Τρίζει ο «αμαρτωλός» κρατικός καπιταλισμός του Λούλα

«Ο Alberto Youssef, καταδικασμένος για ξέπλυμα χρήματος, βρισκόταν καθισμένος σε μια καρέκλα στο κελί μιας βραζιλιάνικης φυλακής. Ετοιμαζόταν να πει στους δικηγόρους του την ιστορία του. Μια ιστορία για ένα εκλεπτυσμένο κόλπο το οποίο αφορούσε την Petrobras, τον κρατικό πετρελαϊκό γίγαντα της χώρας. Τα λόγια του ήταν κοφτά: “Λοιπόν, εάν μιλήσω, η Δημοκρατία της Βραζιλίας θα πέσει”. Οι δύο δικηγόροι υπέθεσαν ότι απλώς ο τόνος ήταν κάπως μελοδραματικός. Όταν όμως ο Youssef πήρε ένα κομμάτι χαρτί και άρχισε να γράφει τα ονόματα όσων εμπλέκονταν στην υπόθεση που σύντομα θα έμενε στην ιστορία ως “σκάνδαλο Petrobras”, κοιτάχτηκαν μεταξύ τους και ρώτησαν: Μιλάς σοβαρά;».

Με αυτά τα λόγια περιέγραφαν πριν από περίπου δύο χρόνια στους New York Times οι δικηγόροι Tracy Reinaldet και Adriano Bretas την αρχή της έρευνάς τους, μιας έρευνας που αποκάλυψε το μεγαλύτερο σκάνδαλο διαφθοράς στην ιστορία της Βραζιλίας. «Ξέραμε πως η διαφθορά στη Βραζιλία ήταν ένα τέρας. Δεν είχαμε όμως δει ποτέ αυτό το τέρας. Εκείνη τη στιγμή ήταν σαν να το βλέπαμε», ανέφεραν στην αμερικανική εφημερίδα.

Ποιος είναι ο πετρελαϊκός γίγαντας Petrobras

Η Petrobras υπήρξε για αρκετά χρόνια η έκτη μεγαλύτερη ενεργειακή εταιρία στον κόσμο. Οι βασικοί τομείς δραστηριότητάς της αφορούσαν την αναζήτηση, την παραγωγή, την διύλιση και την πώληση πετρελαίου και φυσικού αερίου και αποτελούσε έναν από τους βασικούς πυλώνες της οικονομίας της Βραζιλίας και βασικό συστατικό της οικονομικής στρατηγικής της χώρας. Είναι κρατικά διευθυνόμενη και μέχρι το 1997 διέθετε το μονοπώλιο στη βιομηχανία πετρελαίου της Βραζιλίας. Το 51% της εταιρίας ανήκει στο κράτος, ενώ αρκετά στελέχη της οφείλουν τη δουλειά τους σε εκλεγμένους αξιωματούχους τους κράτους.

Οι στενές σχέσεις με την κρατική μηχανή της Βραζιλίας αποτέλεσαν έναν από τους βασικούς παράγοντες που συνέβαλαν στην εντυπωσιακή άνοδο της εταιρίας, καθώς δημιουργούσαν στους επενδυτές μια αίσθηση ασφάλειας και συνέχειας. Όπως όμως αποδείχθηκε, οι σχέσεις αυτές την οδήγησαν τελικά στην πτώση.

Το σκάνδαλο και η επιχείρηση «Car Wash»

Όλα ξεκίνησαν το 2004, όταν σύμφωνα με τους εισαγγελείς της χώρας, περισσότερες από 20 κατασκευαστικές εταιρίες της Βραζιλίας είχαν συστήσει καρτέλ το οποίο, χάρη σε δωροδοκίες ύψους 6,2 δισ. ρεάις προς στελέχη της Petrobras, εξασφάλιζε συμβάσεις που επιβάρυναν τη δημόσια επιχείρηση πετρελαίου.

Ειδικότερα, το καρτέλ αποφάσιζε ποια από τις εταιρίες-μέλη της θα «έπαιρνε» ένα συμβόλαιο για την παροχή ενός έργου προς την Petrobras όπως για παράδειγμα την οικοδόμηση ενός διυλιστηρίου. Ο εικονικός ανταγωνισμός μεταξύ των εταιριών εποπτευόταν από τα μέλη του κυκλώματος που βρίσκονταν στην Petrobras, τα οποία -όπως ήταν φυσικό- ανταμείβονταν για να κάνουν τα στραβά μάτια. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της επιχείρησησης «Car Wash» -όπως ονομάστηκε η έρευνα των αρχών στην υπόθεση- οι δωροδοκίες των εργολάβων κατέληγαν στους τραπεζικούς λογαριασμούς διεφθαρμένων στελεχών της Petrobras και στα ταμεία πολιτικών κομμάτων.

Το μέγεθος του σκανδάλου

Το εντυπωσιακό στοιχείο της υπόθεσης δεν είναι η μέθοδος αλλά το εύρος της διαφθοράς. Για την υπόθεση, έχουν ασκηθεί μέχρι στιγμής διώξεις σε 13 εταιρίες, έχουν γίνει 117 απαγγελίες κατηγοριών, ενώ έχουν συλληφθεί 5 πολιτικοί.

«Η κρίση αγγίζει την καρδιά του κρατικού καπιταλισμού της Βραζιλίας, τις θολές γραμμές μεταξύ των κρατικών οικονομικών πολιτικών και των ευεργετηθέντων από το κράτος» αναφέρει o Matthew M. Taylor από το American University School of International Service στους NYT. «Αυτό που αποκαλύφθηκε είναι η σχέση ανάμεσα στις επιχειρήσεις και το κράτος και οι μορφές διαφθοράς στις οποίες που μπορούν να οδηγήσουν αυτές οι σχέσεις» προσθέτει.

Οι έρευνες οδήγησαν τον περασμένο Απρίλιο σε συλλήψεις πολιτικών στελεχών, όπως ο ταμίας του κυβερνώντας κόμματος Εργατών Ζουάου Βακάρι, αυξάνοντας την πίεση προς την πρόεδρο της Βραζιλίας Ντίλμα Ρούσεφ. Την ίδια στιγμή, προκάλεσε κύμα διαδηλώσεων στη χώρα κατά της διαφθοράς. Την Παρασκευή, οι αρχές της Βραζιλίας προχώρησαν στη προσαγωγή του πρώην προέδρου της χώρας Λούλα Ντα Σίλβα, προκατόχου της Ρούσεφ, προκειμένου να ανακριθεί για το σκάνδαλο. Ο Λούλα αφέθηκε ελεύθερος αφού ανακρίθηκε για 3 ώρες.

Αρκετοί συνεργάτες του πρώην προέδρου βρίσκονται ήδη στη φυλακή με κατηγορίες για διαφθορά, μεταξύ αυτών ο Jose Dirceau Oliveira e Silva, πρώην διευθυντής του προσωπικού του.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr