
«Καθώς οι ηγέτες της ΕΕ θα κοιτούν την κατάσταση στην οποία βρίσκεται Ευρώπης από ένα κάστρο στην κορυφή ενός λόφου στην Μπρατισλάβα, δεν θα ικανοποιηθούν και πολύ από αυτό που θα δουν: μια θρυμματισμένη ήπειρο, περικυκλωμένη από τον λαϊκισμό. Οι Βρυξέλλες ελπίζουν ότι η σύνοδος θα αλλάξει το αφήγημα, αλλά η συγκέντρωση των 27 ηγετών στον ίδιο χώρο θα είναι -όπως όλα δείχνουν- το μεγαλύτερο επίτευγμα της συνόδου», αναφέρει o David Herszenhorn σε άρθρο του για την Σύνοδο των 27 που δημοσιεύεται στο Politico.
Όπως σημειώνει, η ψήφος υπέρ του Brexit δημιούργησε μια επείγουσα ανάγκη για αλληλεγγύη στον αντίποδα του καταιγισμού ευρωσκεπτικιστικών παραστάσεων. Ωστόσο, τα πολιτικά προστάγματα των επιμέρους ηγετών που θα βρεθούν αντιμέτωποι με εκλογικές αναμετρήσεις φαίνεται πως βρίσκονται σε δυσαρμονία με μια «ακόμη πιο στενή ένωση».
Γρίφος η ΕΕ στη μετα-Brexit εποχή
Ο Ντόναλντ Τουσκ ελπίζει ότι θα μπορέσει να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη καταφέρνοντας να κάνει τους ηγέτες να συμπορευθούν σε μια πολύ συγκεκριμένη ατζέντα που αφορά τη διαχείριση της προσφυγικής κρίσης μέσα από την ενίσχυση των συνοριακών ελέγχων, την ενδυνάμωση της συνεργασίας στην εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια και τη λήψη πρωτοβουλιών για την στήριξη της οικονομίας, αναφέρει το Politico και προσθέτει:
Στην ομιλία του για την κατάσταση της ΕΕ, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ανέφερε πως δεν έχει ξαναδεί τους ευρωπαίους ηγέτες τόσο διχασμένους και τόσο επικεντρωμένους στο εσωτερικό των χωρών τους. Αυτή ακριβώς η διαπίστωση υπογραμμίζει το πόσο δύσκολο είναι να συμφωνήσουν ακόμη και σε πολύ περιορισμένους στόχους τις επόμενες εβδομάδες και μήνες.
Η απουσία της Τερέζα Μέι, της νέας πρωθυπουργού της Βρετανίας αποτελεί έναν αρκετά περιοριστικό παράγοντα. Ό,τι ειπωθεί και αποφασιστεί δεν θα είναι νομικά δεσμευτικό. Κατά συνέπεια, η Σύνοδος θα μοιάζει περισσότερο με άσκηση δημοσίων σχέσεων σε υψηλό επίπεδο.
Οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών περιγράφουν τη Σύνοδο ως την έναρξη μιας αξιολόγησης για τη μετά-Brexit εποχή, σημειώνοντας πως συγκεκριμένα βήματα θα ληφθούν στις επόμενες προγραμματισμένες Συνόδους Κορυφής τον Οκτώβριο και τον Δεκέμβριο.
«Ένα μέλος της Ένωσης μόλις αποφάσισε να αποχωρήσει. Δεν μπορούμε να προσποιούμαστε ότι δεν έχει συμβεί τίποτα» ανέφερε ένας ευρωπαίος αξιωματούχος στο Politico.
Ενδεχόμενο κατάρρευσης;
«Για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, οι ευρωπαίοι ηγέτες φαντάστηκαν δημοσίως το ενδεχόμενο της αποσύνθεσης και της κατάρρευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης» αναφέρει ο Michael Leigh, senior fellow στο think-tank German Marshall Fund και πρώην αξιωματούχος της Κομισιόν.
«Ο κόσμος διερωτάται: Θα επιβιώσει η ΕΕ την επόμενη δεκαετία; Το γεγονός ότι οι 27 θα βρεθούν μετά την απόφαση για το Brexit για εκφράσουν την κοινή τους αποφασιστικότητα για ενίσχυση της ΕΕ είναι από μόνο του θετικό» προσθέτει.
Σύμφωνα με έναν ευρωπαίο αξιωματούχο που συμμετείχε στην προετοιμασία της Συνόδου, δύο είναι τα βασικά μηνύματα που θα πρέπει να διατυπωθούν στη Μπρατισλάβα. Ότι οι 27 ηγέτες «προτίθενται να παραμείνουν στην ΕΕ και να την κάνουν να επιτύχει» και ότι πρέπει να απαντήσουν στο αίσθημα ανασφάλειας του κόσμου. Άλλοι αξιωματούχοι ωστόσο ανέφεραν πως αναπόφευκτα θα υπάρξουν διαφωνίες και ότι δύσκολα θα υπάρξει ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων στη Σύνοδο.
Τα πολλά σχίσματα της ΕΕ
Η αποτροπή ανοιχτών αντιπαραθέσεων ανάμεσα στους ηγέτες είναι μια άλλη πρόκληση της Συνόδου, καθώς οι εντάσεις εντός της ΕΕ -μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Βορρά και Νότου, Αριστεράς και Δεξιάς- ανακύπτουν σε μια σειρά από ζητήματα, μεταξύ αυτών το μεταναστευτικό, η οικονομική πολιτική και η στρατιωτική συνεργασία.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, έχουν αναδειχθεί σαφείς διαχωρισμοί. Ο έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας συγκάλεσε το Club-Med στην Αθήνα, όπου ορισμένοι ηγέτες επιτέθηκαν στις πολιτικές λιτότητας που υποστηρίζει η Γερμανία και άλλα κράτη της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης.
Σε άλλα ζητήματα, οι διαφωνίες ήταν πιο συναισθηματικές: Ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου δήλωσε σε μια συνέντευξη ότι η Ουγγαρία θα πρέπει να αποβληθεί από την ΕΕ επειδή μεταχειρίζεται τους πρόσφυγες σχεδόν όπως τα «άγρια ζώα»
Κερδίζοντας χρόνο
«Στα μάτια του Τουσκ, ο σκοπός της συνάντησης είναι η επαναφορά της σταθερότητας και της ελπίδας σε μια Ένωση που μαστίζεται από πολλές κρίσεις» ανέφερε ένας υψηλόβαθμος ευρωπαίος αξιωματούχος.
Η μεγαλύτερη πρόκλησή ωστόσο είναι το πολιτικό πλαίσιο. Ορισμένες από τις πλέον εξέχουσες φυσιογνωμίες της Ευρώπης είναι αντιμέτωπες με τον κίνδυνο να χάσουν τη θέση τους στις επερχόμενες εκλογές που θα γίνουν, μεταξύ άλλων, στη Γαλλία και τη Γερμανία.
Σύμφωνα με έναν βετεράνο ευρωπαίο αξιωματούχο, οι ηγέτες απλώς «κοιτάζουν την επόμενη εκλογική προθεσμία, είτε πρόκειται για τις εκλογές στη Γερμανία, την Γαλλία, την Ιταλία ή αλλού. Όλοι κάθονται στο τραπέζι και το μόνο πράγμα που έχουν στο μυαλό τους είναι “τι μπορώ να πάρω από εδώ για να εμφανιστώ στη κοινή γνώμη της χώρας μου ως ο καλύτερος, ως άνθρωπος που κάνει αυτό που του ζήτησαν”».
«Υπό μία έννοια», πρόσθεσε ο διπλωμάτης, «αυτό είναι το γενικότερο πρόβλημα της ΕΕ τα τελευταία χρόνια. Πώς να συμφιλιώσει κανείς τις δικές του απόψεις με το γενικότερο συμφέρον».
«Δεν νομίζω ότι θα μπορούσαμε να έχουμε σήμερα κάποιον σοβαρό πολιτικό από κάποιο κράτος μέλος που θα μπορούσε να κερδίσει εκλογές λέγοντας πως αυτό που χρειάζεται είναι περισσότερη Ευρώπη» ανέφερε ο Michael Leigh.
Εκτός Βρυξελλών, αναφέρουν ευρωπαίοι αξιωματούχοι από το Βερολίνο και άλλες πρωτεύουσες, υπάρχει η αίσθηση ότι ο βασικός στόχος της συνάντησης στη Μπρατισλάβα είναι η ανάταση του ηθικού και η έναρξη μιας μακράς διαδικασίας στοχασμού και συνεργασίας.
Ο Τουσκ ανέφερε πως η βραχυπρόθεσμη απάντηση θα πρέπει να είναι σεμνοί αλλά συγκεκριμένοι στόχοι προκειμένου να καταδειχθεί στους ψηφοφόρους ότι η ΕΕ προσθέτει αξία, όπως για παράδειγμα η ενίσχυση της ασφάλειας στα σύνορα Βουλγαρίας-Τουρκίας.
Είναι όμως αμφίβολο εάν τα βήματα αυτά θα είναι αρκετά για να αλλάξουν την κοινή γνώμη. Αρκετές άλλωστε δυνάμεις που «σφυροκοπούν» την ΕΕ βρίσκεται έξω από τον έλεγχο των πολιτικών ηγετών και των θεσμών.
«Δεν νομίζω ότι η Μπρατισλάβα θα αποτελέσει μια διαχωριστική γραμμή. Για την ώρα η Γερμανία έχει αποφασίσει να μην βιαστεί. Συνεπώς το αποτέλεσμα θα είναι μια ακινητοποίηση. Υπό μία έννοια όλοι επιδιώκουμε να κερδίσουμε χρόνο. Πράγμα που δεν είναι πολύ καλό υπό τις παρούσες συνθήκες» ανέφερε ο βετεράνος ευρωπαίος διπλωμάτης στο Politico.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr