
Διαστάσεις πολιτικής αντιπαράθεσης έχει λάβει η υπόθεση γύρω από το κτίριο στο κέντρο της Αθήνας που αποτελεί έδρα του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων. Μία ημέρα μετά την απόφαση της υπουργού Πολιτισμού να ανακαλέσει την άδεια παραχώρησης στον ΣΕΑ του κτιρίου επί της οδού Ερμού 134-136, ο Σύλλογος απαντά με μια σκληρή ανακοίνωση, ενώ μετά την Έφη Αχτσιόγλου που τάχθηκε στο πλευρό των Αρχαιολόγων, και ο έτερος υποψήφιος για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ, Ευκλείδης Τσακαλώτος, έκανε τη δική του παρέμβαση αντλώντας έμπνευση από την παράσταση "Εκάβη" που παρακολούθησε στην Επίδαυρο.
Η απόφαση της Μενδώνη
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη ανακάλεσε την άδεια παραχώρησης του κτιρίου με απόφαση που αναρτήθηκε στη Διαύγεια στις 11 Αυγούστου. Η απόφαση προβλέπει "την ανάκληση παραχώρησης χρήσης ακινήτου επί της οδού Ερμού 134-136, ιδιοκτησίας του Ελληνικού Δημοσίου/Υπουργείου Πολιτισμού στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων" σημειώνοντας ότι αυτό γίνεται "για λόγους δημοσίου συμφέροντος".

Η υπουργική απόφαση θα τεθεί σε ισχύ στις 10 Οκτωβρίου, δηλαδή δύο μήνες μετά τη δημοσίευσή της.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων κάνει λόγο για "επίθεση στην ελευθερία του συνδικαλισμού" και "έξωση" από ένα κτίριο που το χαρακτηρίζει "ιστορική του έδρα", ενώ απορρίπτει τα επιχειρήματα του ΥΠΠΟ ως "προσχηματικά" και αναφέρει ότι επιδιώκεται η "λογοκρισία" του Συλλόγου.
Η ανακοίνωση του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων
"Επίθεση στην ελευθερία λόγου και τη συνδικαλιστική ελευθερία συνιστά η Απόφαση της Υπουργού Πολιτισμού για "έξωση" του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων από την ιστορική του έδρα", σημειώνεται σε ομόφωνη ανακοίνωση του ΔΣ του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) που εκδόθηκε την Κυριακή 13 Αυγούστου.
"Το έωλο νομικό σκέλος της Απόφασης θα αναλυθεί σε επικείμενή μας τοποθέτηση και στις νομικές ενέργειες του ΣΕΑ που θα ακολουθήσουν. Η ουσία όμως είναι αλλού: είναι σαφές ότι τα "επιχειρήματα" που επικαλείται η Υπουργός στην απόφασή της είναι απολύτως προσχηματικά, καθώς κατ' ουσίαν επιχειρεί να επιβάλει λογοκρισία στο συνδικαλιστικό και επιστημονικό όργανο των αρχαιολόγων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, υποδεικνύοντάς του ποιες δράσεις είναι "συμβατές" με την πολιτική ατζέντα της κυβέρνησης και ποιες όχι", συμπληρώνει μεταξύ άλλων ο ΣΕΑ.
Παράλληλα καλεί "τα σωματεία του ΥΠΠΟ, την ΠΟΕ ΥΠΠΟ και την ΑΔΕΔΥ, που επίσης χρησιμοποιούν κτίρια παραχωρημένα από το ΥΠΠΟ, να σταθούν στο πλευρό μας", καθώς και "όλα τα σωματεία και τα κόμματα της Βουλής να πάρουν θέση για την επίθεση στην ελευθερία του συνδικαλισμού. Καλούμε όλους τους πολίτες και τους φορείς που έχουν φιλοξενηθεί στον χώρο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, όλους τους πολίτες και τους φορείς με τους οποίους έχουμε παλέψει μαζί, να συμπαρασταθούν στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων ζητώντας την ανάκληση της απόφασης, με ψηφίσματα, κείμενα υπογραφών και με συμμετοχή στις εκδηλώσεις συμπαράστασης που θα ανακοινώσει ο ΣΕΑ, εν όψει και της προσφυγής στα αρμόδια δικαστήρια για την ακύρωση της απαράδεκτης απόφασης", καταλήγει ο ΣΕΑ στην ανακοίνωσή του.
Τι έχει προηγηθεί: Η εκδήλωση για το ναυάγιο της Πύλου και οι ανταλλαγές επιστολών
Στις 18 Ιουλίου διοργανώθηκε στον κήπο του Συλλόγου Αρχαιολόγων εκδήλωση με τίτλο "Δικαιοσύνη στο έγκλημα της Πύλου" αφιερωμένη στο πολύνεκρο ναυάγιο στις 14 Ιουνίου, του αλιευτικού σκάφους που μετέφερε μετανάστες.
Στις αρχές Αυγούστου η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη απέστειλε επιστολή προς τα μέλη του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων σημειώνοντάς ότι:
"Όπως προκύπτει από έγγραφα στοιχεία (δημοσιεύματα, φωτογραφίες κ.α.), την Τρίτη 18 Ιουλίου 2023, πραγματοποιήθηκε στο ακίνητο ιδιοκτησίας του Υπουργείου Πολιτισμού στην Αθήνα, επί της οδού Ερμού 134-136, εκδήλωση προς το κοινό, με τίτλο "Δικαιοσύνη στο έγκλημα της Πύλου", αναφερόμενη στο ναυάγιο του αλιευτικού σκάφους που μετέφερε μετανάστες, την 14η Ιουνίου 2023. Σύμφωνα με την αφίσα-πρόσκληση της εκδήλωσης, αυτή διοργανώθηκε από τις ιδιωτικές ομάδες "Κατάληψη Στέγης Προσφύγων/Μεταναστών", "Αντισώματα", "Δίκτυο Αλληλεγγύης Κοινωνικών Ιατρείων" και "Αστέρας Εξαρχείων", περιελάμβανε δε ομιλίες ιδιωτών, αλλά και ζωντανή (live) μουσική και τραγούδι από μουσικά σχήματα και μεμονωμένους καλλιτέχνες. Στην ίδια αφίσα-πρόσκληση αναφερόταν ότι η εκδήλωση θα διενεργηθεί στον "Κήπο Κτηρίου Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Ερμού 134, Θησείο", αναγραφόταν δε "Είσοδος δωρεάν/Συνεισφορά απαραίτητη".
Με δεδομένο ότι το εν λόγω ακίνητο i) ανήκει στο Υπουργείο Πολιτισμού και έχει παραχωρηθεί προς το σωματείο με την επωνυμία "Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων" (Σ.Ε.Α.) δωρεάν και χωρίς κανένα αντάλλαγμα, ρητά και αποκλειστικά για τη στέγαση των γραφείων του Σ.Ε.Α. και, ii) αποτελεί κηρυγμένο νεότερο μνημείο, είναι προφανές ότι η πραγματοποίηση της εν λόγω εκδήλωσης στο συγκεκριμένο χώρο γεννά σοβαρότατο ζήτημα ως προς την τήρηση αφενός της χρήσης, την οποία και μόνο επέτρεψε το Υπουργείο επί του ακινήτου (στέγαση γραφείων του Σ.Ε.Α.), και αφετέρου της ίδιας της αρχαιολογικής νομοθεσίας, που προβλέπει συγκεκριμένη και αυστηρή διαδικασία προηγούμενης αδειοδότησης των εκδηλώσεων επί και πλησίον ακινήτων μνημείων και μάλιστα έναντι καταβολής τέλους".
Με την επιστολή, η υπουργός ζητούσε να παρασχεθούν εξηγήσεις για το πώς ελήφθη η απόφαση για την εκδήλωση, αν έδωσε άδεια το υπουργείο, αν υπήρξε οικονομική συναλλαγή και αν το δημόσιο πλήρωσε οποιοδήποτε ποσό:
- Αν για την πραγματοποίηση της εκδήλωσης στον συγκεκριμένο χώρο, προηγήθηκε απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Σ.Ε.Α., στοιχείο κρίσιμο, ενόψει του ότι η εκδήλωση κείται καταφανώς όχι μόνο εκτός του σκοπού της στέγασης των γραφείων του Σ.Ε.Α., αλλά και εκτός των σκοπών, που αναφέρονται στο καταστατικό αυτού και έχουν εγκριθεί από το αρμόδιο Δικαστήριο,
- Αν ο Σ.Ε.Α., δια του αρμοδίου και εξουσιοδοτημένου από το Δ.Σ. οργάνου του, είχε ζητήσει και λάβει προηγούμενη άδεια του Υπουργείου Πολιτισμού σχετικά με την εκδήλωση επί και πλησίον κηρυγμένου μνημείου,
- Αν ο Σ.Ε.Α. έλαβε από τους διοργανωτές και/ή από τους ομιλητές και/ή από τους καλλιτέχνες και/ή από οποιονδήποτε τρίτο, οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλο αντάλλαγμα για τη διενέργεια της εκδήλωσης στο συγκεκριμένο χώρο,
- Αν το κοινό απέδωσε προς τον Σ.Ε.Α. και/ή προς τους διοργανωτές και/ή προς τους καλλιτέχνες και/ή προς οποιονδήποτε τρίτο, οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλο αντάλλαγμα για την είσοδο και την παρακολούθηση της εκδήλωσης και σε τι συνίσταται η "απαραίτητη συνεισφορά", που ανέφερε ρητά η αφίσα-πρόσκληση, και
- Αν προκλήθηκε, εξαιτίας της εκδήλωσης αυτής, οποιαδήποτε οικονομική δαπάνη ή άλλη επιβάρυνση του Υπουργείου Πολιτισμού και/ή του Ελληνικού Δημοσίου γενικότερα.
Ο ΣΕΑ απάντησε με δική του επιστολή τονίζοντας ότι η εκδήλωση αποφασίστηκε ομόφωνα, ότι υπάρχει πλήρης διαφάνεια στα οικονομικά του Συλλόγου, ότι το κτίριο "παραχωρήθηκε κατά χρήση στον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων από την αείμνηστη Υπουργό Πολιτισμού Μελίνα Μερκούρη (Υπουργική Απόφαση 18/1/1982) και αποκαταστάθηκε από τις αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΠΟ, στο πλαίσιο της συνολικής παρέμβασης που δρομολογήθηκε για την αποκατάσταση του ιστορικού κέντρου της Αθήνας και ιδιαίτερα της συνοικίας της Πλάκας" και ότι από τη δεκαετία του 1990 είναι γνωστό ότι "ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, στη βάση αποφάσεων του Διοικητικού Συμβουλίου και των Γενικών Συνελεύσεων, χρησιμοποιεί το κτίριο και τον κήπο του Συλλόγου για τους καταστατικούς του σκοπούς: την στέγαση των γραφείων του, της βιβλιοθήκης, του ξενώνα για τους αρχαιολόγους που δεν έχουν μόνιμη διαμονή στην Αθήνα, δράσεις του Συλλόγου, την πραγματοποίηση επιστημονικών σεμιναρίων, διαλέξεων και εκδηλώσεων του Συλλόγου, εκδηλώσεων και δράσεων Υπηρεσιών του ΥΠΠΟ, εκδηλώσεων άλλων φορέων, καλλιτεχνικών εκδηλώσεων και πολιτιστικών δρώμενων".
Μετά τη στήριξη Αχτσιόγλου προς τους Αρχαιολόγους, θέση πήρε και ο Τσακαλώτος μέσω... Εκάβης
Ο βουλευτής Βόρειου Τομέα Αθηνών και υποψήφιος πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, πήρε θέση στην υπόθεση με μια ανάρτηση σε προσωπικό και φιλοσοφικό ύφος στον λογαριασμό του στο Facebook την οποία τιτλοφόρησε "Η Εκάβη κι Εμείς".
Πηγή έμπνευσής του για την ανάρτηση αυτή ήταν η παράσταση "Εκάβη", που παρακολούθησε στην Επίδαυρο, σε συνδυασμό με τη σκέψη της της φιλοσόφου Martha Nussbaum, για να καταλήξει σε ένα σχόλιο για την απόφαση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη. Στο σχόλιό του μιλά για "τα όρια της εκδίκησης" και σημειώνει: "Σκέφτηκα τους αρχαιολόγους που τιμωρήθηκαν επειδή δεν ήθελαν να ξεχάσουν την τραγωδία της Πύλου".
Γράφει, ο Ευκλείδης Τσακαλώτος: "Χθες βρεθήκαμε με την Όλγα Νάσση (σ.σ. είναι η σύντροφός του) στην Επίδαυρο για να παρακολουθήσουμε την "Εκάβη" του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Ιούς Βουλγαράκη. Έντονη και αποκαλυπτική η γυναικεία ματιά, από τη σκηνοθεσία μέχρι τον εξαιρετικό χορό. Μια παράσταση που αναδεικνύει τη φρίκη και τις συνέπειες του πολέμου. Το πόσο οι γυναίκες είναι αυτές που τραβάνε τελικά τα πάνδεινα.
Η πρώτη μου επαφή με το έργο ήταν μέσω της ανάλυσης της φιλοσόφου Martha Nussbaum, που η Εκάβη έχει παίξει καθοριστικό ρόλο στη σκέψη της για το πόσο εύθραυστο είναι το καλό (δείτε για παράδειγμα το The Fragility of Goodness).
Η Εκάβη είναι ένας καλός άνθρωπος που χάνει τα πάντα: πατρίδα, εξουσία, ελευθερία, οικογένεια, φίλους. Εντούτοις, κρατάει την ηθική της διάσταση για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μέχρι τη δολοφονία του γιου της από τον φίλο στον οποίο τον εμπιστεύτηκε. Πια δεν έχει εμπιστοσύνη σε κανέναν και σε τίποτα. Εκεί καταρρέει και αναζητεί εκδίκηση -μετατρέπεται σε "σκύλο", μας λέει ο Ευριπίδης.
Σκοτεινό έργο από μια άποψη. Από την άλλη υπάρχει και η πιο αισιόδοξη πλευρά. Δεν είναι μόνο ότι είμαστε κατά του πολέμου. Αυτό είναι για εμάς δεδομένο και πρέπει πάντα να υπάρχουν πρωτοβουλίες υπέρ της ειρήνης και της ασφάλειας. Είναι και το ότι πρέπει να έχουμε θεσμούς του κράτους που δημιουργούν εμπιστοσύνη. Με λίγα λόγια το "καλό" θέλει ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης όπου μπορεί να ανθήσει. Χρειάζεται θεσμούς που δίνουν χώρο στο καλό. Και σε δύσκολους καιρούς αυτό μας αφορά όλους και όλες.
ΥΓ.: Με αφορμή την Εκάβη αναλογίστηκα πού φτάνουν τα όρια της εκδίκησης. Σκέφτηκα τους αρχαιολόγους που τιμωρήθηκαν επειδή δεν ήθελαν να ξεχάσουν την τραγωδία της Πύλου. Δεν ξέρω αν η κυρία Μενδωνη παρακολούθησε την παρασταση. Μακάρι τουλάχιστον να είχε διαβάσει Nussbaum".
Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις
Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr