Φόβοι για πιθανή εκδήλωση δεύτερης απόπειρας πραξικοπήματος κυριεύουν την διοίκηση Ερντογάν στην Τουρκία, μετά τα δραματικά γεγονότα του προηγούμενου Σαββάτου. Την ίδια ώρα βρίσκεται σε εξέλιξη μια μαζική εκκαθάριση του κράτους (στρατός, δικαιοσύνη, αστυνομία, εκπαίδευση, δημόσια διοίκηση) από τουλάχιστον 50.000 «μη αρεστά» στελέχη, τα οποία θεωρούνται ύποπτα για συμμετοχή στο αποτυχημένο πραξικόπημα.
Για πρώτη φορά μετά την περασμένη Παρασκευή ο τούρκος πρόεδρος επέστρεψε στην Άγκυρα, όπου προεδρεύει του συμβουλίου εθνικής ασφάλειας και του υπουργικού συμβουλίου, ενώ οι πληροφορίες αναφέρουν ότι θα ανακοινωθεί μια «σημαντική απόφαση». Η συνεδρίαση του συμβουλίου ασφάλειας ξεκίνησε στη μία το μεσημέρι και θα ακολουθήσει το υπουργικό συμβούλιο. Στη συνέχεια θα ανακοινωθούν μέτρα, τα οποία αναμένεται να επιβάλουν μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης στη χώρα.
Οι αποφάσεις του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας έχουν χαρακτήρα συμβουλευτικό προς την κυβέρνηση. Μέλη του Συμβουλίου είναι ο πρόεδρος της χώρας, ο πρωθυπουργός, οι αντιπρόεδροι της κυβέρνησης, οι υπουργοί Εσωτερικών, Εξωτερικών, Δικαιοσύνης και Εθνικής Αμυνας, ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, οι αρχηγοί των τριών όπλων και της στρατοχωροφυλακής.
Τι φοβάται η κυβέρνηση
Οι φόβοι του καθεστώτος Ερντογάν περί δεύτερης απόπειρας εδράζονται στο ότι η διείσδυση των αντικυβερνητικών δυνάμεων στα ανώτατα κλιμάκια των Ενόπλων Δυνάμεων μεγέθους 600.000 ανδρών ήταν τελικά μεγαλύτερη του αναμενόμενου. Συνολικά 85 στρατηγοί από τους 375 συνελήφθησαν, ενώ άλλες πηγές ανεβάζουν τον αριθμό τους στους 125.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και ο ανώτατος στρατιωτικός σύμβουλος του τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν, Αλί Γιαζιτζί, συνελήφθη, όπως και ο διοικητής της 2ης στρατιάς, ενώ π.χ. οι πύλες εισόδου στο Γ' Σώμα στρατού στην Κων/πολη παραμένουν κλειστές από ...σκουπιδιάρικα του δήμου.
«Φοβούνται άλλη μια απόπειρα πραξικοπήματος», λέει στον Independent η Asli Aydintasbas του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τις διεθνείς σχέσεις στην Κωνσταντινούπολη.
Οι «εκκαθαρίσεις» Ερντογάν στο κράτος θεωρούνται από πολλούς Τούρκους, αλλά και από ξένες κυβερνήσεις ως μια οπορτουνιστική προσπάθεια να ξεφορτωθεί όσους δεν είναι απολύτως πιστοί σε εκείνον και το κόμμα του.
Σημειώνεται ότι το πρωί της Τετάρτης το Ανώτατο Συμβούλιο Εκπαίδευσης της Τουρκίας απαγόρευσε σε όλους τους ακαδημαϊκούς να ταξιδεύουν στο εξωτερικό. Η απόφαση αυτή έρχεται μια ημέρα αφότου το Συμβούλιο διέταξε την παραίτηση 1.577 κοσμητόρων και προέδρων σχολών από όλα τα πανεπιστήμια της Τουρκίας. Το υπουργείο Παιδείας της χώρας έχει ήδη ανακαλέσει τις άδειες διδασκαλίας 21.000 δασκάλων που εργάζονται σε ιδιωτικά ιδρύματα.
Είναι εμφανές ότι η διοίκηση Ερντογάν χρησιμοποιούν το αποτυχημένο πραξικόπημα ως δικαιολογία για τις απομακρύνσεις, ωστόσο οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι υπάρχει μια ευρύτερη συνωμοσία από οπαδούς του ιεροκήρυκα Γκιουλέν, το σύνολο των οποίων δεν έχει εντοπιστεί ακόμη, αλλά είναι επίφοβοι για εκ νέου ανάληψη στρατιωτικής δράσης.
Παρόλο που η κυβέρνηση θέλει να δείχνει ότι έχει εξαλείψει τις αντικαθεστωτικές δυνάμεις, εντούτοις οι περιορισμοί στις κινήσεις των στρατιωτικών σχηματισμών δείχνουν ότι δεν είναι απολύτως βέβαιη γι' αυτό.
«Η χώρα φαίνεται πολύ ευάλωτη», υποστηρίζει ο καθηγητής στο τμήμα διεθνών σχέσεων του Πανεπιστημίου Kadir Has, Serhat Guvenc. Ο ίδιος πιστεύει ότι το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου ήταν προδιαγεγραμμένο να αποτύχει τη στιγμή που οι στρατιώτες άνοιξαν πυρ κατά πολιτών και του κοινοβουλίου, ωστόσο και η σημερινή κατάσταση είναι χαοτική και δύσκολο να κατανοηθεί.
Ο καθηγητής διεθνών σχέσεων Soli Ozel σημειώνει ότι ο Ερντογάν μπορεί να θεωρείται τώρα ισχυρότερος ηγέτης, αλλά είναι ηγέτης ενός πιο ανίσχυρου κράτους, ενώ χαρακτηρίζει τον τουρκικό στρατό ως έναν άνθρωπο που έχει πάθει εγκεφαλικό επεισόδιο και θα είναι εξασθενημένος για μεγάλο χρονικό διάστημα.
«Ο δεύτερος μεγαλύτερος στρατός του ΝΑΤΟ είναι πλέον ένας διαλυμένος στρατός, ενώ ο Guvenc συμπληρώνει πως «δεν είναι απλά διαλυμένος ο στρατός, αλλά διαλυμένη η χώρα».