Η τέλεια καταιγίδα

Στην Τέλεια Καταιγίδα, το αλιευτικό σκάφος Andrea Gail, εξαφανίζεται στον ωκεανό, ύστερα από μια σειρά τραγικών λαθών και συμπτώσεων. Επειδή η ψαριά είναι φτωχή, ο καπετάνιος και το πλήρωμα αποφασίζουν να αγνοήσουν τις προειδοποιήσεις για την επικείμενη τροπική καταιγίδα και να συνεχίσουν το ταξίδι τους. Ψαρεύουν σε άλλα μέρη, μαζεύουν τόνους ψάρια, αλλά μετά δυστυχώς χαλάει το ψυγείο και πρέπει να επιστρέψουν άρον άρον, μέσα από την καταιγίδα. Μετά, δεύτερη ατυχία, χαλάει και ο ασύρματος.

Όταν εκπέμπει σήμα κινδύνου άλλο σκάφος, απογειώνεται ένα ελικόπτερο διάσωσης της Εθνικής Φρουράς της Νέας Υόρκης, αλλά όταν φθάνει κοντά στο Andrea Gail, έχει μείνει από καύσιμα. Προσπαθούν να κάνουν ανεφοδιασμό στον αέρα με άλλο αεροσκάφος που φθάνει στο σημείο, αποτυγχάνουν και το ελικόπτερο διάσωσης πέφτει στη θάλασσα και συντρίβεται.

Ο καπετάνιος και το πλήρωμα δεν μπορούν να ελπίζουν σε βοήθεια, προσπαθούν να βγουν από τη θύελλα, αλλά τα κύματα είναι πάνω από 10 μέτρα. Το σκάφος αναποδογυρίζεται και όλοι οι ναυτικοί χάνονται στη θάλασσα. Τέλος.

Θυμήθηκα την ιστορία με αφορμή το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη. Γιατί νομίζω όλες οι τραγικές καταστροφές έχουν ένα κοινό σημείο. Όλα πάνε στραβά, τραγικές συμπτώσεις κουμπώνουν η μία με την άλλη, λες και το σύμπαν συνωμοτεί για να συμβεί η τραγωδία (για να θυμηθούμε και τον πάλαι ποτέ της μόδας Κοέλιο).

Ο σταθμάρχης είναι άπειρος, αν δεν είναι τελείως ανίκανος και βλαξ. Δεν ξέρει να χρησιμοποιεί την τηλεδιοίκηση ή δεν θέλει. Οι προϊστάμενοί του, τον έχουν χώσει σε νυχτερινή βάρδια για να απολαύσουν οι άλλοι το τριήμερο. Οι έμπειροι συνάδελφοί του τον αφήνουν μόνο του και εγκαταλείπουν το πόστο τους νωρίτερα. Η εμπορική αμαξοστοιχία έχει καθυστέρηση και συμπίπτει χρονικά με το Ιntercity. Ο ΟΣΕ έχει έλλειψη προσωπικού, αφού έχει καταρρεύσει οικονομικά εδώ και χρόνια και χρησιμοποιεί σταθμάρχες με μπλοκάκι. Πρώην αχθοφόρους. Ο μοιραίος σταθμάρχης δεν βλέπει, είτε γιατί δεν ξέρει είτε γιατί είναι εκτός γραφείου, την κονσόλα με τα φωτεινά σήματα, που δείχνει ότι οι δυο αμαξοστοιχίες είναι σε τροχιά σύγκρουσης. Οι μηχανοδηγοί ξεχνούν να μιλήσουν στον ασύρματο -ή (κακώς) εμπιστεύονται τον σταθμάρχη- και δεν δίνουν σήμα ότι παίρνουν τη γραμμή καθόδου και οι δυο ταυτόχρονα. Ο σταθμάρχης ξεχνάει το κλειδί στην κάθοδο αντί για την άνοδο. Μια σειρά από τραγικές συμπτώσεις που οδηγούν στην τραγωδία.

Υποτίθεται ότι η τεχνολογία αποτρέπει το ανθρώπινο λάθος. Το δηλώνει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Αν υπήρχε λέει η τηλεδιοίκηση (σ.σ. που υπήρχε στη Λάρισα), το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί. Είναι έτσι; Έβλεπα στην τηλεόραση και έναν καθηγητή πανεπιστημίου που δήλωνε ότι η τεχνολογία θα έπρεπε να επιτρέπει να κινούνται τα τρένα χωρίς τον ανθρώπινο παράγοντα. Να εκμηδενίζει το ανθρώπινο λάθος. Είναι εφικτό;

Δεν είμαι καθόλου σίγουρος. Θυμάστε την τραγωδία με το κυπριακό αεροσκάφος της Helios;

Υπήρχε ένα πρόβλημα στην πίσω πόρτα. Την εξέτασε ο μηχανικός αλλά ξέχασε να γυρίσει μετά τον ρυθμιστή συμπίεσης από τη χειροκίνητη στην αυτόματη θέση.

Λίγο πριν την απογείωση, οι δύο πιλότοι δεν έκαναν σωστό έλεγχο και ο επιλογέας συμπίεσης παρέμεινε στη χειροκίνητη θέση. Χάθηκε έτσι η ευκαιρία στο πλήρωμα να εντοπίσει και να διορθώσει το σφάλμα.

Στον έλεγχο μετά την απογείωση και πάλι το πλήρωμα δεν διόρθωσε τη λανθασμένη τοποθέτηση του επιλογέα. (Οι τραγικές συμπτώσεις που λέγαμε).

Κατά την άνοδο του αεροσκάφους μετά την απογείωση και σε ύψος περίπου 12.000 ποδιών, ήχησε η Προειδοποιητική Σειρήνα Ύψους Θαλάμου. Αν και η αντίδραση του πληρώματος στον ήχο αυτής της σειρήνας, θα έπρεπε να ήταν να σταματήσει την άνοδο και να φορέσει τις μάσκες οξυγόνου, δεν το έκανε. Η Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων στο πόρισμά της έγραψε, ότι οι δύο πιλότοι αντέδρασαν στο άκουσμα της σειρήνας σαν να ήταν η Προειδοποιητική Σειρήνα Διαμόρφωσης Απογείωσης, η οποία έχει τον ίδιο ήχο με τη σειρήνα ύψους θαλάμου. Η λανθασμένη ερμηνεία της σειρήνας δημιούργησε σύγχυση στο πλήρωμα. Μετά από διάφορες συνεννοήσεις των πιλότων με τους μηχανικούς στο έδαφος, όπου άλλα έλεγε ο ένας και άλλα καταλάβαινε ο άλλος, η ανεπαρκής ποσότητα οξυγόνου στον θάλαμο διακυβέρνησης, λόγω ανεπαρκούς συμπίεσης, θα έχει ως αποτέλεσμα το πλήρωμα να χάσει τις αισθήσεις του. Λίγο μετά το αεροσκάφος κατέπεσε οδηγώντας στον θάνατο πλήρωμα και επιβάτες.

Μια χαρά δούλευε η τεχνολογία. Και πάλι είχαμε ανθρώπινο λάθος και πάλι μια σειρά από τραγικές συμπτώσεις και πάλι μια "τέλεια καταιγίδα".

Δεν φταίει κανείς δηλαδή; Το τυχαίο; Το μοιραίο;

Ποιος φταίει;

Η μια ερμηνεία της τραγωδίας στα Τέμπη, η φιλελεύθερη ας πούμε, θέλει το πρόβλημα να είναι βασικά το ανθρώπινο λάθος, ο ωχαδερφισμός των δημοσίων υπαλλήλων, η χαλάρωση των κανόνων και της πειθαρχίας, μια κουλτούρα υπαλλήλων από τον προηγούμενο αιώνα και ο κρατισμός που λέει ο Αρης Πορτοσάλτε. Αυτή η ερμηνεία, βολική για την κυβέρνηση, ξεχνάει όμως τις διαχρονικές ευθύνες των διοικήσεων του ΟΣΕ και τις αλλεπάλληλες κυβερνήσεις, που άφησαν τον ΟΣΕ στο χάλι που είναι σήμερα. Ποιος άφησε αποψιλωμένο από προσωπικό τον ΟΣΕ; Ποιος δεν ολοκλήρωσε τις επενδύσεις στην ασφάλεια;

Η άλλη ερμηνεία, η αντισυστημική ας πούμε, θέλει το σύστημα ή και τον καπιταλισμό να φταίει για όλα. Φταίνε οι συμβάσεις που δεν υλοποιήθηκαν και τα λαμόγια οι εργολάβοι, οι Ιταλοί που δεν ενδιαφέρονταν για την ασφάλεια αλλά μόνο για το κέρδος, οι κυβερνήσεις που διόριζαν ημετέρους και άσχετους πολιτευτές στον ΟΣΕ και οι υπουργοί, που ενδιαφέρονταν μόνο για τους αυτοκινητόδρομους και άφησαν τα τρένα στο έλεος του θεού. Αυτή η ερμηνεία, που αρνείται την ατομική ευθύνη, υποτιμά τον κρίσιμο παράγοντα. Ξεχνάει τον μοιραίο υπάλληλο. Αυτόν που γύρισε λάθος το κλειδί και πυροδότησε την τραγωδία...

Και οι δυο ερμηνείες έχουν πάντως στοιχεία αληθείας. Μια κατεστραμμένη εταιρεία, όπου τίποτα δεν λειτουργεί, ένας ανίκανος υπάλληλος και οι αδιάφοροι συνάδελφοί του, μια σειρά από τραγικές συμπτώσεις. Μια τέλεια καταιγίδα. Έτσι φθάσαμε στα Τέμπη.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr