Η χαμένη τιμή της δημοσιογραφίας

Αυτή την ανεκτίμητη αρετή έχουν τα βιβλία: ιώβεια υπομονή. Με τους 10.000+ τίτλους που κυκλοφορούν στην Ελλάδα τον χρόνο, ακόμη και αν είσαι μανιακός βιβλιοαναγνώστης (είδος υπό εξαφάνιση στην πατρίδα μας, έτσι κι αλλιώς), τους περισσότερους δεν θα τους πάρεις καν
χαμπάρι. Για την πλειονότητα από τους υπόλοιπους, θα είσαι τυχερός εάν το μάτι σου πέσει σε τρεις γραμμές από κάποιο δελτίο τύπου, πόσο μάλλον σε μια εκτενέστερη βιβλιοκριτική. Δεν τελειώνουν εδώ τα βάσανά σου. Μπορεί να υποπέσει στην αντίληψή σου ένας τίτλος που εν
δυνάμει εντάσσεται στα ενδιαφέροντά σου, αλλά όχι τη στιγμή που υποπίπτει· μπορεί να κυκλοφόρησε… πολύ νωρίς για εσένα ή… πολύ αργά. Μην ανησυχείς: οι τίτλοι έχουν εκπαιδευτεί να σε περιμένουν· η αναμονή είναι στη φύση τους. Και αν δεν τους αντιληφθείς εσύ, μπορεί να τους αντιληφθούν τα παιδιά σου ή τα παιδιά των παιδιών σου. Κάπως κάπου κάποτε, έστω κι εντελώς τυχαία, κάποιο βλέμμα θα εστιάσει πάνω τους και θα τους λυτρώσει από την αιώνια μοναξιά τους.

Με τον σχοινοτενή και ολοφάνερα απολογητικό μου πρόλογο, προσπαθώ να εξηγήσω –στον εαυτό μου πρωτίστως- πώς κι έτυχε να μου διαφύγει η "Χαμένη τιμή της δημοσιογραφίας" του Γιάννη Παντελάκη, όταν πρωτοκυκλοφόρησε στα τέλη Οκτωβρίου του 2018 από τις εκδόσεις
"Θεμέλιο", με τον χαρακτηριστικό υπότιτλο: "20+1 ιστορίες κιτρινισμού". Το βιβλίο δεν πέρασε απαρατήρητο, κάθε άλλο, μέσα σε τρεις μήνες έκανε και δεύτερη έκδοση, αλλά μπορεί και να μην έπεφτε ποτέ στα χέρια μου εάν δεν το αναζητούσα πρόσφατα, για τις ανάγκες
μιας ραδιοφωνικής συνομιλίας μου με τον συγγραφέα του, προγραμματισμένης να μεταδοθεί από το Πρώτο Πρόγραμμα, στις 5 το απόγευμα, αυτό το Σάββατο.

Κατ’ αρχάς μου υπενθύμισε μια σειρά από "ιστορίες κιτρινισμού" -την υπόθεση Μάνου Χατζιδάκι, την υπόθεση Σορίν Ματέι, την υπόθεση Περικλή Κοροβέση, την υπόθεση Στέφανου Κορκολή κ.ο.κ.- και, κυρίως, πόσο γρήγορα, εύκολα κι ανώδυνα τις είχα λησμονήσει, όπως όλοι μας.

Βλέπετε, είναι και αυτή μια από τις πιο δυσώδεις ιδιότητες του "κιτρινισμού": να επικαλύπτει τις χθεσινές του ακαθαρσίες με τις σημερινές και τις σημερινές με τις αυριανές, δίχως να εγγράφει ίχνη στη μνήμη μας, πέρα από την ίδια, την ανυπόφορη αίσθηση μιας διαχρονικής "βρομιάς".

Κατά δεύτερον, ο Γιάννης Παντελάκης τεκμηριώνει με πλήθος παραδειγμάτων ότι η "τιμή" της δημοσιογραφίας δεν "χάθηκε" εν μία νυκτί, σαν σφαγμένος κόκορας σε σεντόνι νεόνυμφης, αλλά ήταν μια επίμονη κι επίπονη διαδικασία τόσο στα έντυπα όσο και στα ηλεκτρονικά Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας (ΜΜΕ), με την κρίσιμη "αλλαγή σκυτάλης" να συμβαίνει προς τα τέλη της δεκαετίας του 1990, όταν για τις εφημερίδες ξεκίνησε η άνευ επιστροφής ραγδαία κυκλοφοριακή διολίσθηση. "Τον Δεκέμβριο του 1999", σημειώνει ο Παντελάκης, "η μέση ημερήσια κυκλοφορία των 15 απογευματινών και 7 πρωινών εφημερίδων, περιλαμβανομένων των κυριακάτικων εκδόσεων, ήταν 447.301 φύλλα. Τον Δεκέμβριο του 1989 η μέση ημερήσια κυκλοφορία 14 απογευματινών και 4 πρωινών εφημερίδων (συνολικά 4 εφημερίδων
λιγότερων) ήταν 862.060 φύλλα". ΄Ετσι, μπορεί η "Αυριανή" να εγκατέλειψε οριστικά τα εγκόσμια το 2012 ύστερα από τριάντα δύο χρόνια ζωής, όπου γνώρισε και ημέρες δόξας (ενίοτε άγγιξε και τα 250.000 φύλλα), αλλά ο "αυριανισμός", ως αιχμή δόρατος του "κιτρινισμού", όχι μονάχα επέζησε του δικού της θανάτου και μεταλαμπαδεύτηκε σε μια σειρά από υποτιθέμενα "σοβαρές" εφημερίδες, μα παρέδωσε και το "μοντέλο" για το μονοπάτι που θα όφειλε να ακολουθήσει η επερχόμενη κι εξίσου άσπλαχνη ιδιωτική τηλεόραση, όπως ο Αλ Πατσίνο διαδεχόμενος τον Μάρλον Μπράντο στον "Νονό".

Σήμερα, σχεδόν οκτώ χρόνια από την πρώτη έκδοση της "Χαμένης τιμής της δημοσιογραφίας", θα περίμενε κανείς οι τηλεθεατές/αναγνώστες να αναζητούν διψασμένοι τη δημοσιογραφία που "σέβεται τον εαυτό της" (μη γελάτε, παρακαλώ), μακριά από τα στέκια
όπου συχνάζουν οι μολυσμένοι "Αλήτες, Ρουφιάνοι, Δημοσιογράφοι" (ΑΡΔ). Δεν συμβαίνει ακριβώς έτσι. Η μολυσμένη δημοσιογραφία βρίσκεται σε διαρκή σχέση ανατροφοδότησης κι επιβράβευσης με το μολυσμένο τηλεοπτικό/αναγνωστικό κοινό. Πού βλέπετε το περίεργο;
Μονάχα με αίμα ξεδιψάει μια κοινωνία από βαμπίρ.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr