Αμφίπολη: Το Χρονικό της ανασκαφής

Βήμα βήμα το χρονικό της ανασκαφής του Τύμβου Καστά στην Αμφίπολη, από την «πρώτη ημέρα», 10 Αυγούστου οπότε και «έσκασε» η είδηση για την ανασκαφή «σημαντικού τάφου» μέχρι τώρα...

10 Αυγούστου 2014: Η Αμφίπολη γίνεται για πρώτη φορά πρώτη είδηση

Το ημερολόγιο έγραφε 10 Αυγούστου 2014 όταν η είδηση περί «Ανακάλυψης τάφου ιστορικής σημασίας στην Αρχαία Αμφίπολη» έπεσε ως κεραυνός εν (Αυγουστιάτικη) αιθρία βάζοντας το πρώτο λιθαράκι για να στραφούν ολοένα και περισσότερα βλέμματα στις ξεχασμένες Σέρρες:

«Μπροστά στην αποκάλυψη ενός σημαντικού αρχαιολογικού τάφου φαίνεται πως βρίσκονται οι ανασκαφές, που διεξάγονται στον μοναδικό μνημειακό περίβολο του Τύμβου Καστά, στην Αρχαία Αμφίπολη. Στην περιοχή, η οποία φυλάσσεται τα τελευταία εικοσιτετράωρα από μεγάλη αστυνομική δύναμη, καταγράφεται έντονη κινητικότητα, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες, το υπουργείο Πολιτισμού έχει ενημερωθεί για όλες εξελίξεις», ήταν από τις πρώτες ειδήσεις που ταρακούνησαν το Πανελλήνιο από την καλοκαιρινή του ραστώνη.

Το έδαφος, σύμφωνα με το ρεπορτάζ, είχε προλειάνει η υπεύθυνη της ανασκαφής, και προϊσταμένη της ΚΗ Εφορίας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, Κατερίνα Περιστέρη στην 27η αρχαιολογική επιστημονική συνάντηση, που διεξήχθη τον Μάρτιο του 2014 στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου ανακοινώνοντας ότι κατά τη διεξαγωγή των ανασκαφών στον λόφο Καστά τα τελευταία δύο έτη αποκαλύπτεται ένας μοναδικός ταφικός περίβολος στον κόσμο λόγω του μεγέθους του που αγγίζει τα πεντακόσια περίπου μέτρα. Σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή και συνεργάτη της κυρίας Περιστέρη, ο περήφανος Λέοντας της Αμφίπολης, με ύψος 5,20 μέτρων αποδεικνύεται πως ήταν στην κορυφή του ταφικού μνημείου.

Η περίοδος που χρονολογείται το μνημείο - μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου και μέχρι το τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα – δίνει «λαβή» για τις πρώτες υποθέσεις δεδομένου του ότι εκείνη την εποχή διαδραματίστηκαν σπουδαία ιστορικά γεγονότα στην Αμφίπολη. Σημαντικοί στρατηγοί και ναύαρχοι του Μ. Αλεξάνδρου σχετίζονται με την περιοχή. Εδώ ο Κάσσανδρος εξορίζει και θανατώνει το 311 π.Χ. τη νόμιμη σύζυγο του Μ. Αλεξάνδρου Ρωξάνη και το γιό του Αλέξανδρο Δ’. Και οι πρώτα ονόματα αρχίζουν να ακούγονται…

12 Αυγούστου 2014: Ο πρωθυπουργός στην Αμφίπολη δηλώνει βέβαιος ότι βρισκόμαστε σε «εξαιρετικά σημαντικό εύρημα»

Μόλις δύο 24ωρα από το «ξέσπασμα» της είδησης και ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, μεταβαίνει στην Αμφίπολη συνοδευόμενος από ανθρώπους του υπουργείου Πολιτισμού προκειμένου να ξεναγηθεί στο χώρο του ανασκαφικού έργου. Η φωτογραφία του μπροστά στις δυο ακέφαλες Σφίγγες που φυλούν την είσοδο του ταφικού μνημείου – αλλά και οι δηλώσεις του – κάνουν το γύρο του κόσμου: «Η γη της Μακεδονίας μας εξακολουθεί να μας συγκινεί και να μας εκπλήσσει αποκαλύπτοντας από τα σπλάχνα της μοναδικούς θησαυρούς που συνθέτουν, υφαίνουν όλοι μαζί αυτό το μοναδικό μωσαϊκό της ελληνικής μας Ιστορίας…», δηλώνει.

13 Αυγούστου 2014: Στο «χορό» μπαίνουν τα ξένα μέσα

Με τίτλο «Ο έλληνας πρωθυπουργός θεωρεί εξαιρετικά σημαντική την ανακάλυψη του τάφου στην βόρεια Ελλάδα», φιλοξενείται στις ηλεκτρονικές σελίδες αμερικανικών ΜΜΕ (ABC News, Fox News) σύντομο πρακτορειακό ρεπορτάζ του Associated Press σχετικά με την επίσκεψη του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά στον χώρο της σημαντικής αρχαιολογικής ανασκαφής στην Αρχαία Αμφίπολη, όπου εκτιμάται ότι έχει ανακαλυφθεί σημαντικός τάφος από την εποχή της βασιλείας του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

17 Αυγούστου 2014: Ο κόσμος (και τα κανάλια) αρχίζουν να συρρέουν

Το πρώτο Σαββατοκύριακο μετά τον Δεκαπενταύγουστο η ευκαιρία είναι ιδανική για μια βόλτα στο μέρος που έχει έρθει στα χείλη όλων. Ουρές σχηματίζουν τα αυτοκίνητα στην Αμφίπολη ενώ εκατοντάδες είναι οι επισκέπτες που προσπαθούν να δουν με κιάλια και τηλεσκόπια το σημείο της σκαπάνης. Τα διεθνή media δείχνουν το ενδιαφέρον τους εμπράκτως οργανώνοντας τις πρώτες αποστολές.

24 Αυγούστου: Στα ίχνη του πρώτου ανασκαφέα της Αμφίπολης, Δημήτρη Λαζαρίδη

Ποιος είναι ο πρώτος άνθρωπος που βρέθηκε σε απόσταση αναπνοής από το «μυστικό της Αμφίπολης»; Πριν από πόσα χρόνια και υπό ποιες συνθήκες; Τι περίμενε να «δώσει» ο Τύμβος Καστά; Η αρχαιολόγος Πέπη Λαζαρίδη δινει μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη στο TheTOC.gr για τον πατέρα της, Δ. Λαζαρίδη, τον οραματιστή αρχαιολόγο, η προτομή του οποίου βρίσκεται στην είσοδο του Μουσείου Αμφίπολης που ο ίδιος δημιούργησε.

27 Αυγούστου 2014: AP, NBC, Daily Mail: Ο τάφος είναι συλημένος

Μπήκαν ή όχι τυμβωρύχοι στο μνημείο της Αμφίπολης; Ο προβληματισμός γίνεται ολοένα και πιο έντονος με τα ευρήματα που αρχίζουν να έρχονται ένα – ένα στο φως – του ήλιου και της δημοσιότητας. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Associated Press, του NBC και της Daily Mail, παρ' ότι φαίνεται κατ' αρχήν σχετικά ανέπαφο, υπάρχουν ισχυρές πιθανότητες το μνημείο να έχει συληθεί.

5 Σεπτεμβρίου 2014: Γλέζος: «Δώστε λεφτά για την Αμφίπολη»

Παρέμβαση του Μανώλη Γλέζου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την Αμφίπολη: «Αν θέλουμε μια Ευρώπη του πολιτισμού, πρέπει να υποστηρίξουμε αυτό το εξαιρετικής σημασίας μνημείο». Εν τω μεταξύ «Θα μιλήσει το ίδιο το μνημείο...» λέει ο υπουργός Πολιτισμού Κώστας Τασούλας για τον τύμβο της Αμφίπολης και μας προετοιμάζει για νέες ανακοινώσεις την Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου…

7 Σεπτεμβρίου: Δέος στην Αμφίπολη. Βρέθηκαν Καρυάτιδες

Δεν πέφτει καθόλου έξω. «Με την αφαίρεση των αμμωδών χωμάτων, στο χώρο μπροστά από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο, αποκαλύφθηκαν κάτω από το μαρμάρινο επιστύλιο, ανάμεσα στις, επίσης, μαρμάρινες παραστάδες, δύο εξαιρετικής τέχνης Καρυάτιδες, από θασίτικο μάρμαρο συμφυείς με πεσσό, διατομής 0,20Χ0,60 μ.», είναι η ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού. Μετά τις Σφίγγες, οι περίφημες Καρυάτιδες αναγάγουν πέραν πάσης αμφιβολίας το ταφικό μνημείο σε εξέχουσας σημασίας.

8 Σεπτεμβρίου: Λίνα Μενδώνη: Ο τάφος δεν έχει συληθεί

Η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, ξεκινάει κάνει ένα κύκλο δηλώσεων για την Αμφίπολη αποκλείοντας ανθρώπινο χέρι να έχει αγγίξει τις Καρυάτιδες. Σε άλλες της δηλώσεις εκτιμά ότι ο τάφος είναι δύσκολο να έχει συληθεί καθώς ο δημιουργός του μνημείου πήρε όλες τις προφυλάξεις.

12 Σεπτεμβρίου 2014: Η πρώτη «αυτοψία» στον τρίτο θάλαμο: η θόλος σε οριακή ισορροπία

Η είσοδος μελών της διεπιστημονικής ομάδας στον τρίτο θάλαμο του μνημείου από την υφιστάμενη οπή στον τοίχο του τρίτου διαφράγματος φέρνει στο φως εικόνες που αλλάζουν τα δεδομένα. Η θόλος του τρίτου θαλάμου βρίσκεται σε κατάσταση οριακής ισορροπίας. Τα τεχνικά δεδομένα δεν επιτρέπουν ασφαλή εκτέλεση εργασιών απομάκρυνσης χώματος προτού ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.

12 Σεπτεμβρίου: Περιστέρη: Χρέος μου να ενημερώνω για την ανασκαφή

Η Κατερίνα Περιστέρη, επικεφαλής της ανασκαφής στην Αμφίπολη απαντά στις αιτιάσεις του συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων περί επικοινωνιακής διαχείρισης των ευρημάτων. «Χρέος μου να ενημερώνω για την ανασκαφή», λέει.

16 Σεπτεμβρίο: ΄Ολγα Παλαγγιά: Το μνημείο «δείχνει» ρωμαϊκούς χρόνους

Η καθηγήτρια Κλασσικής Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, εξειδικευμένη στην αρχαία γλυπτική, Όλγα Παλαγγιά οδηγείται στην υπόθεση ότι το μνημείο δεν είναι μακεδονικό και συγκεκριμένα του τελευταίου τετάρτου του 4ου π. Χ. αιώνα όπως πιστεύεται από την ανασκαφική ομάδα και την πλειονότητα των αρχαιολόγων που παρακολουθούν τις εξελίξεις, αλλά είναι ρωμαϊκό, ανήκει στον 1ο αιώνα π. Χ. και μάλιστα συνδέεται με τη μάχη των Φιλίππων. Η κ. Παλαγγιά οδηγείται σ' αυτή την υπόθεση από την μελέτη της γλυπτικής του μνημείου, κυρίως από τις Καρυάτιδες.

17 Σεπτεμβρίου: Μενδώνη στο TheTOC:Δεν με λυπεί αν ο τάφος δεν έχει σχέση με τον Μέγα Αλέξανδρο

Η Λϊνα Μενδώνη, γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού μιλάει εκτεταμένα και εφ' όλης της ύλης στο TheTOC.gr για την ανασκαφή στον τύμβο Καστά και το μνημείο της Αμφίπολης. «Μπορεί να είναι ελάχιστη αλλά και μέγιστη η υπόνοια για ύπαρξη νέου θαλάμου», μας είπε. «Είναι θέμα κάποιων ημερών η αποχωμάτωση του τρίτου θαλάμου» ανέφερε επίσης. «Η εικόνα που έχουμε από τους ανασκαφείς δεν λέει ότι ο τρίτος θάλαμος είναι και ο κυρίως ταφικός θάλαμος του μνημείου», συμπλήρωσε. Για την κυρία Μενδώνη, επίσης «φαίνεται ότι έγινε προσπάθεια εισόδου κάποιων τυμβωρύχων κάποια στιγμή στα αρχαία χρόνια ή σε περισσότερες στιγμές».

18 Σεπτεμβρίου: Περιστέρη: Ποταμός κατά των συναδέλφων της

«Ο τάφος είναι μοναδικός και δεν είναι ρωμαϊκός»: Η Κατερίνα Περιστέρη εκρήγνυται κατά συναδέλφων της που χρονολογούν το μνημείο από μακριά και από φωτογραφίες. Επιμένει ότι ο τάφος είναι μακεδονικός και αναγάγεται στο τελευταίαο τέταρτο του 4ου αι π.Χ. Οι βολές της «δείχνουν» ευθέως την καθηγήτρια Ολγα Παλαγγιά που μίλησε για την κατ’ εκτίμηση χρονολόγηση του τύμβου Καστά στους ρωμαϊκούς χρόνους – μεταξύ άλλων και στο TheTOC.gr. Μιλάει για «τα μπάζα του Λαζαρίδη» και προειδοποιεί: «Αν μπήκαν τυμβωρύχοι θα βρω τα κοκαλάκια τους…»

18 Σεπτεμβρίου: Περιστέρη: Συνθήκες σπηλαίου. Αναθεωρείται η είσοδος στον 3ο θάλαμο

«Βρισκόμαστε» δηλώνει η κυρία Περιστέρη «μπροστά σε νέα δεδομένα, αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει ασφάλεια για να μπορέσουν να μπουν οι εργάτες αλλά και να αποφευχθεί η κατάρρευση, οπότε αναθεωρείται ο τρόπος εισόδου του τρίτου θαλάμου». Κάπως έτσι ξεκινούν εντατικά οι εργασίες υποστήριξης και υποστύλωσης του μνημείου ώστε να προστατευθεί τόσο το μνημείο όσο και εκείνοι που εργάζονται σ’ αυτό. Οι συνθήκες εργασίας μας «είναι συνθήκες σπηλαίου» δηλώνει χαρακτηριστικά η κυρία Περιστέρη.

22 Σεπτεμβρίου: Ο υπουργός Πολιτισμού και ο … Μεγαλέξανδρος

«Σημαντικός ο ένοικος του τάφου, αλλά όχι ο στρατηλάτης», λέει ο υπουργός Πολιτισμού Κ. Τασούλας στο Mega. Καταγγέλλει όσους «παρακαλάνε» να έχει συληθεί το μνημείο. Και λίγο αργότερα … επανατοποθετείται: «Δεν υπάρχουν γραπτά στοιχεία για το πού είναι θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος, αυτό είπα κι όχι ότι ο τάφος δεν ανήκει στον Μέγα Αλέξανδρο» λέει ο Κ. Τασούλας.

24 Σεπτεμβρίου: Ο. Παλαγγιά: Καταγγελίες για πολιτική εκμετάλλευση της Αμφίπολης

Πολιτικά παιχνίδια με την Αμφίπολη, καθώς η χρηματοδότηση του έργου εξαρτάται από την κυβέρνηση, καταγγέλλει η ΄Ολγα Παλαγγιά. Επιμένει ότι το μνημείο είναι μεταγενέστερο και συγκεκριμένα ρωμαϊκής περιόδου.

25 Σεπτεμβρίου: Η Λίνα Μενδώνει επιβεβαιώνει την ύπαρξη 4ου θαλάμου

«Γεωλογική έρευνα που έγινε στον τρίτο χώρο, με χειροκίνητο τρυπάνι, μας έδειξε ότι υπάρχει ένα τέταρτο θύρωμα. Το άνοιγμα είναι 96 εκατοστά» είπε η Λίνα Μενδώνη.

30 Σεπτεμβρίου: Επιβλητικές οι Καρυάτιδες στα βάθρα τους. Πλήρης αποκάλυψη

Από ύψος μεγαλύτερο των 3,5 μέτρων ατενίζουν οι Καρυάτιδες της Αμφίπολης τον δεύτερο θάλαμο του τάφου. Εντυπωσιακές φωτογραφίες δείχνουν τη μεγαλοπρέπειεα του συμπλέγματος, το συνολικό ύψος του οποίου φτάνει τα 3,67 μέτρα.

1η Οκτωβρίου: Τσόκλης: Τυμβωρυχία η ανασκαφή στην Αμφίπολη. Να σταματήσει και να … συλληφθούν οι αρχαιολόγοι

«Είναι προφανές ότι στην ανασκαφή του τύμβου Καστά διαπράττεται μια τυμβωρυχία από τους αρχαιολόγους και τα μέλη της ανασκαφικής ομάδας. Αυτά είναι “πράγματα” του ΄Αδη, πράγματα του κάτω κόσμου. Δεν έχουμε δικαίωμα να σκάβουμε, να ανοίγουμε τρύπες, να εισχωρούμε σε κάτι που δημιουργήθηκε με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτρέψει τους επισκέπτες να εισέλθουν», λέει ο 84χρονος εικαστικός καλλιτέχνης. Και καταγγέλει στο TheTOC.gr: «Συλλάβετε όσους εργάζονται στην Αμφίπολη».

2 Οκτωβρίου: Σπασμένη πόρτα στο θύρωμα προς τον 4ο θάλαμο

Τα τμήματα από μαρμάρινη θύρα μακεδονικού τάφου που ανακαλύφθηκαν ενισχύουν την άποψη ότι πρόκειται για τυπικό Μακεδονικό τάφο (η αποκάλυψη ενισχύει τη θέση του ακαδημαϊκού Μιχάλη Τιβέριου που είχε δώσει μια μέρα πριν στο TheTOC ότι πρόκειται για ταφικό μνημείο κι όχι για ιερό. Στις νέες αποκαλύψεις συμπεριλαμβάνονται χάλκινα και σιδερένια καρφιά. Ο 4ος θάλαμος φαίνεται να είναι βαθύτερος με πιθανή σκάλα ή ράμπα.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr