Η κορυφαία αρχιτέκτονας του κόσμου ήταν μουσουλμανικής καταγωγής. Με την απώλεια της Ζάχα Χαντίτ σε ηλικία μόλις 65 χρόνων από καρδιακή προσβολή ο κόσμος της αρχιτεκτονικής χάνει μια δημιουργό που κινούνταν στην αιχμή της νεωτερικότητας. Κι όχι μόνο. Χάνει επίσης μια δημιουργό που έγινε σύμβολο για τις γυναίκες καλλιτέχνιδες σε όλο τον κόσμο. Από την αρχή της καριέρας της αντιμετώπισε αμέτρητες δυσκολίες στον ανδροκρατούμενο χώρο της αρχιτεκτονικής και κατάφερε να ξεχωρίσει λόγω της επιμονής, της πειθαρχίας αλλά και του μεγάλου της ταλέντου. «Τώρα αυτό που θέλω είναι να δημιουργώ ένα νέο είδος τοπίου, που να ρέει μαζί με τις σύγχρονες πόλεις και τις ζωές των κατοίκων τους», είχε πει η Ιρακινοβρετανή αρχιτέκτων που δούλεψε με την κίνηση, την προοπτική, την αποδόμηση και τις καμπύλες (ισλαμική αρχιτεκτονική), ενώ μέχρι να καθιερωθεί στο παγκόσμιο στερέωμα «κόπηκε» πολλές φορές λόγω ... υπερβολικής πρωτοπορίας. ΄Εργα της βρίσκονται σήμερα σε όλο τον κόσμο. Από τη Γερμανία ως το Χονγκ Κονγκ κι από εκεί ως το Αζερμπαϊτζάν.
«Η αρχιτεκτονική κυλούσε στο αίμα μου από την εφηβεία...»
«Η αρχιτεκτονική κυλούσε στο αίμα μου από την εφηβεία», έχει πει επίσης σε συνέντευξή της στο Guardian η Ζάχα Χαντίντ που γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Βαγδάτη, ενώ σπούδασε μαθηματικά στο αμερικανικό κολέγιο της Βηρυτού και αρχιτεκτονική στο Λονδίνο. Η «αποκάλυψη» που την οδήγησε στα «μονοπάτια» της αρχιτεκτονικής ήταν μια επίσκεψη στο νότιο Ιράκ, στις κατασκευές των αρχαίων Σουμέριων, οι οποίες, όπως έχει διηγηθεί, την ενέπνευσαν μέχρι το τέλος της καριέρας της. Σύμφωνα με την ίδια, ο αρχαίος καταυλισμός έμοιαζε να «κυλά» αρμονικά με τη φύση, κάτι που προσπάθησε κι εκείνη να εφαρμόσει με τις δημιουργίες της στα σύγχρονα αστικά τοπία. Μετά την αποφοίτησή της, συνεργάστηκε με τους καθηγητές αρχιτεκτονικής της, τον Έλληνα Ηλία Ζεγγέλη και τον Ολλανδό Ρεμ Κόλχας στο Γραφείο Μητροπολιτικής Αρχιτεκτονικής του Λονδίνου, όπου και έγινε συνέταιρος το 1977. Το 1980 άνοιξε στο Λονδίνο το δικό της αρχιτεκτονικό γραφείο. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 δίδαξε, επίσης, στην Αρχιτεκτονική Ένωση του Λονδίνου.
Τα μεγάλα της έργα: Από την Κίνα ως την Κύπρο
Χρειάστηκε να φτάσουν τα μέσα της δεκαετίας του ’90, προκειμένου να δοθεί στην αρχιτεκτονική φίρμα της Ζάχα Χαντίντ (Zaha Hadid Architects) η ευκαιρία να κατασκευάσει το πρώτο μεγάλης σπουδαιότητας κτίριό της: ο ριζοσπαστικής σύλληψης πυροσβεστικός σταθμός της Vitra, στο Weil am Rhein της Γερμανίας. Σ' αυτό φάνηκαν οι πρωτοποριακές απόψεις της στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. ΚΙ από εκεί πάλι, έπρεπε να περιμένουμε ως το 2000 για να δούμε το σύνολο των έργων της που έγραψαν ένα κομμάτι της ιστορίας της σύγχρονης αρχιτεκτονικής.
