Με την πανδημία του κορονοϊού να βρίσκεται ενεργά στο προσκήνιο, η ενίσχυση του ανοσοποιητικού μέσω των "σωστών" διατροφικών επιλογών αποτελεί ένα καυτό θέμα συζήτησης. Ωστόσο το θέμα είναι πιο περίπλοκο από το αν θα τρώμε τακτικά μπρόκολο ή πολύχρωμες πιπεριές αφού το ανοσοποιητικό σύστημα συνδέεται στην πραγματικότητα με ένα υγιές έντερο. Μάλιστα, περίπου το 70% του ανοσοποιητικού συστήματος "φιλοξενείται" στο έντερο, κάνοντας έτσι το υγιές πεπτικό σύστημα ζωτικής σημασίας για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού και της άμυνας του κάθε οργανισμού απέναντι σε ιούς και μικρόβια.
Πολλές μελέτες, ανάμεσά τους και αυτή έχουν δείξει ότι τα βακτήρια και το μικροβίωμα του εντέρου μπορούν να επηρεάσουν την "ευαισθησία" μας σε μία νόσο.
Το μικροβίωμα του εντέρου και ο ρόλος του σε ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα
Το μικροβίωμα του εντέρου ελέγχει -μεταξύ άλλων- την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού. Επικοινωνώντας με τα κύτταρα του ανοσοποιητικού, το μικροβίωμα του εντέρου μπορεί να ελέγξει πώς θα ανταποκριθεί ο οργανισμός μας σε μία λοίμωξη. (Μπορείτε να βρείτε εδώ και εδώ σχετικές δημοσιευμένες μελέτες.)
Με τη θέση αυτή συμφωνεί ο Dan Peterson, επίκουρος καθηγητής Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Johns Hopkins στις ΗΠΑ. "Το ανοσοποιητικό σύστημα βρίσκεται μέσα στο σώμα μας και τα βακτήρια έξω από αυτό". Και παρόλα αυτά αλληλοεπιδρούν. Για παράδειγμα, ορισμένα κύτταρα της εσωτερικής επίστρωσης του εντέρου έχουν ως βασικό τους ρόλο τη μαζική έκκριση αντισωμάτων στο έντερο. "Αυτό ακριβώς προσπαθούμε να κατανοήσουμε", εξηγεί ο καθηγητής. "Τι είδους αντισώματα παράγονται και πώς προσπαθεί ο οργανισμός να ελέγξει την αλληλεπίδραση ανάμεσα στον ίδιο και τα βακτήρια στο εξωτερικό περιβάλλον".
Γιατί δίνουμε, λοιπόν, τόση έμφαση στο μικροβίωμα του εντέρου;
Στη διάρκεια της ζωής μας, μέσα από το πεπτικό, τη μύτη και τους πνεύμονες ο οργανισμός μας έρχεται σε επαφή με πολλούς μικροοργανισμούς και ουσίες: από τα πρόσθετα των τροφών και τη γύρη μέχρι τους παθογόνους μικροοργανισμούς στην ατμόσφαιρα. Το καλό είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι διαθέτουν ένα υγιές ανοσοποιητικό που διαχειρίζεται με ευκολία όλους αυτούς τους "εισβολείς".
Εάν δεν συνέβαινε αυτό, κάθε φορά που θα δοκιμάζαμε μια νέα τροφή ή θα επισκεπτόμασταν μια νέα χώρα με διαφορετικό είδος χλωρίδας, αυτό θα πυροδοτούσε στον οργανισμό μας μια σοβαρή φλεγμονώδη αντίδραση. Και καθώς κατά πάσα πιθανότητα οι νέες ουσίες και μικροοργανισμοί που θα την προκαλούσαν θα ήταν αβλαβείς, αυτό θα μεταφραζόταν σε μια πολύ αναποτελεσματική και μη χρήσιμη χρήση ενέργειας!
Ένας από τους ρόλους του ανοσοποιητικού συστήματος είναι να διατηρήσει την ισορροπία ανάμεσα στην αντίδραση και την αντοχή. Και ένα ποικίλο μικροβίωμα του εντέρου που δημιουργείται από το ξεκίνημα της ζωής και περιλαμβάνει πολλά είδη βακτηρίων, μυκήτων και άλλους μικροοργανισμούς είναι ζωτικής σημασίας γι’ αυτή την ισορροπία, καθώς διδάσκει στα κύτταρα του ανοσοποιητικού ότι δεν είναι τα πάντα γύρω του εχθροί, ώστε να κρατά τις "δυνάμεις του" για να μπορεί να αντιμετωπίσει τις πραγματικές απειλές για την υγεία μας.
Υγιές μικροβίωμα και έντερο
Το μικροβίωμα του εντέρου έχει άμεση σχέση με το τι τρώμε καθημερινά, ενώ είναι πολλές οι τροφές που συμβάλουν σε ένα υγιές έντερο αλλά είναι εξίσου πολλές εκείνες που αποδυναμώνουν το ρόλο του. Για παράδειγμα, τα τουρσιά, το γιαούρτι, οι τροφές με φυτικές ίνες και η ποικιλία στη διατροφή μας συμβάλουν στην υγεία του εντέρου. Αντίθετα, η συχνή κατανάλωση επεξεργασμένων και τηγανιτών τροφών, ζάχαρης και αλκοόλ μειώνουν τον αριθμό των καλών βακτηρίων στο έντερο.