Μέσα στο σώμα σου υπάρχει ένας πραγματικός "περιοδικός πίνακας": κάθε στοιχείο παίζει τον δικό του ρόλο, από το οξυγόνο και τον άνθρακα μέχρι το ασβέστιο και τον χαλκό. Ο Dan Baumgardt, Λέκτορας στη Σχολή Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου Bristol, υπενθυμίζει στο The Conversation ότι μερικά στοιχεία βρίσκονται σε αφθονία και σχηματίζουν τη βάση της ζωής σου, ενώ άλλα υπάρχουν μόνο σε μικρές ποσότητες, που, ωστόσο, κρατούν όλα τα κύτταρα σε ισορροπία. Και όπως σε κάθε τέλεια σύνθεση, η ισορροπία είναι το παν: η έλλειψη ή η υπερβολή ενός στοιχείου γίνεται αμέσως αισθητή από το σώμα σου.
Τα έξι στοιχεία που αποτελούν περίπου το 98,5% του βάρους του σώματος είναι:
- Οξυγόνο ~65% - βρίσκεται κυρίως στο νερό και στα οργανικά μόρια - είναι "καύσιμο" για τα κύτταρα (αναπνοή σε κυτταρικό επίπεδο).
- Άνθρακας ~18% - ο "σκελετός" των οργανικών ενώσεων (πρωτεΐνες, λίπη, σάκχαρα, DNA).
- Υδρογόνο ~10% - στο νερό και στα οργανικά μόρια.
- Άζωτο ~3% - βασικό στα αμινοξέα και στο DNA/RNA.
- Ασβέστιο ~1,5% - κυρίως στα κόκαλα και τα δόντια, επίσης βοηθά μύες και νεύρα.
- Φώσφορος ~≈1% - στο DNA και στο ATP (την "ενεργειακή μονάδα" των κυττάρων).
Μακρομέταλλα (χρειάζονται σε σχετικά μεγαλύτερες ποσότητες - πάνω από 100mg ημερησίως)
Ασβέστιο (Ca)
- Ρόλος: δομή οστών/δοντιών, λειτουργία μυών και νεύρων.
- Τροφές: γαλακτοκομικά, ξηροί καρποί, φυλλώδη πράσινα.
- Έλλειψη: μούδιασμα, μυϊκές συσπάσεις, σε σοβαρές περιπτώσεις επιληπτικές κρίσεις.
- Περίσσεια: μπορεί να προκαλέσει πέτρες στα νεφρά, διαταραχές διάθεσης, αρρυθμίες - συμβαίνει σε ορισμένες ασθένειες ή κατάχρηση συμπληρωμάτων.
- Tip: η βιταμίνη D βοηθά στην απορρόφηση.
Φώσφορος (P)
- Ρόλος: μέρος του DNA και του ATP (ενέργεια για τα κύτταρα).
- Τροφές: κρέας, ψάρι, γαλακτοκομικά, δημητριακά, ξηροί καρποί - επίσης προστίθεται σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα και αναψυκτικά.
- Στις περισσότερες δίαιτες έχουμε αρκετό/υπερβολικό φώσφορο.
Μαγνήσιο (Mg)
- Ρόλος: λειτουργία νεύρων/μυών, στήριξη οστών, συμμετοχή σε πολλές χημικές αντιδράσεις στο σώμα.
- Τροφές: όσπρια, δημητριακά ολικής, πράσινα φυλλώδη, ξηροί καρποί.
- Έλλειψη: πιο πιθανή σε αλκοολικούς ή σε προβλήματα απορρόφησης.
- Υπερβολική λήψη (κυρίως από συμπληρώματα): διάρροια, ναυτία, και σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις καρδιακά προβλήματα.
Νάτριο (Na), Κάλιο (K) και Χλωριούχο (Cl) - οι ηλεκτρολύτες
- Ρόλος: δημιουργούν ηλεκτρικά ρεύματα που επιτρέπουν στα νεύρα και τους μύες (π.χ. καρδιά) να λειτουργούν - το νάτριο ρυθμίζει και τα υγρά στο σώμα.
- Πηγές: νάτριο/χλωριούχο = επιτραπέζιο αλάτι. Κάλιο = μπανάνες, πατάτες, πολλά φρούτα/λαχανικά.
- Υπερβολή νατρίου: υψηλή αρτηριακή πίεση, καρδιαγγειακά προβλήματα. Η σύσταση που αναφέρεται στο κείμενο: όχι πάνω από ~6 g αλάτι/ημέρα.
- Υπερκαλιαιμία (πολύ κάλιο): μπορεί να είναι επικίνδυνη - αδυναμία, καρδιακές αρρυθμίες - ιστορικά, η ενδοφλέβια χορήγηση μεγάλης δόσης καλίου σταματούσε την καρδιά.
- Έλλειψη και των δύο: μυϊκή αδυναμία, σύγχυση, νευρολογικά συμπτώματα.
Θείο (S)
- Ρόλος: περιέχεται σε δύο αμινοξέα (που φτιάχνουν τις πρωτεΐνες)· απαραίτητο για ανάπτυξη και λειτουργία οργάνων.
- Τροφές: κρεμμύδι, σκόρδο, λάχανο, πηγές πρωτεΐνης.
- Στις συνήθεις δίαιτες σπάνια λείπει.
Ιχνοστοιχεία (χρειάζονται σε πολύ μικρές ποσότητες αλλά είναι κρίσιμα)
Σίδηρος (Fe)
- Ρόλος: μεταφέρει το οξυγόνο με τα ερυθρά αιμοσφαίρια.
- Πηγές: κόκκινο κρέας, όσπρια, πράσινα λαχανικά.
- Έλλειψη: αναιμία - κόπωση, ζάλη, δύσπνοια. Συχνή σε παιδιά, γυναίκες με έντονη περίοδο, και σε αυστηρές δίαιτες.
Δείτε περισσότερα στο shape.gr