Οι ολέθριες επιπτώσεις που οδηγούν ακόμη και σε θάνατο εάν γίνει μετάγγιση με λάθος ομάδα αίματος
Η μετάγγιση με λάθος ομάδα αίματος είναι ένα από τα πιο σοβαρά ιατρικά λάθη που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στο θάνατο. Η μετάγγιση με ασύμβατη ομάδα αίματος μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά επικίνδυνη, όπως στην περίπτωση της 62χρονης γυναίκας στο Τζάνειο Νοσοκομείο που βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση.
Οι ομάδες αίματος και η "απειλή"
Το αίμα χωρίζεται σε τέσσερις βασικές ομάδες: Α, Β, ΑΒ και Ο, με θετικό ή αρνητικό Rhesus (Rh). Κάθε άτομο έχει μια συγκεκριμένη ομάδα αίματος, και η συμβατότητα είναι απαραίτητη σε περίπτωση μετάγγισης.
Αν δοθεί λάθος ομάδα, το ανοσοποιητικό σύστημα του λήπτη αναγνωρίζει τα ξένα ερυθρά αιμοσφαίρια ως απειλή και ξεκινά άμεσα μια επιθετική αντίδραση.
Για παράδειγμα κάποιος με ομάδα αίματος O−, μπορεί να δώσει σε όλους (είναι ο καθολικός δότης), αλλά μπορεί να λάβει μόνο από O−.
Όποιος έχει ομάδα αίματος AB+, μπορεί να λάβει αίμα από οποιαδήποτε ομάδα (είναι ο καθολικός λήπτης), αλλά μπορεί να δώσει μόνο σε AB+.
Το Rh− μπορεί να δοθεί σε Rh+, αλλά όχι το αντίστροφο (εκτός αν είναι γνωστό ότι ο λήπτης έχει ήδη αντισώματα).
Η ίδια ομάδα είναι πάντα συμβατή με τον εαυτό της.
Οξεία αιμολυτική αντίδραση
Η οξεία αιμολυτική αντίδραση είναι μια θανατηφόρα επιπλοκή. Όταν το ανοσοποιητικό επιτεθεί στα ασύμβατα κύτταρα, αυτά καταστρέφονται απότομα (αιμόλυση). Η διαδικασία αυτή απελευθερώνει ουσίες που είναι τοξικές για τα νεφρά και άλλα όργανα.
Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται συχνά μέσα σε λίγα λεπτά και περιλαμβάνουν πυρετό και ρίγη, πόνο στο στήθος ή στην πλάτη, δύσπνοια, επιπλοκές στα ούρα και πτώση της αρτηριακής πίεσης.
Τα παραπάνω μπορούν να οδηγήσουν σε σοκ, νεφρική ανεπάρκεια και θάνατο.
Διεθνώς υπάρχουν συστήματα διπλού ελέγχου, όπου το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό επιβεβαιώνει την ταυτότητα του ασθενή και την ομάδα αίματος πριν από κάθε μετάγγιση. Το πρωτόκολλο που ακολουθείται στις μεταγγίσεις αίματος είναι αυστηρό, καθώς ο κίνδυνος είναι τεράστιος αν γίνει λάθος.
Σύμφωνα με αυτό, κάθε φιάλη αίματος φέρει ειδική ετικέτα με barcode, στοιχεία του δότη, ημερομηνία λήξης και αποτελέσματα ελέγχων, ενώ ο ασθενής πρέπει να φοράει ειδικό βραχιόλι ταυτοποίησης με όνομα, αριθμό μητρώου και ομάδα αίματος.