Κτήρια όμοια με μαθηματικά διαγράμματα
Οι πολυπρισματικές φόρμες, οι απροσδόκητες αιχμές αλλά και οι ελαστικές καμπύλες, όμοιες με μαθηματικά διαγράμματα, κυριάρχησαν στα έργα της που δηγμιουργήθηκαν ανά τον πλανήτη. Ανάμεσα σ' αυτά, ο Πύργος του Σκι στο Ινσμπρουκ της Αυστρίας, το Rosenthal Centre for Contemporary Art στο Σινσινάτι, η γέφυρα Pavilion στη Σαραγόσα, η Guangzhou Opera στην Κίνα, η Roca London Gallery στη βρετανική πρωτεύουσα, η Πλατεία Ελευθερίας στη Λευκωσία, το Κέντρο Επιστημών στο Βόλφσμπουργκ της Γερμανίας και άλλα.
Κτήρια - έργα τέχνης
Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν ολοκληρώθηκε στην Ιταλία η κατασκευή του νέου Μουσείου Τεχνών του 21ου Αιώνα, ο κόσμος συνέρευσε για να το δει πριν καν έλθουν τα εκθέματα, απλά για να θαυμάσει την κατασκευή. Για την κατασκευή αυτή, βραβεύθηκε με το βρετανικό βραβείο Στίρλινγκ.
'
Το πιο διάσημο έργο στην πατρίδα της
Το πιο διάσημο, ωστόσο, έργο της ήρθε το 2011. ΄Ηταν η χρονιά που της ανατέθηκε να σχεδιάσει το Kολυμβητικό Κέντρο (London Aquatics Centre) για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου το 2012. Το τελικό αποτέλεσμα, με το ρευστό του περίγραμμα, όμοιο με φουτουριστική διαστημική άκατο, έκλεψε τις εντυπώσεις ανάμεσα στα υπόλοιπα κτίσματα των Αγώνων. Το 2004 ήταν η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το Βραβείο Pritzker, το αντίστοιχο Νομπέλ της Αρχιτεκτονικής. Δύο ακόμα φορές βραβεύθηκε από τον αντίστοιχο θεσμό της Βρετανίας, ενώ έχει χρισθεί Dame από τη βασίλισσα Ελισάβετ.
«Η κληρονομιά της θα ζήσει...»
Η είδηση του θανάτου της επιβεβαιώθηκε από τη δημόσια τηλεόραση του Ιράκ. «Θλίβομαι πολύ για τον θάνατο της Ζάχα Χαντίντ. Ήταν έμπνευση για τον κόσμο και η κληρονομιά της θα ζήσει στα πανέμορφα κτίρια στο Στράτφορντ και σε όλον τον κόσμο», έγραψε στο Twitter ο δήμαρχος του Λονδίνου Μπόρις Τζόνσον. Κι είχε δίκιο.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Συνάντηση Ιερώνυμου με τον Παλαιστίνιο δήμαρχο της Βηθλεέμ: "Προσευχηθείτε για εμάς" [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,21,608,362/crop/both/ac/acc7258e6b224f1faf0c86fca7cd2e48.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Τζόρτζιο Αρμάνι: Στη Ριβάλτα της βόρειας Ιταλίας τώρα η κηδεία του - Σε πολύ στενό κύκλο [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,59,608,300/crop/both/66/66842c7d090043d2bc16a813f6a802db.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![ΗΠΑ: Η στιγμή της σφαγής 23χρονης Ουκρανής από 35χρονο σε βαγόνι - Τη μαχαίρωσε πισώπλατα [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/crop/both/f7/f740c69c5f3145718b802c34b57744c1.jpg?quality=60&404=default&v=2)
