Tη συμβολή του ψηφιακού πιστοποιητικού εμβολιασμού και της συντονισμένης προσέγγισης στην ασφαλή ελεύθερη κυκλοφορία υπογράμμισε η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της ΕΕ, Στέλλα Κυριακίδου τονίζοντας την ανάγκη ενδυνάμωσης του ανοσοποιητικού με ενισχυτική δόση εμβολίου.
"Λαμβάνοντας υπόψη τις οδηγίες του ECDC και για να επιτρέψουμε στα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τις εκστρατείες εμβολιασμού τους και στους πολίτες να έχουν πρόσβαση σε ενισχυτικά φάρμακα, προτείνουμε μια περίοδο ισχύος 9 μηνών για τα Ψηφιακά Πιστοποιητικά της ΕΕ για την COVID", επισήμανε η κ. Κυριακίδου.
"Ταυτόχρονα, ανεξάρτητα από το πόσο κουρασμένοι είμαστε από τους περιορισμούς, πρέπει να συνεχίσουμε να ενθαρρύνουμε σθεναρά όλους να συνεχίσουν να σέβονται τα μέτρα δημόσιας υγείας. Οι μάσκες μας πρέπει να μείνουν για την ώρα", προσέθεσε.
Η Ευρωπαία Επίτροπος σημείωσε ότι, αν και έχει εμβολιαστεί " πάνω από το 65% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ, αυτό δεν είναι αρκετό. Υπάρχουν ακόμη πάρα πολλοί άνθρωποι που δεν προστατεύονται. Για να ταξιδέψουν όλοι και να ζήσουν όσο το δυνατόν ασφαλέστερα, πρέπει να επιτύχουμε σημαντικά υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμού - επειγόντως".
Η πρόταση της Επιτροπής
Συγκεκριμένα, η Επιτροπή προτείνει μεγαλύτερη εστίαση σε μια προσέγγιση "βασισμένη σε άτομα" για τα ταξιδιωτικά μέτρα και μια τυπική περίοδο αποδοχής για τα πιστοποιητικά εμβολιασμού 9 μηνών από την αρχική σειρά εμβολιασμού. Η περίοδος των 9 μηνών λαμβάνει υπόψη τις οδηγίες του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) σχετικά με τη χορήγηση αναμνηστικών δόσεων από 6 μήνες. Η Επιτροπή προβλέπει μια επιπλέον περίοδο 3 μηνών για να διασφαλιστεί ότι οι εθνικές εκστρατείες εμβολιασμού μπορούν να προσαρμοστούν και οι πολίτες μπορούν να έχουν πρόσβαση σε ενισχυτικές δόσεις. Αυτό σημαίνει ότι, στο πλαίσιο του ταξιδιού, τα κράτη μέλη δεν θα πρέπει να αρνούνται πιστοποιητικό εμβολιασμού που έχει εκδοθεί λιγότερο από 9 μήνες από τη χορήγηση της τελευταίας δόσης του αρχικού εμβολιασμού. Επίσης, η Επιτροπή συστήνει στα κράτη-μέλη να λάβουν αμέσως όλα τα απαραίτητα μέτρα για να διασφαλίσουν την πρόσβαση στον εμβολιασμό για εκείνες τις πληθυσμιακές ομάδες των οποίων τα πιστοποιητικά εμβολιασμού που εκδόθηκαν πλησιάζουν το όριο των 9 μηνών.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, "ένα άτομο που διαθέτει έγκυρο ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ δεν πρέπει κατ' αρχήν να υπόκειται σε πρόσθετους περιορισμούς, όπως τεστ ή καραντίνα, ανεξάρτητα από τον τόπο αναχώρησής του στην ΕΕ", ωστόσο τα άτομα χωρίς Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID της ΕΕ μπορεί να υποχρεωθούν να υποβληθούν σε τεστ που πραγματοποιείται πριν ή μετά την άφιξη.
Ο Επίτροπος Δικαιοσύνης Ντ. Ρέιντερς δήλωσε ότι υπό το φως των τελευταίων εξελίξεων και των επιστημονικών στοιχείων, η Επιτροπή προτείνει μια νέα σύσταση που θα εγκριθεί από το Συμβούλιο. "Με βάση το κοινό μας εργαλείο, το Ψηφιακό Πιστοποιητικό COVID της ΕΕ, το οποίο έχει γίνει πραγματικό πρότυπο, κινούμαστε σε μια προσέγγιση βασισμένη σε άτομα. Ο κύριος στόχος μας είναι να αποφύγουμε τα αποκλίνοντα μέτρα σε ολόκληρη την ΕΕ. Αυτό ισχύει και για το ζήτημα των ενισχυτικών δόσεων, οι οποίες θα είναι απαραίτητες για την καταπολέμηση του ιού".
Ο Ντ. Ρέιντερς σημείωσε επίσης ότι όσοι ευρωπαίοι πολίτες δεν έχουν εμβολιαστεί και δεν έχουν το πιστοποιητικό νόσησης δεν θα πρέπει να στερηθούν το θεμελιώδες δικαίωμα της ελεύθερης μετακίνησης εντός της ΕΕ, γι' αυτό και θα συνεχίσουν να υποβάλονται σε τεστ για να ταξιδέψουν. Σημείωσε, ωστόσο, ότι σε κάθε κράτος-μέλος το πιστοποιητικό χρησιμοποιείται με διαφορετικό τρόπο και εκεί οι μη εμβολιασμένοι ταξιδιώτες ενδεχομένως να μην μπορούν να μετακινηθούν παντού.
Εξάλλου, η Επιτροπή πρότεινε την προσαρμογή του χάρτη των φωτεινών σηματοδοτών της ΕΕ, ο οποίος συνδυάζει νέα κρούσματα με τη λήψη εμβολίων σε μια περιοχή. Ο χάρτης θα είναι κυρίως για σκοπούς ενημέρωσης, αλλά θα χρησιμεύει επίσης για τον συντονισμό μέτρων για περιοχές με ιδιαίτερα χαμηλό ("πράσινο") ή ιδιαίτερα υψηλό επίπεδο ("σκούρο κόκκινο") κυκλοφορίας του ιού. Για αυτούς τους τομείς θα ισχύουν ειδικοί κανόνες κατά παρέκκλιση από την "προσέγγιση με βάση τα άτομα". Για ταξιδιώτες από "πράσινες" περιοχές δεν θα πρέπει να ισχύουν περιορισμοί. Τα ταξίδια από και προς τις "σκούρες κόκκινες" περιοχές θα πρέπει να αποθαρρύνονται, δεδομένου του μεγάλου αριθμού νέων λοιμώξεων εκεί, και τα άτομα που δεν έχουν εμβολιαστεί ούτε έχουν αναρρώσει από τον ιό θα πρέπει να υποβάλλονται σε δοκιμαστικό τεστ πριν αναχωρήσουν και σε καραντίνα μετά την επιστροφή.
Ωστόσο θα υπάρχουν εξαιρέσεις από ορισμένα μέτρα ταξιδιού: θα πρέπει να ισχύουν για διασυνοριακούς μετακινούμενους, παιδιά κάτω των 12 ετών και βασικούς ταξιδιώτες. Η λίστα των απαραίτητων ταξιδιωτών θα πρέπει να μειωθεί καθώς πολλοί ταξιδιώτες που περιλαμβάνονται στην τρέχουσα λίστα είχαν την ευκαιρία να εμβολιαστούν στο μεταξύ.
Τέλος, η διαδικασία έκτακτης ανάγκης που αποσκοπεί στην καθυστέρηση της εξάπλωσης πιθανών νέων παραλλαγών του COVID-19 ή στην αντιμετώπιση ιδιαίτερα σοβαρών καταστάσεων θα πρέπει να απλουστευθεί και να λειτουργήσει περισσότερο. Θα περιλαμβάνει την κοινοποίηση από ένα κράτος-μέλος προς την Επιτροπή και το Συμβούλιο και την Ολοκληρωμένη Αντιμετώπιση Πολιτικής Κρίσης (IPCR) του Συμβουλίου.
Για να δοθεί επαρκής χρόνος για την εφαρμογή της συντονισμένης προσέγγισης, η Επιτροπή προτείνει αυτές οι ενημερώσεις να ισχύουν από τις 10 Ιανουαρίου 2022.