Ο πόνος είναι ένα από τα βασικά συμπτώματα σε πληθώρα παθήσεων, αποτελώντας το συχνότερο πρόβλημα υγείας στο γενικό πληθυσμό. Πρόκειται για ένα δυσάρεστο αίσθημα αλλά ταυτόχρονα και χρήσιμο. Κι αυτό γιατί ο πόνος λειτουργεί ως προστατευτικός μηχανισμός, που μας δίνει το μήνυμα έτσι ώστε να αντιμετωπίσουμε την αιτία του.
Πως γίνεται η εκτίμηση του πόνου;
Για την αποτελεσματική διαχείριση του πόνου είναι εξαιρετικά χρήσιμη η αξιόπιστη και ακριβής εκτίμησή του. Υπάρχουν διάφορες κλίμακες, που χρησιμοποιούνται από τους επαγγελματίες υγείας, προκειμένου να αξιολογήσουν τον πόνο που τους περιγράφουν οι ασθενείς τους.
Βασικά κριτήρια για την ταξινόμησή του αποτελούν η διάρκεια, η ένταση, η παθοφυσιολογία ή και τα κλινικά χαρακτηριστικά του. Σε γενικές γραμμές, ο πόνος κατηγοριοποιείται σε οξύ και χρόνιο.
Πότε χαρακτηρίζεται ως οξύς και πότε ως χρόνιος;
Ως οξύς χαρακτηρίζεται ο πόνος που έχει περιορισμένη διάρκεια, μικρότερη των 12 εβδομάδων. Συνήθως προειδοποιεί για κάποια νόσο ή τραυματισμό που εξελίσσεται, γι’ αυτό και θεωρείται από μόνος του μια προστατευτική λειτουργία του οργανισμού και σχετίζεται με
Κάποιο τύπο πονοκεφάλου (π.χ. κεφαλαλγία τάσης).
Βλάβη νευρολογική ή ιστών (π.χ. διάστρεμμα, εξάρθρωση, πτώσεις).
Προσωρινή ή διαλείπουσα δυσλειτουργία του οργανισμού (π.χ. δυσμηνόρροια/ πόνοι περιόδου, δυσκοιλιότητα).
Χειρουργείο (π.χ. αφαίρεση φρονιμήτη).
Σε αντίθεση με τον οξύ πόνο, ο χρόνιος διαρκεί περισσότερο από τον συνήθη χρόνο επούλωσης των ιστών του σώματος. Συχνά περιγράφεται ως πόνος που διαρκεί τουλάχιστον τρεις μήνες. Ο πόνος στη μέση, ο πόνος στον αυχένα, ο πόνος της οστεοαρθρίτιδας και άλλων μυσοσκελετικών παθήσεων θεωρούνται οι πιο κοινές χρόνιες επώδυνες καταστάσεις.
Γιατί πρέπει να αντιμετωπίζεται γρήγορα;
Η άμεση αντιμετώπιση του πόνου αποτελεί την βασική προτεραιότητα για κάθε άνθρωπο που βιώνει την εμπειρία του πόνου. Έρευνες έχουν καταδείξει ότι ασθενείς με χρόνιους πόνους, μπορεί να βιώσουν επιδείνωση του πόνου τους, εάν καθυστερήσουν να λάβουν θεραπεία. Επιπλέον, ο πόνος μπορεί να αυξήσει το ψυχολογικό στρες, αλλά και το ψυχολογικό στρες μπορεί να αυξήσει την αντίληψη του πόνου, οδηγώντας σε φαύλο κύκλο.
Τα παυσίπονα φάρμακα αποτελούν την πιο κοινή θεραπεία για την αντιμετώπιση του πόνου, τα οποία οι ασθενείς προμηθεύονται από τα φαρμακεία είτε ως αυτοθεραπεία, είτε με τη σύσταση του ιατρού ή ακόμη και στο πλαίσιο νοσηλείας τους σε νοσοκομειακές δομές.