλάξει.

ΣΤΟ ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ 10 Αυγ 2025 | 11:19

Σπάνια επέμβαση για θρομβοεκτομή στέφθηκε με επιτυχία για 15χρονη - Το μήνυμα Γεωργιάδη

Είναι ο μικρότερος σε ηλικία ασθενής, στον οποίο διενεργήθηκε θρομβεκτομή σε πνευμονική εμβολή στην Ελλάδα, αλλά και ένα από τα πιο σπάνια Πανευρωπαϊκά

09 Αυγ 2025 | 08:00

Φόβος για τον τοκετό; 2 παράγοντες που βοηθούν τις γυναίκες να γεννούν με σιγουριά

Πώς μια νέα έρευνα ρίχνει φως στους παράγοντες που επηρεάζουν την ψυχολογία της εγκύου πριν τον τοκετό.