Η ιστορία των αδελφών Παπανικολάου από τις Ρίζες Τεγέας που έφτιαξαν ελληνική σαμπάνια στα τέλη του 19ου αιώνα

"Arcadia, Champagne d’ Orient", μία ταινία, η οποία μια αφηγείται ιστορία, άγνωστη ως τώρα, ακόμα και στην εξειδικευμένη ιστοριογραφία του ελληνικού κρασιού.

Είναι το εγχείρημα των Αδελφών Παπανικολάου, στο χωριό Ρίζες Τεγέας, οι οποίοι πέτυχαν, από το 1885 έως το 1935, να παράγουν σαμπάνια εκλεκτής ποιότητας, να κερδίσουν χρυσά βραβεία στις Παγκόσμιες Εκθέσεις της εποχής και να καταγράψουν στο Παγκόσμιο Οινολογικό Λεξικό του Μπορντώ, την Τεγέα ως τον "τόπο παραγωγής αφρώδους οίνου εφάμιλλου των Γαλλικών".

Η επιστημονική φυσιογνωμία της οικογενειακής οινοποιίας ήταν ο οινολόγος Βασίλειος Παπανικολάου.

Με σπουδές στο Μονπελιέ, ο Β. Παπανικολάου, όχι μόνο μυήθηκε στον παραδοσιακό τρόπο παραγωγής σαμπάνιας, αλλά προσέθεσε, ήδη από το 1900, καινοτόμες τεχνικές, οι οποίες συμπεριλήφθηκαν στην επιστημονική βιβλιογραφία 60 χρόνια μετά. Το 1905 παρουσιάζει στη Λιέγη την πρωτοποριακή μέθοδο οινοποίησης χωρίς τη χρήση θείου. Είναι η περίφημη "μυστική συνταγή Παπανικολάου".

Το όραμά τους: Αρκαδία, Η Καμπανία της Ανατολής (φράση του Βασιλείου Παπανικολάου από το βιβλίο του Η Αρκαδία υπό Οινολογικήν Έποψιν). Το όραμα αυτό δεν ήταν μια υπερφίαλη επιδίωξη. Βασιζόταν στην απόλυτη ταύτιση -ομοιότητα της επαρχίας της Γαλλίας Καμπανία με το οροπέδιο της Μαντινείας εις ό, τι αφορά την σύσταση του εδάφους, το μικρο-κλίμα, το υψόμετρο και, ιδίως, την καλλιέργεια της αρωματικής ποικιλίας φιλέρι.

Έκαναν εξαγωγές (Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ,) άνοιξαν έξη καταστήματα στην Αθήνα και ένα winebar (!) στην Ομόνοια, δίπλα στο Θέατρο "Νέα Σκηνή" του σκηνοθέτη Κωνσταντίνου Χρηστομάνου, με τον οποίο συνδέονταν φιλικά.Είχαν πάρει χρυσά βραβεία με αφρώδη οίνο στις Παγκόσμιες εκθέσεις : Παρίσι (1989 και 1900) Σικάγο (1893) Λιέγη (1905) και Σαν Φρανσίσκο 1915.Οι πρωτότυπες ρεκλάμες τους, στα γαλλικά, στον ελληνικό τύπο ABonVinPasd’ enseign (το καλό κρασί δεν έχει ανάγκη διαφήμισης) κάνουν πάταγο.

Δεσπόζουσα φυσιογνωμία στην οικογένεια ήταν ο γενάρχης Σπυρίδων Παπανικολάου. Έμπορος εκκλησιαστικών ειδών,εισαγωγέας χρυσού και πολυτίμων λίθων. Είναι ο τύπος του πολυμήχανου επαρχιώτη, ο οποίος θέλει να ξεφύγει από τα όρια της Τρίπολης. Είχε οκτώ παιδιά. Πέντε αγόρια και τρεις κόρες. Σπούδασε τους δυο μεγαλύτερους. Τις σπουδές των γιών και τους ρόλους στην οικογενειακή επιχείρηση "Αδελφοί Παπανικολάου" καθόρισε ο Σπυρίδων.

Ο Βασίλειος Παπανικολάου, βρέθηκε αντιμέτωπος με το κατεστημένο της εποχής, διότι εισήγαγε τρία καινά δαιμόνια. Πρώτον την αποκήρυξη του ρητινίτη οίνου (ρετσίνι), δεύτερον, την χρήση της σταφίδας στην οινοποιία, όπως έκαναν οι Γάλλοι και, τρίτον, διεκδικούσαν την επιβολή δασμών στους εισαγομένους οίνους. Έπεσαν θύματα μεγάλων συμφερόντων. Έγιναν αποδέκτες πρότασης εξαγοράς της εταιρείας και, επειδή αρνήθηκαν, αποκλείστηκαν από τον τραπεζικό δανεισμό.

Μετά τη Μικρασιατική Εκστρατεία οι Οινοποιοί Τεγέας, αναπτύσσουν ένα δικό τους δίκτυο πολιτικών σχέσεων με κορυφαίους της Βενιζελικής περιόδου: τον εξ Αρκαδίας πρωθυπουργό Αλέξανδρο Παπαναστασίου και τον Αντ. Χρηστομάνο (αδελφό του Κωνσταντίνου) υπουργό Γεωργίας του Βενιζέλου. Αποκτούν προνομιακά από το κράτος το δικαίωμα να αποξηράνουν μια λίμνη, την Τάκκα, και να καρπωθούν 15.000 στρέμματα. Το κράτος τους δίνει σύμβαση αλλά οι αλλεπάλληλες κυβερνητικές μεταβολέςπροκαλούν καθυστερήσεις στο έργο και ανεβάζουν το κόστος.

Παράλληλα, οι Παπανικολάου αντιμετωπίζουν ένα σκληρό πόλεμο από συμφέροντα στην Αθήνα και στην Τρίπολη. Κηρύσσονται έκπτωτοι από το έργο και καταστρέφονται.

Η ταινία θα έχει τη δομή ντοκιμαντέρ, βασισμένο στους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών και την φόρμα μιας ταινίας εποχής, στην οποία τα φιλμ αρχείου και οι αναπαραστάσεις, με συμμετοχή των ηθοποιών και extras (κομπάρσων), συντίθενται σε ένα σύνολο με ενιαία κινηματογραφική γλώσσα. Οι τέσσερις πρωταγωνιστές, στον ιστορικό χρόνο (1885-1935), είναι ο Σπυρίδων Παπανικολάου (πατέρας),οι δυό γιοί, Νικόλαος και Βασίλειος και η Βάσω Καρκαζή -Παπανικολάου, σύζυγος και μητέρα.

Οι χαρακτήρες

Σπυρίδων- ο αυτοδημιούργητος έμπορος και κτηματίας, αλλά και ο αυταρχικός
Πατέρας-Αφέντης.
Βασίλειος- ο οραματιστής
οινολόγος με διεθνή αναγνώριση.
Νικόλαος-ο χημικός μηχανικός, με σπουδές στη Γαλλία και
πανούργος επιχειρηματίας.
Βάσω- η πλούσια εκ Τεγέας σύζυγος, ο εξισορροπητικός παράγων στην οικογένεια.
Τους πρωταγωνιστές υποδύονται οι ηθοποιοί
Γιώργος Μιχαλακόπουλος ως Σπυρίδων,
Ισίδωρος Σταμούλης ως Βασίλειος
Οδυσσέας Σταμούλης ως Νικόλαος
Στο ρόλο της Βάσως Καρκαζή,η Σοφία ΣεΪρλή.

Οι αναπαραστάσεις γίνονται με ελλειπτικό και υπαινικτικό τρόπο.

Κάθε αναπαραστατική σκηνή εικονογραφεί τη voice over αφήγηση ενός πρωταγωνιστή από κάποιο γεγονός, στοοποίο συμμετείχαν οι ίδιοι, ή ήταν αυτόπτες μάρτυρες, η αφηγούνταιπεριστατικά από την ιστορική διαδρομή ζωή της χώρας

Η Πλοκή

Η δραματουργία της ταινίας αναπ΄τυσσεται σε τρείς φάσεις: Δημιουργία,
Άνοδος, και Πτώση της "Οινοποιίας Παπανικολάου". Κάθε φάση θα πάρει ζωή μέσα
από την σύνθεση των τεκμηρίων (Ημερολόγια, γράμματα, φιλμ και φωτογραφίες
αρχείου) και των αναπαραστατικών σκηνών. Εκεί παρακολουθούμε τις
συγκρούσεις των πρωταγωνιστών με νοοτροπίες, πρόσωπα και συμφέροντα, που
καθηλώνουν τον αγροτικό κόσμο στην υπανάπτυξη και φιμώνουν το καινοτόμο
επιχειρηματικό πνεύμα.

Μέσα από την μικρο-ιστορία μιας οικογένειας οινοποιών, θα παρουσιαστούν
άγνωστες πτυχές της επιχειρηματικής, οικονομικής και, εν μέρει, της πολιτικής ζωής
της Ελλάδας στα τέλη του 19ου και τις αρχές που 20ού αιώνα.

Στο εσωτερικό κάθε μιας από τις τρεις φάσεις (Δημιουργία, Θρίαμβος, Πτώση)
Αναπτύσσεται μια δευτερη πλοκή. Θα αναδειχθούν οι σχέσεις του πατέρα γενάρχη με
τους γιούς και τη σύζυγο, αλλά και οι σχέσεις των γιων μεταξυ τους. Από την πατρική στοργή και τοναυταρχισμό, θα ζήσουμε τη αμφισβήτηση προς τον πατέρα – πρότυπο, τον
απογαλακτισμό, αλλά και την Τίσιν, που προκαλεί η Ύβρις, να παραβούν το νόμο του πατέρα, όταν "ανοίχτηκαν" επιχειρηματικά πέραν των δυνάμεώντους..

Οι αναπαραστάσεις έγιναν

1. Σε μια κατοικία εύπορης οικογένειας της Τεγέας του 1900. Τέσσερις χώροι-
κρεβατοκάμαρα, σάλα, γραφείο, πλυσταριό.
2. Στις εγκαταστάσεις ενός οινοποιείου του 1885 στην Αρκαδία: Λινός για το πάτημα των σταφυλιών, υπαίθριες εγκαταστάσεις δεξαμενών, συστοιχίες βαρελιών, η αυλή της οικίας της οικογένειας.
3. Σε τρία υπόγεια κελάρια, τα οποία σηματοδοτούν την εξέλιξη-οικονομική και τεχνική- της οικογενειακής οινοποιίας στην πάροδο τεσσάρων δεκαετιών.
4. Στους αμπελώνες της Αρκαδίας.
5. Στο ιστορικά διατηρημένο, στη μορφή του 1900, "Μεγάλου Καφενείου" στην Τρίπολη
6. Στο αστικό σπίτι της οικογένειας Παπανικολάου στην Αθήνα.
7. Σε χωματόδρομους της Αρκαδίας κινηματογραφήσεις με αυτοκίνητα εποχής 1915 και 1928
8. Με χρήση greenboxκαιvirtualsetsγίνονται κινηματογραφήσεις με αυτοκίνητα εποχής, και άμαξες, οι οποίες εντάσσονται σε ένα mélangeμε φιλμ αρχείου.

Τα φιλμ αρχείου

Ιδιαίτερο ρόλο στην ταινία έχουν τα ελληνικά φίλμ αρχείου, τα οποία έχουν βρεθει σε οικογενειακές συλλογές, σε αρχεία συλλόγων της ομογένειας και στην Ελλάδα και τα οποία έχουν αποκατασταθεί στην πρωτότυπη μορφή τους κατόπιν ψηφιοποιήσεως. Όλα προβάλλονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα μεταττογυρισμά τους στη δεκαετία του 1920.
Για πρώτη φορά επίσης προβάλλονται φιλμ αρχειου με γυρίσματα στην Ελλαδααπό ένα Μαγυάροοπερατερ(Αθηνα,Πειραιάς 1927( και τα φιλμ της γαλλικής στρατιας της Ανατολής του Ά Παγκοσμίου Πολέμου με την γαλλικη κατοχή στον Πειραιά και την Ακρόπολη το 1916-17
Επίσης σε πρώτη βολή στην Ελλάδα τα φιλμ αρχείου από την Ρεν (1922), το Παρισι (1900) και το Σαν Φρανσισκο 1908 και 1915.

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr