Follow us

Ο πελάτης (δεν) έχει πάντα δίκιο

'Ενας φίλος μου από το εξωτερικό (από εκείνους που εγώ τρυφερά αποκαλώ "εξωγήινους"), αδιαπραγμάτευτος λάτρης της σύγχρονης Ελλάδας συνολικά, τόσο για τα καλά της όσο και για τα στραβά της, είχε καιρό να περάσει από τα μέρη μας και εντυπωσιάστηκε με τις… εξελίξεις.

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: ΠΕΤΡΟς ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟς
Τατσόπουλος Opinion Ver 2

Ένας φίλος μου από το εξωτερικό (από εκείνους που εγώ τρυφερά αποκαλώ "εξωγήινους"), αδιαπραγμάτευτος λάτρης της σύγχρονης Ελλάδας συνολικά, τόσο για τα καλά της όσο και για τα στραβά της, είχε καιρό να περάσει από τα μέρη μας και εντυπωσιάστηκε με τις… εξελίξεις.

"Πάρα πολλά σουβλατζίδικα", μου είπε, "πάρα πολλά κομμωτήρια… Υπάρχει πράγματι τόσο μεγάλη ζήτηση για σουβλάκια και κομμώσεις;". Σκέφτηκα προς στιγμήν να του απαντήσω κάτι εξίσου χαριτωμένο, αλλά ευθύς κατόπιν το μετάνιωσα. "Άσ’ το", του είπα, "είναι μεγάλη συζήτηση".

Όντως είναι μια συζήτηση που μας πάει πολύ μακριά –δεν ξέρεις από πού να την πρωτοπιάσεις για να ξεμπερδέψεις το κουβάρι. Χάριν δικής μου ευκολίας, θα την πιάσω από τα φοιτητικά μου χρόνια. Το μακρινό 1977, δεκαοκτάχρονος πρωτοετής στην Ανωτάτη Βιομηχανική, το κατοπινό Οικονομικό Πανεπιστήμιο του Πειραιά, βρισκόμουν στην εντελώς λάθος σχολή για τους εντελώς λάθος λόγους. Τώρα που το καλοσκέφτομαι, εμείς τότε μοιάζαμε με τους πρώτους χριστιανούς, τουλάχιστον ως προς το μέγεθος και την ένταση της αυταπάτης που μας έδερνε: όπως εκείνοι περίμεναν από μέρα σε μέρα τη Δευτέρα Παρουσία (ήταν απολύτως πεπεισμένοι ότι ο Χριστός θα ξαναρχόταν κατά τη διάρκεια του δικού τους βίου), έτσι κι εμείς περιμέναμε από μέρα σε μέρα την Επανάσταση, μια Δευτέρα Παρουσία προς το πιο χειροπιαστό.

Το εμβρυουλκό για την Επανάσταση θα ήταν η γνώση μας στα οικονομικά. Λίγο-πολύ επαναλαμβάναμε την ίδια παρεξήγηση που οδήγησε τον Ερνέστο Τσε Γκεβάρα να σηκώσει πρόθυμα το χέρι του, όταν άκουσε τον Φιντέλ Κάστρο να ζητάει υποψήφιο "εκονομίστα" για να αναλάβει την Εθνική Τράπεζα της Κούβας και ο Τσε, παντελώς άσχετος με τα οικονομικά, παράκουσε ως "κομουνίστα". Η πιθανότητα να σπουδάζουμε οικονομικά προκειμένου να δουλέψουμε ως λογιστές σε ένα ανήλιαγο γραφείο στα Κάτω Πατήσια ούτε που περνούσε από το μυαλό μας.

Μόλις διαλύθηκε η αυταπάτη μου –και διαλύθηκε πολύ γρήγορα- παράτησα τη Βιομηχανική στο δεύτερο έτος και καταχώνιασα ό,τι πρόλαβα να μάθω στο συρτάρι με τα αζήτητα. Ανάμεσα στις θολές, κακοχωνεμένες έννοιες που έθαψα στο συρτάρι ήταν και η έννοια της "αυτορρύθμισης" -μια βρόμικη έννοια που οι καπιταλιστές ήθελαν να πιστέψουμε ότι εκφράζει τα δικαιώματα των καταναλωτών, ενώ εξέφραζε –χα,χα, σιγά μην πιαστούμε κορόιδα!- καθαρά και μόνο τα δικά τους. Υποχρεώθηκα να την ανασύρω κακήν κακώς δέκα χρόνια αργότερα, με την ανατολή της ιδιωτικής τηλεόρασης, όταν ξαφνικά και αναπάντεχα έγινε πάλι της μόδας.

Μπαίναμε στη δεκαετία του 1990, στην εποχή των παχιών αγελάδων, και τα golden boys της ιδιωτικής τηλεόρασης, σιδερωμένα, γραβατωμένα και φρεσκοξυρισμένα, σκόπευαν να παίξουν το ρόλο βιβλικών προφητών χωρίς τα χαϊμαλιά, τα γένια και τη δυσωδία. Στο δικό τους μυαλό το κέρδος ήταν η μοναδική άξια λόγου αρετή και το δικαίωμα του τηλεθεατή να βλέπει ό,τι θέλει ο ίδιος και όχι ό,τι θέλουμε να του δείξουμε εμείς –το φετίχ της "αυτορρύθμισης"- πιο ιερό και απαραβίαστο από τις Δέκα Εντολές. Εξυπακούεται ότι με μια τηλεόραση σοβιετικού τύπου να έχει προηγηθεί –"εμείς ξέρουμε το καλό σου, δεν το ξέρεις εσύ"- η "αυτορρύθμιση" όφειλε να περάσει πρώτα από το στάδιο της "απορρύθμισης" και κατόπιν από το στάδιο της "αναρρύθμισης".

Κάπου εδώ έπαιρνε μπρος ο μηχανισμός της "αυτοεκπληρούμενης προφητείας". Τα golden boys μπορεί να μην μασούσαν φύλλα δάφνης, όπως η Πυθία, αλλά και σνιφάροντας κοκαϊνη έφθαναν περίπου στο αυτό επιθυμητό αποτέλεσμα: μάντευαν ποια προγράμματα θα "περπατούσαν" στην prime zone και ποια θα έπρεπε να εξοριστούν στη μεταμεσονύκτια ζώνη επειδή δεν θα τα έβλεπε ψυχή ζώσα. Έτσι, οι εκπομπές πολιτικού διαλόγου ή/και δημοσιογραφικής έρευνας, που απαιτούσαν από τον τηλεθεατή ένα μίνιμουμ διανοητικής συμμετοχής, μετατέθηκαν στις άγριες πρωινές ώρες, όταν κανένας δεν κατάφερνε να κρατήσει τα μάτια του ανοιχτά (πόσο μάλλον τον εγκέφαλό του σε επαγρύπνηση), ενώ όλες οι σαχλαμάρες, τα κατινοδικεία και τα ριάλιτι, ό,τι μπορούσες εν ολίγοις να παρακολουθήσεις ακόμη και με νοημοσύνη ναρκωμένης σαλαμάνδρας, κατέλαβαν εξ εφόδου κάθε άλλη διαθέσιμη ζώνη προβολής.

Και ναι, ω του θαύματος, η "αυτοεκπληρούμενη προφητεία" των golden boys δικαιώθηκε πλήρως: ό,τι "προφήτευσαν" πως δεν θα το βλέπει κανείς, δεν το έβλεπε κανείς, αφού παιζόταν στη ζώνη που δεν βλέπει κανείς και ό,τι "προφήτευσαν" πως θα το βλέπουν όλοι, το έβλεπαν όλοι, αφού παιζόταν στη ζώνη που βλέπουν όλοι… Το μοίρασμα της διαφημιστικής πίτας ακολούθησε αναλογικά κατά πόδας την "αυτοεκπληρούμενη προφητεία".

"Καλά όλα αυτά", θα μου αντίλεγε ο "εξωγήινος" φίλος μου, "αλλά πώς κολλάνε με την άνθηση των σουβλατζίδικων και των κομμωτηρίων;". Αυτό, θα του απαντούσα, έχει να κάνει με ένα άλλο μάθημα που διδάχτηκα κάποτε, το μάθημα της Εγκληματολογίας, παρότι
ποτέ δεν σκόπευα να σταδιοδρομήσω ως εγκληματολόγος. "Πάντοτε και σε κάθε κοινωνία", μας έλεγε ο καθηγητής, "υπάρχει ένα ποσοστό εγκλημάτων που δεν εξιχνιάζονται. Είναι η λεγόμενη 'σκοτεινή εγκληματικότητα'.

Εάν υποθέσουμε ότι η σκοτεινή εγκληματικότητα μιας κοινότητας αναλογεί σε ποσοστό 30% της συνολικής εγκληματικότητας, πόσα εγκλήματα θα εξιχνιαστούν από ένα σύνολο δέκα εγκλημάτων τον μήνα και πόσα εγκλήματα θα εξιχνιαστούν από ένα σύνολο εκατό;". "Επτά στα δέκα", σπεύδαμε να απαντήσουμε οι πιο εξυπνάκηδες, "κι εβδομήντα στα εκατό". "Την πατήσατε", μας αποστόμωνε ο καθηγητής. "Η εξιχνίαση δεν έχει να κάνει με τον αριθμό των εγκλημάτων. Έχει να κάνει με την αποτελεσματικότητα και την επάρκεια του μηχανισμού εξιχνίασης. Με έναν αναποτελεσματικό και ανεπαρκή μηχανισμό εξιχνίασης, επτά εγκλήματα θα εξιχνιάζονται στα δέκα, επτά εγκλήματα θα εξιχνιάζονται και στα εκατό". Τουτέστιν; Μια "αυτορρυθμιζόμενη" αγορά, με καμία πρόνοια ή παρέμβαση για να καλύψει ανάγκες που δεν προσφέρουν άμεσο και υψηλό κέρδος, κάποια μέρα θα πλημμυρίσει από "σουβλατζίδικα" και "κομμωτήρια", επειδή, όποιες και αν είναι οι ανάγκες, εμείς σουβλάκια ξέρουμε να τυλίγουμε και μαλλιά ξέρουμε να χτενίζουμε… Είναι και αυτή μια από τις επώδυνες παρενέργειες της "αυτορρύθμισης". Μοιραία, ενίοτε.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Πίτσα και cocktails, καφενειακές γκουρμεδιές, ποτά σε μινιατούρες: Τα νέα εστιατόρια και μπαρ της Αθήνας

Ταβέρνες, microbakeries αλλά και soft clubbing, μπάρες και bar restaurants, πίτσες και καφενεία: Όλα τα φρέσκα μέρη στα οποία συχνάζει, πια, η πόλη.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 06 Οκτ 2025 | 06:05

Η δεκαετία που κουβαλάς

Καθένας από εμάς, ανάλογα με την ηλικία του, κουβαλάει στην καμπούρα του και άλλη δεκαετία. Για την ακρίβεια, κουβαλάμε στην καμπούρα μας όλες τις δεκαετίες που μας διαμόρφωσαν από τη γέννησή μας μέχρι σήμερα.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 29 Σεπ 2025 | 06:10

Dark Tourism

Δημιουργός και αποκλειστικός διαχειριστής της εν λόγω ιστοσελίδας είναι ένας Γερμανός, ο Peter Hohenhaus, ένας πανεπιστημιακός που, κατά δήλωσή του, εγκατέλειψε νωρίς-νωρίς την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 22 Σεπ 2025 | 06:15

Το δράμα του πολυεκατομμυριούχου

Πώς θα ήταν ένας κόσμος δίχως καθόλου ενσυναίσθηση; Σίγουρα θα ήταν ένας κόσμος όπου δεν θα ήθελα να ζήσω ή όπου δεν θα ήθελαν να ζήσουν τα παιδιά μας.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 20 Οκτ 2025 | 06:26

Η αδύνατη ειρήνη

Όλοι οι πόλεμοι –και ιδίως οι μακροχρόνιοι, εκείνοι που κακοφορμίζουν- συνιστούν μια δυσχερέστατη προς επίλυση εξίσωση, αλλά ειδικά η επίλυση της εξίσωσης Χαμάς – Ισραήλ δείχνει πραγματικά απίθανη.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 13 Οκτ 2025 | 06:24

Ο χρονοδιακόπτης της αξιοπρέπειας

Το 1999 ο Τσίπρας δεν είχε ακόμη αποφοιτήσει καν από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, μολονότι είχε ήδη θέσει τα γερά θεμέλια μιας πολιτικής καριέρας, εξαιρετικά ιδιότυπης, από πολλές απόψεις.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 06 Οκτ 2025 | 06:05

Η δεκαετία που κουβαλάς

Καθένας από εμάς, ανάλογα με την ηλικία του, κουβαλάει στην καμπούρα του και άλλη δεκαετία. Για την ακρίβεια, κουβαλάμε στην καμπούρα μας όλες τις δεκαετίες που μας διαμόρφωσαν από τη γέννησή μας μέχρι σήμερα.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 29 Σεπ 2025 | 06:10

Dark Tourism

Δημιουργός και αποκλειστικός διαχειριστής της εν λόγω ιστοσελίδας είναι ένας Γερμανός, ο Peter Hohenhaus, ένας πανεπιστημιακός που, κατά δήλωσή του, εγκατέλειψε νωρίς-νωρίς την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 22 Σεπ 2025 | 06:15

Το δράμα του πολυεκατομμυριούχου

Πώς θα ήταν ένας κόσμος δίχως καθόλου ενσυναίσθηση; Σίγουρα θα ήταν ένας κόσμος όπου δεν θα ήθελα να ζήσω ή όπου δεν θα ήθελαν να ζήσουν τα παιδιά μας.

20 Οκτ 2025 | 09:47

Το τέλος της εργασίας

Το πρόβλημα πάντως, προϊόντος του 21ο αιώνα, δεν είναι η εντατικοποίηση της εργασίας.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 20 Οκτ 2025 | 06:26

Η αδύνατη ειρήνη

Όλοι οι πόλεμοι –και ιδίως οι μακροχρόνιοι, εκείνοι που κακοφορμίζουν- συνιστούν μια δυσχερέστατη προς επίλυση εξίσωση, αλλά ειδικά η επίλυση της εξίσωσης Χαμάς – Ισραήλ δείχνει πραγματικά απίθανη.

18 Οκτ 2025 | 14:13

Η μόνη κρίση που δεν είδε ο Καραμανλής

Η μόνη κρίση που δεν μυρίστηκε ο Κώστας Καραμανλής ήταν η μεγαλύτερη κρίση που βίωσε η Ελλάδα από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά

15 Οκτ 2025 | 09:45

Η κατάληψη του μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη

Ο μόνος που δεν θέλησε να μετάσχει στον αχταρμά των έξαλλων αντιδράσεων ήταν ο Αλέξης Τσίπρας.

13 Οκτ 2025 | 09:31

Γελοίοι

Πώς ορίζω τη γελοιότητα; Ως απώλεια του μέτρου. Των ορίων.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 13 Οκτ 2025 | 06:24

Ο χρονοδιακόπτης της αξιοπρέπειας

Το 1999 ο Τσίπρας δεν είχε ακόμη αποφοιτήσει καν από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, μολονότι είχε ήδη θέσει τα γερά θεμέλια μιας πολιτικής καριέρας, εξαιρετικά ιδιότυπης, από πολλές απόψεις.

11 Οκτ 2025 | 10:23

Ο εκνευρισμός Ανδρουλάκη και η επιστροφή Τσίπρα

Αν το ΠΑΣΟΚ δεν καταφέρει να κουνήσει τη βελόνα και το υποψήφιο κόμμα Τσίπρα αποκτήσει υπόσταση, πώς θα απαντήσει ο Νίκος Ανδρουλάκης στο ενδεχόμενο της συνεργασίας τους;

08 Οκτ 2025 | 08:51

Θέλει να αφουγκραστεί την κοινωνία;

Παρά τις ήττες και τα χρόνια στην αντιπολίτευση, παρά το rebranding που υποτίθεται του σχεδίασε η εταιρεία δημοσίων σχέσεων που προσέλαβε, ο κ. Τσίπρας εμφανίζεται στο κοινό του ίδιος και απαράλλαχτος.

06 Οκτ 2025 | 07:06

Ο Βασιλιάς είναι γυμνός και κουρασμένος

Μεγαλώνοντας, οι γωνίες σου αμβλύνονται. Όλο και σπανιότερα αναφωνείς ότι ο βασιλιάς είναι -σου φαίνεται έστω- γυμνός. Όχι απαραίτητα επειδή κοιτάς τη δουλειά ή το συμφέρον σου.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 06 Οκτ 2025 | 06:05

Η δεκαετία που κουβαλάς

Καθένας από εμάς, ανάλογα με την ηλικία του, κουβαλάει στην καμπούρα του και άλλη δεκαετία. Για την ακρίβεια, κουβαλάμε στην καμπούρα μας όλες τις δεκαετίες που μας διαμόρφωσαν από τη γέννησή μας μέχρι σήμερα.

04 Οκτ 2025 | 09:16

Τι πήρε ακριβώς ο Ερντογάν;

Δεν έχω το ρεπορτάζ του Τούρκου συναδέλφου και δεν μπορώ να πάρω θέση, ούτως ή άλλως δεν έχει και πολύ μεγάλη σημασία για την αντιπολίτευση στην Αθήνα, ο δικός μας δυσκολεύεται ακόμα και να βγάλει φωτογραφία δίπλα-δίπλα με τον πλανητάρχη, σιγά μην τον δεχτεί στον Λευκό Οίκο ο Τραμπ.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΚΑΨΗΣ 01 Οκτ 2025 | 06:49

Τα ήρεμα νερά και τα "νεύρα" Σαμαρά

Η Ελλάδα δεν υπέγραψε φιλία με την Τουρκία, αυτό φαίνεται άλλωστε επί του πεδίου, αλλά αποδέχθηκε όντως ένα μορατόριουμ στην αντιπαράθεση.

29 Σεπ 2025 | 07:17

Συγχωριανοί του ψεύτη βοσκού

Έτσι ο Διονύσης Σαββόπουλος, αποφαινόμαστε, είναι ο Μπομπ Ντύλαν της Ελλάδας. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο δικός μας Ντε Γκωλ. Κι όποια γυναίκα δολοφονεί τα παιδιά της μια Μήδεια του σήμερα...

29 Σεπ 2025 | 06:28

Πότε θα πάει ο Μητσοτάκης στον Λευκό Οίκο

Λήξη συναγερμού; Όχι βέβαια. Τώρα θα αρχίσει η "μίρλα" για το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης δεν έχει πάρει ακόμα πρόσκληση για τον Λευκό Οίκο, θα αρχίσει η γκρίνια για τα F35 που ο Τραμπ θέλει φαίνεται πάση θυσία να δώσει στον Ερντογάν.

ΓΡΑΦΕΙ Ο Π. ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 29 Σεπ 2025 | 06:10

Dark Tourism

Δημιουργός και αποκλειστικός διαχειριστής της εν λόγω ιστοσελίδας είναι ένας Γερμανός, ο Peter Hohenhaus, ένας πανεπιστημιακός που, κατά δήλωσή του, εγκατέλειψε νωρίς-νωρίς την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία.

24 Σεπ 2025 | 07:52

Η "κατάληψη" στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη

Υποθέτω έχει να κάνει και με την αδυναμία της αντιπολίτευσης να δημιουργήσει ένα αντικυβερνητικό ρεύμα και κίνημα και να δώσει μορφή και περιερχόμενο στον αγώνα τους. Στον αγώνα τους να φύγει επιτέλους ο Μητσοτάκης.

22 Σεπ 2025 | 09:56

Ένα φωτεινό πολιτιστικό γεγονός

Και όμως. Με την έξοδο από τα μνημόνια, η εντόπια βιβλιοπαραγωγή επανήλθε σταδιακά στα προ της κρίσης επίπεδα.

ΠΕΤΡΟΣ ΤΑΤΣΟΠΟΥΛΟΣ 22 Σεπ 2025 | 06:15

Το δράμα του πολυεκατομμυριούχου

Πώς θα ήταν ένας κόσμος δίχως καθόλου ενσυναίσθηση; Σίγουρα θα ήταν ένας κόσμος όπου δεν θα ήθελα να ζήσω ή όπου δεν θα ήθελαν να ζήσουν τα παιδιά μας.