Follow us

Αποχαιρετώντας τον Κωνσταντίνο

Συναντηθήκαμε με τον Κωνσταντίνο για έναν καφέ, μια δυο φορές τα επόμενα χρόνια. Συνήθως στο λόμπι του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετανία, για μια κουβέντα για τα τρέχοντα πολιτικά, αν και δεν μου φάνηκε ποτέ ότι τα παρακολουθούσε με μεγάλη επιμέλεια.

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: ΜΑΝΟΛΗς ΚΑΨΗς
Μανώλης Καψής

Δεν θα έλεγα ότι τον γνώριζα προσωπικά τον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο. Αλλά με αφορμή μια συνέντευξη που του έκανα την εποχή που το θέμα που απασχολούσε τη δημοσιότητα ήταν η βασιλική περιουσία και η δίκη που θα ακολουθούσε, μια συνέντευξη που προφανώς του είχε αρέσει για το ύφος της, τα επόμενα χρόνια δεν παρέλειπε να μου στέλνει τα Χριστούγεννα την ευχετήρια κάρτα που έστελνε σε όλους τους φίλους και γνωστούς του. Συνήθως με τα μέλη της οικογένειάς του χαμογελαστά, να αντικρύζουν τον φακό.

Το έβρισκα συμπαθητικό και την έβαζα μαζί με τις άλλες κάρτες που μου έστελναν συγγενείς, φίλοι και συνεργάτες, στη βιβλιοθήκη του σπιτιού, σαν στολίδι για τις γιορτές. Θυμάμαι ακόμα την έκπληξη και τον συγκεκαλυμένο θυμό του πατέρα μου, όταν είδε για πρώτη φορά την κάρτα: "Τι είναι αυτό πάλι; Σου στέλνει κάρτες"; αναρωτήθηκε έκπληκτος, αλλά λόγω της εορταστικής ατμόσφαιρας, δεν θέλησε να δώσει συνέχεια. Εγώ από την πλευρά μου χαμογέλασα με κατανόηση και το άφησα να περάσει. Πώς να του το εξηγήσω, χωρίς να πιάσουμε πολιτική κουβέντα χρονιάρες μέρες…

Αν και η απάντηση ήταν προφανής. Δεν είχα ζήσει όπως εκείνος τα δραματικά επεισόδια της περιόδου πριν από τη χούντα, δεν είχα ζήσει την αποστασία- αν και είχα ζήσει τη χούντα σαν παιδί- ήμουν ακόμα έφηβος στο δημοψήφισμα, τη δεκαετία πια του ΄90 η υπόθεση της βασιλείας μου φαινόταν τόσο παρελθόν που δεν με απασχολούσε καθόλου. Μου φαινόταν τελείως ντεμοντέ να είσαι αντιμοναρχικός. Υπήρχαν ακόμα φιλοβασιλικοί;

Συναντηθήκαμε με τον Κωνσταντίνο για έναν καφέ, μια δυο φορές τα επόμενα χρόνια. Συνήθως στο λόμπι του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετανία, για μια κουβέντα για τα τρέχοντα πολιτικά, αν και δεν μου φάνηκε ποτέ ότι τα παρακολουθούσε με μεγάλη επιμέλεια. Μάλλον επιπόλαια. Αλλά η συναναστροφή μαζί του ήταν ευχάριστη. Ηταν πολύ προσηνής, ευγενικός και συμπαθής.

Η επιδίωξή του δεν ήταν να επανέλθει στον θρόνο, ήξερε πολύ καλά ότι αυτό ήταν παρελθόν. (σ.σ. Αν και τη δεκαετία του '70 έτρεφε ακόμα όνειρα επιστροφής και άκουγε και ορισμένου συμβούλους του που σχεδίαζαν πραξικόπημα ακόμα και τη δολοφονία Καραμανλή. Ευτυχώς άκουγαν και οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες.)


Η αγωνία του πλέον ήταν να πείσει ότι δεν ήταν ο ανώριμος άναξ που δεν στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, αλλά ότι οι περιστάσεις ήταν ανώμαλες. Εν μέρει είχε δίκιο, οι περιστάσεις ήταν ανώμαλες, η Ελλάδα δεν είχε ξεπεράσει τον εμφύλιο και ο ψυχρός πόλεμος ήταν σε παρόξυνση, ο Ανδρέας Παπανδρέου δοκίμαζε τις δυνάμεις του στην εγχώρια πολιτική σκηνή, αλλά και η οικογένειά του είχε βάλει το χεράκι της για να γίνουν τελείως ανώμαλες.

Ούτως ή άλλως η "δουλειά" που είχε κληρονομήσει από τον πατέρα του δεν είχε προοπτικές. Σίγουρα όχι στην Ελλάδα. Ηταν από τα επαγγέλματα που χάνονται.

Ο κόσμος σήμερα αποχαιρετά τον Κωνσταντίνο σχεδόν με συμπάθεια. Σίγουρα με ανοχή. Ποιος θυμάται τον Κόλλια ή τον Γαρουφαλιά; Εχουν περάσει τόσα χρόνια, που έχουν ξεχαστεί ακόμα και οι διώξεις των κομμουνιστών και τα πολιτικά φρονήματα; Επαιξε ρόλο σε αυτή τη νέα σχέση του με την κοινή γνώμη και η διακριτική στάση του μετέπειτα, στη διάρκεια της ύστερης μεταπολίτευσης, όπως σωστά σημείωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Παίζει ρόλο και η νοσταλγία με την οποία αντιμετωπίζουμε το παρελθόν, σαν να υπήρξε μια εποχή αθωώτητας και εύκολης ζωής. Η φωτογραφία του Κώστα Μπαλάφα από τα Χριστούγεννα στην Ομόνοια, τον Δεκέμβριο του 1960, έχει γίνει viral. Τότε ο κόσμος γιόρταζε λέει και οι τροχονόμοι μάζευαν δώρα. Είχαμε και βασιλιά. Ποιος θυμάται την προίκα της Σοφίας; Παίζει ρόλο και ο βομβαρδισμός του τηλεοπτικού κοινού με τις περιπέτειες της βασιλικής οικογένειας της Μεγάλης Βρετανίας, που έχουν κάνει τις βασιλικές ιστορίες λαϊκό ανάγνωσμα. Παίζει ρόλο υποθέτω και η ακαταμάχητη γοητεία που έχουν πάντα οι βασιλικοί Οίκοι, καθώς η ιστορία μοιάζει με πραγματικό παραμύθι.

Η απενοχοποίηση του Κωνσταντίνου, λόγω και της παρέλευσης του χρόνου, συνοδεύεται και από το αίσθημα σιγουριάς και αυτοπεποίθησης που έχει αποκτήσει η σύγχρονη ελληνική δημοκρατία. Αλλοι είναι οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει σήμερα η δημοκρατία στην Ελλάδα, σίγουρα όχι οι φιλοβασιλικοί. Ετσι φθάσαμε στο αδιανόητο πριν από μερικά χρόνια, πολιτικά πρόσωπα να διαμαρτύρονται γιατί δεν του αποδίδονται τιμές αρχηγού κράτους- θα ήταν σαν να αναιρούσαμε το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος και θα προκαλούσε αχρείαστες αντιδράσεις- και άλλοι να διαφημίζουν υπερηφάνως την πρόθεσή τους να δώσουν το παρών και στην κηδεία και στις τελετές μνήμης. Εκλογές έρχονται, μην το ξεχνάμε…

Ετσι έμειναν χωρίς δράκο και οι άλλοι, αυτοί που φαντασιώνονταν ότι η ανάπλαση του κτήματος στο Τατόι, είναι μέρος ενός σκοτεινού σχεδίου για την επιστροφή του τέως στα πράγματα.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Μια από τις πιο ιστορικές ελληνικές βιοτεχνίες ανοίγει τις πόρτες της για το κοινό με νέα έκθεση

Η εικαστικός Νικομάχη Καρακωστάνογλου παρουσιάζει έργα τέχνης σε μία από τις παλαιότερες υφαντουργίες χαλιών.

24 Σεπ 2025 | 07:52

Η "κατάληψη" στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη

Υποθέτω έχει να κάνει και με την αδυναμία της αντιπολίτευσης να δημιουργήσει ένα αντικυβερνητικό ρεύμα και κίνημα και να δώσει μορφή και περιερχόμενο στον αγώνα τους. Στον αγώνα τους να φύγει επιτέλους ο Μητσοτάκης.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 20 Σεπ 2025 | 13:26

Ο Ανδρέας Λοβέρδος στο ΚΚΜ

Το ερώτημα παραμένει: Γιατί όλοι φεύγουν από το ΠΑΣΟΚ και δεν έχουμε ούτε έναν να έκανε την αντίστροφη πορεία;

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 17 Σεπ 2025 | 08:03

Πλέον δεν είναι ούτε δημοκράτης ούτε απλά δεξιός

Η αλήθεια είναι ότι τώρα πλέον είναι απλά νεκρός. Ούτε δημοκράτης, ούτε απλά δεξιός. Μακαρίτης.

10 Σεπ 2025 | 07:52

Ο πάντα προκλητικός Άδωνις Γεωργιάδης

O Γεωργιάδης ήταν προκλητικός. Προκλητικός που ακύρωσε την επίσκεψή του στο νοσοκομείο της Δράμας, προκλητικός και με τα όσα είπε μετά για τα επεισόδια στην είσοδο του νοσοκομείου πριν από την άφιξή του.

06 Σεπ 2025 | 09:44

Δημογραφικό: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε (Τάσος Γιαννίτσης)

Διαβάζοντας την εισήγηση για το δημογραφικό πρόβλημα που έκανε ο Τάσος Γιαννίτσης στην επετειακή εκδήλωση για τα 51 χρόνια του ΠΑΣΟΚ (και μπράβο τους για την ιδέα), σε πιάνει η ψυχή σου.

03 Σεπ 2025 | 07:15

Στην Αξιώτισσα στη Νάξο

Όποτε βλέπω σε ταβέρνα ή εστιατόριο, πανό, αφίσες και λοιπά πολιτικά μηνύματα, τα οποία "μοστράρει" ο ιδιοκτήτης πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό επηρεάζει πεινασμένες συνειδήσεις, απλώς αποχωρώ.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 01 Οκτ 2025 | 06:49

Τα ήρεμα νερά και τα "νεύρα" Σαμαρά

Η Ελλάδα δεν υπέγραψε φιλία με την Τουρκία, αυτό φαίνεται άλλωστε επί του πεδίου, αλλά αποδέχθηκε όντως ένα μορατόριουμ στην αντιπαράθεση.

29 Σεπ 2025 | 06:28

Πότε θα πάει ο Μητσοτάκης στον Λευκό Οίκο

Λήξη συναγερμού; Όχι βέβαια. Τώρα θα αρχίσει η "μίρλα" για το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δεν έχει πάρει ακόμα πρόσκληση για τον Λευκό Οίκο, θα αρχίσει η γκρίνια για τα F35 που ο Τραμπ θέλει φαίνεται πάση θυσία να δώσει στον Ερντογάν.

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ 24 Σεπ 2025 | 14:24

Ηταν η ακύρωση του ραντεβού Μητσοτάκη - Ερντογάν, ένα "μήνυμα" της Αγκυρας προς την Αθήνα; Τι κρύβει

Η ακύρωση του ραντεβού αιφνιδίασε την ελληνική κυβέρνηση που ψάχνει να ερμηνεύσει το γεγονός

24 Σεπ 2025 | 07:52

Η "κατάληψη" στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη

Υποθέτω έχει να κάνει και με την αδυναμία της αντιπολίτευσης να δημιουργήσει ένα αντικυβερνητικό ρεύμα και κίνημα και να δώσει μορφή και περιερχόμενο στον αγώνα τους. Στον αγώνα τους να φύγει επιτέλους ο Μητσοτάκης.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 20 Σεπ 2025 | 13:26

Ο Ανδρέας Λοβέρδος στο ΚΚΜ

Το ερώτημα παραμένει: Γιατί όλοι φεύγουν από το ΠΑΣΟΚ και δεν έχουμε ούτε έναν να έκανε την αντίστροφη πορεία;

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 17 Σεπ 2025 | 08:03

Πλέον δεν είναι ούτε δημοκράτης ούτε απλά δεξιός

Η αλήθεια είναι ότι τώρα πλέον είναι απλά νεκρός. Ούτε δημοκράτης, ούτε απλά δεξιός. Μακαρίτης.

13 Σεπ 2025 | 12:37

Η πρώτη δημοσκόπηση

Το πιο χαρακτηριστικό νούμερο από τη δημοσκόπηση, είναι αυτό για την "ικανοποίηση" από τις παροχές που ανακοινώθηκαν στην ΔΕΘ. Οι μισοί από εκείνους που εκτιμούν ότι θα έχουν όφελος από τη μείωση της φορολογίας, δηλώνουν ταυτόχρονα ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από τα μέτρα. Γιατί; Γιατί δεν τους αρέσει η κυβέρνηση είναι η απάντηση.

10 Σεπ 2025 | 07:52

Ο πάντα προκλητικός Άδωνις Γεωργιάδης

O Γεωργιάδης ήταν προκλητικός. Προκλητικός που ακύρωσε την επίσκεψή του στο νοσοκομείο της Δράμας, προκλητικός και με τα όσα είπε μετά για τα επεισόδια στην είσοδο του νοσοκομείου πριν από την άφιξή του.

06 Σεπ 2025 | 09:44

Δημογραφικό: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε (Τάσος Γιαννίτσης)

Διαβάζοντας την εισήγηση για το δημογραφικό πρόβλημα που έκανε ο Τάσος Γιαννίτσης στην επετειακή εκδήλωση για τα 51 χρόνια του ΠΑΣΟΚ (και μπράβο τους για την ιδέα), σε πιάνει η ψυχή σου.

03 Σεπ 2025 | 07:15

Στην Αξιώτισσα στη Νάξο

Όποτε βλέπω σε ταβέρνα ή εστιατόριο, πανό, αφίσες και λοιπά πολιτικά μηνύματα, τα οποία "μοστράρει" ο ιδιοκτήτης πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό επηρεάζει πεινασμένες συνειδήσεις, απλώς αποχωρώ.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 01 Οκτ 2025 | 06:49

Τα ήρεμα νερά και τα "νεύρα" Σαμαρά

Η Ελλάδα δεν υπέγραψε φιλία με την Τουρκία, αυτό φαίνεται άλλωστε επί του πεδίου, αλλά αποδέχθηκε όντως ένα μορατόριουμ στην αντιπαράθεση.

29 Σεπ 2025 | 07:17

Συγχωριανοί του ψεύτη βοσκού

Έτσι ο Διονύσης Σαββόπουλος, αποφαινόμαστε, είναι ο Μπομπ Ντύλαν της Ελλάδας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο δικός μας Ντε Γκωλ. Κι όποια γυναίκα δολοφονεί τα παιδιά της μια Μήδεια του σήμερα...

29 Σεπ 2025 | 06:28

Πότε θα πάει ο Μητσοτάκης στον Λευκό Οίκο

Λήξη συναγερμού; Όχι βέβαια. Τώρα θα αρχίσει η "μίρλα" για το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δεν έχει πάρει ακόμα πρόσκληση για τον Λευκό Οίκο, θα αρχίσει η γκρίνια για τα F35 που ο Τραμπ θέλει φαίνεται πάση θυσία να δώσει στον Ερντογάν.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 29 Σεπ 2025 | 06:10

Dark Tourism

Δημιουργός και αποκλειστικός διαχειριστής της εν λόγω ιστοσελίδας είναι ένας Γερμανός, ο Peter Hohenhaus, ένας πανεπιστημιακός που, κατά δήλωσή του, εγκατέλειψε νωρίς-νωρίς την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία.

24 Σεπ 2025 | 07:52

Η "κατάληψη" στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη

Υποθέτω έχει να κάνει και με την αδυναμία της αντιπολίτευσης να δημιουργήσει ένα αντικυβερνητικό ρεύμα και κίνημα και να δώσει μορφή και περιερχόμενο στον αγώνα τους. Στον αγώνα τους να φύγει επιτέλους ο Μητσοτάκης.

22 Σεπ 2025 | 09:56

Ένα φωτεινό πολιτιστικό γεγονός

Και όμως. Με την έξοδο από τα μνημόνια, η εντόπια βιβλιοπαραγωγή επανήλθε σταδιακά στα προ της κρίσης επίπεδα.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 22 Σεπ 2025 | 06:15

Το δράμα του πολυεκατομμυριούχου

Πώς θα ήταν ένας κόσμος δίχως καθόλου ενσυναίσθηση; Σίγουρα θα ήταν ένας κόσμος όπου δεν θα ήθελα να ζήσω ή όπου δεν θα ήθελαν να ζήσουν τα παιδιά μας.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 20 Σεπ 2025 | 13:26

Ο Ανδρέας Λοβέρδος στο ΚΚΜ

Το ερώτημα παραμένει: Γιατί όλοι φεύγουν από το ΠΑΣΟΚ και δεν έχουμε ούτε έναν να έκανε την αντίστροφη πορεία;

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 17 Σεπ 2025 | 08:03

Πλέον δεν είναι ούτε δημοκράτης ούτε απλά δεξιός

Η αλήθεια είναι ότι τώρα πλέον είναι απλά νεκρός. Ούτε δημοκράτης, ούτε απλά δεξιός. Μακαρίτης.

15 Σεπ 2025 | 07:55

Βαθιά Αμερική

Μπορεί η βαθιά Αμερική να ορίσει τις τύχες του πλανήτη, κατά τον τρόπο που ένας καρκίνος μέχρι να ξεπεραστεί, αποσυντονίζει, βασανίζει τον άνθρωπο; Όλα δείχνουν πως ναι.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 15 Σεπ 2025 | 06:15

Η ιδεολογία του δολοφόνου

Είναι οι δολοφόνοι εκ προοιμίου "δεξιοί" ή εκ προοιμίου "αριστεροί", όπως θέλουν να μας πείσουν οι εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές παρατάξεις;

ΚΑΤΑΜΕΣΤΟ ΤΟ ΚΑΛΛΙΜΑΡΜΑΡΟ 14 Σεπ 2025 | 13:18

"Απόλυτη" και κάτι παραπάνω

Η Άννα Βίσση απέδειξε για ακόμα μια φορά γιατί παραμένει η "Απόλυτη Ελληνίδα Σταρ", ίσως... και κάτι παραπάνω.

13 Σεπ 2025 | 12:37

Η πρώτη δημοσκόπηση

Το πιο χαρακτηριστικό νούμερο από τη δημοσκόπηση, είναι αυτό για την "ικανοποίηση" από τις παροχές που ανακοινώθηκαν στην ΔΕΘ. Οι μισοί από εκείνους που εκτιμούν ότι θα έχουν όφελος από τη μείωση της φορολογίας, δηλώνουν ταυτόχρονα ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από τα μέτρα. Γιατί; Γιατί δεν τους αρέσει η κυβέρνηση είναι η απάντηση.

10 Σεπ 2025 | 07:52

Ο πάντα προκλητικός Άδωνις Γεωργιάδης

O Γεωργιάδης ήταν προκλητικός. Προκλητικός που ακύρωσε την επίσκεψή του στο νοσοκομείο της Δράμας, προκλητικός και με τα όσα είπε μετά για τα επεισόδια στην είσοδο του νοσοκομείου πριν από την άφιξή του.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

08 Σεπ 2025 | 06:05

Τα λείψανα του Αγίου Λαζάρου

Η βιβλιογραφία γύρω από την εμπορία "ιερών λειψάνων" εμπλουτίστηκε σε σημείο ώστε να αδυνατούμε να την εξαντλήσουμε στο πλαίσιο ενός σύντομου κειμένου.

06 Σεπ 2025 | 09:44

Δημογραφικό: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε (Τάσος Γιαννίτσης)

Διαβάζοντας την εισήγηση για το δημογραφικό πρόβλημα που έκανε ο Τάσος Γιαννίτσης στην επετειακή εκδήλωση για τα 51 χρόνια του ΠΑΣΟΚ (και μπράβο τους για την ιδέα), σε πιάνει η ψυχή σου.

03 Σεπ 2025 | 07:15

Στην Αξιώτισσα στη Νάξο

Όποτε βλέπω σε ταβέρνα ή εστιατόριο, πανό, αφίσες και λοιπά πολιτικά μηνύματα, τα οποία "μοστράρει" ο ιδιοκτήτης πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό επηρεάζει πεινασμένες συνειδήσεις, απλώς αποχωρώ.