Σε διπλωματικό σταυροδρόμι Ευρώπη και Ιράν - Ο Τραμπ εξετάζει στρατιωτική εμπλοκή στον πόλεμο με Ισραήλ

Εν μέσω της πιο επικίνδυνης κλιμάκωσης των τελευταίων ετών μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, Ευρωπαίοι υπουργοί Εξωτερικών συναντώνται σήμερα στη Γενεύη με τον Ιρανό ομόλογό τους, Αμπάς Αραγτσί, αναζητώντας διπλωματική διέξοδο, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ φέρεται να εξετάζει στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ.

Η ένταση πυροδοτήθηκε πριν μία εβδομάδα, όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε αιφνιδιαστικά αεροπορικά πλήγματα κατά του Ιράν, επικαλούμενο πληροφορίες ότι η Τεχεράνη βρίσκεται "ένα βήμα πριν” από την κατασκευή πυρηνικού όπλου. Η κατάσταση ξέφυγε από κάθε έλεγχο με αλλεπάλληλες και φονικές ανταποδόσεις.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δεσμεύθηκε ότι το Ιράν θα "πληρώσει βαρύ τίμημα” για την επίθεση σε νοσοκομείο στη Μπερσεβά την Πέμπτη, ενώ η Τεχεράνη υποστηρίζει ότι στόχευε στρατιωτικό κέντρο πληροφοριών.

Διπλωματικές πρωτοβουλίες και απειλές πολέμου

Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες εντείνουν τις προσπάθειες αποκλιμάκωσης. Ο Ιρανός ΥΠΕΞ Αμπάς Αραγτσί θα συναντηθεί στη Γενεύη με τους υπουργούς Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, της Γερμανίας, Γιόχαν Βάντεφουλ, της Βρετανίας, Ντέιβιντ Λάμι και την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ Κάγια Κάλας, σε μια ύστατη προσπάθεια αναβίωσης της διπλωματίας γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Ο Βρετανός ΥΠΕΞ Ντέιβιντ Λάμι δήλωσε από την Ουάσινγκτον ότι "υπάρχει ένα παράθυρο δύο εβδομάδων για διπλωματική λύση”, ενώ οι ΗΠΑ – σύμφωνα με τον ΥΠΕΞ Μάρκο Ρούμπιο – συμφωνούν ότι το Ιράν "δεν πρέπει ποτέ να αποκτήσει πυρηνικά όπλα”.

Ο Νετανιάχου χαιρέτισε το ενδεχόμενο εμπλοκής των ΗΠΑ, την ώρα που η Ρωσία, στενή σύμμαχος του Ιράν, χαρακτήρισε μια τέτοια κίνηση "εξαιρετικά επικίνδυνη”.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ συνεδριάζει ξανά σήμερα κατόπιν αιτήματος του Ιράν, με υποστήριξη από Ρωσία, Κίνα και Πακιστάν.

Πυρηνικές εγκαταστάσεις

Τυχόν αμερικανική εμπλοκή θα περιλάμβανε, σύμφωνα με εκτιμήσεις, επιθέσεις σε υπόγειες ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις όπως εκείνη στο Φόρντο, με ειδικά σχεδιασμένες βόμβες διάτρησης.

Η Wall Street Journal ανέφερε ότι ο Τραμπ έχει εγκρίνει σχέδια επίθεσης, αλλά περιμένει να δει αν το Ιράν θα υποχωρήσει στο πυρηνικό του πρόγραμμα.

Ο Τραμπ προτιμούσε διπλωματική λύση για την αποτροπή απόκτησης πυρηνικών όπλων — έναν στόχο που το Ιράν επανειλημμένα έχει αρνηθεί — επιδιώκοντας συμφωνία που θα αντικαθιστούσε αυτή του 2015, την οποία είχε ακυρώσει στην πρώτη του θητεία.

Δορυφορικές εικόνες έδειξαν ότι δεκάδες αμερικανικά στρατιωτικά αεροσκάφη δεν ήταν πλέον ορατά σε βάση στο Κατάρ, πιθανώς για λόγους προστασίας από ιρανικά πλήγματα.

Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε ότι το Ιράν απέχει "μερικές εβδομάδες” από την κατασκευή πυρηνικής βόμβας.

Το Ιράν εμπλουτίζει ουράνιο στο 60% — πολύ πάνω από το όριο του 3,67% της συμφωνίας του 2015, αλλά ακόμα κάτω από το 90% που απαιτείται για πυρηνική κεφαλή.

Το Ισραήλ δεν έχει επιβεβαιώσει επίσημα το δικό του πυρηνικό οπλοστάσιο, αλλά το SIPRI εκτιμά ότι διαθέτει 90 πυρηνικές κεφαλές.

Λήξη συναγερμού στο Ισραήλ μετά την εκτόξευση πυραύλων από το Ιράν

Οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ κατέβασαν το επίπεδο συναγερμού σε τομείς της χώρας, ενημερώνοντας πως οι πολίτες μπορούν να βγουν από τα καταφύγια, καθώς η απειλή εξαιτίας πυραύλων που εκτοξεύτηκαν από το Ιράν πέρασε.

Λίγο νωρίτερα, ενεργοποιήθηκαν σειρήνες της αεράμυνας σε διάφορες περιοχές του Ισραήλ, ιδίως στο νότιο τμήμα της χώρας, που καλύπτεται κατά το μεγαλύτερο μέρος του από έρημο.

Ο στρατός του Ισραήλ λέει πως κατέρριψε drones του Ιράν πάνω από τη Νεκρά Θάλασσα

Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις ανακοίνωσαν τις πρώτες πρωινές ώρες πως η αντιαεροπορική άμυνα απώθησε ιρανική επιδρομή με μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα.

Τρία αναχαιτίστηκαν εν πτήσει πάνω από τη Νεκρά Θάλασσα, διευκρίνισε μέσω Telegram. Ενεργοποιήθηκαν σειρήνες της αεράμυνας μετά τις 03:00 (τοπική ώρα και ώρα Ελλάδας) σε ορισμένους τομείς. Η ένοπλη σύρραξη ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν, ορκισμένους εχθρούς, κλείνει σήμερα την πρώτη της εβδομάδα κι εισέρχεται στη δεύτερη.

Πόλεμος Ισραήλ-Ιράν: Οι ΗΠΑ αποσύρουν δεκάδες αεροσκάφη από βάση στο Κατάρ

Δεκάδες αμερικανικά στρατιωτικά αεροσκάφη αποσύρθηκαν από το ταρμάκ μιας από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές βάσεις των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, πιστοποιούν δορυφορικές εικόνες, προφανώς για να προστατευτούν από ενδεχόμενα ιρανικά πλήγματα, τη στιγμή που η Ουάσιγκτον ζυγίζει το εάν θα εμπλακεί στον πόλεμο ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν.

Μεταξύ της 5ης και της 19ης Ιουνίου, η αμερικανική βάση αλ Ουντέιντ στο Κατάρ άδειασε σχεδόν εντελώς από διακριτά αεροσκάφη, σύμφωνα με δορυφορικές φωτογραφίες της Planet Labs PBC στην κατοχή του Γαλλικού Πρακτορείου.

Σχεδόν σαράντα στρατιωτικά αεροσκάφη ήταν σταθμευμένα σε θέσεις κοντά στον διάδρομο αποπροσγειώσεων της βάσης την 5η Ιουνίου: μεγάλα μεταγωγικά, ικανά να μεταφέρουν υλικό, αεροσκάφη αναγνώρισης η ειδικών επιχειρήσεων τύπου Hercules C-130. Αλλά σε φωτογραφία που τραβήχτηκε χθες Πέμπτη 19η Ιουνίου, δεν διακρίνονταν παρά τρία μεταγωγικά.

Εξάλλου οι ΗΠΑ, "προληπτικά και υπό το φως των εχθροπραξιών στην περιφέρεια", συμβούλευσαν το "προσωπικό (τους) να επιδεικνύει ιδιαίτερη επαγρύπνηση" και "περιόρισαν προσωρινά" την πρόσβαση στις εγκαταστάσεις στην Αλ Ουντέιντ, σύμφωνα με ανακοίνωση Τύπου που φέρει χθεσινή ημερομηνία κι αναρτήθηκε στον ιστότοπο της πρεσβείας τους στο Κατάρ.

Οι κινήσεις αυτές καταγράφονται ενώ ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να αποφασίσει –εντός δύο εβδομάδων, σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο– για την πιθανή εμπλοκή της χώρας του στον πόλεμο στο πλευρό του Ισραήλ εναντίον του Ιράν, κάτι που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ιρανικά πλήγματα αντιποίνων εναντίον πολλών αμερικανικών βάσεων στην περιφέρεια.

Λόγω της "εγγύτητάς της στο Ιράν" –λιγότερα από 300 χιλιόμετρα–, η βάση αλ Ουντέιντ, τα αεροσκάφη, οι στρατιωτικοί και οι εγκαταστάσεις είναι σε "εξαιρετικά ευάλωτη" θέση, επισήμανε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Μαρκ Σουόρτς, αμερικανός στρατηγός ε.α. που υπηρέτησε στη Μέση Ανατολή, πλέον ειδικός στο ινστιτούτο μελετών Rand Corporation.

Ακόμη κι αν δεν υποστεί απευθείας πλήγμα, "θραύσματα βλημάτων θα μπορούσαν να σημάνουν πως δεν θα είναι σε θέση να εκτελέσουν αποστολές", πρόσθεσε. Για αυτό τον λόγο "πρέπει να μειωθούν οι κίνδυνοι για τις αμερικανικές δυνάμεις", εξήγησε.

Τα αεροσκάφη που μετακινήθηκαν από τις αρχές Ιουνίου μπορεί να βρίσκονται πλέον προστατευμένα σε ενισχυμένα υπόστεγα ή σε άλλες βάσεις στην περιοχή. Ερωτηθείς σχετικά από το AFP, ο αμερικανικός στρατός δεν έχει κάνει κανένα σχόλιο ως τώρα.

Οι μετακινήσεις αυτές εγγράφονται στο πλαίσιο αναδιάταξης στοιχείων των ένοπλων δυνάμεων των ΗΠΑ στην περιφέρεια μετά την επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν τη 13η Ιουνίου.

Ακόμη ένα αεροπλανοφόρο βρίσκεται εν πλω προς την περιοχή της Μέσης Ανατολής, ενώ στην περιφέρεια μετακινήθηκαν επίσης πολλά εναέρια μέσα.

Το Γαλλικό Πρακτορείο ανέλυσε δεδομένα του ADS-B (δημόσια διαθέσιμα κι ανοικτού κώδικα) φιλτράροντας τα για να ιχνεύσει πτήσεις αμερικανικών αεροσκαφών εναέριου ανεφοδιασμού με καύσιμα –KC-46A Pegasus, KC-135 Stratotanker– τα οποία πέρασαν τουλάχιστον μια φορά από τον εναέριο χώρο της Ευρώπης μεταξύ της 15ης και της 18ης Ιουνίου. Μπορούν να μεταφέρουν ως ακόμη και 96 τόνους καυσίμου.

Τουλάχιστον 25 δείγματα των τύπων αυτών πέταξαν από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη την περίοδο αυτή και ήταν ακόμη στην Ευρώπη το βράδυ της 18ης Ιουνίου. Πιο συγκεκριμένα τέτοια δρομολόγια έκαναν 27, από τα οποία δύο επέστρεψαν.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr