Follow us

Αποχαιρετώντας τον Κωνσταντίνο

Συναντηθήκαμε με τον Κωνσταντίνο για έναν καφέ, μια δυο φορές τα επόμενα χρόνια. Συνήθως στο λόμπι του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετανία, για μια κουβέντα για τα τρέχοντα πολιτικά, αν και δεν μου φάνηκε ποτέ ότι τα παρακολουθούσε με μεγάλη επιμέλεια.

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: ΜΑΝΟΛΗς ΚΑΨΗς
Μανώλης Καψής

Δεν θα έλεγα ότι τον γνώριζα προσωπικά τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο. Αλλά με αφορμή μια συνέντευξη που του έκανα την εποχή που το θέμα που απασχολούσε τη δημοσιότητα ήταν η βασιλική περιουσία και η δίκη που θα ακολουθούσε, μια συνέντευξη που προφανώς του είχε αρέσει για το ύφος της, τα επόμενα χρόνια δεν παρέλειπε να μου στέλνει τα Χριστούγεννα την ευχετήρια κάρτα που έστελνε σε όλους τους φίλους και γνωστούς του. Συνήθως με τα μέλη της οικογένειάς του χαμογελαστά, να αντικρύζουν τον φακό.

Το έβρισκα συμπαθητικό και την έβαζα μαζί με τις άλλες κάρτες που μου έστελναν συγγενείς, φίλοι και συνεργάτες, στη βιβλιοθήκη του σπιτιού, σαν στολίδι για τις γιορτές. Θυμάμαι ακόμα την έκπληξη και τον συγκεκαλυμένο θυμό του πατέρα μου, όταν είδε για πρώτη φορά την κάρτα: "Τι είναι αυτό πάλι; Σου στέλνει κάρτες"; αναρωτήθηκε έκπληκτος, αλλά λόγω της εορταστικής ατμόσφαιρας, δεν θέλησε να δώσει συνέχεια. Εγώ από την πλευρά μου χαμογέλασα με κατανόηση και το άφησα να περάσει. Πώς να του το εξηγήσω, χωρίς να πιάσουμε πολιτική κουβέντα χρονιάρες μέρες…

Αν και η απάντηση ήταν προφανής. Δεν είχα ζήσει όπως εκείνος τα δραματικά επεισόδια της περιόδου πριν από τη χούντα, δεν είχα ζήσει την αποστασία- αν και είχα ζήσει τη χούντα σαν παιδί- ήμουν ακόμα έφηβος στο δημοψήφισμα, τη δεκαετία πια του ΄90 η υπόθεση της βασιλείας μου φαινόταν τόσο παρελθόν που δεν με απασχολούσε καθόλου. Μου φαινόταν τελείως ντεμοντέ να είσαι αντιμοναρχικός. Υπήρχαν ακόμα φιλοβασιλικοί;

Συναντηθήκαμε με τον Κωνσταντίνο για έναν καφέ, μια δυο φορές τα επόμενα χρόνια. Συνήθως στο λόμπι του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετανία, για μια κουβέντα για τα τρέχοντα πολιτικά, αν και δεν μου φάνηκε ποτέ ότι τα παρακολουθούσε με μεγάλη επιμέλεια. Μάλλον επιπόλαια. Αλλά η συναναστροφή μαζί του ήταν ευχάριστη. Ηταν πολύ προσηνής, ευγενικός και συμπαθής.

Η επιδίωξή του δεν ήταν να επανέλθει στον θρόνο, ήξερε πολύ καλά ότι αυτό ήταν παρελθόν. (σ.σ. Αν και τη δεκαετία του '70 έτρεφε ακόμα όνειρα επιστροφής και άκουγε και ορισμένου συμβούλους του που σχεδίαζαν πραξικόπημα ακόμα και τη δολοφονία Καραμανλή. Ευτυχώς άκουγαν και οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες.)


Η αγωνία του πλέον ήταν να πείσει ότι δεν ήταν ο ανώριμος άναξ που δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, αλλά ότι οι περιστάσεις ήταν ανώμαλες. Εν μέρει είχε δίκιο, οι περιστάσεις ήταν ανώμαλες, η Ελλάδα δεν είχε ξεπεράσει τον εμφύλιο και ο ψυχρός πόλεμος ήταν σε παρόξυνση, ο Ανδρέας Παπανδρέου δοκίμαζε τις δυνάμεις του στην εγχώρια πολιτική σκηνή, αλλά και η οικογένειά του είχε βάλει το χεράκι της για να γίνουν τελείως ανώμαλες.

Ούτως ή άλλως η "δουλειά" που είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του δεν είχε προοπτικές. Σίγουρα όχι στην Ελλάδα. Ηταν από τα επαγγέλματα που χάνονται.

Ο κόσμος σήμερα αποχαιρετά τον Κωνσταντίνο σχεδόν με συμπάθεια. Σίγουρα με ανοχή. Ποιος θυμάται τον Κόλλια ή τον Γαρουφαλιά; Εχουν περάσει τόσα χρόνια, που έχουν ξεχαστεί ακόμα και οι διώξεις των κομμουνιστών και τα πολιτικά φρονήματα; Επαιξε ρόλο σε αυτή τη νέα σχέση του με την κοινή γνώμη και η διακριτική στάση του μετέπειτα, στη διάρκεια της ύστερης μεταπολίτευσης, όπως σωστά σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Παίζει ρόλο και η νοσταλγία με την οποία αντιμετωπίζουμε το παρελθόν, σαν να υπήρξε μια εποχή αθωώτητας και εύκολης ζωής. Η φωτογραφία του Κώστα Μπαλάφα από τα Χριστούγεννα στην Ομόνοια, τον Δεκέμβριο του 1960, έχει γίνει viral. Τότε ο κόσμος γιόρταζε λέει και οι τροχονόμοι μάζευαν δώρα. Είχαμε και βασιλιά. Ποιος θυμάται την προίκα της Σοφίας; Παίζει ρόλο και ο βομβαρδισμός του τηλεοπτικού κοινού με τις περιπέτειες της βασιλικής οικογένειας της Μεγάλης Βρετανίας, που έχουν κάνει τις βασιλικές ιστορίες λαϊκό ανάγνωσμα. Παίζει ρόλο υποθέτω και η ακαταμάχητη γοητεία που έχουν πάντα οι βασιλικοί Οίκοι, καθώς η ιστορία μοιάζει με πραγματικό παραμύθι.

Η απενοχοποίηση του Κωνσταντίνου, λόγω και της παρέλευσης του χρόνου, συνοδεύεται και από το αίσθημα σιγουριάς και αυτοπεποίθησης που έχει αποκτήσει η σύγχρονη ελληνική δημοκρατία. Αλλοι είναι οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει σήμερα η δημοκρατία στην Ελλάδα, σίγουρα όχι οι φιλοβασιλικοί. Ετσι φθάσαμε στο αδιανόητο πριν από μερικά χρόνια, πολιτικά πρόσωπα να διαμαρτύρονται γιατί δεν του αποδίδονται τιμές αρχηγού κράτους- θα ήταν σαν να αναιρούσαμε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και θα προκαλούσε αχρείαστες αντιδράσεις- και άλλοι να διαφημίζουν υπερηφάνως την πρόθεσή τους να δώσουν το παρών και στην κηδεία και στις τελετές μνήμης. Εκλογές έρχονται, μην το ξεχνάμε…

Ετσι έμειναν χωρίς δράκο και οι άλλοι, αυτοί που φαντασιώνονταν ότι η ανάπλαση του κτήματος στο Τατόι, είναι μέρος ενός σκοτεινού σχεδίου για την επιστροφή του τέως στα πράγματα.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

03 Σεπ 2025 | 07:15

Στην Αξιώτισσα στη Νάξο

Όποτε βλέπω σε ταβέρνα ή εστιατόριο, πανό, αφίσες και λοιπά πολιτικά μηνύματα, τα οποία "μοστράρει" ο ιδιοκτήτης πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό επηρεάζει πεινασμένες συνειδήσεις, απλώς αποχωρώ.

01 Σεπ 2025 | 07:21

Εκλογολογίες και κομματικοί σχεδιασμοί

Ακόμα και η αναμενόμενη εμφάνιση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ με τις γνωστές παροχές του Σεπτεμβρίου εντάσσεται πάντως, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, σε μια εκλογική στρατηγική.

27 Αυγ 2025 | 07:28

Διαβάζοντας Τσίπρα μαζί με το croissant

Πώς να το κάνουμε, σου δίνει ένα prestige μια συνέντευξη στην Monde. (Επίτηδες βάζω συνέχεια ξένες λέξεις στο κείμενο, αν τυχόν το διαβάσει ο ίδιος, να ταλαιπωρηθεί να τις ψάχνει στο λεξικό. Μια αθώα εκδίκηση, θα μου τη συγχωρέσετε.)

23 Αυγ 2025 | 12:02

Η αφιέρωση της Μαρίας Φαραντούρη στη Λίνα Μενδώνη

Διάφοροι κοινωνικοί αγωνιστές του πληκτρολογίου, εξέφρασαν τον αποτροπιασμό τους για το γεγονός ότι η τραγουδίστρια – σύμβολο της αντίστασης – συμβιβάστηκε με την εξουσία.

20 Αυγ 2025 | 07:50

Τα χαρτιά της Ελλάδας και ο Τραμπ

Τι θα συνέβαινε αν ο πρόεδρος των ΗΠΑ καλούνταν να μεσολαβήσει στη διένεξη ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία;

18 Αυγ 2025 | 07:50

Τα γαλλικά για τη Βούλτεψη

Υποθέτω μπορείς, σαν τη Βούλτεψη, να αποφανθείς ότι για τις πυρκαγιές και την ευαλωτότητά μας, δεν φταίει άλλος, αλλά φταίει το ότι δεν έχουμε αρκετούς εθελοντές. Πώς δεν το είχαμε σκεφτεί τόσα χρόνια βρε αδελφέ;

13 Αυγ 2025 | 09:01

Εγκώμιον της ξαπλώστρας

Και μπορεί στις καλοκαιρινές διακοπές και στις συνθήκες καύσωνα, οι πρωινοί περίπατοι να προσαρμόζονται στις συνθήκες της κλιματικής αλλαγής, αλλά στην επιλογή της παραλίας, η θεωρία μου ισχύει στο ακέραιο.

10 Σεπ 2025 | 07:52

Ο πάντα προκλητικός Άδωνις Γεωργιάδης

O Γεωργιάδης ήταν προκλητικός. Προκλητικός που ακύρωσε την επίσκεψή του στο νοσοκομείο της Δράμας, προκλητικός και με τα όσα είπε μετά για τα επεισόδια στην είσοδο του νοσοκομείου πριν από την άφιξή του.

06 Σεπ 2025 | 09:44

Δημογραφικό: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε (Τάσος Γιαννίτσης)

Διαβάζοντας την εισήγηση για το δημογραφικό πρόβλημα που έκανε ο Τάσος Γιαννίτσης στην επετειακή εκδήλωση για τα 51 χρόνια του ΠΑΣΟΚ (και μπράβο τους για την ιδέα), σε πιάνει η ψυχή σου.

03 Σεπ 2025 | 07:15

Στην Αξιώτισσα στη Νάξο

Όποτε βλέπω σε ταβέρνα ή εστιατόριο, πανό, αφίσες και λοιπά πολιτικά μηνύματα, τα οποία "μοστράρει" ο ιδιοκτήτης πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό επηρεάζει πεινασμένες συνειδήσεις, απλώς αποχωρώ.

01 Σεπ 2025 | 07:21

Εκλογολογίες και κομματικοί σχεδιασμοί

Ακόμα και η αναμενόμενη εμφάνιση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ με τις γνωστές παροχές του Σεπτεμβρίου εντάσσεται πάντως, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, σε μια εκλογική στρατηγική.

27 Αυγ 2025 | 07:28

Διαβάζοντας Τσίπρα μαζί με το croissant

Πώς να το κάνουμε, σου δίνει ένα prestige μια συνέντευξη στην Monde. (Επίτηδες βάζω συνέχεια ξένες λέξεις στο κείμενο, αν τυχόν το διαβάσει ο ίδιος, να ταλαιπωρηθεί να τις ψάχνει στο λεξικό. Μια αθώα εκδίκηση, θα μου τη συγχωρέσετε.)

23 Αυγ 2025 | 12:02

Η αφιέρωση της Μαρίας Φαραντούρη στη Λίνα Μενδώνη

Διάφοροι κοινωνικοί αγωνιστές του πληκτρολογίου, εξέφρασαν τον αποτροπιασμό τους για το γεγονός ότι η τραγουδίστρια – σύμβολο της αντίστασης – συμβιβάστηκε με την εξουσία.

20 Αυγ 2025 | 07:50

Τα χαρτιά της Ελλάδας και ο Τραμπ

Τι θα συνέβαινε αν ο πρόεδρος των ΗΠΑ καλούνταν να μεσολαβήσει στη διένεξη ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία;

18 Αυγ 2025 | 07:50

Τα γαλλικά για τη Βούλτεψη

Υποθέτω μπορείς, σαν τη Βούλτεψη, να αποφανθείς ότι για τις πυρκαγιές και την ευαλωτότητά μας, δεν φταίει άλλος, αλλά φταίει το ότι δεν έχουμε αρκετούς εθελοντές. Πώς δεν το είχαμε σκεφτεί τόσα χρόνια βρε αδελφέ;

13 Αυγ 2025 | 09:01

Εγκώμιον της ξαπλώστρας

Και μπορεί στις καλοκαιρινές διακοπές και στις συνθήκες καύσωνα, οι πρωινοί περίπατοι να προσαρμόζονται στις συνθήκες της κλιματικής αλλαγής, αλλά στην επιλογή της παραλίας, η θεωρία μου ισχύει στο ακέραιο.

10 Σεπ 2025 | 07:52

Ο πάντα προκλητικός Άδωνις Γεωργιάδης

O Γεωργιάδης ήταν προκλητικός. Προκλητικός που ακύρωσε την επίσκεψή του στο νοσοκομείο της Δράμας, προκλητικός και με τα όσα είπε μετά για τα επεισόδια στην είσοδο του νοσοκομείου πριν από την άφιξή του.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

08 Σεπ 2025 | 06:05

Τα λείψανα του Αγίου Λαζάρου

Η βιβλιογραφία γύρω από την εμπορία "ιερών λειψάνων" εμπλουτίστηκε σε σημείο ώστε να αδυνατούμε να την εξαντλήσουμε στο πλαίσιο ενός σύντομου κειμένου.

06 Σεπ 2025 | 09:44

Δημογραφικό: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε (Τάσος Γιαννίτσης)

Διαβάζοντας την εισήγηση για το δημογραφικό πρόβλημα που έκανε ο Τάσος Γιαννίτσης στην επετειακή εκδήλωση για τα 51 χρόνια του ΠΑΣΟΚ (και μπράβο τους για την ιδέα), σε πιάνει η ψυχή σου.

03 Σεπ 2025 | 07:15

Στην Αξιώτισσα στη Νάξο

Όποτε βλέπω σε ταβέρνα ή εστιατόριο, πανό, αφίσες και λοιπά πολιτικά μηνύματα, τα οποία "μοστράρει" ο ιδιοκτήτης πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό επηρεάζει πεινασμένες συνειδήσεις, απλώς αποχωρώ.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΩΜΕΝΙΔΗΣ 01 Σεπ 2025 | 07:23

Χειμερία νάρκη ή γεμιστά της επόμενης μέρας;

Οι αρκούδες. Τα ερπετά. Οι νυχτερίδες και οι σκίουροι. Και ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί, ιδίως εάν έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί.

01 Σεπ 2025 | 07:21

Εκλογολογίες και κομματικοί σχεδιασμοί

Ακόμα και η αναμενόμενη εμφάνιση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ με τις γνωστές παροχές του Σεπτεμβρίου εντάσσεται πάντως, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, σε μια εκλογική στρατηγική.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 01 Σεπ 2025 | 06:10

Η Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής

Ζούμε σε οργουελικούς καιρούς. Ο Τζορτζ Όργουελ, αυτός ο σκοτεινός προφήτης του εικοστού αιώνα, μπορεί να μην έπεσε σε όλα μέσα (συμπεριλαμβάνονται και ηχηρές αστοχίες στις προβλέψεις του), αλλά σίγουρα πέτυχε διάνα το κυριότερο.

27 Αυγ 2025 | 07:28

Διαβάζοντας Τσίπρα μαζί με το croissant

Πώς να το κάνουμε, σου δίνει ένα prestige μια συνέντευξη στην Monde. (Επίτηδες βάζω συνέχεια ξένες λέξεις στο κείμενο, αν τυχόν το διαβάσει ο ίδιος, να ταλαιπωρηθεί να τις ψάχνει στο λεξικό. Μια αθώα εκδίκηση, θα μου τη συγχωρέσετε.)

25 Αυγ 2025 | 07:11

GET A LIFE

Η περιπέτεια του Γιώργου Μαζωνάκη δεν επηρέασε κανέναν πλην του ιδίου και των στενών συγγενών του. Δεν ήταν συνεπώς είδηση. Κακώς τα ΜΜΕ τη μετέδωσαν, την πρόβαλαν με πηχυαίους μάλιστα τίτλους. Γιατί το έκαναν;

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 25 Αυγ 2025 | 06:15

Η κόπωση των διακοπών

Όσο και αν ακουστεί αλλόκοτο, φαίνεται πως η κόπωση δεν επέρχεται ως συνέπεια των διακοπών, αλλά την κουβαλάμε μαζί μας και την μεταφέρουμε από τόπο σε τόπο.

23 Αυγ 2025 | 12:02

Η αφιέρωση της Μαρίας Φαραντούρη στη Λίνα Μενδώνη

Διάφοροι κοινωνικοί αγωνιστές του πληκτρολογίου, εξέφρασαν τον αποτροπιασμό τους για το γεγονός ότι η τραγουδίστρια – σύμβολο της αντίστασης – συμβιβάστηκε με την εξουσία.

20 Αυγ 2025 | 07:50

Τα χαρτιά της Ελλάδας και ο Τραμπ

Τι θα συνέβαινε αν ο πρόεδρος των ΗΠΑ καλούνταν να μεσολαβήσει στη διένεξη ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία;

18 Αυγ 2025 | 07:52

59

Πριν από δυό εβδομάδες, έκλεισα τα πενηνταεννιά. Ήταν τα πρώτα γενέθλια της ζωής μου που η χαρά πήγαινε αντάμα με μια δυσφορία.

18 Αυγ 2025 | 07:50

Τα γαλλικά για τη Βούλτεψη

Υποθέτω μπορείς, σαν τη Βούλτεψη, να αποφανθείς ότι για τις πυρκαγιές και την ευαλωτότητά μας, δεν φταίει άλλος, αλλά φταίει το ότι δεν έχουμε αρκετούς εθελοντές. Πώς δεν το είχαμε σκεφτεί τόσα χρόνια βρε αδελφέ;

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 18 Αυγ 2025 | 06:33

Ούτε Μόναχο, ούτε Γιάλτα

Ακόμη και όσοι τσαλαβουτούν στα ρηχά της ιστορικής έρευνας, όλο και κάτι έχουν ακούσει για τη Συμφωνία του Μονάχου και τη Διάσκεψη της Γιάλτας.

13 Αυγ 2025 | 09:01

Εγκώμιον της ξαπλώστρας

Και μπορεί στις καλοκαιρινές διακοπές και στις συνθήκες καύσωνα, οι πρωινοί περίπατοι να προσαρμόζονται στις συνθήκες της κλιματικής αλλαγής, αλλά στην επιλογή της παραλίας, η θεωρία μου ισχύει στο ακέραιο.