Την δική τους επιστημονική άποψη καταθέτουν επιστήμονες και ειδικοί για τη θεομηνία που έπληξε την Χαλκιδική. Σπάνιο και πολύ έντονο χαρακτήρισε το καιρικό φαινόμενο ο ομότιμος καθηγητής Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Θεόδωρος Καρακώστας. Μιλώντας στο ΑΠΕ - ΜΠΕ επισήμανε ότι «το φαινόμενο εμφανίζεται δύο φορές στα τρία χρόνια, δηλαδή ούτε μια φορά το έτος» και ανέφερε: «σίγουρα ο απλός πολίτης δεν έχει ξαναδεί κάτι τέτοιο, εκτός αν έχει βρεθεί στο παρελθόν σε παρόμοια κατάσταση. Ωστόσο οι μετεωρολόγοι έχουν ξανασυναντήσει τέτοιες περιπτώσεις».
Σε ό,τι αφορά την ένταση της καταιγίδας, υπογράμμισε ότι αυτή ανήκει στην κατηγορία «υπερκύτταρο» («super cell»), που είναι και η μεγαλύτερη διαβάθμιση, ενώ περιγράφοντας την πορεία του φαινομένου, επισήμανε ότι αρχικά το έναυσμα δόθηκε από την περιοχή των Πρεσπών.
«Από εκεί ξεκίνησε μια ατμοσφαιρική διαταραχή στην ανώτερη ατμόσφαιρα. Μια πολύ ψυχρή αέρια μάζα κινήθηκε από βορρά προς νότο, πέρασε όλη την περιοχή του Βερμίου και των Πιερίων και κατέβηκε στην κοιλάδα της Ημαθίας και της Πέλλας. Κάποια στιγμή έφτασε στα παράλια του Θερμαϊκού Κόλπου, ο οποίος είναι μια πολύ θερμή, αβαθής θάλασσα, με μεγάλη εξάτμιση και εμπλουτισμό της αέριας μάζας σε υδρατμούς. Έτσι η ψυχρή αέρια μάζα που ξεκίνησε από τις Πρέσπες πίεσε με καθοδικές κινήσεις τη θερμή και υγρή αέρια μάζα, την οποία ανάγκασε να κινηθεί προς τα πάνω. Η καταιγίδα ενισχύθηκε με υγρασία και δυνάμωσε ακόμη περισσότερο. Καθώς, μάλιστα, το φαινόμενο κινούνταν αρκετά γρήγορα, έγινε πάρα πολύ έντονο και έδωσε αυτά τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα» επισήμανε.
Λέκκας: Χαρακτηριστικά αιφνίδιας προσβολής και έντονης ραγδαιότητας
Χαρακτηριστικά αιφνίδιας προσβολής, έντονης ραγδαιότητας και υψηλών ταχυτήτων στους ανέμους, καθώς και μικρής χρονικής διάρκειας είχαν τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν τον χώρο της Β. Ελλάδας και ιδιαίτερα τη Χαλκιδική. Αυτό εξηγεί ο Δρ. Ευθύμης Λέκκας, καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών και Πρόεδρος Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος στο ΕΚΠΑ, καθώς και Πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας.
"Τα φαινόμενα αυτά σε συνδυασμό με τις ακραίες θερμοκρασίες που επικράτησαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα εντάσσονται στις διαφοροποιήσεις που επιφέρει η κλιματική αλλαγή και συνιστούν έναν αυτοτροφοδοτούμενο, επιταχυνόμενο κύκλο φαινομένων με όλο και μεγαλύτερες επιπτώσεις", εξηγεί ο καθηγητής.
Περαιτέρω παρατηρεί ότι οι μεγάλες βλάβες αντιστοιχούν κατά κύριο λόγο σε δευτερεύουσες κατασκευές προς εξυπηρέτηση εποχικών αναγκών στις τουριστικές περιοχές και σε γραμμές ζωής (lifelines), σημειώνοντας ότι "σε αυτές τις περιπτώσεις η τρωτότητα είναι αυξημένη λόγω έλλειψης κανονισμών και προχειρότητας σε επίπεδο κατασκευής". "Είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρχει έλεγχος στο σύνολο των κατασκευών αυτών και ειδικά σε τουριστικές περιοχές", εκτιμά.
Ο κ. Λέκκας τονίζει ότι "η έγκαιρη προειδοποίηση που υπήρξε από την ΕΜΥ και το Αστεροσκοπείο Αθηνών ήταν πολύ χρήσιμη - είναι αμφίβολο ωστόσο αν η μαζικότερη διάδοσή της θα επέφερε αποτελέσματα, δεδομένου ότι ο πληθυσμός δεν είναι εκπαιδευμένος και εξοικειωμένος με τέτοιου είδους ενημέρωση". Επισημαίνει, δε, την ανάγκη "να υπάρχει προπαρασκευή του πληθυσμού σε τέτοιες μεθόδους ενημέρωσης".
"Θα πρέπει να υπάρχει αναδιαμόρφωση και επικαιροποίηση των σχεδίων Πολιτικής Προστασίας με βάση την ταχέως εξελισσόμενη επιστημονική γνώση, και δεδομένου ότι αντιμετωπίζουμε ήδη νέους τύπους κινδύνων, η ένταση και η έκταση των φαινομένων διαφοροποιείται συνεχώς, αλλά και συνοδούς και συμπλεκόμενους κινδύνους, οι οποίοι δημιουργούν ένα εξαιρετικά σύνθετο περιβάλλον αντιμετώπισης", καταλήγει ο καθηγητής.
Σε συνέντευξή του στο OPEN, ο καθηγητής παραδέχτηκε ότι είναι πολύ δύσκολη η πρόγνωση αυτών των φαινομένων.
"Δυστυχώς δεν μπορούμε να τα προλαβαίνουμε. Υπάρχει μια σειρά παραμέτρων, όπως η διάταξη της ακτογραμμής, το υψόμετρο της περιοχής και η εναλλαγή χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών που διαμορφώνουν μια ιδιαίτερη πορεία του φαινομένου. Είναι χρήσιμες οι προβλέψεις, όμως πλέον μιλάμε για καταστροφές σε επίπεδο οικοδομικού τετραγώνου, καθώς σε άλλα σημεία κατεγράφησαν σοβαρές ζημιές και σε άλλα όχι".
Συνεχίζοντας, ο κ. Λέκκας έκανε λόγο για απαράδεκτες κατασκευές που είναι τρωτές σε αυτά τα φαινόμενα. "Όλη η παράκτια ζώνη είναι αυθαίρετη και δομείται από τέτοιες κατασκευές και έχουν τρωτότητα. Οι ημιμόνιμες πρόχειρες κατασκευές δεν πληρούν καν τους κανόνες αντιπυρικής και αντιπλημμυρικής προστασίας".
Καταλήγοντας, σημείωσε ότι: "Θα πρέπει να γίνει χαρτογράφηση των κινδύνων σε όλη της Ελλάδα για κάθε φαινόμενο χωριστά".
Συνολάκης: Το ζητούμενο είναι η ενημέρωση
Την άμεση λειτουργία του 112 ζήτησε ο καθηγητής για Διαχείριση Φυσικών Καταστροφών Κώστας Συνολάκης σε δηλώσεις του στο OPEN.
"Το 112 είναι ένα πολύ δυνατό σύστημα που από τον Νοέμβριο του 2018 ήταν έτοιμο να υλοποιηθεί. Το μεγάλο πλεονέκτημα των μηνυμάτων σε σχέση με τα τηλέφωνα είναι ότι δεν φτάνει το σύστημα σε κορεσμό. Τα μηνύματα μπορεί να τα δει κανείς και να διαβάσει τις οδηγίες", εξήγησε.
"Στην Ελλάδα είμαστε πίσω στην Πολιτική Προστασία. Το ζητούμενο είναι η ενημέρωση. Έχετε δει ποτέ ενημέρωση σε όλους τους τηλεοπτικούς σταθμούς ή τα ραδιόφωνα που να ανακοινώνουν για τα έκτακτα καιρικά φαινόμενα; Αυτό είναι καθαρά θέμα συντονισμού κράτους. Πόσο σοβαρά παίρνουμε τις ανθρώπινες ζωές".
Καραγιαννίδης: Συνδυασμός καιρικών φαινομένων
Συνδυασμός μετεωρολογικών φαινομένων ήταν η αιτία της καταστροφής, που έλαβε χώρα σε τμήμα της Χαλκιδικής και δη στην περιοχή της Κασσανδρείας, σύμφωνα με τον φυσικό-μετεωρολόγο Σάκη Καραγιαννίδη, επιστημονικό συνεργάτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. "Δεν έχουμε τόσο μεγάλα ύψη βροχής, όσο πάρα πολύ ισχυρούς ανέμους, οι οποίοι και δημιούργησαν τα προβλήματα σε ό,τι αφορά τα ατυχή γεγονότα που είχαμε, με τους θανάτους των συνανθρώπων μας δυστυχώς, είχαμε βίαια φαινόμενα αλλά όχι με πολύ μεγάλα ύψη βροχής", τόνισε μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ-ΜΠΕ, "Πρακτορείο 104,9FM" και συμπλήρωσε: "ήδη μέσα από τη νύχτα η κατάσταση ήταν πολύ καλύτερη". Σύμφωνα με τον κ.Καραγιαννίδη επρόκειτο για ένα κύμα που σάρωσε όλη την Κεντρική Μακεδονία, δημιουργώντας προβλήματα κατά περιοχές, με αποκορύφωμα την περιοχή της Χαλκιδικής.
Κατά τον επιστημονικό συνεργάτη του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, οι επιστήμονες θα μπορέσουν να έχουν πληρέστερη εικόνα για τα χαρακτηριστικά των φαινομένων, αφού δουν τα στοιχεία και μπορέσουν να έχουν μια "εκτίμηση της κατάστασης" ενώ το γεγονός της εμφάνισης των φαινομένων στο συγκεκριμένο γεωγραφικό τμήμα δεν ήταν κάτι τόσο πρωτοφανές ή ιδιαίτερο.
"Υπάρχουν κατά περιόδους ευρύτερες περιοχές, οι οποίες σαρώνονται από ένα ευρύτερο μέτωπο κακοκαιρίας, όπως μπορεί κάποιος να το χαρακτηρίσει δεν έχουν όμως παντού τα ίδια φαινόμενα (σ.σ να εμφανίζονται σε αυτές) και αυτό είναι κάτι, που εκ των προτέρων είναι πολύ δύσκολο να προβλεφθεί" τόνισε ο επιστήμονας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. "Το αν θα έχουμε για παράδειγμα τόσο ισχυρούς ανέμους στην Κασσανδρεία και όχι στη Σιθωνία δεν είναι κάτι το οποίο μπορεί να προβλεφθεί, είναι κάτι το οποίο μπορούμε να μελετήσουμε εκ των υστέρων" αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ.Καραγιαννίδης.
Σε ποιο επίπεδο μπορεί να φτάσει η δυνατότητα έγκαιρης προειδοποίησης από την πλευρά των επιστημόνων
«Ακόμη και αν τα στοιχεία πολλές φορές δείχνουν ότι μάλλον σε συγκεκριμένο σημείο θα έχουμε τον μεγαλύτερο όγκο των φαινομένων, ακόμη και αυτά μερικές φορές είμαστε διστακτικοί να τα δώσουμε (γνωστοποιήσουμε), καθώς υπάρχουν και περιπτώσεις, όπου παρότι το έχουμε "δει" (σ.σ στα επιστημονικά δεδομένα που προσλαμβάνουν οι επιστήμονες), τελικά το τελικό αποτέλεσμα δεν είναι και τόσο ισχυρό, οπότε ο πανικός (από μια προειδοποίηση), ίσως δημιουργήσει ακόμη περισσότερα προβλήματα από αυτά που θα είχαμε σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση» αναφέρει, ερωτηθείς για τις δυνατότητες και το εύρος έγκαιρης ενημέρωσης, που μπορούν να λάβουν σε αυτές τις περιπτώσεις οι αρμόδιες υπηρεσίες από τους ειδικούς επιστήμονες ο ειδικός φυσικός μετεωρολόγος.
Μεγάλος αλλά όχι πρωτοφανής αριθμός κεραυνικών χτυπημάτων στην επικράτεια
Εντυπωσιακό αν και "σε καμία περίπτωση πρωτοφανές" ήταν και το σημαντικό πλήθος των κεραυνών που κατεγράφησαν από τους επιστήμονες. "Τις τελευταίες 24 ώρες, με την αναφορά να γίνεται περισσότερο για τις έξι με επτά ώρες του μεσημεριού και του απογεύματος της Τετάρτης 10 Ιουλίου, πράγματι σε όλη την επικράτεια και σύμφωνα με μια καταμέτρηση και άθροιση των κεραυνικών χτυπημάτων, που έγινε από το σύστημα ΖΕΥΣ του Αστεροσκοπείου Αθηνών στις 11 το βράδυ, είχαμε πάνω από 5000 κεραυνούς. Είναι πολλοί μεν, αλλά όχι πρωτοφανής αριθμός. Επρόκειτο για κεραυνικά χτυπήματα, τα οποία ήταν εστιασμένα κυρίως σε Θράκη, Κεντρική Μακεδονία και ανατολικά της ηπειρωτικής και νότιας χώρας, δηλαδή Θεσσαλία κι Ανατολική Πελοπόννησο, τα περισσότερα όμως ήταν όντως στην περιοχή της Θράκης και στην Κεντρική Μακεδονία, εστιασμένα στα δύο πόδια της Χαλκιδικής με πολύ μεγάλη πυκνότητα κεραυνών να αποτυπώνεται και στην ειδική χαρτογράφηση που έχει γίνει", τόνισε ο φυσικός, μετεωρολόγος του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Ερωτηθείς δε για τη διάχυση της πληροφόρησης που δίδεται ως έγκαιρη, προ τέτοιων φαινομένων, από τους επιστήμονες, επισήμανε πως σημαντικός παράγοντας είναι "να υπάρχει και δεκτικότητα από τους πολίτες και τις υπηρεσίες που τυχόν θα πάρουν αυτές τις ενημερώσεις".
Καλλιάνος: Γιατί είχαμε τη θεομηνία στη Χαλκιδική
Τις αιτίες που προκάλεσαν τη θεομηνία στη Χαλκιδική από την οποία έχασαν τη ζωή τους έξι άνθρωποι ανέλυσε στον ΘΕΜΑ 104,6 ο μετεωρολόγος και βουλευτής της ΝΔ, Γιάννης Καλλιάνος. Όπως εξήγησε το «εκρηκτικό 24ωρο» για τη Βόρεια Ελλάδα φαινόταν από την Τετάρτη.
«Οι βροχές και η κακοκαιρία ήταν τόσο έντονη γιατί είχε επικρατήσει ζέστη σε όλη τη χώρα τις προηγούμενες ημέρες. Ειδικά, δε, την Τετάρτη επικράτησε και λίβας, νότιοι, δηλαδή, άνεμοι έντασης 6-7 μποφόρ με αποτέλεσμα να επικρατήσει ζέστη παντού, που ξήραναν τον τόπο καθώς έπεσε η σχετική υγρασία ενώ από τα βόρεια και τις Βαλκανικές χώρες μπήκε ένα μέτωπο καταιγίδων, ένα σύστημα εφοδιασμένο με τεράστια ποσότητα υγρασίας» είπε ο κ. Καλλιάνος.
«Αυτά τα δύο συστήματα - ο νοτιάς και από τη Βόρεια Ελλάδα το μέτωπο των καταιγίδων - συγκρούστηκαν και αυτή η σύγκρουση έφερε πολύ δυνατές βροχοπτώσεις, καταιγίδες και χαλαζοπτώσεις» συμπλήρωσε.
Στην ερώτηση αν είχε προβλεφθεί το μεγάλο πλήγμα στη Χαλκιδική ο Γιάννης Καλλιάνος απάντησε ότι «φαινόταν η περιοχή ότι θα έχει πολλές βροχές καθώς από την περιοχή της Πέλλας και ανατολικότερα, μέχρι τη Θράκη, φαινόταν ότι έχουμε πολύ αυξημένους δείκτες της αστάθειας».
Θ. Κολλυδάς: Ιδιο με το φονικό μπουρίνι του 1983 αυτό που έπληξε τη Χαλκιδική
Το φονικό μπουρίνι που είχε πλήξει την Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή του Θερμαϊκού στις 21 Ιουλίου του 1983 αφήνοντας πίσω του εννέα νεκρούς, θύμισε σε μετεωρολόγους τα δεδομένα της φονικής κακοκαιρίας που σάρωσε χθες βράδυ την Χαλκιδική.
«Τα μετεωρολογικά στοιχεία που είχαμε συγκεντρώσει τις προηγούμενες ημέρες είδαμε πως ήταν μια ίδια κατάσταση- καρμπόν με εκείνο το μπουρίνι κι αυτός είναι ο λόγος που εκδώσαμε το δελτίο επικίνδυνων καιρικών φαινομένων κι όχι απλώς επιδείνωσης καιρού» ανέφερε μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διευθυντής προγνώσεων του Εθνικού Μετεωρολογικού Κέντρου της ΕΜΥ κ Θοδωρής Κολυδάς.
«Χθες το επικαιροποιήσαμε και το βάλαμε (αυτό το μπουρίνι) με κόκκινο συναγερμό, το αναδείξαμε όσο μπορούσαμε περισσότερο και προειδοποιήσαμε για όλα τα στοιχεία...» πρόσθεσε
Ο κ Κολυδάς εκτίμησε ότι πρόκειται για την εκδήλωση ενός ισχυρού και καταστροφικού μπουρινιού από αυτά που πλήττουν συχνά περιοχές της Βόρειας Ελλάδας.
Αναφερόμενος στο φαινόμενο του ανεμοστρόβιλου επισήμανε ότι σε τέτοιους ισχυρούς ανεμοστρόβιλους δεν αποτυπώνεται τόσο η δύναμή τους στην οριζόντια ταχύτητα του ανέμου. «Στα καταιγιδοφόρα σύννεφα οι κατακόρυφες ταχύτητες του ανέμου είναι από δυο έως και τέσσερις φορές παραπάνω από τις οριζόντιες ταχύτητες του ανέμου. Αν δηλαδή ένα ανεμόμετρο μας δίνει 100 χλμ την ώρα τα ανοδικά μπορεί να φτάσουν στιγμιαία τρεις και τέσσερις φορές ισχυρότερα! Στιγμιαία... Γι αυτό “σηκώθηκε” και το βανάκι και οι στέγες... Στην Αμερική μπορούν να σηκώσουν κι ολόκληρα σπίτια...».
Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ
Φωτογραφία: INTIMENEWS
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Τροχαίο με δύο νεκρούς στις Αφίδνες: Γνωστός οδηγός σε αγώνες ταχύτητας Dragster ο 43χρονος στην BMW - Οδηγούσε μεθυσμένος [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x353/0,33,608,274/crop/both/b1/b14c79cdfe074f658ccf32acdf62bc7f.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τραγωδία στις Αφίδνες: Πώς έγινε το τροχαίο με τους 2 νεκρούς - Σε απόσταση 20μ. εκτινάχθηκαν τα καθίσματα [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/767x430/cu608x332/0,45,608,286/crop/both/d0/d00022b077384e6e8712a32b6a9018fd.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τέμπη: Συγγενείς των νεκρών έγραψαν ξανά τα ονόματα μπροστά από τη Βουλή [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x343/0,29,608,270/crop/both/67/678614213c724d9e8ed160f9ebbdf498.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Απόκοσμο σκηνικό στην Κρήτη: Τι είναι το φαινόμενο "προβέτζα" που κάλυψε με ομίχλη το Λασίθι [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x342/0,30,608,271/crop/both/93/939391f610254457a1e7eb010e690170.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Λούβρος: Η σοκαριστική στιγμή που ο ληστής παραβιάζει γυάλινη προθήκη στην "Αίθουσα του Απόλλωνα" - [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/crop/both/cc/cc0c5f0a4356486d98ff06a20859a395.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Χαλκιδική: Εντυπωσιακός υδροστρόβιλος καταγράφηκε στην Ουρανούπολη [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x428/0,20,608,361/crop/both/ca/caa2e17d18804429bb4cc9656153fddd.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σαν σήμερα: 25 χρόνια από το ναυάγιο του "Εξπρές Σάμινα" - 81 νεκροί μέσα σε λίγα λεπτά [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x437/0,47,608,388/crop/both/4b/4b20f7b375584883aae02bbc64da50cd.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σούπερ τυφώνας Ραγκάσα: Χτυπά αλύπητα Χονγκ Κονγκ, Ταϊβάν και Κίνα - 17 νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες [Βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x241/0,0,608,241/crop/both/17/17ddfe68f11f43cca89834dafaf97e56.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τέμπη: Συγγενείς των νεκρών έγραψαν ξανά τα ονόματα μπροστά από τη Βουλή [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x343/0,29,608,270/crop/both/67/678614213c724d9e8ed160f9ebbdf498.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Απόκοσμο σκηνικό στην Κρήτη: Τι είναι το φαινόμενο "προβέτζα" που κάλυψε με ομίχλη το Λασίθι [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x342/0,30,608,271/crop/both/93/939391f610254457a1e7eb010e690170.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τέσσερα άγνωστα σπήλαια στην Αμοργό: Στο φως ανεξερεύνητα βάραθρα [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/crop/both/df/df3a83a75b2c4a749a6281343788f548.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Αμπελόκηποι: Πώς αυτοκτόνησε ο 44χρονος - Έπινε καφέ, σηκώθηκε και βούτηξε στο κενό [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/500x280/cu608x353/0,12,608,353/crop/both/aa/aa4a6cec914043509c0fe59b5180387c.jpg?quality=60&404=default&v=2)
