Κλιματική αλλαγή: Οι περσινές megafire στον Καναδά αλλάζουν τα δεδομένα για την αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη

Οι πυρκαγιές που κατέστρεψαν τα βόρεια δάση του Καναδά το 2023 παρήγαγαν περισσότερες εκπομπές άνθρακα που συμβάλλουν στην υπερθέρμανση του πλανήτη από ό,τι η καύση ορυκτών καυσίμων σε όλες τις χώρες πλην τριών, όπως αποκαλύπτει επιστημονική έρευνα.

Μόνο η Κίνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ινδία παρήγαγαν περισσότερες εκπομπές από ορυκτά καύσιμα από τις πυρκαγιές στον Καναδά, σύμφωνα με τη μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, την Τετάρτη, 28 Αυγούστου.

Οι πυρκαγιές του περασμένου έτους δημιουργούν προβληματισμό για τον πόσο άνθρακα θα μπορούν να απορροφήσουν τα δάση στο μέλλον, είπαν οι επιστήμονες. Η διαπίστωση είναι τόσο σημαντική που οι New York Times, στο σχετικό δημοσίευμά τους για τη μελέτη, σημειώνουν ότι "μπορεί να καταστήσει απαραίτητο να επανεξεταστούν οι υπολογισμοί για το πόσο περισσότερα αέρια θερμοκηπίου μπορούν να προσθέσουν οι άνθρωποι στην ατμόσφαιρα χωρίς να ωθήσουν τις θερμοκρασίες πέρα ​​από τους τρέχοντες παγκόσμιους στόχους".

Το πιο φιλόδοξο όριο που έχει τεθεί για την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας είναι αυτό που αποφασίστηκε στη Συμφωνία του Παρισιού του 2015: 1,5 βαθμοί Κελσίου ή 2,7 Φαρενάιτ, πάνω από την προβιομηχανική εποχή. Πέρα από αυτό το όριο, λένε οι επιστήμονες, θα είναι όλο και πιο δύσκολο για τους ανθρώπους να προσαρμοστούν σε έναν θερμότερο πλανήτη.

Η σημασία των βόρειων δασών

Τα βόρεια δάση έχουν ιστορικά βοηθήσει στην επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής αποθηκεύοντας άνθρακα καθώς μεγαλώνουν τα δέντρα, αντί να προσθέτουν διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Ενώ ο ζεστός και ξηρός καιρός που πυροδότησε τις πυρκαγιές στον Καναδά πέρυσι ήταν κάτι το σπάνιο σε σύγκριση με ιστορικά αρχεία, οι κλιματικές προβλέψεις δείχνουν ότι θα γίνει ένα συνηθισμένο φαινόμενο στη δεκαετία του 2050 εάν ο κόσμος συνεχίσει στη σημερινή τροχιά της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

"Αυτό προκαλεί πολλές ανησυχίες για το αν αυτές οι πυρκαγιές θα συμβαίνουν πιο συχνά", δήλωσε ο Μπρένταν Μπερν, επιστήμονας της κλιματικής που ασχολείται με τον κύκλο του άνθρακα (σ.σ. ο κύκλος του άνθρακα είναι ο βιογεωχημικός κύκλος στον οποίο ο άνθρακας ανταλλάσσεται μεταξύ της βιόσφαιρας, της υδρόσφαιρας και των γεωλογικών σχηματισμών της Γης), στο Εργαστήριο Jet Propulsion της NASA στην Πασαντένα της Καλιφόρνια, και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης. "Αυτό θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει μεγάλο αντίκτυπο στην ικανότητα αυτών των δασών να αποθηκεύουν άνθρακα".

Οι φετινές πυρκαγιές, αν και μεγαλύτερες από το μέσο όρο, δεν ήταν μέχρι στιγμής τόσο καταστροφικές όσο οι περσινές, όπως φοβόντουσαν ορισμένοι επιστήμονες.

Ο ζεστός και ξηρός καιρός που πυροδότησε τις πυρκαγιές του 2023 ήταν πρωτοφανής από πολλές απόψεις.

Πώς σπάνια καιρικά φαινόμενα οδήγησαν στις πυρκαγιές στον Καναδά

Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε επίσης, στο περιοδικό Nature την περασμένη εβδομάδα τεκμηρίωσε με ποιο τρόπο τα σπάνια καιρικά μοτίβα, όπως το πρώιμο λιώσιμο του χιονιού και οι λεγόμενες ξαφνικές ξηρασίες, συνέκλιναν για να πυροδοτήσουν πυρκαγιές που έκαψαν περίπου 15 εκατομμύρια εκτάρια, μια περιοχή σχεδόν στο μέγεθος της Φλόριντα. Μια έκταση μεγαλύτερη κατά επτά φορές τον ιστορικό μέσο όρο των πυρκαγιών στον Καναδά.

Η αύξηση της θερμοκρασίας στον Καναδά συντελείται με σχεδόν διπλάσιο ρυθμό παγκοσμίως κάτι που αποδεικνύεται από το ότι η μέση θερμοκρασία στη χώρα μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου πέρυσι ήταν 2,2 βαθμοί Κελσίου, ή περίπου 4 βαθμοί Φαρενάιτ πάνω από την κανονική τα προηγούμενα 30 χρόνια.

Οι υψηλές αυτές θερμοκρασίες συντήρησαν τις πυρκαγιές που συνέχισαν να καίνε επί μήνες, πολλές από τον Απρίλιο έως τον Οκτώβριο χωρίς διακοπή, καθώς και τις λεγόμενες πυρκαγιές που διαχείμασαν, αυτές που μπορούν να καίνε υπόγεια για αρκετά χρόνια.

"Αυτή η ιδέα των πολυετών πυρκαγιών, ήταν σε μεγάλο βαθμό άγνωστη στο παρελθόν", δήλωσε ο Μαρκ-Αντρέ Παριζιέν, ανώτερος ερευνητής στη Δασική Υπηρεσία του Καναδά (Canadian Forest Service) και συγγραφέας της τελευταίας μελέτης. Αλλά πλέον, όπως λέει, οι ερευνητές βλέπουν ότι αυτού του είδους οι πυρκαγιές να προκαλέσουν μεγάλη ζημιά.

Αν και το 2023 ξεκίνησε με σχεδόν φυσιολογικά επίπεδα υγρασίας του εδάφους για την εποχή του έτους, οι ακραίες θερμοκρασίες στέγνωσαν γρήγορα το έδαφος καθώς συντελέστηκε το φαινόμενο που οι ερευνητές αποκαλούν ξαφνική ξηρασία. Ένα παράδειγμα, είπε ο δρ Παριζιέν, ήταν τα δάση στο Κεμπέκ, όπου οι επιστήμονες τεκμηρίωσαν πέρυσι τη μεγαλύτερη πυρκαγιά στον Καναδά. Κάηκαν 1,2 εκατομμύρια εκτάρια, περίπου το μέγεθος του Κονέκτικατ.

"Αυτές οι λεγόμενες έκτακτες ξηρασίες μπορούν πραγματικά να αλλάξουν τα δεδομένα γρήγορα", είπε. "Ξηραίνεται το έδαφος πολύ γρήγορα, πολύ γρήγορα, και μετά έρχεται ένας κεραυνός τη χειρότερη στιγμή που μπορεί να φανταστεί κανείς".

Γιατί είναι σημαντικά τα δάση - Κάηκε έκταση ίση με την έκταση της Ολλανδίας

Τα δάση απορροφούν περίπου το ένα τέταρτο των παγκόσμιων εκπομπών άνθρακα. Αλλά τα οικοσυστήματα αλλάζουν με τρόπους τους οποίους οι επιστήμονες εξακολουθούν να εργάζονται για να κατανοήσουν. Τμήματα των βόρειων δασών στον Καναδά δεν αναπτύσσονται ξανά μετά από πυρκαγιές όπως στο παρελθόν, εν μέρει επειδή οι φλόγες καίνε δέντρα τόσο συχνά και πολύ έντονα.

Οι πυρκαγιές του 2023 είχαν σαν αποτέλεσμα να προκαλέσουν εκτεταμένη αποτυχία αναγέννησης στα βόρεια δάση του Καναδά, επειδή οι φλόγες κατέκλυσαν και μεγάλες εκτάσεις νεαρών δασών. Πέρυσι, για παράδειγμα, μια συνολική έκταση δάσους στο μέγεθος της Ολλανδίας κάηκε για τουλάχιστον δεύτερη φορά μέσα σε 50 χρόνια, σύμφωνα με ανάλυση του Natural Resources Canada, ενός ομοσπονδιακού κυβερνητικού τμήματος. Κάποιες άλλες περιοχές κάηκαν για δεύτερη φορά μέσα σε 10 ή 20 χρόνια.

"Αυτό είναι πραγματικά εξαιρετικά σπάνιο, επειδή αυτά τα νεαρά δάση δεν καίγονται πολύ συχνά επειδή έχουν πολύ λίγη καύσιμη ύλη", δήλωσε η Έλεν Γουίτμαν, ερευνήτρια πυρκαγιών στη Δασική Υπηρεσία του Καναδά (Canadian Forest Service) και συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο Nature της περασμένης εβδομάδας για τα αίτια των πυρκαγιών του 2023. Αυτό, είπε, "προκαλεί μεγάλη ανησυχία για μένα όσον αφορά το πώς θα ανακάμψει αυτό το τοπίο μετά τη φωτιά".

Οι ερευνητές εξετάζουν πλεόν με ποιο τρόπο οι πυρκαγιές θα επηρέασαν την ικανότητα του δάσους να αποθηκεύει άνθρακα σε μια προσπάθεια να βελτιώσουν τα παγκόσμια μοντέλα που προβλέπουν πώς η κλιματική αλλαγή θα επηρεάσει τον πλανήτη. "Θα είναι μια πρόκληση", είπε ο δρ Μπερν, ο επιστήμονας της NASA. "Περπατώντρας απλώς μέσα σε ένα δάσος, είναι πολύ δύσκολο να το μετατρέψεις σε λίγες μόνο εξισώσεις για να δημιουργήσεις ένα επιστημονικό μοντέλο", είπε.

Και πρόσθεσε: "Αλλά αυτή τη στιγμή, τα επιστημονικά μοντέλα δεν πετυχαίνουν να προβλέψουν ακραίες πυρκαγιές όπως αυτές στον Καναδά το 2023, και αυτό περιορίζει την ικανότητά μας να προβλέψουμε το μέλλον".

Τι είναι τα βόρεια δάση

Το βόρειο δάσος (Taiga) καταλαμβάνει περίπου το 17% της επιφάνειας της γης στη ζώνη που βρίσκεται περιμετρικά του Βόρειου πόλου, στο βόρειο ημισφαίριο.

Πρόκειται για ένα μεγαοικοσύστημα βλάστησης που αποτελείται κυρίως από αειθαλή κωνοφόρα δέντρα με βελονοειδή φύλλα και χαρακτηρίζεται από μακριούς χειμώνες και μέτριο έως υψηλό ετήσιο υετό. Το έδαφος στην τάιγκα έχει λίγα θρεπτικά συστατικά. Μπορεί επίσης να παγώσει, καθιστώντας δύσκολο για πολλά φυτά να αναπτύξουν το ριζικό τους σύστημα.

Διαβάστε Επίσης

Ανεξέλεγκτες δασικές πυρκαγιές στον Καναδά: Εκκενώθηκε πόλη με 20.000 κατοίκους [εικόνες]

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr