H σύγχρονη Ιφιγένεια θυσιάζεται για την πατριαρχία και την κακοποίηση και η Δούλα της Εκάβης την ξεμπροστιάζει μπροστά σε όλο τον κόσμο

H Ιφιγένεια κάνει βόλτα στην Επίδαυρο, στέλνει ηχητικά στη μαμά της και σπάει τη σιωπή της προκειμένου να καταφέρει να αποδεσμευτεί από τους χρησμούς, τις κοινωνικές, σωματικές και συναισθηματικές καταπιέσεις που βασανίζουν διαχρονικά τις γυναίκες.

Από την άλλη, μια από τις δούλες της Εκάβης, γίνεται πρωταγωνίστρια και "ξεμπροστιάζει" την θρυλική "κυρά" της.

Η Ιφιγένεια εν Αυλίδι και η Εκάβη του Ευριπίδη γίνονται το έναυσμα για δύο ανατρεπτικούς ρόλους που μιλούν με λόγο σύγχρονο για προβλήματα διαχρονικά αλλά πάντα επίκαιρα.

Οι παραστάσεις Ιφιγένεια/Βορά και Εγώ, μια δούλα, ανεβαίνουν το Σαββατοκύριακο 5-6 Ιουλίου στη Μικρή Επίδαυρο. Δυο διαφορετικές παραστάσεις που δημιουργήθηκαν για το Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου στο πλαίσιο του επιτυχημένου Κύκλου Conteporary Ancients, που ανέθεσε για ακόμα μια χρονιά σε διακεκριμένους σύγχρονους δημιουργούς τη συγγραφή θεατρικών έργων τα οποία συνομιλούν με τις δυο μεγάλες παραγωγές του Φεστιβάλ που παρουσιάζονται στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Ο κύκλος ανάθεσης είναι σύλληψη και ιδέα της Κατερίνας Ευαγγελάτου.

Ιφιγένεια/Βορά

Ο μονόλογος εμπνέεται από την Ιφιγένεια εν Αυλίδι του Ευριπίδη και εστιάζει στη στιγμή πριν τη θυσία της Ιφιγένειας όταν αυτή αποδέχεται τη μοίρα της.

Η σύγχρονη Ιφιγένεια θυσιάζεται για να σώσει τις γυναίκες και για να μπορούν οι σύγχρονες Ιφιγένειες να ονειρεύονται άφοβα και ανερυθρίαστα. Η ίδια ξεσπά και διαφωνεί με τη μοίρα της που λέει ότι "η αγάπη πονάει, αν θες να σε αγαπούν θα το υποστείς”. Δεν την νοιάζει ο θάνατος, αλλά θέλει να ακουστεί και να θυσιαστεί για όλες τις γυναίκες.

Οι γυναικοκτονίες, η εύκολη κριτική στις γυναίκες, ο αποκλεισμός των γυναικών από θέσεις εξουσίας, η κακοποίηση που υφίστανται φέρνουν την Ιφιγένεια αντιμέτωπη με το σήμερα.

Η ίδια τολμά να σπάσει τον κύκλο της διαχρονικής καταπίεσης των γυναικών, να τις κάνει να πιστέψουν ότι η αγάπη δεν πονάει, δεν τραμπουκίζει, δεν εκφοβίζει και δεν υποτιμά.

Δύο γυναίκες βρίσκονται πίσω από το έργο Ιφιγένεια/Βορά που είναι εμπνευσμένο από την Ιφιγένεια εν Αυλίδι του Ευριπίδη.

Η σκηνοθέτης Αικατερίνη Παπαγεωργίου μας είπε για την παράσταση:

"Η Ιφιγένεια αφήνει πίσω της το στάδιο της οργής και διεκδικεί το δικαίωμα της στο πένθος. Πενθεί για όλες εκείνες τις στιγμές που φοβήθηκε, που στερήθηκε, που υποτιμήθηκε, που σώπασε, που ντράπηκε ή απλώς σάστισε, που αναρωτήθηκε αν δεν ήταν μόνη της τι άλλο θα μπορούσε να είχε συμβεί. Θέλει να ξεριζώσει από μέσα της το βίωμα και να ξεπλύνει από πάνω της το στίγμα του, να απεχονοποιήσει το θυμό και τον πόνο που νιώθει, γιατί δεν είναι ένδειξη αδυναμίας. Τελικά πόσες ακόμα Ιφιγένειες θα θυσιαστούν στο βωμό της ματαιοδοξίας; Πώς θα αρχίσουν να ονειρεύονται άφοβα κι ανερυθρίαστα; Πώς θα πιστέψουνε βαθιά μέσα τους ότι η αγάπη δεν πονάει, δεν τραμπουκίζει, δεν εκφοβίζει και δεν υποτιμάει; Πώς θα αποσυνδεθεί επιτέλους το αίσθημα του φόβου και της ενοχής από τη θηλυκή τους υπόσταση;

Είναι ακόμα ενδιαφέρον να αναφέρουμε ότι μέσα στο κείμενο η δημιουργία, η εξέλιξη και επικράτηση της πατριαρχίας εμφανίζεται ως απόρροια του πολέμου κατά τον οποίο υμνούμε το πρότυπο του γενναίου άντρα πολεμιστή που δημιουργεί υποκείμενα και αντικείμενα εξουσίας.”

Όσο για τη συγγραφέα του έργου Βίβιαν Στεργίου, τονίζει ότι οι θεατές θα έχουν την ευκαιρία να δουν ένα σύγχρονο έργο, τωρινό. "Δεν κάνουμε κάποια ερμηνεία του έργου του Ευριπίδη, αλλά πατάμε πάνω στο σημείο του κλασικού κειμένου όπου η Ιφιγένεια δέχεται το χρησμό της. Στο δικό μας έργο η Ιφιγένεια έρχεται στην Επίδαυρο να κάνει μία νέα αρχή. Κάνει βόλτες στην παραλία, στέλνει ηχητικά μηνύματα στη μαμά της. Τη βρίσκει ο χρησμός της, ένας ενοχλητικός ήχος. Πρόκειται για μια λίστα εντολών, μια ηχητική λίμνη με όλα τα κακά ενδεχόμενα της ζωής της. Ό, τι μειωτικό έχει ακούσει στη ζωή της μάς το λέει και μάς γίνεται σαφές πως για να κάνει νέα αρχή πρώτα πρέπει να ξεπεράσει ένα βουνό εμποδίων-αυτά που έχει ενσταλλαξει μέσα της ο χρησμός. Αυτή η ροή λόγου που ακούμε θυμίζει τον/την κακοποιητικο σύντροφο, τις κακές γλώσσες, τον θόρυβο του ενός μισογυνιστικού οχλου, όσους σού λένε πως θα αποτύχεις. Σαν κακός μάντης/ σαν κακή μάντισσα ο χρησμός άλλο θέμα δεν έχει από την Ιφιγένεια και τη ζωή της. Κυλάει γύρω μας, προβλέπει τη συντριβή του κοριτσιού.

Το έργο σχολιάζει το τώρα μας που περιλαμβάνει: τις γυναικοκτονίες, την εύκολη κριτική στις γυναίκες, την μεταιχμιακη κατάσταση αποκλεισμού και προώθησης των γυναικών σε θέσεις εξουσίας, την κακοποίηση (από συντρόφους ανεξαρτήτως φύλου) και τον πόλεμο που σαν κιμαδομηχανη καταπίνει αρσενικές και θηλυκές Ιφιγένειες. "Όλες θα βρείτε τη θέση σας στο σκαμμα" λέει ο χρησμός. Μα η Ιφιγένεια μας (Ελίζα Σκολίδη), με τον τρόπο που την έχει σκηνοθετήσει η Αικατερίνη Παπαγεωργίου έχει ένα ύφος νικητή κι έχει και χιούμορ. Θα την καταπιεί ο βωμός ή η βόλτα της στην παραλία θα εξελιχθεί σ' ένα ταξίδι προσωπικής ελευθερίας και χειραφέτησης;”

Εγώ, μια δούλα

Το δεύτερο έργο που θα παρακολουθήσουμε στην Μικρή Επίδαυρο είναι το Εγώ, μια δούλα, ένα έργο που δίνει φωνή σε μια γυναίκα που μέχρι τώρα βρισκόταν στη σκιά. Η φωνή της δεν είχε ακουστεί ποτέ, ωστόσο τώρα είναι η πρωταγωνίστρια. Η δούλα της Εκάβης, από "κομπάρσος” της ιστορίας ανεβαίνει στη σκηνή και μοιράζεται μαζί μας αισθήματα, σκέψεις και ενστάσεις για τη θρυλική ”κυρά” της την Εκάβη.

Η δούλα μιλά για τις άγνωστες πλευρές του θρυλικού αυτού προσώπου, εν μέρει απομυθοποιεί την Εκάβη, ενώ παράλληλα μας δίνει πληροφορίες για την πραγματική της ζωή.

Διεκδικεί το δίκιο της, αναρωτιέται γιατί έπρεπε να είναι δούλα της Εκάβης αφού όλες οι Τρωαδίτισσες έχασαν τα πάντα και όλες κακοποιήθηκαν και έγιναν σκλάβες. Το ίδιο και η Εκάβη. "Γιατί θα έπρεπε να είμαι δούλα της δούλας, ποτέ δεν το κατάλαβα” αναρωτιέται η ίδια.

Ο σκηνοθέτης της παράστασης Νίκος Χατζόπουλος μας είπε για το έργο που θα παρακολουθήσουμε αυτό το Σαββατοκύριακο 5-6 Ιουλίου στη Μικρή Επιδαυρο:

"Το να γυρίζεις από την ανάποδη το λαμπερό ένδυμα ενός θρυλικού προσώπου, να αποκαλύπτεις ραφές, ξέφτια και μπαλώματα, υπήρξε πάντα μια πρόκληση για τη θεατρική μυθοπλασία. Γιατί αυτό το μέσα-έξω, αυτή η λοξή, απρόσμενη ματιά δεν χρησιμεύει μόνο στην απομυθοποίηση του ήρωα, αλλά πλουτίζει περισσότερο τη γνώση μας γι’ αυτόν.

Στον μονόλογο του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη "Εγώ, μια δούλα", που εμπνέεται από την "Εκάβη" του Ευριπίδη, αυτή τη φρέσκια, λοξή ματιά μάς την προσφέρει μια ανώνυμη δούλα της Εκάβης. Είναι ένα πρόσωπο από τους "κομπάρσους της Ιστορίας", απ’ αυτούς που κινούνται στο παρασκήνιο κάνοντας αθόρυβα τη δουλειά τους, που δεν τους αγγίζουν οι θρίαμβοι και οι πτώσεις των μεγάλων και νοιάζονται μόνο για τον επιούσιο και το δικαίωμά τους να ξεκουράζονται πότε-πότε. Αλλά διαθέτουν το δικό τους σύστημα αξιών και μια ακαταμάχητη αίσθηση δικαίου. Και δεν συγχωρούν ορισμένα πράγματα: την αχαριστία, την αλαζονεία, και το να πληρώνουν την εκδικητική μανία των μεγάλων τα αθώα θύματα, εκείνα που δεν έφταιξαν σε τίποτα και που "δεν θα δουν ποτέ το όνομά τους τίτλο σε τραγωδία".

Αυτή η γυναίκα, λοιπόν, αυτή η ανώνυμη δούλα, έρχεται στο σήμερα, μόνη πάνω σε μια γυμνή σκηνή, για να υποστεί μια ιδιότυπη "μουσική ανάκριση" και, με τον δικό της διασκεδαστικό, ίσως απλοϊκό αλλά αφοπλιστικό τρόπο, να διεκδικήσει το δίκιο της και να μοιραστεί μ’ εμάς τους θεατές αισθήματα, σκέψεις και ενστάσεις για τη θρυλική "κυρά" της, την Εκάβη".

Όσο για τον συγγραφέα Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, είπε για την δούλα στην οποία έδωσε πρωταγωνιστικό ρόλο:

"Εδώ και αμέτρητους αιώνες ζει στη σκιά της κυράς της, της μεγάλης και τρανής Εκάβης, αρχόντισσας της Τροίας. Ποτέ δε ζήτησε την προβολή ούτε θέλησε να εκμεταλλευτεί τη θέση της ως έμπιστης δούλας της βασιλίσσης. Ούτε και τώρα θα έπαιρνε το λόγο, αν δεν την ανάγκαζαν τα μέλη αυτής της εξεταστικής επιτροπής που της ζητούν επίμονα να απολογηθεί για την ανάρμοστη συμπεριφορά της καθώς πάνω σε ένα ξέσπασμά της σκυλόβρισε με τα χειρότερα λόγια την μεγάλη Εκάβη. Είχε βέβαια πολύ καλούς λόγους γι' αυτό, τους οποίους εκθέτει αναλυτικά. Ακούμε για πρώτη φορά πράγματα διόλου κολακευτικά για την σεβάσμια γερόντισσα της Τροίας. Δεν μασάει, μιλάει έξω απ' τα δόντια για τη σκατόψυχη.

Τώρα λοιπόν, με αφορμή την απολογία της, όλα τα φώτα είναι στραμμένα επάνω στη Δούλα μας. Κι εκείνη μοιάζει να το απολαμβάνει. Το αόρατο θεϊκό δικαστήριο θα την ακούσει προσεχτικά και θα βγάλει το πόρισμά του. Θα την καταδικάσει; Θα την αθωώσει;”

Για περισσσότερες πληροφορίες και εισιτήρια για τις παραστάσεις πατήστε εδώ.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr