Χαριτάτου στο TOC: "Το επίθετό μου δεν είχε ρόλο στη απόφαση να πολιτευθώ"

Πως είναι άραγε να γράφει ένα μικρό κοριτσάκι τις μαθητικές του εκθέσεις στο ίδιο γραφείο που ένας από τους σημαντικότερους δημοτικιστές, ο Γιάννης Ψυχάρης, έγραψε το ιστορικό πεζογράφημά του: «Το ταξίδι μου»;

Κάπως έτσι η Αλεξάνδρα Χαριτάτου, κόρη του του μεγάλου ΄Ελληνα συλλέκτη, Μάνου Χαριτάτου, ιδρυτή του Ελληνικού Λογοτεχνικού κι Ιστορικού Αρχείου (ΕΛΙΑ) που μεγάλωσε σε ένα παιδικό δωμάτιο που θύμιζε ...παλαιοπωλείο και σ΄ένα σπίτι γεμάτο από προπολεμικές εφημερίδες, σπάνια ιστορικά τεκμήρια, συλλεκτικά αντικείμενα, κι ασπρόμαυρες φωτογραφίες, καλλιέργησε αγάπη και σεβασμό στην ιστορία. Και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό ώστε - δουλεύοντας παράλληλα στο ΕΛΙΑ - δεν παραιτήθηκε από το όνειρό της να δημιουργηθεί ένα μουσείο για την ιστορία της Αθήνας, της παλαιότερης πρωτεύουσας στον κόσμο με ενεργό το οικονομικό και εμπορικό της κέντρο ακριβώς στο ίδιο σημείο για 5000 χρόνια, έχοντας, μάλιστα, κληρονομήσει την προσωπική συλλογή του πατέρα της που αποτελείται από εκατονταδες τεκμήρια καθημερινής ζωής του 19ου και 20ού αιώνα.

Κι ήταν σε μια συνάντησή της με τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας, Κυριάκο Μητσοτάκη, που της έδωσε την αφορμή να συζητήσει μαζί του αυτή την ιδέα. Δεν το περίμενε, όπως λέει, ως αποτέλεσμα να έρθει η πρόταση εκ μέρους του τελευταίου να πολιτευθεί με το ψηφοδέλτιο της ΝΔ στην Α΄Αθηνών. Στην αρχή αιφνιδιάστηκε καθ' ότι δεν είχε σκεφτεί ποτέ να πολιτευθεί. Και παρ' ότι εντελώς απροετοίμαστη γι' αυτή τη διαδικασία, τελικά είπε το «ναι» - κάνοντας μάλιστα αντί κεντρικής προεκλογικής ομιλίας, μια ζωντανή συζήτηση με τον στοχαστή και συγγραφέα, Στέλιο Ράμφο.

Η ίδια εξηγεί το γιατί στην κουβέντα που είχε με το TheTOC:

- Κυρία Χαριτάτου σε ποια χρονική συγκυρία και με ποια αφορμή ήρθε η πρόταση του Κυριάκου Μητσοτάκη να συμμετάσχετε ως υποψήφια βουλευτής της ΝΔ στην Α’ Αθηνών;

«Πριν από 1,5 χρόνο, δηλαδή το φθινόπωρο του 2017 επικοινώνησα στον κύριο Κυριάκο Μητσοτάκη μια ιδέα που είχα σχετικά με την δημιουργία ενός μουσείου για την ιστορία της Αθήνας από την προϊστορία μέχρι τις μέρες μας.

Η Αθήνα, μια εμβληματική πόλη για όλον τον κόσμο, και η παλαιότερη πρωτεύουσα στον κόσμο με ενεργό το οικονομικό και εμπορικό της κέντρο ακριβώς στο ίδιο σημείο για 5.000 χρόνια, δεν έχει έναν χώρο που να αναδεικνύει την ιστορία και εξέλιξή της μέσα στους αιώνες. ΄Εχοντας κληρονομήσει την προσωπική συλλογή του πατέρα μου που αποτελείται από εκατονταδες τεκμήρια καθημερινής ζωής του 19ου και 20ού αιώνα, θέλω να τα παραχωρήσω σε αυτό το μουσείο να αποτελέσουν την προίκα του καλύπτωντας την περίοδο των τελευταίων δύο αιώνων.

Ο κύριος Μητσοτάκης με κάλεσε φέτος την άνοιξη να ξανασυζητήσουμε αυτή μου την ιδέα και μου πρότεινε να συμμετάσχω στο ψηφοδέλτιο της Α’ Αθηνών. Αφορμή στάθηκε μεν η πρόταση μου για το μουσείο αλλά νομίζω συνεκτιμήθηκε και η εμπειρία που έχω στην διαχείριση πολιτισμού καθώς εργάζομαι σχεδόν 3 δεκαετίες σε αυτόν τον τομέα».

- Η Α΄ Αθηνών είναι ένας «στίβος» με συμμετοχές πολύπειρων και «ψημένων» στις εκλογικές διαδικασίες υποψηφίων. Εσάς ως νεοεισερχόμενη, ποια «όπλα» σας σ’ αυτή τη μάχη;

«Η αλήθεια είναι πως αιφνιδιάστηκα με την πρόταση, ακριβώς γιατι δεν είχα σκεφτεί ποτέ να πολιτευτώ. Δεν είχε περάσει καν από το μυαλό μου ως ενδεχόμενο. Υπό αυτή την έννοια, δεν είμαι απλά νεοεισερχόμενη αλλά ήμουν και παντελώς απροετοίμαστη για αυτήν την διαδικασία. Από την άλλη πλευρά θεωρώ τον εαυτό μου πολιτικοποιημένο άτομο και ενεργό πολίτη και όλα αυτά τα χρόνια έχω δραστηριοποιηθεί σε κάθε πρωτοβουλία που υπερασπίστηκε την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, ενώ παράλληλα έχω έντονη παρουσία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Νομίζω αυτή μου η παρουσία μου έχει δώσει μια σχετική αναγνωρισιμότητα σε έναν κύκλο ανθρώπων που με έκπληξη (και συγκίνηση) διαπίστωσα -με αφορμή την υποψηφιότητά μου- πως με έχουν εκτιμήσει ως ένα άτομο που μπορεί κάτι να προσφέρει στα κοινά.

Οπότε θα έλεγα πως το «όπλο» μου σε αυτήν την μάχη είναι η καλή μαρτυρία ανθρώπων που με έχουν γνωρίσει και εκτιμήσει είτε προσωπικά ειτε διαδικτυακά. Αυτό συνδυάζεται και με ένα αίτημα του κόσμου, που φαίνεται πως δεν είναι καθόλου αμελητέο σε αυτές τις εκλογές για ουσιαστική ανανέωση του πολιτικού χώρου και μια προσπαθεια αναδειξης νέων προσώπων που ίσως να έχουν να κομίσουν κάτι νέο και χρήσιμο στην πολιτική ζωή της χώρας».

- Πόσο μεγάλο τελικά ήταν το «εφόδιο» της ζωής σας να είστε κόρη του μεγάλου ΄Ελληνα συλλέκτη, Μάνου Χαριτάτου, ιδρυτή του Ελληνικού Λογοτεχνικού κι Ιστορικού Αρχείου κι ανθρώπου που σταθηκε η αιτία να διασωθεί μεγάλο μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς;

«Από όταν γεννήθηκα περιστοιχιζόμουν από τις συλλογές του πατέρα μου. Το σπίτι μας ήταν γεμάτο παλαιά βιβλία (και το παιδικό μου δωμάτιο!), προπολεμικές εφημερίδες, σπάνια ιστορικά τεκμήρια, συλλεκτικά αντικείμενα, ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Το παιδικό μου γραφείο ήταν το γραφείο πάνω στο οποίο έγραψε ο Γιάννης Ψυχάρης (γλωσσολόγος και πεζογράφος γνωστός για την συμβολή του στην καθιέρωση της δημοτικής σε επίσημη γλώσσα του ελληνικού κράτους) το σημαντικότατο πεζογράφημά του "Το Ταξίδι μου". Υπό αυτήν την έννοια ήταν πιστεύω καθοριστικό για την αγάπη μου και τον σεβασμό στο παρελθόν και την ιστορία μας πως είχα την τύχη να γεννηθώ σε ένα τέτοιο σπίτι».

- Χωρίς αυτό το «επίθετο» θα επιχειρούσατε να «κατεβείτε» στις εκλογές;

«Απολύτως ειλικρινά, δεν έπαιξε κανέναν ρόλο το επίθετό μου στην απόφασή μου να πολιτευτώ. Ο πατέρας μου ήταν ένας σπουδαίος άνθρωπος που προσέφερε ανιδιοτελώς και με πάθος στην Ελλάδα και που όλη του την ζωή στεκόταν πολύ μακριά από κάθε τι κομματικό. Και δε θα μπορούσε να είναι και διαφορετικά. Το έργο του αφορούσε το σύνολο της ελληνικής ιστορίας και παράδοσης και απεθυνόταν συνολικά σε όλον τον κόσμο, ανεξαρτήτως ιδεολογίας, παράταξης και κομματικών πεπεοιθήσεων. Το ΕΛΙΑ είναι πάντα ένας χώρος διαφύλαξης της ελληνικής ιστορίας στο οποίο μπορούν να βρουν και να μελετήσουν οι ενδιαφερόμενοι τα πάντα για την Ελλάδα του 19ου και 20ού αιώνα. Ο πατέρας μου ήταν πάντα πολύ αγαπητός σε όλους ανεξαρτήτως χρώματος κι αυτό επιβεβαιώθηκε από τα υπέροχα πράγματα που γραφτηκαν διαπαρατοξιακά όταν πέθανε».

- Ποιο το σημαντικότερο πράγμα που διδαχθήκατε από εκείνον;

«Ηταν ένας υπέροχος, γοητευτικός γενναιόδωρος και γεμάτος καλωσύνη άνθρωπος. Κρατώ από εκείνον την έλειψη καχυποψίας και το πόσο καλοπροαίρετος ήταν απέναντι σε όλους αδιακρίτως. Τιμώ την αγάπη που μου κληροδότησε για τους ανθρώπους και τον τόπο μας, την μόνιμα ανιδιοτελή του στάση απέναντι στα πράγματα και το πως δεν διέκρινε ποτέ και με κανέναν τρόπο, τους ανθρώπους σε "σημαντικούς" και μη».

- Κυρία Χαριτάτου αλήθεια, τι σχέση έχει ο πολιτισμός με την πολιτική; Δεν είναι δυο πεδία πολύ διαφορετικά; Πως εσείς, ένας άνθρωπος του πολιτισμού διαλέξατε να υπηρετήσετε την πολιτική;

«Ο πολιτισμός όπως και η πολιτική είναι απόλυτα συνυφασμένα με την καθημερινότητα όλων μας, άλλωστε έχουν την ίδια ρίζα: την λέξη "πόλις" ο πολιτσμός είναι το σύνολο των δραστηριοτήτων που των ανθρώπων που συνυπαρχουν σε συνθήκες κοινωνίας, ενώ η πολιτική είναι ο θεσμός που φροντίζει για την ομαλή συμβίωση με κανόνες. Ο πολιτικός πολιτισμός μπορεί να υπάρχει μόνον εάν συνδυάζεται η πολιτική, με την έννοια του σύγχρονου κράτους, των δημοκρατικών διαδικασιών και την διάκριση των εξουσιών, με τον πολιτισμό υπό την έννοια ενός αξιακού συστήματος που εγγυάται την ατομική ελευθερία έκφρασης, την αυτοδιάθεση του ατόμου καο την δημιουργικότητα μέσα από ανοιχτές αγορές».

-- Ποια θα είναι η πρώτη σας προτεραιότητα αν εκλεγείτε; Και πως πιστεύετε ότι θα το πράξετε αυτό;

«Στόχος μου είναι να μπορέσω να αξιοποιήσω όσο καλύτερα μπορώ την εμπειρία μου στον χώρο του πολιτισμού. Πιστεύω πως είναι παραίτητη η σύμπραξη του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα με παράλληλη στόχευση τον συνδιασμό του πολτισμού μας με μια νέα αντίληψη για τον τουρισμό, έτσι ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε ακόμα πιο ελκυστικό το πολιτιστικό και τουριστικό μας "προϊόν". Εγώ λοιπόν έχω ως προτεραιότητα να δουλέψω ώστε ο χώρος του πολιτισμού να γίνει ανταποδοτικός και ελκυστικός προς όλους μας».

- Με ποιο σκεπτικό αποφασίσατε αντί για κεντρική προεκλογική σας συγκέντρωση να συνομιλήσετε με τον Στέλιο Ράμφο; Τι θα είχατε να πείτε σε κάποιους που θα μπορούσαν να σας πουν ότι αυτό ήταν μια κίνηση έξυπνου marketing κι εντυπωσιασμού;

«Ο Στέλιος Ράμφος είναι ένας καταξιωμένος στοχαστής και συγγραφέας, του οποίου τις διαλέξεις και ομιλίες έχουν παρακολουθήσει εκατοντάδες άνθρωποι τις τελευταίες δεκαετίες. Ένας από αυτούς τους ανθρώπους είμαι και εγώ. Τυγχάνει επίσης να έχουμε και οικογενειακούς δεσμούς οπότε η αλήθεια είναι πως τον γνωρίζω από τότε που γεννήθηκα και έχουμε κάνει πολλες συζητήσεις όσα χρόνια μεγάλωνα, οι οποίες με βοήθησαν πολύ στο να αγαπήσω την φιλοσοφία και τον συνεχή προβληματισμό πάνω σε έννοιες και σε "αυτονόητες" αλήθειες. Η ιδέα να κάνω αντι προεκλογικής ομιλίας αυτόν τον δημόσιο διάλογο είχε ως στόχο να συζητήσουμε και να προσεγγίσουμε όρους, εκφράσεις και έννοιες που χρησιμοποιούνται συχνά στον δημόσιο λόγο αλλα πολλές φορές έχουν πολλαπλές ή συγκεχυμένες ερμηνείες.
Όσο για το ότι μπορεί να ήταν μια έξυπνη κίνηση "μάρκετινγκ" καθότι δεν έχω ούτε συνεργάτες ούτε επιτελεία, ούτε εταιρείες επικοινωνίας να με υποστηρίζουν, και κάνω μια καθαρά "χειροποίητη" εκστρατεία εκ των ενόντων με μόνη βοήθεια την ηθική στήριξη των καλών μου φίλων, θα το θεωρήσω κοπλιμέντο!»

- Συμφωνείτε ότι το απόσταγμα της κουβέντας ήταν η φράση που ακούστηκε «Πρέπει να βάλουμε τις αξίες πάνω από τα ένστικτα»;

«Νομίζω ελέχθησαν πολλά ενδιαφέροντα πράγματα αλλά σίγουρα αυτό ήταν ένα από αυτά. Είναι σημαντικό να αντιληφθεί ο κόσμος καθώς και οι πολιτικοί πως μόνο με ένα εδραιωμένο αξιακό σύστημα που στηρίζει και προστατεύει την ελευθερία του λόγου, την ιδιωτική πρωτοβουλία, τις δημοκρατικές διαδικασίες και την πλήρη διάκριση τως τριών εξουσιών καθώς και την ανεξαρτησία της λεγόμενης τέταρτης, δηλαδή των ΜΜΕ, μπορούν να εξελιχθούν οι κοινωνίες, να ευημερήσουν οι άνθρωποι και να αναπτυχθούν τα γράμματα και οι τέχνες».

- Έχετε πει ότι ο πολιτισμός είναι δημόσιο κι όχι κρατικό αγαθό. Θα θέλατε να μας το διευκρινίσετε;

«Tο άρθρο 24 του Συντάγματος της Ελλάδας λέει: "Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του κράτους και ΔΙΚΑΙΩΜΑ του καθενός". Ο πολιτισμός λοιπόν, είναι δημόσιο και όχι κρατικό αγαθό. Είναι υποχρέωση του κράτους να φροντίζει για την προστασία και ανάδειξή του αλλα είναι δικαίωμα όλων μας (και ανάγκη θα προσέθετα) να συμβάλουμε σε αυτό. Υπάρχουν τοπικές ομάδες, επιστημονικοί φορείς, ιδιωτικές πρωτοβουλίες, επενδυτές και επιχειρήσεις, καθώς και μεμονωμένα άτομα με όραμα και ιδέες που και θέλουν και μπορούν να συμβάλουν στο να αξιοποιηθεί ακόμα πιο αποτελεσματικά το πολιτιστικό μας απόθεμα. Σε αυτό το πλαίσιο είμαι της άποψης πως πρέπει η Πολιτεία να διευκολύνει και να δίνει κίνητρα σε περισσότερο κόσμο να ασχοληθούν με τον χώρο του πολτισμού προς όφελος όλων μας».

- Είτε εκλεγείτε, είτε όχι, τι θα θέλατε να πουν για εσάς;

«Από την προεκλογική μου εκστρατεία κρατώ την συγκινητική υποδοχή που είχε η ανακοίνωση της υποψηφιότητας μου σε γνωστούς και φίλους αλλά και ανθρώπους που δεν με γνώριζαν προσωπικά. Αυτό που άκουγα συνέχεια αυτόν τον καιρό ήταν πως η υποψηφιότητά μου ήταν ενός "κανονικού" ανθρώπου. Θέλω είτε εκλεγώ, είτε όχι να πουν πως δεν έχασα την "κανονικότητά" μου και πως δεν έκανα καμία έκπτωση στις αξίες, τις ιδέες αλλά και τον τρόπο που παρατηρώ και περιγράφω την καθημερινότητα, χάριν της πολιτικής».

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr