Ο άγνωστος Νίκος Ξανθόπουλος: Το παιδί του λαού ήταν ένας φανατικός αναγνώστης που ονειρευόταν να ανοίξει βιβλιοπωλείο

"Κάποτε είχα ένα μόνο στόχο, να ζήσω, να καταφέρω να ζήσω. Ακούγεται τώρα παράξενα αυτό, τώρα που είναι όλα εύκολα, αλλά στα χρόνια τα δικά μας, μες στους πολέμους, την Κατοχή και τον εμφύλιο, ήταν ένα επίτευγμα", έγραφε το 2005 ο Νίκος Ξανθόπουλος στην αυτοβιογραφία του. Με τον θάνατό του, σε ηλικία 89 ετών, έγινε γνωστή μια πλευρά του που πολλοί δεν μπορούσαν καν να υποπτευθούν. Αυτή του λάτρη των βιβλίων, του ανθρώπου που πίστευε στη δύναμη των λέξεων, που ζούσε σε ένα σπίτι γεμάτο βιβλία και που ονειρευόταν να αποκτήσει ένα βιβλίοπωλείο και που διάβαζε Καθημερινή.

Για το τι άνθρωπος ήταν, σε μια συνέντευξή του στη Μαρία Κατσουνάκη, το 1996 για την Καθημερινή, έλεγε: "Τα δικά μου βιώματα είναι της γειτονιάς. Mε ανθρώπους αδύναμους και παραπονεμένους. H μητέρα μου στο εργοστάσιο, ο πατέρας μου τσαγκάρης. Mεγάλωσα ταπεινά, έντιμα και σεμνά. Mπορεί να ανακατεύτηκα με το λαϊκό τραγούδι αλλά δεν είμαι μάγκας. Eίμαι οικογενειάρχης, φαμιλιάρης. O,τι γνώρισα θέλησα να μεταφέρω και στον κινηματογράφο. Mου πήγαινε ο ρόλος που έπαιζα τότε. Mε εγκλώβισε, μάλιστα. Εγινα όμηρος αυτής της συμπάθειας και αγάπης του κόσμου".

Ο Νίκος Ξανθόπουλος είχε πει στη δημοσιογράφο της εφημερίδας ότι ήταν "πιστός αναγνώστης" της Καθημερινής. Πώς συνδυαζόταν, αυτός, το "παιδί του λαού", ένας λαϊκός ήρωας, να διαβάζει μια αστική, συντηρητική, εφημερίδα, τον είχε -εύλογα- ρωτήσει για να λάβει την απάντηση: "Νομίζουμε πάντοτε ότι ο άνθρωπος είναι αυτό που φαίνεται".

Όσο για το τι βιβλία προτιμούσε, το αποκαλύπτουν οπωσδήποτε οι επιλογές που έκανε για να τα δωρίσει. Το παιδί του λαού, που είχε υποδυθεί τον βασανισμένο Έλληνα, της ξενιτιάς και του μόχθου, διάβαζε, και δώριζε, βιβλία του Δημήτρη Χατζή που είχε αποτυπώσει τη ζωή των Ελλήνων μεταναστών στη Γερμανία, του Θανάση Βαλτινού που εκτιμούσε ιδιαίτερα, του Γιώργου Θεοτοκά, του Κοσμά Πολίτη, και άλλων.

Η συγγραφέας Μαρία Παπαγιάννη μάλιστα, θυμήθηκε το δώρο που τους είχε προσφέρει κάποια φορά που βρέθηκε φιλοξενούμενος στο σπίτι τους, στη Λάρισα.

"Ήμουνα μικρή όταν τον φιλοξενήσαμε στο σπίτι μας στη Λάρισα. Δεν θυμάμαι αν ήταν μια ή περισσότερες φορές. Θυμάμαι όμως πως μας έφερε δώρα βιβλία. Θυμάμαι "Το τέλος της μικρής μας πόλης” του Δημήτρη Χατζή. Φαντάζομαι πως τότε θα ήταν στις μεγάλες του επιτυχίες, και ίσως αυτό να μας είχε επηρεάσει με την αδελφή μου ότι όταν μας μιλούσε για βιβλία δεν έκλαιγε –όπως στις ταινίες- αλλά έλαμπε", έγραψε σε ανάρτησή της στο facebook.

Εκλεκτικός αναγνώστης που ονειρευόταν να ανοίξει ένα βιβλιοπωλείο για φίλους

Για έναν προσεκτικό παρατηρητή των δικών του αναρτήσεων στον λογαριασμό του στο facebook, που τον χειριζόταν με λεπτότητα και εύστοχα σχόλια, η αγάπη του για τα βιβλία ήταν γνωστή. Πρόσφατα είχε γράψει:

"Πριν μερικές μέρες μιλούσαμε για βιβλία, αυτό το ασίγαστο πάθος που με ταλανίζει χρόνια τώρα.

Θυμάμαι το πρώτο δώρο πού ζήτησα από τον πατέρα μου ήταν βιβλίο, κι οι περισσότεροι φίλοι μου είναι εκδότες και βιβλιοπώλες παρά ηθοποιοί. Όνειρό μου ήταν πάντα ν’ ανοίξω κάποτε ένα βιβλιοπωλείο. Όχι να πουλάμε, να μαζευόμαστε και να συζητάμε.

Μια εποχή η σχέση με το βιβλίο είχε φτάσει στο απροχώρητο, πλημμύρισε το σπίτι από βιβλία, φράκαρε. Η γυναίκα μου έβαλε τις φωνές "τρελάθηκες, άνθρωπε, σε λίγο δε θα χωράμε πια, σε βλέπω να κοιμάσαι έξω από την πόρτα πάνω στο χαλάκι σαν τον σκύλο, θα σε διώξουν τα βιβλία".

Τα θυμήθηκα όλα αυτά χτες το βράδυ όταν πήρα ένα μήνυμα από το Σικάγο. Ήταν ο γιος ενός φίλου μου ο George Vessol. Μη σας παραξενεύει τ’ όνομα, Ελληνάκι είναι, Βασιλακόπουλος, από Αρκαδία. "Και τι μου λέει; Από τα βιβλία που έφερνες στην Αμερική, κύριε Νίκο, μου έδωσες κι εμένα ένα όταν ήμουν παιδί, το ‘χω ακόμα. Τα μυστικά του βάλτου, της Πηνελόπης Δέλτα".

Κοίτα να δεις, Κουβαλούσα μες στις βαλίτσες μου πάντα βιβλία για παιδιά, τον Λεωνή του Θεοτοκά, το Λεμονοδάσος του Κοσμά Πολίτη και για μεγάλους τα βιβλία του Χρ. Σαμουηλίδη Μαύρη θάλασσα, Ακριτική γενιά για φίλους μου Πόντιους και τελευταία το βιβλίο του Βαλτινού Το συναξάρι του Αντρέα Κορδοπάτη, που ήταν σχετικό με τούς μετανάστες.

Το έσπειρα αυτό το συναρπαστικό βιβλίο σ’ όλη τη Βόρεια Αμερική και στην Αυστραλία. Εκεί μάλιστα μια κοπελιά από τη Φλώρινα το πήγε και στο πανεπιστήμιο όπου σπούδαζε φιλολογία…”

"Αισθάνομαι τη συγγραφή αυτού του βιβλίου σαν εξομολόγηση στον πνευματικό μου"

Σε ένα άλλο σημείο της αυτοβιογραφίας του, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγκυρα, με τίτλο "Όσα θυμάμαι και όσα αγάπησα", γράφει: "Κάποτε αποφάσισα να πάρω την οικογένειά μου και να φύγω, να πάω στον Καναδά. Να κάνω μια νέα αρχή. Δεν άντεχα την αστάθεια, την ασάφεια, την ανασφάλεια, την καχυποψία, το φθόνο, τη διαβολή, την επιβουλή. Κι όμως, στο χείλος της καταστροφής, την ύστατη στιγμή υπάρχει ένα μαγικό ραβδί, που μεταμορφώνει αυτή τη χώρα, μας μεταμορφώνει στους καλύτερους, τους συνεπέστερους, σταθερούς, σαφείς κι αποδοτικούς πολίτες, αντάξια τέκνα αυτής της υπέροχης άθλιας χώρας στην οποία ζούμε. Είναι να τρελαίνεσαι... Αισθάνομαι τη συγγραφή αυτού του βιβλίου σαν εξομολόγηση στον πνευματικό μου. Θέλω να ζητήσω συγνώμη αν αδίκησα κανέναν, αν φέρθηκα άσχημα σε κανέναν. Μπορεί να μην το κατάλαβα, να μην το ήθελα".

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr