Τράπεζες: Να μην γίνουμε το «μακρύ χέρι» της Εφορίας

Κολλημένη με τις… καταθέσεις εμφανίζεται η εφορία καθώς μετά τη χθεσινή απόφαση που επιβάλλει τις υποχρεωτικές ηλεκτρονικές κατασχέσεις σε οφειλέτες που χρωστούν περισσότερα από 70.000 ευρώ, θα έρθουν και δύο νομοσχέδια που επίσης θα προκαλέσουν αναστάτωση στους οφειλέτες: το πρώτο νομοσχέδιο, θα αφορά στην εθελοντική αποκάλυψη των καταθέσεων που βρίσκονται είτε στο εξωτερικό είτε σε ελληνικά… στρώματα.

Το πρόβλημα με όλες αυτές τις επικείμενες νομοθετικές αλλαγές είναι η έλλειψη σαφούς σχεδιασμού

Το δεύτερο νομοσχέδιο, θα αφορά στην τροποποίηση των διατάξεων του περιουσιολογίου έτσι ώστε να καταστεί υποχρεωτική και η αναγραφή των καταθέσεων εντός και εκτός ελληνικών συνόρων στη «μερίδα» του κάθε φορολογούμενου. Το πρόβλημα με όλες αυτές τις επικείμενες νομοθετικές αλλαγές είναι η έλλειψη σαφούς σχεδιασμού: από τη μία οι φορολογικές αρχές απειλούν με κατασχέσεις όσους έχουν χρέη στην εφορία και από την άλλη απευθύνουν προσκλητήριο νομιμοποίησης καταθέσεων χωρίς όμως να διευκρινίζεται αν όσοι ανταποκριθούν σε αυτό το «προσκλητήριο» θα απολαμβάνουν κάποιου είδους «ασυλία» από κατασχέσεις ή έστω από εμπλοκή με τη δικαιοσύνη.

Η «αυτοδήλωση» των καταθέσεων

Το πρώτο νομοσχέδιο αφορά στη χορήγηση άφεσης φορολογικών αμαρτιών για όσους εμφανίσουν «κρυφές» καταθέσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό πληρώνοντας βέβαια τον αναλογούντα φόρο με συντελεστές που θα ξεπερνούν ακόμη και το 40%.

Το νομοσχέδιο για την «αυτοδήλωση» των καταθέσεων αναμένεται ότι θα απαλλάσσει τον καταθέτη από τις ποινικές ευθύνες που καταλογίζονται σε περίπτωση του αδικήματος της φοροδιαφυγής. Βέβαια, από τη τελική μορφή της διάταξης, θα προκύψει αν το «συγχωροχάρτι» θα είναι ολοκληρωτικό ή αν οι φορολογικές αρχές θα διατηρήσουν για τον εαυτό τους το δικαίωμα να επανέλθουν σε περίπτωση που εντοπίσουν φαινόμενα «ξεπλύματος» βρώμικου χρήματος.

Οι δύο προηγούμενες απόπειρες απέτυχαν καθώς δεν προσέφεραν «συγχωροχάρτι» στους καταθέτες έναντι των ποινικών κυρώσεων

Το νομοσχέδιο για την «αυτοδήλωση» των καταθέσεων, θα είναι το 3ο κατά σειρά με ανάλογο περιεχόμενο που έχει ψηφιστεί από το 2004 μέχρι σήμερα. (σ.σ η πρώτη φορά ήταν το 2004 επί υπουργίας Γ. Αλογοσκούφη και η 2η το 2010 επί Γ. Παπακωνσταντίνου). Και οι δύο προηγούμενες απόπειρες απέτυχαν καθώς οι νόμοι που είχαν κατατεθεί άφηναν μια σημαντική εκκρεμότητα: δεν προσέφεραν «συγχωροχάρτι» στους καταθέτες έναντι των ποινικών κυρώσεων που προβλέπει ο νόμος του 2008 για το ξέπλυμα του βρώμικου χρήματος.

Ακόμη και οι λίγοι φορολογούμενοι που εντάχθηκαν στις ρυθμίσεις, έρχονται αυτή την περίοδο αντιμέτωποι με δυσάρεστες εκπλήξεις όταν για κάποιο λόγο καλούνται για έλεγχο από το Κέντρο Φορολογουμένων Μεγάλου Πλούτου ή το ΣΔΟΕ. Πρακτικά, καλούνται να αποδείξουν την προέλευση των χρημάτων που έχουν επαναφέρει στην Ελλάδα από τράπεζες του εξωτερικού. Λογιστές που έχουν εκπροσωπήσει πελάτες σε σχετικούς ελέγχους (σ.σ ειδικά το ΚΕΦΟΜΕΠ έχει ανοίξει εκατοντάδες τέτοιους φακέλους εξαιτίας της διερεύνησης των υποθέσεων με τα εμβάσματα στο εξωτερικό της περιόδου 2009-2012) επισημαίνουν ότι είναι συχνά το φαινόμενο να αμφισβητούνται τακτοποιημένες «εισαγωγές» καταθέσεων ειδικά αν από την πρώτη εισαγωγή έχει μεσολαβήσει εκ νέου μεταφορά των χρημάτων στο εξωτερικό.

Ακόμη και αν κάποιοι ξεπεράσουν την ανασφάλεια σχετικά με την πιθανή εμπλοκή με τις φορολογικές αρχές στο μέλλον, είναι αμφίβολο αν θα προχωρήσουν άμεσα στη μεταφορά των καταθέσεών τους στην Ελλάδα λόγω κόστους και περιουσιολογίου. Το νομοσχέδιο με το νέο προσκλητήριο, αναμένεται να προβλέπει ότι οι καταθέσεις που θα εμφανιστούν, θα φορολογηθούν με την κλίμακα του έτους «γέννησης» των καταθέσεων. Αυτό πρακτικά σημαίνει φορολόγηση με συντελεστές ακόμη και 45% καθώς ουδέποτε η Ελλάδα είχε κλίμακα με συντελεστή χαμηλότερο του 40% για εισοδήματα της τάξεως των 100.000 ευρώ.

Ολες οι καταθέσεις στο περιουσιολόγιο

Η εφορία θα γνωρίζει το συνολικό ποσό κατάθεσης κάθε φορολογούμενου ακόμη και αν αυτό είναι διάσπαρτο σε τρεις ή περισσότερες τράπεζες

Το 2ο νομοσχέδιο, θα αφορά στην υποχρεωτική καταγραφή των καταθέσεων στο υποσύσταση ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα, η εφορία να αποκτήσει για πρώτη φορά εικόνα του συνολικού ποσού κατάθεσης που κατέχει κάθε φορολογούμενος ακόμη και αν αυτό είναι διάσπαρτο σε τρεις ή περισσότερες τράπεζες.

Θα τροποποιηθεί ο νόμος του 2013 καθώς προβλέπει την εξαίρεση των καταθέσεων από το «ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο». Η νέα διάταξη που θα προστεθεί, θα προβλέπει τη δήλωση όλων των καταθέσεων σε Ελλάδα και εξωτερικό όπως επίσης και των μετρητών πάνω από ένα όριο. Το «τίμημα» για όποιον δεν δηλώσει περιουσιακό στοιχείο, θα είναι η φορολόγηση του ποσού ως μη δηλωθέν εισόδημα κάτι που πρακτικά ισοδυναμεί –δεδομένων των προστίμων και των προσαυξήσεων- με δήμευση.

Προς το παρόν, η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι το περιουσιολόγιο δεν θα αποτελέσει βάση για την επιβολή ενός ενιαίου φόρου περιουσίας στα πρότυπα της Γαλλίας (σ.σ η Γαλλία επιβάλλει φόρο στη μεγάλη περιουσία αθροίζοντας καταθέσεις, ακίνητα και άλλα περιουσιακά στοιχεία). Παρ’ όλα αυτά, σε αυτή τη φάση που η κυβέρνηση βρίσκεται σε συνεχή αναζήτηση πηγών εσόδων για τη χρηματοδότηση «ισοδύναμων» δύσκολα μπορούν να διασκεδαστούν οι φόβοι μεγαλοκαταθετών που έχουν «κρύψει» τα χρήματά τους στο εξωτερικό. Από την άλλη, στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι το κίνητρο της απαλλαγής από το «πόθεν έσχες» μπορεί να αποδειχθεί αρκετό για όσους θέλουν να εμφανιστούν με ένα «καθαρό» ποσό κατάθεσης στο ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο.

Η «βόμβα» της αυτόματης δέσμευσης καταθέσεων

Κατά τη διαδικασία της δέσμευσης, η μια τράπεζα δεν θα γνωρίζει τι έχει πράξει η άλλη

Η απόφαση που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή και η οποία προβλέπει την αυτόματη δέσμευση καταθέσεων για όσους έχουν οφειλές πάνω από 70.000 ευρώ, μπορεί να αποδειχθεί «βόμβα» για τη ρευστότητα των επιχειρήσεων Την ώρα που τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς την εφορία έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τα 110-120 δισεκατομμύρια ευρώ –το ποσό μαμούθ των 82 δισεκατομμυρίων ευρώ που δημοσιεύει το υπουργείο Οικονομικών δεν περιλαμβάνει τις προσαυξήσεις που τρέχουν εδώ και… δεκαετίες- η απόφαση θα προβλέπει ότι με το πάτημα ενός κουμπιού θα δεσμεύονται αυτόματα όλοι οι τραπεζικοί λογαριασμοί εφόσον οι οφειλές του φορολογούμενου υπερβαίνουν τις 70.000 ευρώ.

Ο προβληματισμός συνίσταται στο ότι κατά τη διαδικασία της δέσμευσης, η μια τράπεζα δεν θα γνωρίζει τι έχει πράξει η άλλη. Έτσι, οι οφειλέτες, κινδυνεύουν με «μπλοκάρισμα» του συνόλου των διαθεσίμων τους για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα –με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την εύρυθμη λειτουργία τους- μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία της κατάσχεσης και να «απελευθερωθούν» τα όποια υπόλοιπα απομείνουν.

Ερχεται ο ηλεκτρονικός... φοροεισπράκτορας

Πέρα από το τεχνικό σκέλος της απόφασης, το ζήτημα των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία είναι μείζον και σε καθαρά οικονομικό επίπεδο. Το μνημόνιο ορίζει ρητά ότι μέσα στο 2016, θα πρέπει να εφαρμοστεί «εθνική στρατηγική είσπραξης, στην οποία θα συμπεριλαμβάνεται η περαιτέρω αυτοματοποίηση της είσπραξης οφειλών».

Περαιτέρω αυτοματοποίηση, σημαίνει επιβολή των αναγκαστικών μέτρων που προβλέπει ο Κώδικας Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων χωρίς να παρεμβαίνει –στο μέτρο του δυνατού- ανθρώπινο χέρι. Έτσι, εφαρμογή τέτοιων «πρακτικών» θα φέρει αντιμέτωπους με έναν απρόσωπο ηλεκτρονικό υπολογιστή περισσότερα από τέσσερα εκατομμύρια πολίτες καθώς τόσοι έχουν ληξιπρόθεσμα χρέη στην εφορία ενώ ο αριθμός μήνα με τον μήνα μεγαλώνει.

«Μέγκενη» οι 100 δόσεις

Εκτός από την υποχρέωση να αποπληρώνουν τα τρέχοντα μέσα σε 30 ημέρες, ενδέχεται να πιεστούν να αποπληρώσουν τα ληξιπρόθεσμα σε λιγότερες δόσεις

Στο όλο σκηνικό που περιγράφεται από το μνημόνιο, έρχεται να προστεθεί και η αυστηροποίηση της ρύθμισης των 100 δόσεων.

Από τους περίπου 728.000 οφειλέτες που παραμένουν εντός ρύθμισης αυτή τη στιγμή (ο αριθμός τους ήταν μεγαλύτερος το καλοκαίρι αλλά βαίνει μειούμενος καθώς υπάρχουν κάποιοι που έχουν ήδη εξοφλήσει και κάποιοι που έχουν εγκαταλείψει) θεωρείται εξαιρετικά πιθανό ένας πολύ μεγάλος αριθμός να απολέσει τα προνόμια λόγω αδυναμίας αποπληρωμής των τρεχουσών φορολογικών υποχρεώσεων που διογκώνονται (σ.σ το 2016 τα μέτρα φορολογικού χαρακτήρα φτάνουν στα 3,2 δις. ευρώ ενώ ο προϋπολογισμός προβλέπει αύξηση των φορολογικών εσόδων κατά δύο δισεκατομμύρια ευρώ).

Πολύ σύντομα θα εκδοθεί και νέα απόφαση εις βάρος των οφειλετών που μπήκαν στη ρύθμιση των 100 δόσεων. Εκτός από την υποχρέωση να αποπληρώνουν τα τρέχοντα μέσα σε 30 ημέρες, ενδέχεται να πιεστούν να αποπληρώσουν τα ληξιπρόθεσμα σε λιγότερες δόσεις κάτι που θα καθορίζεται βάσει εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων.

Οι προθεσμίες που ζητούν οι δανειστές

Οι απαιτήσεις των δανειστών για τη διαχείριση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων προς την εφορία θα δημιουργήσουν ασφυκτικό περιβάλλον από τη στιγμή που θα ενεργοποιηθούν. Ήδη, σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων διεξάγονται συζητήσεις για την επίσπευση των διαδικασιών λήψης αναγκαστικών μέτρων στα πρότυπα άλλων χωρών του εξωτερικού. Ουσιαστικά, ζητείται από τις ελληνικές φορολογικές αρχές να υπάρχουν σαφώς καθορισμένες προθεσμίες και στην πράξη μέσα στις οποίες:

1. Θα πρέπει να ειδοποιείται ο φορολογούμενος για τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του (αυτό ισχύει και σήμερα και η ενημέρωση γίνεται κατά κύριο λόγω μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου)
2. Θα πρέπει ο φορολογούμενος να ανταποκρίνεται είτε αποπληρώνοντας είτε ρυθμίζοντας το πολύ σε 12 δόσεις
3. Θα πρέπει να λαμβάνονται τα αναγκαστικά μέτρα σε περίπτωση μη καταβολής ή μη ρύθμισης.

Στο «οπλοστάσιο» της εφορίας, το βασικό όπλο θα είναι από εδώ και στο εξής, η διευρυμένη δυνατότητα να βάζει «χέρι» στις καταθέσεις.

Για τα ποσά που θα ξεπερνούν κάποιο όριο (προς το παρόν έχει οριστεί αυτό των 70.000 ευρώ) θα λειτουργεί η αυτόματη δέσμευση ενώ για τα μικρότερα ποσά, θα υπάρχει η διευρυμένη (λόγω μείωσης των ορίων) δυνατότητα κατάσχεσης μισθών, συντάξεων και καταθέσεων.

Ουσιαστικά, προστατευμένο είναι μόνο το ποσό του μισθού ή της σύνταξης μέχρι το όριο των 1250 ευρώ και αυτό υπό την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης έχει δηλώσει μέσω της ηλεκτρονικής εφαρμογής του Taxisnet τον έναν και μοναδικό τραπεζικό λογαριασμό που θέλει να προστατέψει.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr