Δότης σπέρματος που έφερε εν αγνοία του μια γενετική μετάλλαξη η οποία αυξάνει δραματικά τον κίνδυνο καρκίνου έχει αποκτήσει τουλάχιστον 197 παιδιά σε όλη την Ευρώπη, σύμφωνα με μία μεγάλη έρευνα που παρουσιάζει το BBC.
Κάποια παιδιά έχουν ήδη πεθάνει και μόνο ένας μικρός αριθμός από τα παιδιά που έχουν κληρονομήσει τη σπάνια μετάλλαξη θα γλιτώσει τον καρκίνο.
Σύμφωνα με την έρευνα, το σπέρμα αυτού του δότη έχει χρησιμοποιηθεί σε κλινικές γονιμότητας και στην Ελλάδα και την Κύπρο. Συνολικά, χρησιμοποιήθηκε σε 67 κλινικές γονιμότητας σε 14 χώρες. Οι υπόλοιπες χώρες στις οποίες έχει χρησιμοποιηθεί είναι η Δανία, το Βέλγιο, η Ισπανία, η Ισλανδία, η Γερμανία, η Βόρεια Μακεδονία, η Γεωργία, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία, η Πολωνία, η Αλβανία και η Σερβία.
Το σπέρμα δεν πουλήθηκε σε κλινικές του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά το BBC σημειώνει ότι ένας "πολύ μικρός" αριθμός βρετανικών οικογενειών χρησιμοποίησαν το σπέρμα του δότη καθώς είχαν απευθυνθεί για θεραπεία γονιμότητας στη Δανία.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος της Δανίας, η οποία πούλησε το σπέρμα, δήλωσε ότι το σπέρμα χρησιμοποιήθηκε για να γεννηθούν πάρα πολλά μωρά σε ορισμένες χώρες.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, η οποία διεξήχθη από 14 δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς, συμπεριλαμβανομένου του BBC, στο πλαίσιο του Δικτύου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ραδιοτηλεόρασης (EBU), έως και 20% του σπέρματος του δότη περιέχει την επικίνδυνη μετάλλαξη που αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου.
Το σπέρμα προήλθε από έναν ανώνυμο άνδρα που πληρώθηκε για να δωρίσει σπέρμα ως φοιτητής, ξεκινώντας από το 2005. Το σπέρμα του χρησιμοποιήθηκε στη συνέχεια από γυναίκες για περίπου 17 χρόνια.
Στον άνδρα είχαν γίνει οι απαραίτητοι έλεγχοι για να κριθεί κατάλληλος για δότης και είχε βρεθεί υγιής. Ωστόσο, το DNA σε ορισμένα από τα κύτταρά του μεταλλάχθηκε πριν γεννηθούν τα παιδιά από το δικό του σπέρμα. Το κρίσιμο γονίδιο είναι το TP53, το οποίο λειτουργεί για την πρόληψη της μετατροπής των κυττάρων του σώματος σε καρκινικά. Καθώς λοιπόν, το 20% του σπέρματος του εν λόγω δότη περιέχει την επικίνδυνη μετάλλαξη, οποιαδήποτε παιδιά που θα γεννηθούν από το σπέρμα αυτό θα έχουν τη μετάλλαξη σε κάθε κύτταρο του σώματός τους.
Το παιδί που προκύπτει έχει έως και 90% κίνδυνο να αναπτύξει καρκίνο στη ζωή του, συμπεριλαμβανομένων καρκίνου του μαστού, καρκίνου των οστών, όγκων εγκεφάλου, παιδικών καρκίνων όπως η λευχαιμία.
Πρόκειται για το σύνδρομο που είναι γνωστό ως σύνδρομο "Li Fraumeni" και συνοδεύεται από έως και 90% πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου, ιδιαίτερα κατά την παιδική ηλικία, καθώς και καρκίνου του μαστού αργότερα στη ζωή.
"Είναι μια τρομερή διαπίστωση", δήλωσε στο BBC η καθηγήτρια Κλερ Τέρνμπουλ, γενετίστρια καρκίνου στο Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο στο Λονδίνο, και εξήγησε ότι "είναι πολύ δύσκολο να ενημερωθεί μια οικογένεια για αυτή τη διάγνωση, ότι δηλαδή υπάρχει ένα δια βίου βάρος για το παιδί".
Sperm from donor with cancer-causing gene was used to conceive almost 200 children https://t.co/o8LZs6ua5H
— BBC News (UK) (@BBCNews) December 10, 2025
Για τα παιδιά αυτά, κάθε χρόνο απαιτούνται μαγνητικές τομογραφίες όλων των οργάνων και του εγκεφάλου, καθώς και κοιλιακοί υπέρηχοι, για την ανίχνευση όγκων, ενώ οι γυναίκες με αυτή τη μετάλλαξη συχνά επιλέγουν να υποβληθούν σε αφαίρεση μαστών για να μειώσουν τον κίνδυνο καρκίνου.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Σπέρματος δήλωσε ότι "ο ίδιος ο δότης και τα μέλη της οικογένειάς του δεν νοσούν" και ότι μια τέτοια μετάλλαξη "δεν ανιχνεύεται προληπτικά με γενετικό έλεγχο". Είπαν επίσης, ότι "μπλοκάρισαν αμέσως" τον δότη μόλις ανακαλύφθηκε το πρόβλημα με το σπέρμα του.
Έχουν πεθάνει παιδιά
Γιατροί που εξέταζαν παιδιά με καρκίνο που συνδέεται με τη δωρεά σπέρματος εξέφρασαν ανησυχίες στην Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ανθρώπινης Γενετικής. Συγκεκριμένα, ανέφεραν ότι βρήκαν 23 παιδιά με τη μετάλλαξη από τα 67 που γνωρίζουν ότι έχουν γεννηθεί από το σπέρμα αυτού του δότη στη Βρετανία. Τα δέκα από αυτά τα παιδιά έχουν ήδη διαγνωστεί με καρκίνο.
Συνολικά, ο αριθμός των παιδιών που γεννήθηκαν από αυτόν τον δότη είναι τουλάχιστον 197 παιδιά, αλλά αυτός μπορεί να μην είναι ο τελικός αριθμός, καθώς δεν έχουν ληφθεί δεδομένα από όλες τις χώρες.
Είναι επίσης άγνωστο πόσα από αυτά τα παιδιά κληρονόμησαν την επικίνδυνη μετάλλαξη.
Η δρ Έντουιτς Κάσπερ, γενετίστρια καρκίνου στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Ρουέν, στη Γαλλία, η οποία παρουσίασε τα αρχικά δεδομένα, δήλωσε στην έρευνα: "Έχουμε πολλά παιδιά που έχουν ήδη αναπτύξει καρκίνο. Έχουμε μερικά παιδιά που έχουν ήδη αναπτύξει δύο διαφορετικούς καρκίνους και μερικά από αυτά έχουν ήδη πεθάνει σε πολύ νεαρή ηλικία".
Ένα τέτοιο παράδειγμα αφορά μία Γαλλίδα που απέκτησε παιδί με στο σπέρμα αυτού του δότη. Πρόκειται για τη Σελίν, μια ανύπαντρη μητέρα, της οποίας το παιδί συνελήφθη με το σπέρμα του δότη πριν από 14 χρόνια και φέρει τη μετάλλαξη.
Η γυναίκα δέχτηκε ένα τηλεφώνημα από την κλινική γονιμότητας στην οποία είχε καταφύγει στο Βέλγιο. Οι υπεύθυνοι του κέντρου την παρότρυναν να κάνει έλεγχο στην κόρη της.
Λέει ότι δεν έχει "απολύτως καμία μνησικακία" απέναντι στον δότη, αλλά λέει ότι ήταν απαράδεκτο που της δόθηκε σπέρμα που "δεν ήταν καθαρό, που δεν ήταν ασφαλές, που ενείχε κίνδυνο".
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
