Follow us

Κορονοϊός: Λιγότεροι οι καπνιστές ασθενείς αλλά νοσούν βαριά - Τι δείχνει έρευνα Ελλήνων επιστημόνων

Πρόκειται για την μεγαλύτερη μέχρι σήμερα μετα-ανάλυση για το συγκεκριμένο θέμα.

THETOC TEAM
ΓΡΑΦΕΙ: THETOC TEAM

Το ποσοστό των καπνιστών που νοσηλεύονται με κορονοϊό είναι τρεις έως τέσσερις φορές χαμηλότερο από το ποσοστό των καπνιστών στο γενικό πληθυσμό. Από την άλλη, οι λίγοι καπνιστές που καταλήγουν στο νοσοκομείο, έχουν 53% έως 59% μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν σοβαρή νόσο Covid-19 και κακή έκβαση.

Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα μιας νέας μελέτης που δημοσιεύτηκε στο διεθνές ιατρικό περιοδικό "Therapeutic Advances in Chronic Disease" και η οποία πραγματοποιήθηκε από ερευνητές από το Τμήμα Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών, το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, το ιταλικό Πανεπιστήμιο της Κατάνια και το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, με επικεφαλής τον δρα Κωνσταντίνο Φαρσαλινό.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, έγινε αξιολόγηση 30 μελετών για τη σχέση μεταξύ καπνίσματος και Covid-19. Πρόκειται για την μεγαλύτερη μέχρι σήμερα μετα-ανάλυση σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα, η οποία αφορούσε συνολικά 11.104 ασθενείς, από τους οποίους 961 ήταν καπνιστές.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, είναι εξαιρετικά χαμηλός ο αριθμός των καπνιστών ασθενών με Covid-19 που καταλήγουν στο νοσοκομείο. Τα ευρήματα της μελέτης, όπως αναφέρουν, δείχνουν ότι ο αυξημένος κίνδυνος για σοβαρές ασθένειες και δυσμενείς συνέπειες περιορίζεται στους λίγους καπνιστές που χρήζουν νοσοκομειακής φροντίδας και όχι στον γενικό πληθυσμό των καπνιστών.

Οι ερευνητές δηλώνουν σαφώς ότι "οι καπνιστές θα πρέπει να διακόψουν το κάπνισμα. Ωστόσο, ο πολύ χαμηλός αριθμός καπνιστών που νοσηλεύονται για Covid-19, φέρνει στο προσκήνιο για άλλη μια φορά την υπόθεση ότι η φαρμακευτική νικοτίνη έχει πιθανές ευεργετικές επιδράσεις στη νόσο Covid-19, μια υπόθεση που παρουσιάστηκε πρόσφατα σε επιστημονικές δημοσιεύσεις και που πρέπει να διερευνηθεί περαιτέρω".

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Μάλιστα, όπως επισημαίνουν, "τα ευρήματα της μελέτης ίσως θα μπορούσαν να εξηγηθούν, τουλάχιστον εν μέρει, από το γεγονός ότι αμέσως μετά την είσοδο των καπνιστών στο νοσοκομείο διακόπτεται η πρόσληψη νικοτίνης και δεν υποκαθίσταται με φαρμακευτικά σκευάσματα, με αποτέλεσμα να στερούνται των πιθανών ευεργετικών δράσεων της νικοτίνης".

Το θέμα απασχολεί έντονα την ερευνητική ομάδα στο Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας και Ανοσολογίας του Τμήματος Φαρμακευτικής στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο επικεφαλής του Εργαστηρίου, αναπληρωτής καθηγητής Κωνσταντίνος Πουλάς, "η ομάδα μας από τις αρχές Μαρτίου διαπίστωσε ότι στην Κίνα οι καπνιστές υποεκπροσωπούνταν στους νοσηλευόμενους από Covid-19, αλλά από τη στιγμή που αυτοί -οι αισθητά λιγότεροι- νοσηλευθούν, πεθαίνουν γρήγορα. Αυτό συνεχίσαμε να το παρατηρούμε σε περισσότερες σειρές ασθενών, όχι μόνο από την Κίνα αλλά και από άλλες Δυτικές χώρες. Από αυτό προέκυψε μια δημοσίευση μας σε περιοδικό με κριτές, όπου γίνεται αναφορά σε ενδεχόμενο ρόλο της νικοτίνης στη νόσο".

Ακολούθως οι Έλληνες ερευνητές εξέφρασαν την άποψη ότι η Covid-19 είναι νόσος του νικοτινικού χολινεργικού συστήματος, κάνοντας σχετική δημοσίευση στα τέλη Απριλίου. Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ.Πουλά, "ο γνωστός Γάλλος νευροεπιστήμονας J.P. Changeux διατύπωσε μια αντίστοιχη θεωρία, ακολουθώντας τα δικά μας βήματα".

Όπως λέει ο Έλληνας επιστήμονας, "στις 19 Απριλίου οι Γάλλοι αντέγραψαν την μεθοδολογία μας στις μελέτες από την Κίνα, που παρουσιάσαμε ήδη από το Μάρτιο, και την εφάρμοσαν σε ένα μικρό δείγμα ασθενών στη Γαλλία. Παρουσίασαν έτσι ως δική τους θεωρία την πιθανή προστατευτική δράση της νικοτίνης, όταν εμείς στο ίδιο site παρουσιάσαμε την υπόθεση στις 3 Απριλίου ξεκάθαρα".

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Σύμφωνα με τον κ.Πουλά, "επειδή ο καπνιστής λαμβάνει νικοτίνη και όχι επειδή καπνίζει, ο κορονοϊός δεν μπορεί να τον "χτυπήσει" με την τοξική ακολουθία του. Όταν κάποιος καπνιστής ωστόσο νοσηλευθεί, το πρώτο που γίνεται, είναι να του κόβουν το κάπνισμα -πολύ σωστά βέβαια- αλλά δεν του αντικαθιστούν την νικοτίνη με ένα φαρμακευτικό σκεύασμα, όπως ενδεχομένως οφείλουν. Οι θέσεις στους κυτταρικούς υποδοχείς του "αδειάζουν" ταχύτατα και ο ιός βρίσκει την ευκαιρία να δηλητηριάσει τους ανοιχτούς πλέον υποδοχείς. Δεδομένης βέβαια και της κατάστασης ενός καπνιστή, ο θάνατος επέρχεται ευκολότερα".

Η ελληνική έρευνα συνεχίζεται και οι Έλληνες ερευνητές θεωρούν ότι η σημασία της νικοτίνης πρέπει να ληφθεί υπόψη στα εμβόλια ή στα υπό ανάπτυξη μονοκλωνικά αντισώματα, αλλιώς, κατά τη γνώμη του κ.Πουλά, "τα αποτελέσματα θα είναι φτωχά".

Οι πιο πρόσφατες Ειδήσεις

Διαβάστε πρώτοι τις Ειδήσεις για ό,τι συμβαίνει τώρα στην Ελλάδα και τον Κόσμο στο thetoc.gr

Αστυνομικές κωμωδίες, δράματα και νεοελληνική λογοτεχνία: Οι ελληνικές σειρές που έρχονται το φθινόπωρο

Με την έναρξη της νέας σεζόν, συγκεντρώσαμε τις σειρές που έρχονται και αξίζουν την προσοχή μας.

ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ 27 Αυγ 2025 | 14:00

Ελληνικά αυγά: Βρέθηκαν χημικές ουσίες και φυτοφάρμακα - Τι δείχνει μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του ΕΚΠΑ

Η ανησυχία του κοινού και των επιστημόνων έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια για την παρουσία των χημικών ουσιών PFAS στα τρόφιμα

ΝΕΑ ΕΡΕΥΝΑ 10 Σεπ 2025 | 16:14

Νέα μελέτη: Ο COVID-19 και η γρίπη μπορεί να "ξυπνούν" καρκινικά κύτταρα

"Η ιογενής λοίμωξη επιταχύνει σημαντικά την ανάπτυξη αυτών των κυττάρων", σύμφωνα με τον John Alcorn, καθηγητή Παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ

09 Σεπ 2025 | 17:18

Σταμάτα να πίνεις εμφιαλωμένο νερό από μπουκάλι που έχει ζεσταθεί - Διατρέχεις αυτούς τους 4 κινδύνους

Το εμφιαλωμένο νερό που ζεστάθηκε μπορεί να κρύβει κινδύνους για την υγεία σου.

ΕΚΔΗΛΩΣΗ 08 Σεπ 2025 | 15:35

Θεσσαλονίκη: Η παχυσαρκία απειλεί την καρδιά και τη ζωή – Νέος δείκτης για την εκτίμησή της

Στην Ελλάδα, το 62% του ενήλικου πληθυσμού εμφανίζει αυξημένο Δείκτη Μάζας Σώματος και το 27% πάσχει από παχυσαρκία.

ΠΡΟΛΗΨΗ 06 Σεπ 2025 | 08:00

Πώς θα μειώσουμε τις πιθανότητες εμφάνισης καρκίνου: 5 αλλαγές που μπορούμε να κάνουμε σήμερα

Στην Ελλάδα καταγράφονται κάθε χρόνο περίπου 68.000 νέες διαγνώσεις και σχεδόν 33.000 θάνατοι από καρκίνο.

05 Σεπ 2025 | 15:45

Κοιμήθηκες λίγο; Τρεις τρόποι για να ανταπεξέλθεις μέσα στη μέρα σου και να έχεις ενέργεια

Σου έχει τύχει να ξυπνήσεις το πρωί και να νιώθεις σαν να μην κοιμήθηκες καθόλου;

ΓΙΑ ΔΕΙΤΕ! 05 Σεπ 2025 | 07:58

4+1 τρόποι αποτοξίνωσης μετά τις διακοπές - Πώς θα επανέλθετε πλήρως

Με αυτούς τους πέντε απλούς τρόπους, η μετάβαση από το ανέμελο καλοκαίρι στην απαιτητική καθημερινότητα γίνεται πιο ήπια και αναζωογονητική.

ΕΡΕΥΝΑ 05 Σεπ 2025 | 06:20

Ποια τρόφιμα μας προσθέτουν κιλά και μειώνουν την ποιότητα του σπέρματος

Τα αποτελέσματα ήταν σαφή: επιδείνωση ποιότητας σπέρματος, αύξηση βάρους, διαταραχές στις τιμές χοληστερίνης και πίεσης.

ΕΛΠΙΔΑ 04 Σεπ 2025 | 18:55

Economist: Οι επιστήμονες ανακαλύπτουν έναν νέο, ισχυρό τρόπο πρόληψης του καρκίνου

Τα κύτταρα με ελαττωματικό DNA μπορούν να εμποδιστούν να εξελιχθούν σε πλήρως ανεπτυγμένους καρκίνους μέσω της δραστηριότητας των υγιών κυττάρων γύρω τους

ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑ 04 Σεπ 2025 | 06:10

Γιατί αυξάνονται και πάλι τα περιστατικά καρκίνου του προστάτη - Εντοπίζονται σε προχωρημένο στάδιο

Στην Ελλάδα, ο καρκίνος του προστάτη είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος στους άνδρες.

ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΡΟΣΟΧΗ 03 Σεπ 2025 | 06:22

Καρκίνος του δέρματος: Τι είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα που εμφάνισε ο γνωστός σεφ Γκόρντον Ράμσεϊ

Ο πασίγνωστος σεφ Γκόρντον Ράμσεϊ ανακοίνωσε ότι υποβλήθηκε σε επέμβαση για την αφαίρεση καρκίνου του δέρματος.

02 Σεπ 2025 | 15:47

Βλέπεις θολά μόλις ξυπνάς το πρωί; 10 αιτίες που σου συμβαίνει αυτό

Μάθε γιατί βλέπεις θαμπά το πρωί και τι μπορείς να κάνεις γι’ αυτό.

ΝΕΑ ΜΕΛΕΤΗ 02 Σεπ 2025 | 06:22

Δεν αρκεί να κόψουμε μόνο το αλάτι: Ποια τρόφιμα που έχουμε στο ψυγείο μειώνουν το κίνδυνο καρδιοπαθειών

Προηγούμενες έρευνες έχουν δείξει ότι η αποφυγή αλατιού μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων.

ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΕΤΕ 30 Αυγ 2025 | 08:31

Η υψηλή "καλή" χοληστερίνη δεν είναι πάντα... καλή: Γιατί η αύξηση της HDL δεν συνδέεται πάντα με καλύτερη καρδιακή υγεία

Η "καλή" χοληστερόλη (HDL) έχει συνδεθεί με προστασία της καρδιάς, επειδή βοηθά στη μεταφορά της περίσσειας χοληστερόλης στο ήπαρ, όπου διασπάται

29 Αυγ 2025 | 22:56

Το θαυματουργό ρόφημα που πίνουν τα μοντέλα για καθαρή και λαμπερή επιδερμίδα

Δεν είναι ούτε detox ούτε superfood powder — είναι το πιο απλό ρόφημα που βοηθά πραγματικά την επιδερμίδα να παραμείνει καθαρή.

29 Αυγ 2025 | 14:15

Πώς δουλεύει το σώμα σου; Τα πιο σημαντικά μέταλλα και ιχνοστοιχεία για τον οργανισμό - Πλήρης οδηγός

Από το ασβέστιο μέχρι το σελήνιο, μάθε πώς τα μέταλλα και τα ιχνοστοιχεία κρατούν το σώμα σου σε ισορροπία – και πού θα τα βρεις.

29 Αυγ 2025 | 10:30

Επιστημονικά αποδεδειγμένο: Η διατροφή που μειώνει τον κίνδυνο άνοιας - ακόμα και αν έχεις το "γονίδιο του Αλτσχάιμερ"

Νέα έρευνα δείχνει πώς η συγκεκριμένη διατροφή μπορεί να "νικήσει" ακόμη και την πιο ισχυρή γενετική προδιάθεση.

28 Αυγ 2025 | 11:10

5 "καλές" συμβουλές ύπνου που μπορούν να επιδεινώσουν την αϋπνία – Και τι να δοκιμάσεις αντ’ αυτών

Όταν το "σωστό" sleep hygiene γυρίζει μπούμερανγκ: γιατί κάποιες κλασικές συμβουλές χειροτερεύουν την αϋπνία σου και τι να κάνεις στη θέση τους.

ΑΝΗΣΥΧΙΑ 28 Αυγ 2025 | 06:10

PFAS: Τα "αιώνια χημικά" που δεν εξαφανίζονται ποτέ και εντοπίστηκαν σε ελληνικά αυγά - Πού βρίσκονται, τι προκαλούν

Η χρήση τους ξεκίνησε τη δεκαετία του 1940 και έκτοτε κατέκλυσαν τη βιομηχανία και την καθημερινότητά μας.

ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ 27 Αυγ 2025 | 20:35

Τοποθετούνται απινιδωτές σε μετρό και ταξί

Οι απινιδωτές θα συνδέονται με κεντρικό τεχνικό σύστημα άμεσης βοήθειας, το οποίο θα παρέχει οδηγίες εξ αποστάσεως για τη διαχείριση του περιστατικού και θα ειδοποιεί αν απαιτείται η συνδρομή άλλης μορφής βοήθειας

ΑΝΗΣΥΧΗΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ 27 Αυγ 2025 | 14:00

Ελληνικά αυγά: Βρέθηκαν χημικές ουσίες και φυτοφάρμακα - Τι δείχνει μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του ΕΚΠΑ

Η ανησυχία του κοινού και των επιστημόνων έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια για την παρουσία των χημικών ουσιών PFAS στα τρόφιμα

27 Αυγ 2025 | 10:55

Πώς μπορείς να προστατευτείς από τον διαβήτη – Ο απλός συνδυασμός που προτείνουν οι επιστήμονες

Μικρές καθημερινές αλλαγές στη διατροφή και τον τρόπο ζωής μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά για την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2.

26 Αυγ 2025 | 10:53

3 σημάδια που δείχνουν ότι η επιδερμίδα σου έχει ανάγκη από μια ισχυρή ρουτίνα αντιγήρανσης

Άκου τις ανάγκες της επιδερμίδας σου και χάρισέ της την κατάλληλη φροντίδα.

26 Αυγ 2025 | 10:00

7 τροφές που καίνε λίπος χωρίς να χάνεις μυς - Μια διατροφολόγος προτείνει

Ποιες τροφές σε βοηθούν να χάσεις λίπος και να διατηρήσεις τους μυς σου με ασφάλεια και αποτελεσματικά.

26 Αυγ 2025 | 09:25

Γιατί κάποιοι άνθρωποι "γερνούν" πιο γρήγορα - Οι 6 τύποι ανθυγιεινής γήρανσης σύμφωνα με έρευνα

Πάνω από 400 γονίδια ρίχνουν φως στο γιατί άλλοι διατηρούνται νεανικοί, ενώ κάποιοι εμφανίζουν νωρίτερα τα σημάδια της ηλικίας.

ΜΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ 26 Αυγ 2025 | 06:15

Οι 4+1 χρυσοί κανόνες για να τρώμε σωστά, σύμφωνα με τους ειδικούς του Harvard

Ποιος είναι ο πιο υγιεινός τρόπος διατροφής; Η σωστή διατροφή πρέπει πάντα να στηρίζεται σε 5 βασικές αρχές, σύμφωνα με τους ειδικούς της Ιατρικής του Harvard.

25 Αυγ 2025 | 11:00

Το μυστικό κινέζικης ιατρικής για επίπεδο στομάχι: Πώς να νικήσεις το φούσκωμα σε 5 λεπτά

Μάθε το τρικ της Dr. Felice Chan που ανακουφίζει άμεσα το φούσκωμα και ξελαφρώνει το στομάχι σου.

ΣΥΧΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΟΣ 25 Αυγ 2025 | 06:20

Ανησυχία από τη μαζική γαστρεντερίτιδα στην Τζια - Τι είναι ο νοροϊός και τι προκαλεί

Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως 24 έως 48 ώρες μετά τη μόλυνση - O ιός αυτός είναι σύμφωνα με τα δεδομένα και η αιτία για τη μαζική γαστρεντερίτιδα στην Τζια.

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ 23 Αυγ 2025 | 08:40

Πού κρύβεται η ζάχαρη: Ακόμη και σε τρόφιμα που καταναλώνουμε καθημερινά και φαίνονται υγιεινά

Η υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο για αρκετές παθήσεις, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτη τύπου 2 και ακόμη και κατάθλιψη.

Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΤΟΥ 20 Αυγ 2025 | 18:30

Γεωργιάδης: "Παρέα με Ουρά" - Σκύλοι θεραπείας δίπλα σε ογκολογικούς ασθενείς στο Μεταξά

Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης σε ανάρτηση του στο Χ κάνει λόγο για μια συγκινητική και σπουδαία δράση

ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ 20 Αυγ 2025 | 06:36

Πότε έχει πραγματικά σημασία η ημερομηνία λήξης στα τρόφιμα

Αν και είναι σημαντικό να προσέχουμε τις τυπωμένες ημερομηνίες σε ορισμένα τρόφιμα, εκτιμάται ότι ενάμιση εκατομμύρια τόνοι τροφίμων πετιούνται κάθε χρόνο εξαιτίας της σύγχυσης γύρω από τις ημερομηνίες.

19 Αυγ 2025 | 12:41

Ποια τυριά έχουν λιγότερο αλάτι; Η λίστα με τα πιο "καθαρά" και τα πιο αλμυρά

Πώς να ξεχωρίζεις τα τυριά με χαμηλή περιεκτικότητα σε νάτριο και πώς να απολαμβάνεις με μέτρο τα πιο αλμυρά.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ 18 Αυγ 2025 | 14:43

Ο ΕΟΦ προειδοποιεί για 5 συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν ουσίες επικίνδυνες για την καρδιά

Τα προϊόντα αυτά προωθούνται ως συμπληρώματα διατροφής και είναι πιθανόν να έχουν διακινηθεί και στη χώρα μας μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου, λέει ο ΕΟΦ.

18 Αυγ 2025 | 11:27

Νέα μελέτη: 30λεπτη προπόνηση φρενάρει την πρόοδο του καρκίνου κατά 30%

Μια μόνο δυνατή προπόνηση μπορεί να ενεργοποιήσει "χημικά μηνύματα" των μυών που βάζουν φρένο στην ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων.

18 Αυγ 2025 | 11:25
14 Αυγ 2025 | 11:04

Πώς να αποφύγεις τις πτώσεις μετά τα 60 – Οι καλύτερες ασκήσεις ισορροπίας

Μάθε πώς η καθημερινή άσκηση μπορεί να ενισχύσει την ισορροπία σου, να προλάβει πτώσεις και να σου χαρίσει περισσότερη αυτοπεποίθηση στην κίνηση.

14 Αυγ 2025 | 10:57

Πού "κρύβονται" τα μικρόβια το καλοκαίρι: Τα πιο επικίνδυνα σημεία - εστίες μόλυνσης

Πώς το καλοκαίρι γίνεται περίοδος υψηλού κινδύνου για λοιμώξεις - Και τι να κάνεις.

13 Αυγ 2025 | 14:16

Ζήσε μέχρι τα 100: Τι τρώνε, πώς κινούνται και ποιοι είναι οι κανόνες των μακροβιότερων στον κόσμο

Ανακάλυψε τα μυστικά των Blue Zones και μάθε πώς μικρές αλλαγές στη διατροφή και την καθημερινότητά σου μπορούν να σου χαρίσουν περισσότερα χρόνια ζωής.

ΔΟΘΗΚΕ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ 12 Αυγ 2025 | 20:16

Τι προβλέπει η ΚΥΑ για τη δυνατότητα που δίνεται σε ιδιώτες γιατρούς να συνεργάζονται με το ΕΣΥ

Ιδιώτες ιατροί όλων των ειδικοτήτων δύνανται να συνεργάζονται με νοσοκομεία/φορείς του δημοσίου συστήματος υγείας για την πραγματοποίηση ιατρικών πράξεων

11 Αυγ 2025 | 14:21

Τοπικό πάχος ή κάτι άλλο; Η χρόνια πάθηση που μοιάζει αλλά κρύβει κάτι πολύ πιο σοβαρό

Όσα πρέπει να ξέρεις για την πάθηση που επηρεάζει κυρίως γυναίκες και δεν φεύγει με δίαιτα ή γυμναστική.

11 Αυγ 2025 | 13:08

Δεν φταίει μόνο η διατροφή – Το βραδινό λάθος που σαμποτάρει το αδυνάτισμα (και τον ύπνο)

Μπορεί να κάνεις κάτι χωρίς να το καταλαβαίνεις – και να εμποδίζεις το σώμα σου να αλλάξει.