
Η ανακοίνωση της απόσυρσης της στήριξης των Ηνωμένων Πολιτειών από τον αγωγό EastMed σηματοδοτεί ανατατάξεις και αλλαγές στους γεωπολιτικούς σχεδιασμούς στην περιοχή, ενώ δείχνει την στροφή της Ουάσινγκτον στις σχέσις με την Τουρκία.
Ο αγωγός EastMed — ένα έργο 6 δισ. ευρώ που προοριζόταν να μεταφέρει φυσικό αέριο από κοιτάσματα ανοιχτά του Ισραήλ και της Αιγύπτου μέσω ενός αγωγού μήκους 1.250 χλμ που θα διερχόταν μέσω Κύπρου και Ελλάδας για να φτάσει στις ευρωπαϊκές αγορές —μοιάζει να είναι "νεκρός" μετά την αμερικανική απόσυρση, όπως αναφέρει σε άρθρο του το Politico.
"#Turkey could understand that what the US is effectively saying is that you can destabilize the area & be blamed for that, but at the end of the day we take it into account and make a decision that satisfies you" says @confilis on #EastMed https://t.co/8ohbXXWQBl @POLITICOEurope
— Nektaria Stamouli (@nstamouli) January 22, 2022
Το έργο άφηνε απέξω την Τουρκία - την πιο προφανή οδό διέλευσης για έναν μεσογειακό αγωγό - ενώ, όπως επίσης σημειώνεται στο δημοσίευμα, καθίσταται ακόμη πιο δύσκολο το εγχείρημα σε μια εποχή που η ΕΕ έχει θέσει ως στόχο να γίνει κλιματικά ουδέτερη μέχρι το 2050.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν αρνηθεί κατηγορηματικά ότι για την απόσυρση του ενδιαφέροντος αιτία είναι οι αντιδράσεις της Τουρκίας, όπως δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ο ο σύμβουλος ενεργειακής ασφάλειας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Άμος Χόχσταϊν. Ο ίδιος άφησε ένα "παράθυρο" για την κατασκευή μικρότερων σε έκταση αγωγών φυσικού αερίου, όπως ένας αγωγός Αιγύπτου – Ελλάδας μέσω Κρήτης, αντί του αγωγού φυσικού αερίου EastMed. Η Ουάσινγκτον, όπως είπε, στηρίζει τα έργα ηλεκτρικής διασύνδεσης της Ελλάδας με την Αίγυπτο, το Ισραήλ και την Κύπρο.
Πανυγύρισε η Άγκυρα
Ο αγωγός υποστηρίχθηκε ευρέως από όλες τις πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα και η αλλαγή πολιτικής των ΗΠΑ θεωρείται ως η ανταμοιβή για τη θέση της Τουρκίας, λέει το Politico. Η κίνηση έρχεται σε μια στιγμή που η Ουάσιγκτον προσπαθεί να βελτιώσει τις σχέσεις με την Άγκυρα εν μέσω αυξανόμενης έντασης με τη Ρωσία.
"Από τη σκοπιά της Τουρκίας, είναι πολύ λογικό να πιστεύει ότι πρόκειται για μια διπλωματική νίκη, που επιτεύχθηκε με μεθόδους που καταδίκασαν όλοι οι περιφερειακοί και άλλοι παράγοντες", εξηγεί ο Κωνσταντίνος Φίλης, διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου (ΙΔΙΣ) και Επικεφαλής του Τομέα Ρωσίας-Ευρασίας & ΝΑ Ευρώπης.
"Αυτό που είναι πιο ανησυχητικό είναι ότι η Τουρκία μπορεί να καταλάβει ότι αυτό που λένε οι ΗΠΑ είναι ότι μπορείς να αποσταθεροποιήσεις την περιοχή και να κατηγορηθείς για αυτό, αλλά στο τέλος της ημέρας το λαμβάνουμε υπόψη και λαμβάνουμε μια απόφαση που σε ικανοποιεί", συμπληρώνει.
"Εάν ισραηλινό αέριο επρόκειτο να διοχετεύθεί στην Ευρώπη, αυτό θα μπορούσε να γίνει μόνο μέσω της Τουρκίας", ήταν από τις πρώτες δηλώσεις που έκανε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε δημοσιογράφους, λέγοντας πως είναι ανοιχτός σε συζήτηση υπό προϋποθέσεις.
Διχογνωμία στην Κύπρο
Ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου Γιαννάκης Κασουλίδης, που ανέλαβε τα καθήκοντά του μετά την παραίτηση του Νίκου Χριστοδουλίδη, δήλωσε ότι "πάντα θεωρούσε το EastMed ως εργαλείο για τη δημιουργία προβλημάτων".
Ο πρόεδρος της Κύπρου, από την πλευρά του, διαχώρισε τη θέση του και είπε πως αυτές είναι προσωπικές απόψεις του Κασουλίδη. "Είναι λυπηρό που κάποιοι χαίρονται γιατί υποτίθεται ότι ακυρώθηκε η εκτέλεση του έργου", ανέφερε σε γραπτή δήλωσή του ο Νίκος Αναστασιάδης.
Ο αγωγός EastMed επρόκειτο να είναι ένας από τους μεγαλύτερους και βαθύτερους υποθαλάσσιους αγωγούς στον κόσμο, ικανός να μεταφέρει μεταξύ 9 και 12 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως — περίπου το 10% των αναγκών της Ευρώπης, γεγονός που θα συνέβαλε στη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από ρωσικό αέριο.
Όμως, από την πρώτη στιγμή, είχε επιπλοκές, εγείροντας αμφιβολίες για το αν είχε νόημα από οικονομική και τεχνική άποψη.
Η Ιταλία, όπου θα έφτανε ο αγωγός, δεν μπήκε ποτέ επισήμως στο πρότζεκτ. Το περασμένο έτος, αξιωματούχοι από το Ισραήλ και την Ελλάδα δήλωναν ότι εξετάζουν τα σχέδια για αλλαγή της διαδρομής του αγωγού EastMed για να παρακάμψει την Κύπρο και να περνά μέσω της Αιγύπτου.
Αίγυπτος και Ισραήλ υπέγραψαν επίσης, συμφωνία για τη μεταφορά ισραηλινού φυσικού αερίου, η οποία θεωρήθηκε πως υπονόμευε το έργο για τον EastMed. "Η κατασκευή ή όχι του αγωγού EastMed δεν επηρεάζει τη μεταφορά των αποθεμάτων φυσικού αερίου στην Ευρώπη, επειδή η επιλογή της Αιγύπτου φαίνεται πιο αποτελεσματική και βιώσιμη", είναι η εκτίμηση που καταθέτει στο Politico ο Γιώργος Τζογόπουλος, ερευνητής στο ΕΛΙΑΜΕΠ.
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr