Αν συμφωνούν σε κάτι πολιτικό προσωπικό, οικονομικοί παράγοντες, αλλά και εκπρόσωποι θεσμών, είναι ότι οι επενδύσεις αποτελούν βασικό πυλώνα πάνω στον οποίο πρέπει η χώρα να χτίσει το μετα-μνημονιακό της αφήγημα. Με την πρόκληση αυτή έκανε το «ντεμπούτο» της μια αξιέπαινη προσπάθεια, το πρώτο forum 2018 με θέμα “InvestGR- Ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα», που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα.
Συμμετείχαν στελέχη ελληνικών και ξένων εταιριών που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, καθηγητές πανεπιστημίων, εκπρόσωποι της ΕΕ, αλλά και Ανεξάρτητων Αρχών, ενώ τον λόγο πήραν ο υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Στέργιος Πιτσιόρλας, η επικεφαλής του Κινήματος Αλλαγής Φώφη Γεννηματά και ο αντιπρόεδρος της ΝΔ Κωστής Χατζηδάκης.
Ο ιδρυτής του “InvestGR” Ανδρέας Γιαννόπουλος παραθέτοντας τους λόγους που τον οδήγησαν στην πρωτοβουλία αυτή, εξήγησε ότι κύριος στόχος είναι να γίνουν τα απαραίτητα εκείνα βήματα από την πολιτεία ώστε να καταστεί η Ελλάδα ελκυστικός προορισμός για τις ξένες επενδύσεις. Αποκάλυψε μάλιστα ότι θα υπάρξει και συνέχεια καθώς επιδίωξη του είναι να επαναληφθεί και του χρόνου το ίδιο forum ώστε να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης μεταξύ του τι έγινε και τι δεν έγινε. Σημειώνεται ότι το υλικό θα διανεμηθεί τις επόμενες ημέρες στον Πρωθυπουργό, στα μέλη της κυβέρνησης, στους πολιτικούς αρχηγούς και στους βουλευτές των κομμάτων.
Σημείο αιχμής στην εκδήλωση αποτέλεσαν οι απόψεις των άμεσα ενδιαφερόμενων, των στελεχών δηλαδή των ξένων εταιριών που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας και γνωρίζουν και… από την καλή και από την ανάποδη την ελληνική πραγματικότητα. Τις απόψεις και τις θέσεις τους ανέλυσε ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου της Αθήνας Γιώργος Παγουλάτος που είχε την επιστημονική ευθύνη σύνταξης του σχετικού κειμένου.
Σημαντική αλλά και ενδιαφέρουσα ήταν και η έρευνα που διενέργησε η εταιρία μετρήσεων κοινής γνώμης Metron Analysis και παρουσίασε ο πρόεδρος της και διευθύνων σύμβουλος Σταύρος Φαναράς. Στην έρευνα της Metron συμμετείχαν 30 CEOs ξένων εταιρειών στην Αττική οι οποίοι εκπροσωπούσαν εταιρίες μικρού έως μεγάλου (πάνω από 250 εργαζόμενοι) μεγέθους.
Τα βασικά σημεία της έρευνας της Metron- Tι προκύπτει;
Παρά τις αδυναμίες, τα προβλήματα αλλά και την πολιτική ρευστότητα που υπήρξε κατά την περίοδο της κρίσης, οι εταιρίες που συμμετείχαν στην έρευνα επένδυσαν περί τα 2,3 δις τα τελευταία πέντε χρόνια. Σύμφωνα μάλιστα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας το συνολικό ποσό των άμεσων ξένων επενδύσεων κατά το ίδιο χρονικό διάστημα υπολογίζεται σε 11,6 δισ.
Αισιόδοξο είναι το γεγονός ότι 8 στις 10 εταιρίες (83%) που μετείχαν στην έρευνα θεωρούν πολύ ή αρκετά πιθανό να προχωρήσουν σε μελλοντικές επενδύσεις στην Ελλάδα, ενώ από αυτές, 6 στις 10 σχεδιάζουν επενδύσεις στην Ελλάδα μέσα στον επόμενο χρόνο. Όσο για το ύψος των επενδύσεων : Το 67% σκοπεύει να επενδύσει έως 10 εκατομμύρια ευρώ, το 17% έως 100 εκατομμύρια ευρώ και το 8% περισσότερα από 100 εκατομμύρια ευρώ.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και απόψεις των CEO για την εικόνα της χώρας ως επενδυτικού προορισμού. Έτσι, 2 στους 3 CEO πιστεύουν ότι η εικόνα της χώρας ως επενδυτικού προορισμού θα βελτιωθεί στο άμεσο μέλλον (67%), ενώ ένα 33% εκτιμά ότι αυτή θα παραμείνει στάσιμη. Η απόφαση των εταιριών που συμμετείχαν στην έρευνα να επεκτείνουν τον κύκλο των εργασιών τους στην Ελλάδα αλλά και η αίσθηση βελτίωσης της εικόνας της Ελλάδας ως επενδυτικού προορισμού σχετίζεται προφανώς και με την εκτίμηση που έχουν για την πορεία της χώρας. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι υπάρχει ακόμα κάποιος προβληματισμός στις έδρες των εταιριών στο εξωτερικό, κάτι που καταγράφηκε στην έρευνα.
Συγκεκριμένα, το 50% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί σε σχέση με την αρχή της κρίσης. Το 33,3% θεωρεί ότι η κατάσταση παραμένει στάσιμη, ενώ το 16,7% ότι χειροτέρεψε. Την ίδια στιγμή, η εικόνα της Ελλάδας στις έδρες των εταιριών είναι ακόλουθη: Το 53,3% θεωρεί ότι η κατάσταση παραμένει στάσιμη, το 10% ότι χειροτέρεψε, ενώ μόλις το 33,3% ότι έχει βελτιωθεί.
Σύμφωνα με τις έδρες των εταιριών που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας ο πιο σημαντικός παράγοντας που έχει βελτιωθεί αναφορικά με τη έναρξη της κρίσης είναι η ανάκαμψη της οικονομίας, ενώ η υψηλή φορολογία αποτελεί τον πιο ισχυρό ανασταλτικό παράγοντα για τις επενδύσεις.
Αίσθηση προκαλεί επίσης ότι με εξαίρεση το ανθρώπινο δυναμικό όλοι οι υπόλοιποι παράγοντες που επηρεάζουν τις επιχειρηματικές δραστηριότητες (υποδομές, έρευνες/καινοτομία, απονομή δικαιοσύνης, δημόσια διοίκηση, καταπολέμηση διαφθοράς, φορολογία) αξιολογούνται αρνητικά.
«Το ενδιαφέρον και η θετική διάθεση από τον διεθνή επενδυτικό περίγυρο φαίνεται πως υπάρχει ή έστω αναθερμαίνεται» υπογράμμισε ο Στράτος Φαναράς σημειώνοντας ταυτόχρονα ότι υπάρχουν προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν για να κερδίσει η χώρα το στοίχημα.
Διαβάστε όλη την έρευνα εδώ
Διαβάστε τη σύνοψη των ευρημάτων εδώ
Ποια εμπόδια παραμένουν: Η ανάλυση του Γ. Παγουλάτου
Σύμφωνα με τον καθηγητή του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Γ. Παγουλάτου, ο οποίος είχε και την επιστημονική ευθύνη σύνταξης του κειμένου πρωτοβουλίας για τη διοργάνωση (δείτε το κείμενο εδώ), αν και η Ελλάδα διαθέτει μια σειρά από βασικά πλεονεκτήματα ως προορισμός Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (ΑΞΕ) δεν μπορεί να ανταγωνιστεί με επιτυχία άλλες χώρες προορισμού των ΑΞΕ, γεγονός που αποτυπώνεται και στην κατάταξη της χώρας στην 67η θέση μεταξύ των 190 χωρών στον δείκτη «ευκολίας επιχειρηματικής δραστηριότητας» της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Οι συνολικές εισροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων έφτασαν το 2017 τα 3,6 δις, ποσό που θεωρείται η καλύτερη ετήσια επίδοση από την αρχή της κρίσης. Ωστόσο τα συνολικά ποσοστά ΑΞΕ/ΑΕΠ παραμένουν σε ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα της Ευρωζώνης, πράγμα που αποδεικνύει την μακρά απόσταση που πρέπει ακόμα να διανυθεί.
Την ίδια στιγμή η Ελλάδα θεωρείται ελκυστική για επενδύσεις τεχνολογίας, πληροφορίας και επικοινωνιών διότι μεταξύ των άλλων υπάρχουν:
· Διαθεσιμότητα πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
· Σχεδόν το σύνολο των αποφοίτων μιλά ξένες γλώσσες.
· Καλές έως πολύ καλές υποδομές (τηλεπικοινωνίες, αεροπορικές συνδέσεις, ΜΜΕ, σύγχρονοι χώροι γραφείων σε ελκυστικές τιμές κ.α).
· Ιδανικές καιρικές συνθήκες.
· Ανταγωνιστικό εύρος μισθών σε σύγκριση με τη Δυτική Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
· Μεταρρυθμισμένο εργατικό δυναμικό και εύκολα εκπαιδεύσιμο.
· Γεωγραφικά πλεονεκτήματα.
Ο καθηγητής σημειώνει ότι τα τελευταία χρόνια η Ελλάδα έχει κάνει σταθερά βήματα για να αντιμετωπίσει τις αδυναμίες στην προσέλκυση Άμεσων Ξένων Επενδύσεων. Πρέπει όμως να γίνουν ακόμα πολλά σε βασικές πτυχές όπως στην δημόσια διοίκηση, την απονομή της Δικαιοσύνης, την φορολογία κ.α
Αναλυτικότερα, τα βασικά σημεία που εντοπίζει το «κείμενο πρωτοβουλίας» είναι εξής:
- Δημόσια Διοίκηση / Ρυθμιστικό πλαίσιο
Η λειτουργία του κράτους και το ρυθμιστικό πλαίσιο εξακολουθούν να λειτουργούν αποτρεπτικά για τις επενδύσεις. Πολυνομία, χαμηλή ποιότητα, πολυπλοκότητα και αντιφατικότητα διαδικασιών και κανόνων, επικαλύψεις αρμοδιοτήτων, δυσκολίες αδειοδότησης είναι κεντρικά προβλήματα.
Οι προτάσεις περιλαμβάνουν: ελάφρυνση του γραφειοκρατικού βάρους των επιχειρήσεων, επιμόρφωση δημοσίων υπαλλήλων, μεγαλύτερη αξιοποίηση των ψηφιακών εργαλείων και αυτοματοποίηση διαδικασιών, εισαγωγή του κανόνα «οne-in, one-out», δημιουργία σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες ενός Help Desk, απλούστευση και ηλεκτρονικοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης, περιορισμό του προληπτικού ελέγχου και αντικατάστασή του με κατασταλτικό, ορθή διαχείριση και αξιοποίηση των Big Data από τη Διοίκηση, επανακωδικοποίηση και απλούστευση της νομοθεσίας, στρατηγική ανθρώπινων πόρων για την αξιολόγηση της Δημόσιας Διοίκησης, υιοθέτηση βέλτιστων διεθνών πρακτικών για άρση εμποδίων στην αγορά σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, καταπολέμηση της διαφθοράς και στοχευμένη βελτίωση των επιδόσεων στους σχετικούς δείκτες.
- Απονομή δικαιοσύνης και επίλυση διαφορών
Η επιβολή των συμβάσεων, η εξασφάλιση τήρησης των συμφωνημένων και δικαστικής διευθέτησης των διαφορών είναι ένας άλλος σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει τις επενδυτικές αποφάσεις. Οι τεράστιες καθυστερήσεις στην απονομή δικαιοσύνης αποτρέπουν τις ξένες επενδύσεις.
Οι προτάσεις περιλαμβάνουν: επίσπευση της απονομής δικαιοσύνης, αξιοποίηση των τεχνολογικών μέσων που προσφέρει η ψηφιακή εποχή, θέσπιση κινήτρων και αντικινήτρων για τον περιορισμό της χρήσης ένδικων μέσων, αποσυμφόρηση της Δικαιοσύνης και ενίσχυση της εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών, επιμόρφωση δικαστικών υπαλλήλων, ενίσχυση της διοικητικής αναβάθμισης του μηχανισμού και των διαδικασιών απονομής δικαιοσύνης, χρήση σύγχρονων τεχνολογικών μέσων κατά τα διάφορα στάδια μιας δίκης, επανεκπαίδευση και κατάρτιση των δικαστών.
- Φορολογία
Πάγιο πρόβλημα είναι η συχνή μεταβολή του φορολογικού πλαισίου. Το διαρκώς μεταβαλλόμενο φορολογικό πλαίσιο «εξουδετερώνει» την προβλεψιμότητα και απομακρύνει επενδυτές από την Ελλάδα. Οι υφιστάμενοι φορολογικοί συντελεστές κεφαλαίου και εργασίας είναι πολύ υψηλοί, ιδίως σε συνδυασμό με το ασφαλιστικό κόστος. Στην πρόσφατη έκθεση του World Economic Forum, επί 137 χωρών, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση όσον αφορά την επίδραση της φορολογίας στα κίνητρα για επενδύσεις.
Οι προτάσεις περιλαμβάνουν: αποκατάσταση διαφάνειας και σταθερότητας στο φορολογικό περιβάλλον, απλούστευση του φορολογικού κώδικα και συνολική αναθεώρηση της φορολογικής νομοθεσίας, μείωση της συνολικής φορολογικής και ασφαλιστικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων και της εργασίας, φορολογικά κίνητρα για τα ξένα στελέχη, μείωση φορολογικών συντελεστών σε εταιρείες που επανεπενδύουν τα κέρδη τους, υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών για τη χάραξη ενιαίας εθνικής φορολογικής πολιτικής, τεχνολογικό εκσυγχρονισμό και ψηφιοποίηση της φορολογικής διοίκησης στο σύνολο των διαδικασιών, βελτίωση της φορολογικής δικαιοσύνης και των διαδικασιών επίλυσης διαφορών, συνεχή επανεκπαίδευση των στελεχών της φορολογικής διοίκησης.
- Ανθρώπινο κεφάλαιο
Η Ελλάδα διαθέτει ανθρώπινο κεφάλαιο υψηλής ποιότητας, αλλά η αγορά εργασίας παραμένει δύσκαμπτη και χαρακτηρίζεται από αναντιστοιχία δεξιοτήτων, υψηλή ανεργία και εκπατρισμό ταλαντούχου ανθρώπινου δυναμικού. Οι μεγαλύτερες προκλήσεις εντοπίζονται σε: ανεπαρκή επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων, αναντιστοιχία μεταξύ αναγκών αγοράς και εκπαιδευτικού συστήματος, χαμηλή διασύνδεση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις, απουσία «soft skills», αδυναμία της πολιτείας να επανεντάξει στην αγορά εργασίας τους χιλιάδες ανέργους.
Προτείνεται η σταδιακή μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ιδιαίτερα στους αμειβόμενους σε χαμηλότερα μισθολογικά κλιμάκια, επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών για τους νεοεισερχομένους στην αγορά εργασίας, παροχή φορολογικών κινήτρων για τους εργοδότες που αυξάνουν τις θέσεις εργασίας και δίνουν παροχές στους εργαζομένους τους.
Επίσης: απλοποίηση και κωδικοποίηση της εργατικής νομοθεσίας, αύξηση της ευελιξίας των επιχειρήσεων όσον αφορά τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, ενίσχυση δεξιοτήτων των ανέργων με βάση τις ανάγκες της αγοράς, προσαρμογή του εκπαιδευτικού συστήματος στα τεχνολογικά δεδομένα της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, εκσυγχρονισμό επαγγελματικού προσανατολισμού, καλύτερη σύνδεση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, ενσωμάτωση της πρακτικής άσκησης φοιτητών σε επιχειρήσεις και οργανισμούς, συστηματική στόχευση πολιτικών για τον επαναπατρισμό επαγγελματιών από το εξωτερικό.
- Έρευνα και καινοτομία
Η Ελλάδα διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα αλλά και σημαντικές υστερήσεις στο πολύ σημαντικό πεδίο της έρευνας, τεχνολογίας και καινοτομίας, αδυναμίες που περαιτέρω ενισχύουν το πρόβλημα «διαρροής εγκεφάλων» στο εξωτερικό. Είναι στρατηγικό ζητούμενο για την ελληνική οικονομία να πείσει τις μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις να εγκαταστήσουν και να αναπτύξουν στην Ελλάδα τα τμήματα έρευνας και ανάπτυξης (R&D), καθιστώντας την Ελλάδα χώρα καινοτόμου παραγωγής, με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα για την οικονομία, την εκπαίδευση, την κοινωνία. Οι προτάσεις περιλαμβάνουν: εισαγωγή φορολογικών και άλλων κινήτρων για επένδυση στην έρευνα και τεχνολογία με βάση επιτυχημένες διεθνείς πρακτικές, αυστηρή προστασία της καινοτομίας και των πνευματικών δικαιωμάτων, υποστηρικτικό κανονιστικό πλαίσιο για νεοφυείς εταιρείες, Patent Box Regime, απελευθέρωση των ΑΕΙ από τους γραφειοκρατικούς περιορισμούς του κράτους, για να αναπτύξουν ερευνητικές συνεργασίες και συμπράξεις με τον ιδιωτικό τομέα.
- Υποδομές
Η λειτουργία των υποδομών είναι εξαιρετικά σημαντική για την παραγωγικότητα και ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας. Η κατάσταση των υποδομών είναι σε γενικές γραμμές καλή, κυρίως λόγω του αποθέματος υποδομών που δημιουργήθηκαν κατά την προ κρίσης περίοδο.
Οι προτάσεις βελτίωσης περιλαμβάνουν: σχεδιασμό επενδύσεων σε υποδομές με στόχο την αποδοτική λειτουργία (αύξηση παραγωγικότητας, μείωση κόστους επιχειρήσεων, αμεσότερη πρόσβαση σε ξένες αγορές), έμφαση στην ανάπτυξη υποδομών τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας, εκσυγχρονισμό των υποδομών στις βιομηχανικές περιοχές, ανάπτυξη συστημάτων επεξεργασίας λυμάτων και διαχείρισης αστικών αποβλήτων, εκσυγχρονισμό του δικτύου παραγωγής ενέργειας και άρση των υφιστάμενων εμποδίων με στόχο τη μείωση του ενεργειακού κόστους, δημιουργία επιχειρηματικών πάρκων, επιτάχυνση των αποκρατικοποιήσεων, ενιαίο σχέδιο ανάπτυξης των μεταφορών (λιμάνια - σιδηρόδρομος - αυτοκινητόδρομοι - αεροδρόμια), διεύρυνση της χρηματοδότησης έργων με ΣΔΙΤ, φορολογικά κίνητρα για την ανάπτυξη «πράσινων» επενδύσεων υποδομών.
Φωτογραφία: Shutterstock
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr
![Σπανούλης σε ερώτηση για την Γάζα: "Θέλω να μιλήσω μόνο για μπάσκετ" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,37,608,378/crop/both/87/87c19f92ecd04340a97201c47534defb.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ομιλία Μητσοτάκη στη ΔΕΘ: Η μπασκετική ατάκα, η μαντινάδα και το χειροκρότημα της Μαρέβας [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,35,608,376/crop/both/8c/8c8f28c9cde74ec8adb8a678392ccc9e.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Συγκινητικό: Ο Ρονάλντο πήρε αγκαλιά έναν πιτσιρικά και εκείνος έβαλε τα κλάματα [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x341/0,0,608,341/crop/both/31/316986daa96e42db825f940ae314b423.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Συναγερμός στη Γαλλία: Αυτοκίνητο έπεσε πάνω σε πεζούς - Ένας νεκρός και έξι τραυματίες [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x456/0,115,608,456/crop/both/9e/9e4acf696f1340f4b8781bdc0c1ee2c9.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Σύνταγμα: Μολότοφ και επεισόδια μετά τη συγκέντρωση για τα Τέμπη [εικόνες]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,63,608,404/crop/both/a1/a10d45a586454ee99d919d7ec697b49a.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Ο Ραφίνια κατηγορεί τη Disneyland για ρατσισμό: "Αγνοήσατε τον γιο μου επειδή δεν είναι λευκός" [βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x337/3,0,604,337/crop/both/40/40acc6894ba54e338b97b0cd161fa7cd.png?quality=60&404=default&v=2)
![Καρυστιανού από το Σύνταγμα για τα Τέμπη: "Τα οστά των παιδιών μας μπορούν να αποκαλύψουν την αλήθεια" [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x405/0,116,608,357/crop/both/03/0343435620764bc982040572fbc0d43b.jpg?quality=60&404=default&v=2)
![Διαδηλώσεις έξω από τη ΔΕΘ: Ακρίβεια, στεγαστικό και Γάζα στην πρώτη γραμμή [εικόνες - βίντεο]](https://www.thetoc.gr/Content/ImagesDatabase/p/207x116/cu608x406/0,118,608,359/crop/both/ad/adcdf7cd67f94abaaa9adf18859b6023.jpg?quality=60&404=default&v=2)
