Παύλος Ντε Γκρες: Η εξομολόγηση για το Τατόι - "Χαίρομαι που θα ανοίξει ξανά, λυπάμαι που δεν είναι το σπίτι μας"

Το κτήμα Τατοΐου ετοιμάζεται να γίνει επισκέψιμο για το κοινό εντός του 2026 σύμφωνα με το υπουργείο Πολιτισμού.

Ο Παύλος Ντε Γκρες όπου γεννήθηκε στο Τατόι μίλησε στα "ΝΕΑ Σαββατοκύριακο" για όσα "θυμάται" για τις οικογενειακές ιστορίες, για τις εντυπώσεις του όταν ο ίδιος επισκέφθηκε το σπίτι και για τα όσα εκτιμά πως θα δει ενόψει της μετατροπής του σε μουσειακό χώρο.

"Hταν ένα σπίτι οικογενειακό"

"Εφυγα από το Τατόι σε ηλικία επτά μηνών, οπότε δεν πρόλαβα να ζήσω το σπίτι μας, όπως ο πατέρας μου, όπως και οι πρόγονοί μου. Χαίρομαι που θα ανοίξει ξανά για το κοινό και ο κόσμος θα μπορεί να πάρει μια ιδέα για το τι ήταν αυτή η οικογένεια που υπήρξε μεγάλο κομμάτι της ιστορίας μας. Από την άλλη μεριά, φυσικά, λυπάμαι, διότι αυτό το σπίτι, που ήταν το πατρικό μας, δεν είναι πια το σπίτι μας. Και χρησιμοποιώ συνειδητά τον όρο σπίτι και όχι ανάκτορο, όπως αναφέρεται συχνά, διότι θέλω να είμαι ακριβής. Το σπίτι αυτό το έχτισαν ο προπαππούς μου, ο βασιλιάς Γεώργιος Α’, και η βασίλισσα Ολγα, ως εξοχική τους κατοικία. Αργότερα ο κόσμος το αποκαλούσε "ανάκτορο”, επειδή εκεί περνούσαν οι βασιλείς μεγάλο μέρος του χρόνου τους. Αν το δείτε, όμως, από κοντά, θα καταλάβετε ότι ήταν πραγματικά ένα σπίτι – όχι ανάκτορο — με ωραία έπιπλα, βέβαια, αλλά χωρίς υπερβολές. Δεν υπήρχε κάτι το "βασιλικό” με την έννοια της χλιδής, ήταν ένα σπίτι οικογενειακό", λέει.

"Νοσταλγία"

"Φύγαμε χωρίς να πάρουμε τίποτα μαζί μας. Το σπίτι έμεινε όπως ήταν εκείνη την ημέρα. Ηταν πολύ συγκινητικό. Εμοιαζε σαν να είχαμε φύγει μόλις προχθές: σκεπασμένα με λίγη σκόνη, αλλά όλα στη θέση τους. Η οδοντόβουρτσα, το ποτήρι στο κομοδίνο, τα προσωπικά αντικείμενα. Η εντύπωση που αποκόμιζες ήταν ότι ο ιδιοκτήτης είχε απλώς πεταχτεί να πάρει τσιγάρα", λέει και αναζητά στο κινητό του τηλέφωνο κάποιες φωτογραφίες που είχε τραβήξει: την ντουλάπα της μητέρας του με τα φορέματα κρεμασμένα και τα παπούτσια στη θέση τους, το καροτσάκι που τον πήγαιναν βόλτα, έναν αποθηκευτικό χώρο με προϊόντα βρεφικής περιποίησης που προορίζονταν για τον ίδιο, αλλά και την αδελφή του να κρατά τις παιδικές της φωτογραφίες.

"Αναπόφευκτα σε καταλαμβάνει ένα αίσθημα νοσταλγίας όταν βλέπεις μπροστά σου αυτά που σου περιέγραφαν, τους χώρους και τα αντικείμενα, τα σημεία του σπιτιού. Θυμάμαι τους γονείς μου να μου περιγράφουν πως υπήρχε πάντα μουσική, κυρίως κλασική, και ιδίως τα Σαββατοκύριακα άνοιγαν τα παράθυρα για να ακούγεται ως τον κήπο που κάθονταν όλοι μαζί. Η μητέρα μου, για παράδειγμα, μου έλεγε ότι λάτρευε τις βόλτες στον κήπο, αλλά δεν συμπαθούσε την πισίνα που υπήρχε διότι την έβρισκε βαθιά. Η αδελφή μου, που ήταν δύο ετών όταν φύγαμε, θυμόταν ότι το χαλί στο δωμάτιο που παίζαμε ήταν πράσινο", συνεχίζει.

Το όραμά του

Μεταξύ άλλων στηυ συνέντευξή του ο Παύλος Ντε Γκρες αναφέρθηκε στο προσωπικό του όραμα για το Τατόι λέγοντας πως "είχα στο μυαλό μου κάτι πολύ συγκεκριμένο, που το είχα συζητήσει και με τον πατέρα μου. Θα ήθελα να γίνει κάτι ανάλογο με όσα έχουν γίνει στη Μεγάλη Βρετανία ή στη Σκωτία – ένα κτήμα που να λειτουργεί μεν ως ιστορικό μνημείο, αλλά και ως ζωντανός οργανισμός. Ενας χώρος ανοιχτός στους επισκέπτες, όπου θα μπορούν να δουν πώς ήταν η ζωή εκεί, αλλά και να έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα. Θα ήθελα δηλαδή να αναβιώσει το πνεύμα του κτήματος, όχι μόνο η εικόνα του. Και φυσικά, να υπάρχει η δυνατότητα να δει ο επισκέπτης τα αντικείμενα της εποχής: τα παλιά αυτοκίνητα, τις άμαξες, τα φορέματα, τα έργα τέχνης. Ολα εκείνα που αφηγούνται μια ιστορία. Για μένα, το Τατόι πρέπει να ζει κι όχι να γίνει μουσείο-βιτρίνα. Το μόνο που εύχομαι είναι να μη γίνει πεδίο εκμετάλλευσης ή εμπορικής εκποίησης. Θέλουμε να το χαρεί ο κόσμος, να το γνωρίσει, να το ζήσει με σεβασμό, όχι να το καταναλώσει.

Νιώθω ευτυχής που τώρα ο κόσμος θα μπορεί να το δει, να περπατήσει εκεί, να αισθανθεί αυτό το παρελθόν. Γιατί, κακά τα ψέματα, πολλά κομμάτια της ιστορίας μας έχουν ξεχαστεί. Για παράδειγμα, ελάχιστοι θυμούνται ότι στην απελευθέρωση των Δωδεκανήσων και σε κρίσιμες φάσεις των Βαλκανικών Πολέμων πρωταγωνίστησαν ο βασιλιάς Κωνσταντίνος και ο πατέρας του, ο βασιλιάς Γεώργιος. Αυτοί ηγήθηκαν του ελληνικού στρατού κι οδήγησαν στις νίκες εκείνες που διαμόρφωσαν τα σημερινά μας σύνορα.

Το Τατόι είναι ένα μουσείο του ίδιου του εαυτού του, μέσα από το οποίο αναπόφευκτα αναδύεται και η ιστορία της οικογένειάς μας. Αυτό το κομμάτι της ιστορίας, που μέχρι σήμερα έμενε συχνά στο περιθώριο, θα ξαναμπεί κατά κάποιον τρόπο στο επίκεντρο. Οταν κάποιος δει το νυφικό της μητέρας μου, θα θελήσει να μάθει ποια ήταν, ποιος ήταν ο πατέρας μου, ποιοι ήμασταν όλοι εμείς. Ετσι, η ιστορία αυτή αποκτά ανθρώπινη διάσταση.

Δεν έχει σημασία αν κανείς αγαπά ή δεν αγαπά τη βασιλεία, η ιστορία είναι κοινή για όλους. Αυτή η χώρα, έτσι όπως είναι σήμερα, είναι αποτέλεσμα και εκείνων των προσπαθειών. Και πιστεύω πως αυτό είναι που αξίζει να θυμόμαστε και να τιμούμε.

Σε ερώτηση αν έχει πικρία για όσα συνέβησαν τις προηγούμενες δεκαετίες απάντησε πως "πρόκειται για μια περίπλοκη υπόθεση. Το κτήμα και τα αντικείμενα ανήκαν στην οικογένειά μας. Η αλήθεια είναι ότι υπήρξε η αρχική βούληση για μια δίκαιη λύση και προέβλεπε ότι θα παραχωρούσαμε το μεγαλύτερο μέρος του κτήματος στο κράτος, ώστε να είναι προσβάσιμο σε όλους και θα κρατούσαμε την κατοικία, το μικρό κτήμα και τους οικογενειακούς τάφους, χωρίς να υπάρχει δυνατότητα εκποίησης ή αλλαγής χρήσης. Δυστυχώς αυτή η λύση χάθηκε μέσα στις πολιτικές αλλαγές και τις αντιπαλότητες της εποχής. Το κράτος κάποια στιγμή αποφάσισε ότι δεν μας ανήκουν πια. Προσφύγαμε στη Δικαιοσύνη και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε ότι πράγματι ήταν δικά μας, και ότι εφόσον δεν επιστρέφονταν, έπρεπε να μας δοθεί αποζημίωση. Ετσι κι έγινε.

Η αποζημίωση, βέβαια, δεν αναιρεί την αίσθηση απώλειας. Υπάρχει μέσα μας το συναίσθημα ότι μας αφαιρέθηκαν πράγματα που ήταν κομμάτι της ζωής και της ιστορίας μας.

Διαβάστε Επίσης

Τατόι: 70.000 θησαυροί του έρχονται στο φως - Προσβάσιμη στο κοινό η μεγαλύτερη συλλογή του είδους της [εικόνες]

Για τη Λίνα Μενδώνη

Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, έχει κάνει εξαιρετική δουλειά. Αγαπά πραγματικά το κτήμα, το έχει αγκαλιάσει και έχει συμβάλει προσωπικά στη διάσωσή του, από τότε κιόλας που το έργο φαινόταν δύσκολο. Φαίνεται ότι ενεργεί με φροντίδα και αγάπη. Οχι, δεν ζητήθηκε η δική μας γνώμη για το πώς θα στηθεί ή πώς θα λειτουργήσει το μουσείο, όμως είχαν επισκεφτεί το Τατόι η μητέρα μου και οι θείες μου μαζί με την υπουργό Πολιτισμού και κλιμάκιο του υπουργείου, ώστε να δώσουν κάποιες πληροφορίες και περιγραφές πώς ήταν οργανωμένο το σπίτι. Νομίζω πως έγινε απλώς αυτή η επαφή, για να πάρουν στο υπουργείο μια αίσθηση από πρώτο χέρι, τίποτα παραπάνω.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr