Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης, ένας ακούραστος διανοούμενος και δάσκαλος

"Ήλθες γλυκό μου φως. Κι εγώ δεν έλεγα πως θα σε ξαναδούν τα μάτια μου, αφότου εμίσεψες μακριά, παρά τη θέλησή μου, με το καράβι σου στην Πύλο, να μάθεις νέα του ακριβού πατέρα σου. Έλα λοιπόν και πες μου τι αντικρίσανε τα μάτια σου". (Από την Οδύσσεια)

Για είκοσι ολόκληρα χρόνια ο Μίμης (όπως του άρεσε να τον αποκαλούν και να υπογράφει τα βιβλία του) Μαρωνίτης μετέφραζε τα ομηρικά έπη. Δέκα από αυτά μετέφραζε την Οδύσσεια. Ήταν το δικό του έπος που κράτησε όσο ο νόστος του Οδυσσέα. Οι μεταφράσεις του μαζί με αυτές για τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Σοφοκλή, τον Ηρόδοτο, τον Αλκαίο, τη Σαπφώ, οι επιφυλλίδες και τα άρθρα του είναι η παρακαταθήκη που μας αφήνει, η γλώσσα που μας αφήνει, ζωντανή, παλλόμενη, ποιητική.

Ο Δημήτρης Μαρωνίτης ευτύχησε να έχει εν ζωή μαθητές που τον άκουσαν με σεβασμό και θαυμασμό, με θρησκευτική σχεδόν προσήλωση, όταν διάβαζε τον Αίαντα στο Θέατρο της οδού Κυκλάδων, απήγγειλε τη Ναυμαχία του Καβάφη, αρθρογραφούσε με ζωντάνια, πνευματικότητα και τόλμη. Ο Μαρωνίτης πρόσφατα, ευτύχησε να δει την Ιλιάδα να ζωντανεύει μέσα από τα θεατρικά αναλόγια του Εθνικού, να γίνεται θεατρική παράσταση, ενώ η Οδύσσεια διδάσκεται στην Α’ Γυμνασίου.

Στην εργογραφία του συγκαταλέγονται μελετήματα για αρκετούς ποιητές και πεζογράφους της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς, όπως οι Γιώργος Σεφέρης, Γιάννης Ρίτσος, Οδυσσέας Ελύτης, Τάκης Σινόπουλος και Μίλτος Σαχτούρης. Από τις προηγούμενες γενιές έχει εκδώσει μελετήματα για τον Διονύσιο Σολωμό και τον Κ. Π. Καβάφη. Το 2014 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Άγρα το τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Έπος και δράμα. Από το χθες στο αύριο».

Ο Μαρωνίτης έλεγε ότι «Είναι από τα ενδεικτικά πράγματα της νεοελληνικής μας επιπολαιότητας και αυταρέσκειας και τεμπελιάς μαζί που εξηγεί και αυτού του είδους την αντίφαση, να μιλάει κανείς με πολύ καμάρι και τα λοιπά για κάτι, κι ωστόσο να το γνωρίζει ελάχιστα, ας το πω έτσι, εξ επαφής».

Ο Δ. Ν. Μαρωνίτης διαβάζει το ποίημα του Κ. Π. Καβάφη «Η ναυμαχία» [1889]. Ερασιτεχνική λήψη του Γιώργου Κορδομενίδη για το «Εντευκτήριο», 013

Πίστευε ότι για να ζυμωθεί η ελληνική λογοτεχνία σε επίπεδα γλώσσας, ύφους, ήθους πρέπει να διαβάσουμε, να ακούσουμε και να ασκηθούμε με προσοχή από τα παλιά έργα, και υποστήριζε ότι μαθαίνουμε τα παλιά κείμενα όχι μονάχα για να πλουτίσουμε τις εγκυκλοπαιδικές μας γνώσεις. Και θεωρείται ότι κατάργησε με μοναδικό τρόπο τα όρια προφορικού και γραπτού λόγου, ανακάτεψε τα στοιχεία της καθαρεύουσας με τη δημοτικά, τολμηρά, ανοιχτά και με γνώση του λόγου και του ρυθμού.

Ο Δημήτρης Μαρωνίτης γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Περάτωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Πειραματικό Σχολείο της Θεσσαλονίκης και συνέχισε σπουδάζοντας στη Φιλοσοφική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Συμπλήρωσε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στη Δυτική Γερμανία με υποτροφία από το ίδρυμα "Humboldt Stiftung", δίπλα στον γνωστό ελληνιστή Βάλτερ Μαργκ (Walter Marg). Το διδακτορικό του δίπλωμα το έλαβε το 1962 από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο όπου και δίδαξε Αρχαία Ελληνικά από το 1963 έως το 1968 ως εντεταλμένος υφηγητής (στη Φιλοσοφική Σχολή).

Κατά τη διάρκεια της επταετίας η δράση του ενοχλούσε το στρατιωτικό καθεστώς με αποτέλεσμα συχνά να φιλοξενείται στα κρατητήρια της συμπρωτεύουσας και της Αθήνας. Οι 8 μήνες του εγκλεισμού του από τις αρχές του 73 μέχρι της γενική αμνήστευση άφησαν το σημάδι τους στη Μαύρη γαλήνη, ένα κείμενο που γράφτηκε στο κελί, σε φθαρμένες χαρτοπετσέτες, όταν κατάφερε να βρει ένα μολύβι ο Δ.Ν.Μαρωνίτης. Το κείμενο πρωτοδημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 1973 στο 8ο και τελευταίο τεύχος του περιοδικού Η Συνέχεια, και πρόσφατα, το 2007, στις εκδόσεις Το Ροδακιό.

Μετά την χούντα επανέρχεται και παραμένει καθηγητής από 1975 έως το 1996. Επισκέπτης καθηγητής σε πανεπιστήμια της Γερμανίας, Αυστρίας και Κύπρου και των ΗΠΑ. Από το 1994 έως το 2001 πρόεδρος και γενικός διευθυντής του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη. Εφεξής συντονιστής του προγράμματος «Αρχαιογνωσία και Αρχαιογλωσσία στη Μέση Εκπαίδευση», που εκπονείται στο πλαίσιο του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας. Εκτός όμως από Πανεπιστημιακός δάσκαλος ο Δ.Ν Μαρωνίτης είναι ιδιαίτερα γνωστός και σαν αρθρογράφος μιας και από το Φεβρουάριο του 1971 που δημοσιεύτηκε στο ΒΗΜΑ το πρώτο του άρθρο με τίτλο «Σημείο αναφοράς» δεν σταμάτησε όλα αυτά τα χρόνια να δημοσιεύει ανελλιπώς άρθρα μέχρι τον Ιούνιο του 2016.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr