190 χρόνια Ερμούπολη, η εντυπωσιακή ιστορία μιας πόλης

Με τριήμερες εορταστικές εκδηλώσεις για τα 190 χρόνια από την ονοματοδοσία της Ερμούπολης εμπλουτίζεται αυτήν την εβδομάδα το πολιτιστικό πρόγραμμα «Σύρος - Πολιτισμός 2016», του δήμου Σύρου - Ερμούπολης, το οποίο συνεχίζεται όλο το καλοκαίρι με ενδιαφέρουσες παραστάσεις, συναυλίες και λαογραφικά δρώμενα.

Κατά τις τριήμερες εκδηλώσεις, από την Παρασκευή 26 έως την Κυριακή 28 Αυγούστου 2016 στην Ερμούπολη, θα γίνουν γνωστά στο ευρύ κοινό από αναδρομές της ιστορίας στοιχεία και έργα τα οποία συνέθεσαν την ακμάζουσα εμπορική και πολιτιστική εικόνα του νησιού.

Στοιχεία όπως η τελετή της ονοματοθεσίας το 1826 στη νεόκτιστη εκκλησία της Μεταμόρφωσης σε συγκέντρωση των κατοίκων με πρωτοβουλία του Δρόσου Μανσόλα και του Λουκά Ράλλη.

Η Ερμούπολη, ως γέφυρα που συνέδεε τα μεγάλα εμπορικά κέντρα της Ευρώπης με τις χώρες της Ανατολής, είναι αφιερωμένη εις τον Κερδώον, αλλά και λόγιον Ερμήν, όπως αποδεικνύουν η βιβλιοθήκη, τα μουσείων και το θέατρο από τα πρώτα χρόνια του 19ου αιώνα!

Παράλληλα, για τις τελευταίες ημέρες του καλοκαιριού έχουν προγραμματιστεί επίσης:

- Την Τετάρτη 25 Αυγούστου, 9 μ.μ., στο Θέατρο Απόλλων, ο Λαογραφικός Χορευτικός Όμιλος «Η Σοφία της Παράδοσης παρουσιάζει την κωμωδία του Γρηγόρη Γαλαντή «Του Τάκη ο γάμος και η πρώτη του νύχτα».

- Την Παρασκευή 26 Αυγούστου στις 10.15, στη Πλατεία Μιαούλη στην Ερμούπολη θα πραγματοποιηθεί συναυλία του μουσικού συγκροτήματος «Onirama», με τραγούδια από όλη τη δισκογραφία τους, αλλά και διασκευές αγαπημένων ελληνικών και ξένων τραγουδιών.

- Το Σάββατο 27 Αυγούστου στις 9 μ.μ. ο Πολιτιστικός Σύλλογος Άνω Σύρου και ο δήμος Σύρου - Ερμούπολης διοργανώνουν «Τσιπουροβραδιά» στην πηγή του Αγίου Αθανασίου, στην Άνω Σύρο.

- Την Κυριακή 28 Αυγούστου 2016 μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ποσειδών διοργανώνει το Πανηγύρι του Αγ. Ιωάννου στην Ποσειδωνία.

Η ιστορία μιας πόλης

Η Ερμούπολη, ο μεγαλύτερος οικισμός της Σύρου και έδρα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. Που βρίσκεται στη ανατολική πλευρά του νησιού και είναι γνωστή και για τοναυπηγείο της και τον σημαντικό λιμένα της, ενώ παλιότερα υπήρξε βιομηχανικό, ναυτιλιακό και πολιτιστικό κέντρο της Ελλάδας, πήρε το όνομά της με πρωτότυπο τρόπο, σε συμβούλιο που έγινε το 1823 από τους πρώτους οικιστές της πόλης έξω από τη μητρόπολη (Μεταμόρφωση) και ονομάστηκε Ερμούπολη προς τιμή του αρχαίου θεού του εμπορίου Ερμή.

Η Ερμούπολη άρχισε να κατοικείται από τους πρόσφυγες που ήρθαν σταδιακά στο νησί από τη Μικρά Ασία, τη Χίο, την Κάσο, τα Ψαρά και την Κρήτη από το 1822. Οι πρώτοι πρόσφυγες ήταν θύματα των σφαγών που είχε εξαπολύσει ο τουρκικός στόλος σε αυτές τις περιοχές το 1822. Αρχικά περί τους 30.000 πρόσφυγες είχαν εγκατασταθεί στην Τήνο, λόγω όμως της πανούκλας που είχε ενσκήψει μεταφέρθηκαν στην Σύρο σε καλύβες ή στην Άνω Σύρο. Τα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης για μετεγκατάστασή τους σε άλλα μέρη δεν πραγματοποιήθηκαν και τελικά παρέμειναν στη Σύρο. Η ύπαρξη καθολικών στη Σύρο είχε θέσει το νησί υπό την προστασία των δυτικών μεγάλων δυνάμεων της εποχής. Έτσι οι πρόσφυγες αναζήτησαν στο νησί της Σύρου κυρίως ασφάλεια. Από τις εσωτερικές αυτές μεταναστεύσεις, εξάλλου, έχουν πάρει το όνομά τους κάποιες συνοικίες της Ερμούπολης, όπως το "Βροντάδο".

Το 1823 οι πρόσφυγες έκτισαν τον ιερό ναό της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στην κορυφή του λόφου γύρω από τον οποίο έχει χτιστεί η Ερμούπολη. Σήμερα αποτελεί την Μητρόπολη των Ορθοδόξων κατοίκων της Σύρου. Το 1828, μετά από απογραφή, ο πληθυσμός της πόλης αριθμούσε 13.805 κατοίκους. Το 1833, 11 χρόνια από τη στιγμή που έφτασαν οι πρώτοι πρόσφυγες στο νησί έκτισαν το πρώτο δημόσιο Γυμνάσιο της ελεύθερης Ελλάδας με γυμνασιάρχη το Νεόφυτο Βάμβα. Από το γυμνάσιο της Σύρου αποφοίτησε αρκετά χρόνια μετά ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Την ίδια εποχή ιδρύθηκε το πρώτο εργοστάσιο βυρσοδεψίας στην Σύρο και χτίστηκε το λιμάνι της πόλης. Τα πρώτα χρόνια του ελληνικού κράτους τα περισσότερα από τα ξένα πλοία έπιαναν μόνο Σύρο απ' όπου γινόταν το διαμετακομιστικό εμπόριο με την υπόλοιπη Ελλάδα, τη Ρωσία και την Ανατολή. Η συμμετοχή της καθολικής κοινότητας στην αστική ανάπτυξη ήταν πολύ περιορισμένη: το 1879 εκπροσωπούσε το 1,7% του πληθυσμού, το 1907 το 3,1%, το 1928 το 6,4%, ενώ το 1961 είχε το 7,3%.

Μεταξύ 1840 και 1880 η Ερμούπολη αναπτυσσόταν ραγδαία και μετατράπηκε σε κοσμοπολίτικη υδροκεφαλική πόλη, απόρροια μαζικής εξωτερικής εισόδου μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, με αναπτυγμένη αστική τάξη: το 1856 αναφέρεται ως η δεύτερη πόλη μετά την Αθήνα σε πληθυσμό. Το 1844 η αρτισύστατη Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ίδρυσε το πρώτο υποκατάστημά της στην Ερμούπολη. Το 1848 άρχισε να χτίζεται η αριστοκρατική συνοικία της Σύρου, τα Βαπόρια και ναός του Αγίου Νικολάου. Το 1864 εγκαινιάστηκε το θέατρο «Απόλλων». Είναι έργο του Ιταλού αρχιτέκτονα Πιέτρο Σαμπό. Το επιβλητικό δημαρχείο της πόλης κτίστηκε από τον Ερνστ Τσίλλερ το 1876-1891. Το Φεβρουάριο του 1879 δημιουργήθηκε στην Ερμούπολη το πρώτο, στην Ελλάδα εργατικό Σωματείο. Το 1880, με απόφαση του δήμου Ερμούπολης, στήθηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα μνημείο στον άγνωστο στρατιώτη του αγώνα του 1821.

Η Ερμούπολη άρχισε να παρακμάζει μετά το 1880 με την άνοδο του λιμανιού του Πειραιά, οπότε και ο κύριος όγκος του εμπορίου άρχισε να διεξάγεται από εκεί. Από τα μέσα του 19ου αιώνα στην ακτή της Ερμούπολης δημιουργείται μία μεγάλη βιομηχανική ζώνη με ναυπηγείο, βυρσοδεψεία, κλωστήρια, ατμόμυλους κ.α. Το 1928 γνώρισε μιαν εφήμερη αναλαμπή όταν εγκαταστάθηκαν σε αυτήν 3.032 πρόσφυγες από την Μικρά Ασία. Έκτοτε γνωρίζει μία σταδιακή πληθυσμιακή πτώση: 1928-1949: 11,6%. 1940-1951: 10,3%,1951-1961: 15,1%. Τα αίτια της πτώσης αυτής οφείλονται στην πτώση των εμπορευματικών επιχειρήσεων, στον τερματισμό της ιστιοφόρου ναυσιπλοΐας, στη διακοπή των εμπορικών σχέσεων με Μαύρη Θάλασσα και Μικρά Ασία και στην ηπειρωτική Ελλάδα που γνωρίζει ραγδαία ανάπτυξη.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr