Μύκονος-Σαντορίνη-Κέρκυρα πνίγονται στα σκουπίδια - Κίνδυνος να "παγώσουν" έργα διαχείρισης μισού δισ. ευρώ

ΙΝΤΙΜΕ

Την ίδια ώρα που σημαντικοί ελληνικοί νησιωτικοί προορισμοί, όπως η Μύκονος, η Κέρκυρα και η Σαντορίνη "πνίγονται" στα σκουπίδια κυρίως λόγω της αυξημένης τουριστικής κίνησης, οι διαγωνισμοί του υπουργείου περιβάλλοντος και ενέργειας για έργα διαχείρισης απορριμμάτων αξίας περίπου μισού δισ. € βρίσκονται σε μία επικίνδυνη καμπή με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να μην ολοκληρωθούν και τα υπογεγραμμένα έργα να παγώσουν επ΄αόριστον.

Όπως αναφέρουν στο The TOC πηγές με πολύ καλή γνώση της αγοράς της διαχείρισης απορριμμάτων το βασικότερο πρόβλημα για τους εν λόγω διαγωνισμούς που έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον των μεγάλων κατασκευαστικών ομίλων, αλλά και εταιρειών της τσιμεντοβιομηχανίας, είναι το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέλει να κλείσει τη στρόφιγγα της χρηματοδότησης.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ακόμα και έργα που έχουν δημοπρατηθεί αλλά δεν έχουν ξεκινήσει, να κινδυνεύουν με πάγωμα και το ελληνικό κράτος να αναζητά άλλες πηγές χρηματοδότησης.

Δηλαδή για να μην παγώσουν τελείως τα έργα αυτά θα πρέπει να ενταχθούν στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, άρα να πληρωθούν από το Κρατικό Προϋπολογισμό, ή να δεσμευτούν πόροι από το νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, το οποίο, ωστόσο, έχει διαφορετική αρχιτεκτονική, ενώ αναμφίβολα θα στερηθούν χρηματοδότησης νέα έργα.

Απογοητευτική η εικόνα σε τουριστικά νησιά - Αυξημένος κίνδυνος πυρκαγιών

Μέσα από πλήθος ρεπορτάζ αλλά και των προειδοποίησεων του Συνηγόρου του Πολίτη ύστερα από την έρευνα για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη γίνεται ξεκάθαρο ότι η εικόνα που επικρατεί στα νησιά όσον αφορά την συγκέντρωση αλλά και τη διαχείριση των απορριμμάτων είναι απογοητευτική.

Επισημαίνεται, δε, η ύπαρξη Χώρων Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) και Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ), με αποτέλεσμα να κινδυνεύει η χώρα μας και με πρόστιμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η Κέρκυρα στην οποία εδώ και αρκετά χρόνια ακυρώνεται και δημοπρατείται εκ νέου μία μονάδα διαχείρισης απορριμμάτων αξίας 71 εκατ. €. Εν τούτοις, δεν έχει δοθεί λύση στο πρόβλημα της διαχείρισης των αποβλήτων στο νησί των Φαιάκων που κάθε χρόνο βουλιάζει από τους τουρίστες. Αυτό έχει αποτέλεσμα τα απορρίμμματα να στέλνονται στην Ήπειρο όπου υπάρχει εν λειτουργία εργοστάσιο επεξεργασίας απορριμμάτων, το οποίο κατασκεύασε η ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ.

Σχετικά με τις "προφητικές" προειδοποιήσεις του Συνηγόρου του Πολίτη, αυτές αφορούν μεταξύ άλλων τη Σίφνο, Σαντορίνη και την Τήνο. Μάλιστα στην έρευνα για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη που δημοσιεύθηκε στα μέσα Ιουνίου τονίζεται ότι η μη ορθή διαχείριση των αποβλήτων, πέρα από τις προφανείς περιβαλλοντικές της επιπτώσεις, οδηγεί σε αρνητική εικόνα για τη χώρα και αποδυνάμωση της τουριστικής της δυναμικής.

Ένα ακόμα πρόβλημα που δημιουργηθεί η απουσία υποδομών για τη διαχείριση απορριμμάτων σύμφωνα με την έκθεση είναι το γεγονός ότι στους περισσότερους εν λειτουργία Χ.Α.Δ.Α., δεν λαμβάνονται ούτε τα ελάχιστα μέτρα για την προστασία του περιβάλλοντος (περίφραξη, ημερήσια κάλυψη, λήψη μέτρων πυροπροστασίας). Έχει διαπιστωθεί η συχνή πρόκληση πυρκαγιών, είτε λόγω αυτανάφλεξης είτε από πρόθεση για τη μείωση του όγκου των αποβλήτων.

Ποιο είναι το πρόβλημα με έργα που -δεν- τρέχουν

Το πρόβλημα σύμφωνα πάντοτε με τις ίδιες πηγές ξεκινάει από το γεγονός ότι πρόκειται για δημόσια έργα που είχαν προκηρυχθεί από τα τέλη της περασμένης δεκαετίας. Επομένως πρέπει να χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, δηλαδή το ΕΣΠΑ 2014-2020 που είχαν ενταχθεί αλλά έληξε, ή τους φορείς διαχείρισης στερεών αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) που αποτελούνται από τους Δήμους και τις Περιφέρειες. Εν τούτοις, οι τελευταίοι δεν έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν τόσο μεγάλα project με αποτέλεσμα η ευθύνη να βρίσκεται στα χέρια του αρμόδιου υπουργού.

Επιπλέον το νέο ΕΣΠΑ προβλέπει ότι η χρηματοδότηση για τα έργα διαχείρισης τη περίοδο 2021-2027 ανέρχεται στο 45% με 60%. Αυτό έχει αποτέλεσμα τα κονδύλια της ΕΕ να υπολείπονται σημαντικά από αυτά της περιόδου 2014-2020 που ανήλθε στο 85%. Δημιουργείται, επομένως, ένα χρηματοδοτικό κενό της τάξης των 200 εκατ. €. Ειδάλλως, τα έργα στα οποία υπάρχουν ήδη υπογεγραμμένες συμβάσεις και εκτελούνται κινδυνεύουν να "παγώσουν".

Επιπλέον, η κατάσταση γίνεται ακόμα χειρότερη καθώς η Επιτροπή DG REGIO της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ζητά για να ενταχθούν τα υφιστάμενα έργα στο νέο ΕΣΠΑ να έχει καλυφθεί από το κράτος το 5% της αξίας των εργασιών, δηλαδή περίπου 25 εκατ. Ευρώ.

Μία άλλη, αρκετά πιο δυσμενής λύση, όπως προσθέτουν οι ίδιες πηγές, είναι οι ανάδοχοι να αμείβονται σε βάθος χρόνου για τη λειτουργία των μονάδων, δηλαδή ένα μοντέλο ΣΔΙΤ. Ωστόσο, αυτό θα είναι αρκετά δύσκολο να επιτευχθεί καθώς η πλειοψηφία των μονάδων διαχείρισης απορριμμάτων έχουν δημοπρατηθεί ως δημόσια έργα.

Η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει τεταμένες σχέσεις μεταξύ του αρμόδιου Γενικού Γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Μανώλη Γραφάκου και του επικεφαλής της DG REGIO, Carster Rassmusen, με μήλος της έριδος το νέο χρηματοδοτικό "κοκτέιλ".

Δείτε εδώ φωτογραφίες από την έρευνα του Συνηγόρου του Καταναλωτή

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr