Follow us

Η Φινλανδία, ο Μαραντζίδης και τα ελληνοτουρκικά

Ο καθηγητής που μας αρέσει να βρίζουμε.

Μανόλης Καψής
ΓΡΑΦΕΙ: ΜΑΝΟΛΗς ΚΑΨΗς
Καψής

Μας αρέσει να τον βρίζουμε. Την εποχή που παρουσίαζε τις δημοσκοπήσεις του πανεπιστημίου Μακεδονίας στον Σκάι, είχε γίνει ο αγαπημένος στόχος των συριζαίων. Κάποια στιγμή δεν άντεξε τις επιθέσεις και αποχώρησε. Η τάση πάντως που έδειχναν οι μετρήσεις του, για την άνοδο της ΝΔ και την υποχώρηση του ΣΥΡΙΖΑ, επιβεβαιώθηκαν. Στις κάλπες.

Αργότερα, ο καθηγητής Νίκος Μαραντζίδης, είδε στον ΣΥΡΙΖΑ μια εν δυνάμει σοσιαλδημοκρατική δύναμη, που θα ξεπεράσει τις παιδικές ασθένειες του αριστερισμού και του αντισυστημισμού και θα καταλάβει σταδιακά τον χώρο του ΠΑΣΟΚ. Επεσαν να τον φάνε οι υπόλοιποι μισοί, που δεν βλέπουν -δικαίως- να μετεξελίσσεται ο χώρος της ριζοσπαστικής σε ένα κανονικό κόμμα, με κανονικούς ανθρώπους και κανονικές ιδέες. Εσχάτως τους έβγαλε τελείως έξω από τα ρούχα τους, όταν προέβλεψε ότι συν τω χρόνω -όπως συμβαίνει και με τις σχέσεις των ανθρώπων- αυτοί που έχουν απορρίψει τον Αλέξη Τσίπρα- ενδέχεται να τον συγχωρήσουν και να στραφούν και πάλι σε εκείνον. Οι παλιές αγάπες να ξανασμίξουν. Άκουσε τα εξ αμάξης από συντηρητικούς, δεξιούς, κεντρώους και ειδικά από τους κεντροαριστερούς... που δεν θέλουν να ακούσουν το όνομα Αλέξης Τσίπρας. Και δικαίως.

Στο ενδιάμεσο, ο καθηγητής που μας αρέσει να βρίζουμε, ο Νίκος Μαραντζίδης, έγραψε στην "Καθημερινή" ένα άρθρο για την Φινλανδία και την φινλανδοποίηση. Τον έβρισαν και πάλι οι πάντες, αφού φάνηκε να υποστηρίζει ότι θα πρέπει να λάβουμε υπόψη τη μεγάλη στρατιωτική δύναμη της Τουρκίας και συνακόλουθα να διαμορφώσουμε την εξωτερική μας πολιτική. Αλλωστε, έγραφε τότε στο κομμάτι του, της Φινλανδίας δεν της βγήκε σε κακό. Εκείνη ευημερεί, ενώ η Σοβιετική Ενωση έχει εξαφανιστεί και το μόνο που έχει μείνει είναι ένα κακό όνειρο. "Εξω από εδώ προδότη”, ήταν το πιο ευγενικό σχόλιο που γράφτηκε για το άρθρο του στα social media.

Λίγο καιρό μετά το άρθρο του Νίκου Μαραντζίδη, δημοσιεύθηκε και στα ελληνικά το τελευταίο βιβλίο του σπουδαίου διανοητή Jared Diamond, "Εθνη σε Αναταραχή” (εκδόσεις Διόπτρα), μια εξαιρετική ανάλυση για το πώς ορισμένα έθνη κατάφεραν και ορισμένα δεν κατάφεραν, να αντιμετωπίσουν μεγάλες κρίσεις. Τα κριτήρια που επιλέγει ο Jared Diaond, τα δανείζεται από τις συμβουλές των ψυχοθεραπευτών για τη διαχείριση προσωπικών κρίσεων και το πρώτο παράδειγμα που επιλέγει να σχολιάσει, το πρώτο έθνος που επιλέγει να βαθμολογήσει, για την ικανότητα διαχείρισης μιας μείζονος εθνικής κρίσης, είναι η Φινλανδία.

Και της δίνει άριστα, αφού μετά από συνεχείς πολέμους πριν και κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου -με θύματα και νεκρούς, αναλογικά με τον πληθυσμό της, περισσότερα από οποιοδήποτε άλλο κράτος της Ευρώπης- απέναντι σε μια αυταρχική κομμουνιστική δικτατορία, 100 φορές πιο ισχυρή από την Φινλανδία, κατάφερε να διατηρήσει την ανεξαρτησία της και να ευημερήσει.

Φυσικά θα ήταν εξαιρετικά προκλητικό και ανόητο να προτείνει κάποιος να διδαχθούμε από την Φινλανδία και τη Σοβιετική Ένωση, για να διαμορφώσουμε την εξωτερική πολιτική μας απέναντι στην επιθετική Τουρκία του Ερντογάν. Οχι μόνο γιατί οι εκπτώσεις που έκανε η Φινλανδία για να εκτονώσει την επιθετική συμπεριφορά της Σοβιετικής Ενωσης, δικαίως θεωρούνται από όλους όσους δεν έχουν βιώσει τη δραματική ιστορία της χώρας, απαράδεκτες. (σσ Αρκεί να σημειωθεί ότι η Φινλανδία δεν επέτρεπε καν στον απόλυτα ελεύθερο κατά τα λοιπά τύπο της, να δημοσιεύει κριτική στο ανελεύθερο καθεστώς της Σοβιετικής Ενωσης, για να μην προκαλέσει τον γείτονά της... Ας μην μιλήσουμε για την εξωτερική πολιτική.)

Αλλά και γιατί η Τουρκία δεν είναι Σοβιετική Ενωση και η Ελλάδα δεν είναι Φινλανδία. Μάλιστα θα μπορούσε ίσως να υποστηρίξει κανείς, ότι από πολλές απόψεις η Ελλάδα είναι πολύ πιο ισχυρή από την Τουρκία. Η φιλελεύθερη δημοκρατία, οι ισχυροί δημοκρατικοί της θεσμοί, η συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή Ενωση, οι διεθνείς της συμμαχίες, μια κοινωνία ελεύθερων πολιτών και κυρίως, κυρίως η ιστορία και ο πολιτισμός της Ελλάδας, κάνουν τη χώρα μας -από ορισμένες απόψεις- πολύ πιο ισχυρή από τη γειτονική Τουρκία. Ασχετα αν δεν το αντιλαμβάνεται ο Ερντογάν.

Αλλά πάλι, θα μπορούσαμε να πάρουμε και μερικά μαθήματα. Αν η Φινλανδία κατάφερε αυτό που απέτυχαν να καταφέρουν οι γείτονές της (Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία), δηλαδή να διατηρήσει την εθνική της ανεξαρτησία, το κατάφερε- γράφει ο Jared Diamond:

α) χάρη στις σκληρές μάχες που είχε δώσει στο παρελθόν απέναντι στους Ρώσους και στην άκαμπτη βούλησή της να μείνει μια ελεύθερη χώρα (το έχουμε και με το παραπάνω),

β) σε μια μεγάλη συναίνεση όλων των πολιτικών δυνάμεων για την ακολουθητέα πολιτική απέναντι στη Μόσχα (το ψάχνουμε, αλλά είμαστε κοντά),

γ) τη συνείδηση -που ήταν το μεγάλο μάθημα από τον μεσοπόλεμο για τους Φινλανδούς- ότι κανείς δεν θα πολεμήσει για σένα αντί για σένα (εμείς τρέφουμε ορισμένες ψευδαισθήσεις)

δ) στην ιστορική εμπειρία, που της επέτρεψε να βγάλει κρίσιμα συμπεράσματα (εμείς χανόμαστε στην νοσταλγία) και

ε) κυρίως η ειλικρινής αυτοαξιολόγηση της χώρας. Τι μπορεί δηλαδή και τι δεν μπορεί να κάνει. Ποιες είναι οι επιδιώξεις της και τι μπορεί να καταφέρει, με τα μέσα που διαθέτει και με δεδομένους τους γεωπολιτικούς συσχετισμούς. Εμείς είμαστε ακόμα πολύ μακριά...

Υ.Γ. Να μην το ξεχάσω. Παρά την επιτυχία της, η Φινλανδία έχει υποχρεωτική στρατιωτική θητεία για όλους τους Φινλανδούς και εθελοντική για τις Φινλανδές. Η στρατιωτική εκπαίδευση είναι αυστηρή, ώστε ο στρατός να είναι αξιόμαχος. Μετά το πέρας της θητείας, οι Φινλανδοί καλούνται για μετεκπαίδευσης κάθε λίγα χρόνια μέχρι την ηλικία των 30-35 ετών ή και παραπάνω. Ο εφεδρικός στρατός αποτελεί το 15% του πληθυσμού της Φινλανδίας.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Ένα από τα πιο τίμια σουβλάκια της Αθήνας: Γιατί όλοι τρώνε σε αυτό το μέρος στο Κουκάκι

Ένα κλασικού τύπου, παραδοσιακό σουβλατζίδικο στην οδό Πετμεζά κάνει εσχάτως σουξέ.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 20 Σεπ 2025 | 13:26

Ο Ανδρέας Λοβέρδος στο ΚΚΜ

Το ερώτημα παραμένει: Γιατί όλοι φεύγουν από το ΠΑΣΟΚ και δεν έχουμε ούτε έναν να έκανε την αντίστροφη πορεία;

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 17 Σεπ 2025 | 08:03

Πλέον δεν είναι ούτε δημοκράτης ούτε απλά δεξιός

Η αλήθεια είναι ότι τώρα πλέον είναι απλά νεκρός. Ούτε δημοκράτης, ούτε απλά δεξιός. Μακαρίτης.

10 Σεπ 2025 | 07:52

Ο πάντα προκλητικός Άδωνις Γεωργιάδης

O Γεωργιάδης ήταν προκλητικός. Προκλητικός που ακύρωσε την επίσκεψή του στο νοσοκομείο της Δράμας, προκλητικός και με τα όσα είπε μετά για τα επεισόδια στην είσοδο του νοσοκομείου πριν από την άφιξή του.

06 Σεπ 2025 | 09:44

Δημογραφικό: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε (Τάσος Γιαννίτσης)

Διαβάζοντας την εισήγηση για το δημογραφικό πρόβλημα που έκανε ο Τάσος Γιαννίτσης στην επετειακή εκδήλωση για τα 51 χρόνια του ΠΑΣΟΚ (και μπράβο τους για την ιδέα), σε πιάνει η ψυχή σου.

03 Σεπ 2025 | 07:15

Στην Αξιώτισσα στη Νάξο

Όποτε βλέπω σε ταβέρνα ή εστιατόριο, πανό, αφίσες και λοιπά πολιτικά μηνύματα, τα οποία "μοστράρει" ο ιδιοκτήτης πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό επηρεάζει πεινασμένες συνειδήσεις, απλώς αποχωρώ.

01 Σεπ 2025 | 07:21

Εκλογολογίες και κομματικοί σχεδιασμοί

Ακόμα και η αναμενόμενη εμφάνιση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ με τις γνωστές παροχές του Σεπτεμβρίου εντάσσεται πάντως, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, σε μια εκλογική στρατηγική.

29 Σεπ 2025 | 06:28

Πότε θα πάει ο Μητσοτάκης στον Λευκό Οίκο

Λήξη συναγερμού; Όχι βέβαια. Τώρα θα αρχίσει η "μίρλα" για το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δεν έχει πάρει ακόμα πρόσκληση για τον Λευκό Οίκο, θα αρχίσει η γκρίνια για τα F35 που ο Τραμπ θέλει φαίνεται πάση θυσία να δώσει στον Ερντογάν.

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ 24 Σεπ 2025 | 14:24

Ηταν η ακύρωση του ραντεβού Μητσοτάκη - Ερντογάν, ένα "μήνυμα" της Αγκυρας προς την Αθήνα; Τι κρύβει

Η ακύρωση του ραντεβού αιφνιδίασε την ελληνική κυβέρνηση που ψάχνει να ερμηνεύσει το γεγονός

24 Σεπ 2025 | 07:52

Η "κατάληψη" στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη

Υποθέτω έχει να κάνει και με την αδυναμία της αντιπολίτευσης να δημιουργήσει ένα αντικυβερνητικό ρεύμα και κίνημα και να δώσει μορφή και περιερχόμενο στον αγώνα τους. Στον αγώνα τους να φύγει επιτέλους ο Μητσοτάκης.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 20 Σεπ 2025 | 13:26

Ο Ανδρέας Λοβέρδος στο ΚΚΜ

Το ερώτημα παραμένει: Γιατί όλοι φεύγουν από το ΠΑΣΟΚ και δεν έχουμε ούτε έναν να έκανε την αντίστροφη πορεία;

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 17 Σεπ 2025 | 08:03

Πλέον δεν είναι ούτε δημοκράτης ούτε απλά δεξιός

Η αλήθεια είναι ότι τώρα πλέον είναι απλά νεκρός. Ούτε δημοκράτης, ούτε απλά δεξιός. Μακαρίτης.

13 Σεπ 2025 | 12:37

Η πρώτη δημοσκόπηση

Το πιο χαρακτηριστικό νούμερο από τη δημοσκόπηση, είναι αυτό για την "ικανοποίηση" από τις παροχές που ανακοινώθηκαν στην ΔΕΘ. Οι μισοί από εκείνους που εκτιμούν ότι θα έχουν όφελος από τη μείωση της φορολογίας, δηλώνουν ταυτόχρονα ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από τα μέτρα. Γιατί; Γιατί δεν τους αρέσει η κυβέρνηση είναι η απάντηση.

10 Σεπ 2025 | 07:52

Ο πάντα προκλητικός Άδωνις Γεωργιάδης

O Γεωργιάδης ήταν προκλητικός. Προκλητικός που ακύρωσε την επίσκεψή του στο νοσοκομείο της Δράμας, προκλητικός και με τα όσα είπε μετά για τα επεισόδια στην είσοδο του νοσοκομείου πριν από την άφιξή του.

06 Σεπ 2025 | 09:44

Δημογραφικό: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε (Τάσος Γιαννίτσης)

Διαβάζοντας την εισήγηση για το δημογραφικό πρόβλημα που έκανε ο Τάσος Γιαννίτσης στην επετειακή εκδήλωση για τα 51 χρόνια του ΠΑΣΟΚ (και μπράβο τους για την ιδέα), σε πιάνει η ψυχή σου.

03 Σεπ 2025 | 07:15

Στην Αξιώτισσα στη Νάξο

Όποτε βλέπω σε ταβέρνα ή εστιατόριο, πανό, αφίσες και λοιπά πολιτικά μηνύματα, τα οποία "μοστράρει" ο ιδιοκτήτης πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό επηρεάζει πεινασμένες συνειδήσεις, απλώς αποχωρώ.

01 Σεπ 2025 | 07:21

Εκλογολογίες και κομματικοί σχεδιασμοί

Ακόμα και η αναμενόμενη εμφάνιση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ με τις γνωστές παροχές του Σεπτεμβρίου εντάσσεται πάντως, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, σε μια εκλογική στρατηγική.

29 Σεπ 2025 | 07:17

Συγχωριανοί του ψεύτη βοσκού

Έτσι ο Διονύσης Σαββόπουλος, αποφαινόμαστε, είναι ο Μπομπ Ντύλαν της Ελλάδας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο δικός μας Ντε Γκωλ. Κι όποια γυναίκα δολοφονεί τα παιδιά της μια Μήδεια του σήμερα...

29 Σεπ 2025 | 06:28

Πότε θα πάει ο Μητσοτάκης στον Λευκό Οίκο

Λήξη συναγερμού; Όχι βέβαια. Τώρα θα αρχίσει η "μίρλα" για το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δεν έχει πάρει ακόμα πρόσκληση για τον Λευκό Οίκο, θα αρχίσει η γκρίνια για τα F35 που ο Τραμπ θέλει φαίνεται πάση θυσία να δώσει στον Ερντογάν.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 29 Σεπ 2025 | 06:10

Dark Tourism

Δημιουργός και αποκλειστικός διαχειριστής της εν λόγω ιστοσελίδας είναι ένας Γερμανός, ο Peter Hohenhaus, ένας πανεπιστημιακός που, κατά δήλωσή του, εγκατέλειψε νωρίς-νωρίς την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία.

24 Σεπ 2025 | 07:52

Η "κατάληψη" στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη

Υποθέτω έχει να κάνει και με την αδυναμία της αντιπολίτευσης να δημιουργήσει ένα αντικυβερνητικό ρεύμα και κίνημα και να δώσει μορφή και περιερχόμενο στον αγώνα τους. Στον αγώνα τους να φύγει επιτέλους ο Μητσοτάκης.

22 Σεπ 2025 | 09:56

Ένα φωτεινό πολιτιστικό γεγονός

Και όμως. Με την έξοδο από τα μνημόνια, η εντόπια βιβλιοπαραγωγή επανήλθε σταδιακά στα προ της κρίσης επίπεδα.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 22 Σεπ 2025 | 06:15

Το δράμα του πολυεκατομμυριούχου

Πώς θα ήταν ένας κόσμος δίχως καθόλου ενσυναίσθηση; Σίγουρα θα ήταν ένας κόσμος όπου δεν θα ήθελα να ζήσω ή όπου δεν θα ήθελαν να ζήσουν τα παιδιά μας.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 20 Σεπ 2025 | 13:26

Ο Ανδρέας Λοβέρδος στο ΚΚΜ

Το ερώτημα παραμένει: Γιατί όλοι φεύγουν από το ΠΑΣΟΚ και δεν έχουμε ούτε έναν να έκανε την αντίστροφη πορεία;

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 17 Σεπ 2025 | 08:03

Πλέον δεν είναι ούτε δημοκράτης ούτε απλά δεξιός

Η αλήθεια είναι ότι τώρα πλέον είναι απλά νεκρός. Ούτε δημοκράτης, ούτε απλά δεξιός. Μακαρίτης.

15 Σεπ 2025 | 07:55

Βαθιά Αμερική

Μπορεί η βαθιά Αμερική να ορίσει τις τύχες του πλανήτη, κατά τον τρόπο που ένας καρκίνος μέχρι να ξεπεραστεί, αποσυντονίζει, βασανίζει τον άνθρωπο; Όλα δείχνουν πως ναι.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 15 Σεπ 2025 | 06:15

Η ιδεολογία του δολοφόνου

Είναι οι δολοφόνοι εκ προοιμίου "δεξιοί" ή εκ προοιμίου "αριστεροί", όπως θέλουν να μας πείσουν οι εκ διαμέτρου αντίθετες πολιτικές παρατάξεις;

ΚΑΤΑΜΕΣΤΟ ΤΟ ΚΑΛΛΙΜΑΡΜΑΡΟ 14 Σεπ 2025 | 13:18

"Απόλυτη" και κάτι παραπάνω

Η Άννα Βίσση απέδειξε για ακόμα μια φορά γιατί παραμένει η "Απόλυτη Ελληνίδα Σταρ", ίσως... και κάτι παραπάνω.

13 Σεπ 2025 | 12:37

Η πρώτη δημοσκόπηση

Το πιο χαρακτηριστικό νούμερο από τη δημοσκόπηση, είναι αυτό για την "ικανοποίηση" από τις παροχές που ανακοινώθηκαν στην ΔΕΘ. Οι μισοί από εκείνους που εκτιμούν ότι θα έχουν όφελος από τη μείωση της φορολογίας, δηλώνουν ταυτόχρονα ότι δεν είναι ικανοποιημένοι από τα μέτρα. Γιατί; Γιατί δεν τους αρέσει η κυβέρνηση είναι η απάντηση.

10 Σεπ 2025 | 07:52

Ο πάντα προκλητικός Άδωνις Γεωργιάδης

O Γεωργιάδης ήταν προκλητικός. Προκλητικός που ακύρωσε την επίσκεψή του στο νοσοκομείο της Δράμας, προκλητικός και με τα όσα είπε μετά για τα επεισόδια στην είσοδο του νοσοκομείου πριν από την άφιξή του.

08 Σεπ 2025 | 07:44

Και πάλι όλοι μαζί

Γιατί τα σημερινά ζευγάρια αποφεύγουν -συχνά τρέμουν στο ενδεχόμενο- να γίνουν γονείς; Η προφανής απάντηση αφορά στο κόστος ζωής.

08 Σεπ 2025 | 06:05

Τα λείψανα του Αγίου Λαζάρου

Η βιβλιογραφία γύρω από την εμπορία "ιερών λειψάνων" εμπλουτίστηκε σε σημείο ώστε να αδυνατούμε να την εξαντλήσουμε στο πλαίσιο ενός σύντομου κειμένου.

06 Σεπ 2025 | 09:44

Δημογραφικό: Να ξυπνήσουμε γιατί χανόμαστε (Τάσος Γιαννίτσης)

Διαβάζοντας την εισήγηση για το δημογραφικό πρόβλημα που έκανε ο Τάσος Γιαννίτσης στην επετειακή εκδήλωση για τα 51 χρόνια του ΠΑΣΟΚ (και μπράβο τους για την ιδέα), σε πιάνει η ψυχή σου.

03 Σεπ 2025 | 07:15

Στην Αξιώτισσα στη Νάξο

Όποτε βλέπω σε ταβέρνα ή εστιατόριο, πανό, αφίσες και λοιπά πολιτικά μηνύματα, τα οποία "μοστράρει" ο ιδιοκτήτης πιστεύοντας προφανώς ότι με τον τρόπο αυτό επηρεάζει πεινασμένες συνειδήσεις, απλώς αποχωρώ.

ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΩΜΕΝΙΔΗΣ 01 Σεπ 2025 | 07:23

Χειμερία νάρκη ή γεμιστά της επόμενης μέρας;

Οι αρκούδες. Τα ερπετά. Οι νυχτερίδες και οι σκίουροι. Και ορισμένοι Έλληνες πολιτικοί, ιδίως εάν έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί.

01 Σεπ 2025 | 07:21

Εκλογολογίες και κομματικοί σχεδιασμοί

Ακόμα και η αναμενόμενη εμφάνιση του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ με τις γνωστές παροχές του Σεπτεμβρίου εντάσσεται πάντως, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, σε μια εκλογική στρατηγική.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 01 Σεπ 2025 | 06:10

Η Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής

Ζούμε σε οργουελικούς καιρούς. Ο Τζορτζ Όργουελ, αυτός ο σκοτεινός προφήτης του εικοστού αιώνα, μπορεί να μην έπεσε σε όλα μέσα (συμπεριλαμβάνονται και ηχηρές αστοχίες στις προβλέψεις του), αλλά σίγουρα πέτυχε διάνα το κυριότερο.