Αντίστροφη μέτρηση για το ραντεβού ΕΕ-Τουρκίας στη Βάρνα

Με ανάμεικτα συναισθήματα προσέρχονται την Δευτέρα στη Βάρνα της Βουλγαρίας οι δύο πλευρές στο τραπέζι των συνομιλιών για να ανανεώσουν την συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας για το μεταναστευτικό.

Το βράδυ της Πέμπτης στις Βρυξέλλες ο πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ αποφάσισαν να πραγματοποιηθεί η σύνοδος στη Βάρνα, ανεξάρτητα από τις ενέργειες της Τουρκίας στη Μεσόγειο και το Αιγαίο, που καταδικάστηκαν αμφότερες, με τον βούλγαρο πρωθυπουργό μάλιστα να την χαρακτηρίζει ως "την τελευταία ευκαιρία για να συνεχιστεί ο διάλογος".

Αυτό δεν είναι απολύτως αβάσιμο, διότι με την ένταση μεταξύ Τουρκίας - ΕΕ να κλιμακώνεται επικίνδυνα, η συνάντηση στη Βάρνα ενδέχεται να λειτουργήσει "πυροσβεστικά".

Ειχε προηγηθεί, την περασμένη εβδομάδα, μια άγρια κόντρα ανάμεσα στις δυο πλευρές: ο Ερντογάν κατηγόρησε την Ένωση για έλλειψη ειλικρίνειας, επειδή δεν τηρεί τις δεσμεύσεις της να δώσει στην Τουρκία 3 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της Συμφωνίας για τους πρόσφυγες.

Από την πλευρά της, η ΕΕ καταδίκασε σθεναρά τη συνέχιση των παράνομων ενεργειών της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο και υπογράμμισε την απόλυτη αλληλεγγύη του προς την Κύπρο και την Ελλάδα.

«Είναι η πρώτη φορά που καταδικάζονται απερίφραστα οι συνεχείς παράνομες ενέργειες της Τουρκίας και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό ενόψει και της Συνόδου της Βάρνας. Την ίδια ώρα, η Τουρκία καλείται να σταματήσει τις έκνομες ενέργειες και να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου για την εξερεύνηση αλλά και την αξιοποίηση των φυσικών της πόρων, σύμφωνα με το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο», δήλωνε ένας εμφανώς ικανοποιημένος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδης, προσθέτοντας ταυτόχρονα με νόημα πως "κατά την αυριανή Σύνοδο της Βάρνας θα δοκιμαστεί ο σεβασμός της Τουρκίας στις υποχρεώσεις έναντι της ΕΕ, περιλαμβανομένης και της Κυπριακής Δημοκρατίας".

Η απάντηση της Τουρκίας ήρθε άμεσα καθώς απέρριψε τις «απαράδεκτες», όπως τις χαρακτήρισε, επικρίσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Το ανακοινωθέν (της ΕΕ) περιέχει απαράδεκτες εκφράσεις για τη χώρα μας, εξυπηρετώντας τα συμφέροντα της Ελλάδας και της Κύπρου», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Χαμί Ακσόι.

Σκληρή απάντηση από την Αθήνα

Σκληρή απάντηση σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους προς την Τουρκία έδωσε σύσσωμη η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας, με αφορμή τις συνεχιζόμενες προκλήσεις και με αφορμή την εθνική εορτή της 25ης Μαρτίου.

Πέρα από τα καθιερωμένα μηνύματα για την επέτειο της 25ης Μαρτίου, τόσοο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, από κοινού με τον πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο και τον κυβερνητικό εταίρο και υπουργό Άμυνας Πάνο Καμμένο επιχείρησαν να κάνουν μια «ένεση» εθνικής αυτοπεποίθησης, στο πλαίσιο των παρελάσεων της εθνικής επετείου, και να στείλουν μήνυμα στον τούρκο πρόεδρο Ερντογάν, οποίος ακόμη και χθες περιέγραφε το όραμά του για τη «μεγάλη Τουρκία», για την οποία «αν χρειαστεί θα δώσουμε και θα πάρουμε ζωές».

Από τα ακριτικά Ψαρά, ο Αλέξης Τσίπρας επεσήμανε χαρακτηριστικά ότι «η Ελλάδα ως πόλος και εγγυητής της σταθερότητας και της ασφάλειας για την περιοχή μας, δεν επιτρέπει σε κανέναν να παίζει παιχνίδια που θέτουν σε κίνδυνο την ομαλότητα. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που διαθέτει ισχυρή αποτρεπτική δύναμη, όχι για να απειλήσει, αλλά ακριβώς για να εξασφαλίσει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή, για να υπηρετήσει την αρχή της καλής γειτονίας, την αρχή κατά την οποία την ευημερία και την πρόοδο ενός λαού δεν την διασφαλίζουν οι προκλήσεις και οι εθνικιστικές κορώνες, αλλά ο αλληλοσεβασμός και η συνεργασία με τους γείτονες του».

Σημείωσε δε, «αυτό που ολόκληρη η Ευρώπη με τον πλέον επίσημο τρόπο δηλώνει με μια φωνή, ότι δηλαδή «η Τουρκία οφείλει να σταματήσει τις παράνομες ενέργειες στο Αιγαίο. Να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου. Να σεβαστεί τους κανόνες που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο».

Πριν λίγες ώρες, ο Ερντογάν απηύθυνε ένα ακόμη αυστηρό μήνυμα στη Δύση σε ομιλία του στην Τραπεζούντα, ένα μόλις 24ωρο πριν από την προγραμματισμένη Σύνοδο Τουρκίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης, στη Βάρνα της Βουλγαρίας.

Ο Ερντογάν διεμήνυσε ότι η Τουρκία δεν δέχεται μαθήματα από τη Δύση, σημειώνοντας μάλιστα, αναφορικά με τις επικρίσεις που δέχεται η Άγκυρα για την στρατιωτική επιχείρηση στην Αφρίν, ότι ο ίδιος έχει βίντεο, που αντικρούουν τις κατηγορίες.
Μάλιστα, είπε ότι τα στοιχεία αυτά πρόκειται να τα προσκομίσει στη Σύνοδο, την Δευτέρα. Προειδοποίησε, δε, ότι κανείς δεν έχει το δικαίωμα να παίζει με την υπερηφάνεια και την αξιοπρέπεια των Τούρκων.

Μέσα σε αυτό το, ομολογουμένως αρνητικό, κλίμα οι δυο πλευρές, θα πρέπει να αποδείξουν έμπρακτα πως θα κάνουν αμφότερες βήματα προς τα εμπρός κι όχι πισωγυρίσματα.

Γιούνκερ: "Αναμεικτα τα συναισθήματα"

«Έχω ανάμεικτα συναισθήματα για τη συνάντηση», είπε ο πρόεδρος της Επιτροπής Ζ.Κ. Γιουνκέρ μετά τη λήξη της Συνόδου Κορυφής. «Οι βασικές πηγές έντασης μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ αυξάνονται και ελπίζω να πετύχουμε περισσότερη συνεργασία», είπε χαρακτηριστικά ο Γιουνκέρ.

Ο πρωθυπουργός Μπορίσοφ παραδέχθηκε μεν ότι ο στόχος αυτός είναι πολύ δύσκολος - να εξασφαλιστεί η συνέχιση της Συμφωνίας για τους πρόσφυγες και η πληρωμή της οικονομικής ενίσχυσης που υποσχέθηκε η ΕΕ, προσθέτοντας ταυτόχρονα πως στην συνάντηση θα συζητηθεί και το αίτημα για την απελευθέρωση των ελλήνων στρατιωτικών που κρατούνται στην Τουρκία.

Οσον αφορά τη δήλωση στήριξης των «28» προς το Ην. Βασίλειο και την καταδίκη της Ρωσίας μετά τα γεγονότα στο Σάλσμπερι, πολλοί ηγέτες εξέφρασαν την επιθυμία για μια πιο σκληρή δήλωση εναντίον της Μόσχας, γεγονός που θα έφερνε τον Ελληνα πρωθυπουργό σε αμήχανη θέση. Η διστακτική στάση που είχε κρατήσει η Αθήνα κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου ΥΠΕΞ στην αρχή της εβδομάδας, όπου καταδικάστηκαν οι ρωσικές πράξεις, είχε ενοχλήσει πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

«Είναι πολύ πιθανό η Ρωσική Ομοσπονδία να είναι υπεύθυνη [για το συμβάν] και δεν υπάρχουν εύλογες εναλλακτικές εξηγήσεις», είπε ο πρόεδρος του Ε. Συμβουλίου Ν. Τουσκ.

Όπως είπε «το κάθε κράτος μέλος είναι διαφορετικό, χθες οι "28" ήταν όσο πιο ενωμένοι γινόταν», είπε χαρακτηριστικά. Ενώ η ανάκληση του πρέσβη της Ε.Ε. από την Μόσχα «είναι ένα έκτακτο μέτρο που δεν έχει ξαναγίνει», όπως είπε ο Ζ. Κ. Γιουνκέρ.

Ποιος είναι ο στόχος της συνάντησης

Ο βασικός σκοπός της συνόδου στη Βάρνα της Βουλγαρίας είναι να επεκτείνουν επισήμως τη συμφωνία Ε.Ε. - Τουρκίας για το μεταναστευτικό, που έγινε ακριβώς πριν από δύο χρόνια, τον Μάρτιο του 2016.

Η Ε.Ε. έχει ήδη δεσμευτεί για την παροχή άλλων 3 δισ. για την αντιμετώπιση των τεράστιων αναγκών που αντιμετωπίζουν τα περίπου 3 εκατομμύρια προσφύγων που βρίσκονται στην Τουρκία, με αντάλλαγμα τη μείωση των προσφυγικών ροών από την Τουρκία προς το Ανατολικό Αιγαίο.

Σύμφωνα με την υπουργό Εξωτερικών της Βουλγαρίας Αικατερίνα Ζαχάριεβα, η δεύτερη δόση της ενίσχυσης των 3 δισ. συνδέεται με τη μείωση της έντασης στη Συρία, κάτι που δεν έχει συμβεί ακόμη.

Η λεπτή θέση του "αμφιτρύονα"

Η στάση της Βουλγαρίας ως διαμεσολαβητή της συνάντησης στη Βάρνα περιπλέκεται όχι μόνο από τις υπάρχοντες επιφυλάξεις από πλευράς ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών για τον διάλογο με την Τουρκία, αλλά και από ορισμένες άλλες περιστάσεις. Προς το συμφέρον των καλών σχέσεων με την Τουρκία, η Βουλγαρία απέφυγε τα ζητήματα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα στην γειτονική χώρα, κάτι, που συχνά συζητείται στην ΕΕ. Αυτές τις μέρες όμως η μεγαλύτερη οργάνωση των δικαστών στη Βουλγαρία κάλεσε τον Μπορίσοφ να θέσει το ζήτημα για την τήρηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων στη χώρα του στον τούρκο κρατικό ηγέτη.

Απαιτήσεις απέναντι στις θέσεις του Μπορίσοφ στη Βάρνα παρουσίασε και το αντιπολιτευόμενο Βουλγαρικό Σοσιαλιστικό Κόμμα, το οποίο επέμεινε ο πρωθυπουργός να καταδικάσει στη Βάρνα την πρόσφατη δήλωση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι «τα πνευματικά σύνορα της Τουρκίας επεκτείνονται μέχρι το Κίρτζαλι» ως προβοκάτσια ενάντια στην κυριαρχία και την εθνική ακεραιότητα της Βουλγαρίας. Οι Σοσιαλιστές θέλουν να τεθεί επί τάπητος και το ζήτημα για τις αποζημιώσεις των προσφύγων από τη Θράκη - ένα θέμα που είναι και υπόθεση του μικρού εταίρου στον κυβερνώντα συνασπισμό - των Ενωμένων Πατριωτών.

Γεγονός που αυτοστιγμεί καθιστά την συνάντηση φορτωμένη με προσδοκίες, όχι μόνο σε διεθνές, αλλά και σε εθνικό επίπεδο, για τον πρωθυπουργό Μπορίσοφ, που θα πρέπει να αντιμετωπίσει αμφότερες τις πλευρές με... χειρουργική ακρίβεια.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr