Ο Aμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε χθες Τετάρτη ότι η κυβέρνησή του προσπαθεί να εξακριβώσει εάν και κατά πόσον ο κορονοϊός που έχει προκαλέσει παγκόσμια πανδημία προήλθε "από εργαστήριο" στην πόλη Ουχάν της κεντρικής Κίνας. Ενώ και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο απαίτησε το Πεκίνο "να ξεκαθαρίσει" τι συνέβη.
Εχουν καμία σχέση με την αλήθεια οι ισχυρισμοί του Τράμπ;
Ο στρατηγός Μαρκ Μίλι, ο επικεφαλής του αμερικανικού γενικού επιτελείου εθνικής άμυνας, δήλωσε την Τρίτη πως οι πληροφορίες που έχουν συγκεντρώσει οι υπηρεσίες κατασκοπείας των ΗΠΑ κατατείνουν στο ότι ο κορονοϊός μεταδόθηκε στον άνθρωπο από κάποιο ζώο και όχι ότι δημιουργήθηκε σε εργαστήριο στην Κίνα, πρόσθεσε όμως πως δεν υπάρχει τρόπος να ειπωθεί αυτό με απόλυτη βεβαιότητα. Αντίθετα το τηλεοπτικό δίκτυο Fox News υποστήριξε χθες ότι ο SARS-CoV-2 προήλθε από εργαστήριο στην Ουχάν. Μετέδωσε ότι δεν αναπτύχθηκε για να χρησιμοποιηθεί ως όπλο βιολογικού πολέμου, αλλά ως μέρος της προσπάθειας της Κίνας να δείξει πως οι προσπάθειές της να εντοπίζει και να καταπολεμά ιούς είναι εφάμιλλες αν όχι ανώτερες από αυτές των ΗΠΑ.
Οι επιστήμονες όμως καταρρίπτουν τους ισχυρισμούς του Τράμπ:
Από τις πρώτες περιγραφές στα ΜΜΕ για ιογενή πνευμονία στην πόλη Ουχάν της Κίνας υπήρξαν συζητήσεις σχετικά με την προέλευση του ιού SARS-CoV-2 που προκαλεί την πνευμονία COVID-19. Αμέσως άρχισαν συζητήσεις για την πιθανή προέλευσή του. Σε αρκετά ΜΜΕ, αλλά και στο διαδίκτυο, διατυπώθηκαν απόψεις ότι ο ιός κατασκευάστηκε σε κάποιο μυστικό εργαστήριο ως βιολογικό όπλο, για να εξοντωθεί επιλεκτικά κάποιος μελλοντικός εχθρός, αλλά στη συνέχεια ξέφυγε τυχαία στο περιβάλλον.
Ο ιός SARS-CoV-2 είναι ο έβδομος κορονοϊός που μολύνει ανθρώπους. Οι SARS-CoV-1, SARS-CoV-2 και MERSCoV μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά κλινικά συμπτώματα (ο 2ος, το Σοβαρό Οξύ Αναπνευστικό Σύνδρομο, ενώ ο 3ος, το Αναπνευστικό Σύνδρομο Μέσης Ανατολής). Από την άλλη, οι HKU1, NL63, OC43 και 229E σχετίζονται με ήπια κλινικά συμπτώματα.
Με αφορμή τις απειλές βίας που δέχονται Κινέζοι επιστήμονες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέσα σ’ε ένα όργιο διασποράς θεωριών συνωμοσίας για την -πρωτοεμφανισθείσα στην Κίνα τον Δεκέμβριο- ιογενή νόσο, 27 κορυφαίοι επιστήμονες της υγειονομίας από εννιά δυτικά κράτη αποφάσισαν να παρέμβουν για να αποκαταστήσουν την αλήθεια, καταρρίπτοντας π.χ. την ανυπόστατη φημολογία πως ο νέος κορονοϊός κατασκευάστηκε τεχνητά σε εργαστήριο!
"Καταδικάζουμε σθεναρά τις θεωρίες συνωμοσίας που υποστηρίζουν πως ο Covid-19 δεν έχει φυσική προέλευση. Επιστήμονες από πάμπολλες χώρες, έχουν συμπεράνει κατηγορηματικά πως αυτός ο κορονοϊός προέρχεται από άγρια ζώα, όπως έχει συμβεί με πολλούς άλλους πρωτοεμφανιζόμενους παθογόνους μικροοργανισμούς", ξεκαθαρίζουν σε κοινή δήλωσή τους που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό Lancet.
"Οι θεωρίες συνωμοσίας δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να δημιουργούν φόβο, φήμες και προκαταλήψεις που θέτουν σε κίνδυνο την παγκόσμια σύμπραξη στον αγώνα ενάντια σε αυτόν τον ιό", υπογραμμίζουν οι επιστήμονες, εκφράζοντας ανησυχία για διατάραξη της 15χρονης στενής και διαφανούς συνεργασίας με Κινέζους συναδέλφους τους, που θα διέκοπτε απότομα την ανταλλαγή επιστημονικών δεδομένων και την ερευνητική αναζήτηση θεραπείας και εμβολίου για τον Covid-19. "Στηρίζουμε την έκκληση του γενικού διευθυντή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας [ΠΟΥ] για προώθηση των επιστημονικών αποδεικτικών στοιχείων και ενότητα έναντι της παραπληροφόρησης και της εικοτολογίας", καταλήγουν οι ειδικοί.
Ερευνητές της Scripps Research, μιας αμερικανικής μη κερδοσκοπικής ιατρικής ερευνητικής οργάνωσης, που εστιάζει στην έρευνα και εκπαίδευση στις βιοιατρικές επιστήμες, ανέλυσαν τα στοιχεία που έχουν δει το φως της δημοσιότητας για την αλληλουχία του γονιδιώματος του φονικού κορονοϊού και δεν βρήκαν "αποδείξεις" ότι δημιουργήθηκε σε εργαστήριο. Αντίθετα, η ανάλυσή τους δείχνει ότι ο ιός είναι προϊόν φυσικής εξέλιξης.
"Συγκρίνοντας τα διαθέσιμα δεδομένα αλληλουχίας γονιδιώματος για γνωστά στελέχη κορωνοϊού μπορούμε να πούμε ότι ο SARS-CoV-2 προέκυψε από φυσικές διεργασίες", τόνισε ο συντάκτης της έρευνας, δρ Κρίστιαν Άντερσεν, αναπληρωτής καθηγητής ανοσολογίας και μικροβιολογίας.
Στη συγκεκριμένη μελέτη, ο δρ Άντερσεν και οι συνεργάτες του από πολλά άλλα ερευνητικά ιδρύματα ανέλυσαν το γενετικό πρότυπο για τις δύο προεξέχουσες πρωτεϊνες στο περίβλημα του ιού, τις οποίες χρησιμοποιεί για να "αγκιστρωθεί" και να διαπεράσει τα τοιχώματα των ανθρώπινων και ζωικών κυττάρων. Η ανάλυσή τους έδειξε ότι οι πρωτεϊνες αυτές ήταν τόσο αποτελεσματικές στην "αγκίστρωση" στα ανθρώπινα κύτταρα, ώστε είναι πολύ πιθανό να προέκυψαν ως αποτέλεσμα φυσικής επιλογής. Το ίδιο ακριβώς δείχνει και η "συνολική μοριακή δομή" του νέου κορονοϊού.
Όπως εξήγησαν σε ανακοίνωσή για τα ευρήματά τους οι ερευνητές, "αν κάποιος προσπαθούσε να κατασκευάσει έναν νέο κορονοϊό ως παθογόνο, θα τον είχε κατασκευάσει ξεκινώντας από την μοριακή του δομή, που είναι γνωστό ότι προκαλεί την ασθένεια. Αλλά οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι αυτή η μοριακή δομή του SARS-CoV-2 διέφερε ουσιαστικά από εκείνες των ήδη γνωστών κορονοϊών και μοιάζει περισσότερο με συναφείς ιούς που βρίσκονται σε νυχτερίδες και παγκολίνους".
Βάσει των ευρημάτων τους, οι ερευνητές θεωρούν ότι ο νέος κορονοϊός προήλθε από κάποιο άλλο ζώο -έναν ενδιάμεσο ξενιστή - προτού περάσει στους ανθρώπους. Αν και απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιώσει ακριβώς από που προήλθε ο ιός, οι ερευνητές ελπίζουν ότι με τη μελέτη τους θα μπει ένα τέλος στα σενάρια ότι ο κορωνοϊός είναι ανθρώπινο δημιούργημα. "Τα ευρήματα είναι κρίσιμα για μια τεκμηριωμένη με στοιχεία απάντηση στις φήμες που κυκλοφορούσαν σχετικά με την προέλευση του SARS-CoV-2 που προκαλεί την Covid-19. Και συμπεραίνουν ότι ο ιός είναι προϊόν φυσικής εξέλιξης βάζοντας τέλος στις εικοτολογίες περί σκόπιμης χρήσης γενετικής μηχανικής", λέει η δρ Τζόσι Γκόλντινγκ, επιδημιολόγος του βρετανικού ερευνητικού ιδρύματος Welcome Trust.
Προκειμένου να εντοπιστεί ο αρχικός ξενιστής του νέου κορονοϊού, διεθνής ερευνητική ομάδα συνέκρινε τα διαθέσιμα δεδομένα αλληλουχίας του γονιδιώματος (RNA) στελεχών κορoνοϊών από ανθρώπους, νυχτερίδες και φολιδωτούς μυρμηγκοφάγους. Συγκεκριμένα, σε εργασία (The proximal origin of SARS-Cov-2) που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Medicine, η επιστημονική ομάδα επικεντρώθηκε σε δύο σημαντικά χαρακτηριστικά της πρωτεΐνης των ακτίνων: τη δομή της δέσμευσης του ιού στον υποδοχέα των κυττάρων του ξενιστή, τον ACE2, και ένα μοριακό ανοιχτήρι που επιτρέπει στον ιό να διασπάσει την κυτταρική μεμβράνη και να διεισδύσει στα κύτταρα του ανθρώπου/ξενιστή.
Διαπίστωσε ότι τα πρωτεϊνικά μόρια των ακτίνων του ιού προσκολλιούνται πολύ έντονα, σε σχέση με άλλους κορονοϊούς, στο μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτενσίνης 2 (ACE2) των ανθρώπινων κυττάρων. Η πρωτεΐνη της ακτίνας του ιού SARS-CoV-2 είναι τόσο αποτελεσματική στη δέσμευση των ανθρώπινων κυττάρων, που οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ήταν αποτέλεσμα φυσικής επιλογής και όχι προϊόν γενετικής μηχανικής.
Η άποψη μάλιστα αυτή υποστηρίζεται από τη συνολική μοριακή δομή του ιού. Εάν κάποιο εργαστήριο παρασκευής βιολογικών όπλων προσπαθούσε να δημιουργήσει παθογόνο κορονοϊό, μάλλον θα χρησιμοποιούσε για την κατασκευή του, RNA από κορωνοϊό που ήταν γνωστό ότι είναι παθογόνο στον άνθρωπο. Σε μια τέτοια περίπτωση θα έπρεπε να υπάρχουν ίχνη του γενετικού υλικού ενός προγενέστερου ιού από τον οποίο προήλθε. Αλλά η μοριακή δομή του κορωνοϊού SARS-CoV-2 διαφέρει σημαντικά από τους ήδη γνωστούς κορονοϊούς και μοιάζει περισσότερο με σχετικούς ιούς που έχουν ως ξενιστές νυχτερίδες και φολιδωτούς μυρμηγκοφάγους. Αυτά τα δύο χαρακτηριστικά του ιού δείχνουν ότι είναι μάλλον προϊόν φυσικής εξέλιξης, και όχι εργαστηριακό γενετικό προϊόν.
Υπάρχουν σαφείς βιολογικοί λόγοι που καθιστούν όποια θεωρία παντελώς αναληθή
Όταν ερευνητές αρχικά συνέκριναν τη γενετική αλληλουχία του ανθρώπινου κορονοϊού με άλλους συγγενικούς κορονοϊούς που βρήκαν στον φολιδωτό μυρμηγκοφάγο (παγκολίνο) και στη νυχτερίδα, κατέληξαν ότι η νυχτερίδα αποτελεί πιο πιθανή πηγή του ιού, καθώς μοιάζει κατά ~96% με τον ανθρώπινο κορωνοϊό, σε αντίθεση με το ~92% του μυρμηγκοφάγου.
Ωστόσο, όπως γράφει η Δρ. Νευροβιολογίας του Πανεπιστημίου Ροκφέλερ, Κωνσταντίνα Θεοφανοπούλου, νέες μελέτες αποκαλύπτουν το εξής ενδιαφέρον στοιχείο: αν συγκρίνουμε το σημείο εκείνο που καθιστά τον ανθρώπινο κορωνοϊό ικανό να εισβάλει στα ανθρώπινα κύτταρα, τότε θα δούμε ότι μοιάζει πιο πολύ στο αντίστοιχο σημείο του ιού του μυρμηγκοφάγου. Με άλλα λόγια, αν μας δείξουν τρεις ανθρώπους και πρέπει να μαντέψουμε ποιοι δύο μεταξύ των τριών είναι αδέρφια, μπορεί αρχικά να υποθέσουμε τη συγγένεια βάσει ίδιου ύψους, χρώματος μαλλιών και ματιών, και γενικών χαρακτηριστικών προσώπου. Αλλά με μια πιο προσεκτική ματιά, μπορεί να δούμε κάτι που θα ανατρέψει την πρώτη υπόθεση (π.χ. δάχτυλα χεριών). Αυτό το χαρακτηριστικό στοιχείο του νέου αυτού κορωνοϊού βρίσκεται στην πρωτεΐνη που χρησιμοποιεί για να αγκιστρωθεί και να εισχωρήσει στα ανθρώπινα κύτταρα, και ονομάζεται πρωτεΐνη-ακίδα.
Βάσει μελετών, αυτή η πρωτεΐνη-ακίδα έχει ένα συγκεκριμένο σημείο που παρουσιάζει την ικανότητα να προσδένεται σε ένα ένζυμο που βρίσκεται στην επιφάνεια των ανθρώπινων κυττάρων και ονομάζεται ένζυμο μετατροπής αγγειοτενσίνης 2 (ACE2). Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι αυτό το ένζυμο ουσιαστικά συνιστά την πόρτα του ιού στα ανθρώπινα κύτταρα, και ότι η πρωτεΐνη-ακίδα κατέχει ένα σημείο-κλειδί για αυτή την πόρτα. Σε αυτό το σημείο-κλειδί ο ανθρώπινος ιός μοιάζει κατά 97.4% με το αντίστοιχο σημείο του ιού του μυρμηγκοφάγου, ενώ κατά 89.2% με αυτό του ιού της νυχτερίδας.
Μάλιστα, όπως επισημαίνει η κ. Θεοφανοπούλου, ο νέος κορονοϊός (SARS-CoV-2) δεν είναι ο μόνος που χρησιμοποιεί αυτό το ένζυμο ως πόρτα μόλυνσης. Και ο γνωστός ως SARS(SARS-CoV) χρησιμοποιεί την ίδια πόρτα. Όμως, ο κορονοϊός χρησιμοποιεί ως "κλειδί" ένα διαφορετικό σημείο της πρωτεΐνης-ακίδας, όχι αυτό που χρησιμοποιεί ο SARS. Δηλαδή, εάν κάποιος άνθρωπος προσπαθούσε να κατασκευάσει έναν νέο ιό, θα χρησιμοποιούσε λογικά έναν γνωστό και σίγουρο τρόπο λειτουργίας του (το κλειδί-SARS), και δεν θα ρίσκαρε με έναν νέο.
Και μάλιστα δεν πρόκειται για ένα απλό ρίσκο, αλλά για κάτι που τα υπολογιστικά μοντέλα προέβλεπαν ως μη λειτουργικό. Σαν, δηλαδή, να μπορούσε κάποιος να δοκιμάσει ένα κλειδί, να έβλεπε πως η πόρτα δεν ανοίγει, αλλά να επέμενε ότι το κλειδί αυτό θα λειτουργήσει. Αν κάποιος ήθελε όντως να απειλήσει την ανθρώπινη υγεία, δεν θα επέλεγε έναν τόσο απίθανο τρόπο.
Αυτό μας διδάσκει και κάτι ακόμα: ότι όσο καλά κι αν είναι τα υπολογιστικά μοντέλα πρόβλεψης λειτουργίας διαφόρων διαστάσεων της ζωής και της πραγματικότητας, πολλές φορές δεν καταφέρνουν να συλλάβουν την πολυπλοκότητα της εξέλιξης. Γιατί, αντίθετα με τις προβλέψεις, ο ιός αυτός κατάφερε να χρησιμοποιήσει ένα κλειδί πολύ λίγων πιθανοτήτων και να ανοίξει την πόρτα-ένζυμο, ώστε να μολύνει τα ανθρώπινα κύτταρα.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr